18 Δεκεμβρίου 2022

Οδοιπορικό στην Εκκλησία του Αγίου Δημητρίου στην Ξιφιανή Αριδαίας

Κείμενο και φωτογραφίες Γιάννης Κατσέας
 
Η Εκκλησια του Αγιου Δημητριου βρισκεται σε εναν λοφο στο χωριο Ξιφιανη Αριδαιας.
Η ονομασια του χωριου συμφωνα με τους θρυλους, ειναι Βυζαντινη και οφειλεται στον Νικηφορο Ξιφια. Συμφωνα με αυτους τους θρυλους η υπαρξη του χωριου ξεκινα απο τον 9ο αιωνα, και αυτό αποδεικνύεται με τις ανασκαφες που εχουν γινει στην δυτικη πλευρα του λοφου.
 
Εκει λοιπον βρεθηκαν ενας μαρμαρινος κιονας με μια σπασμενη βαση, ενα λιθινο κατωφλι σε συνδυασμο με διασπαρτο οικοδομικο υλικο, με στοιχεια παλαιοχριστιανικης κεραμικης, σε μεγαλη εκταση περιπου ενος στρεμματος. Τα ευρηματα με λιγα λογια, μαρτυρουν την υπαρξη μεγαλης Χριστιανικης Εκκλησιας των πρωτων χρονων. 
 
Χτιστηκε το ετος 1857 με αδεια απο τις τουρκικες αρχες, χαρη στο "Χατι χουμαγιουν" μετα την ληξη του Κριμαικου πολεμου και την περιφημη πληρη θρησκευτικη ελευθερια που δοθηκε στους λαους της οθωμανικης αυτοκρατορια. Τότε οικοδομηθηκαν σχεδον παντου οπου υπηρχαν Ελληνες Ορθοδοξοι, μεγαλοι Ναοι και Εκκλησιες. Μια απο αυτες ειναι και αυτη του Αγιου Δημητριου στον τυπο της τρικλιτης Βασιλικης, με ενα υπεροχο ξυλογλυπτο τεμπλο και χειροποιητο εσωτερικο διακοσμο. 
 
Στα ετη 1916-17 ο λοφος αυτος της Εκκλησιας χρησιμοποιηθηκε απο τους Σερβους σαν παρατηρητηριο του πυροβολικο τους, σωζεται ακομα στις μερες μας μια πετρα με την επιγραφη ΤΟΠ που στα Σερβικα σημαινει κανονι πυροβολικου. 
 
Επισης στα αιματηρα χρονια του δικου μας εμφυλιου, χρησιμοποιηθηκε η δυτικη πλευρα με τα χαρακωματα να ειναι εμφανη σε οποιον κοιταξει προσεκτικα στο σημειο εκεινο, καθως προσφερε εξαιρετικη θεα στον καμπο της Αριδαιας. 
 
Η Εκκλησια λειτουργει τεσσερις φορες τον χρονο επισημα στα Ψυχοσάββατα, την ημερα Γιορτης του Αγιου, την Κυριακη της Αναστασης, καθως και σε βαφτίσια και γαμους των πιστων της ευρυτερης περιοχης. 
 
Η κτητορικη επιγραφη βρισκεται πανω απο την πορτα της Εκκλησιας και μας πληροφορει οτι η Εκκλησια αυτη θεμελιωθηκε την 15η Σεπτεμβριου του 1857 και ανακαινιστηκε το 1858 υπο των Αρχιεπισκοπων Νεοφυτου και Μελετιου με την συνδρομη των κατοικων της Κουστουργιανης, που ηταν το ονομα της Ξιφιανης στα νεοτερα χρονια και των λοιπων κατοικων της ευρυτερης περιοχης της Καρατζοβας, οπως ηταν το τουρκικο ονομα της Αριδαιας. 
 

Ενα απο τα εντυπωσιακα σημεια της Εκκλησιας αυτης, ειναι η δίρριχτη σκεπη της που ευτυχως τα τελευταια χρονια επισκευαστηκε απο κατοικους της περιοχης και δεν ειχε κακη καταληξη. Επισης και ο γυναικωνίτης, που βρισκεται στην δυτικη πλευρα της Εκκλησιας, οπως αυτο συνηθίζεται στην περιοχη της Πελλας. 
 
Οι τοιχογραφιες απεικονιζουν τον Χριστο (κογχη προθεσεως) και την Πλατυτερα (κογχη Ιερου) με μια σειρα απο Αγιους. 
 

Το κωδωνοστασιο της Εκκλησιας ειναι πολυ νεωτερη κατασκευη και χρονολογειται στο 1919, μετα δηλαδη την Απελευθερωση της Μακεδονιας μας και την ενσωματωση της στον Εθνικο κορμο. Κατα την διαρκεια της κατασκευης σκοτωθηκαν δυο εργατες και γι αυτο εχουν τοποθετησει δυο μικρα προσωπεια.
 

Μια λεπτομέρεια που θα ξαφνιασει πολλους, ειναι ο Επιταφιος που ειναι ισως ειναι ο παλαιοτερος που εχω δει στην ζωη μου, σε οσες Εκκλησιες και Μοναστηρια εχω επισκεφτει. Πισω απο το Ιερο επισης της Εκκλησιας σωζεται ενα μικρο νεκροταφειο του χωριου, αλλα και της ευρυτερης περιοχης, με πολλες επιταφιες πλακες απο την εποχη της τουρκοκρατιας.



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 9:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , ,

2 σχόλια:

ΔΑΝΑΟΣ είπε...

ΠΕΡΙΕΡΓΟ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ
ΟΜΟΡΦΟ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ.
ΕΓΩ ΘΑ ΤΟ ΟΝΟΜΑΖΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ, ΜΕ ΤΟΣΑ ΠΟΥ ΣΥΝΕΒΗΣΑΝ ΓΥΡΩ ΤΟΥ.
ΜΠΡΑΒΟ ΓΙΑΝΝΗ Κ ΚΑΛΕΣ ΕΟΡΤΕΣ ΜΕ ΥΓΕΙΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΣΑΣ Κ ΣΕ ΟΛΟΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ.

18 Δεκεμβρίου, 2022 21:23
Giannis Katseas είπε...

Να εισαι καλα αδερφε μου Γιωρικα εσυ και το Κατερινακι σου, καλα και ετυτχισμενα Χριστουγεννα και σε εσας αδερφε.
Συγχωρα με για τις απουσιες μου σε ολα αυτα που μου στελνεις, τα βλεπω αλλα παντα βιαστικα καθως φετος ο χρονος μου ηταν ελαχιστος ακομα και για την οικογενεια μου με τοσα τρεξιματα που ειχα...

19 Δεκεμβρίου, 2022 08:48

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.