4 Νοεμβρίου 2021

Γρηγόριος Ξενόπουλος, ένας ευπατρίδης των νεοελληνικών γραμμάτων.

Γράφει ο Πάνος Χατζηγεωργιάδης*
 
Μουσικοσυνθέτης
Μέλος Κοσμητείας Σχολών Φιλολογικού Συλλόγου «ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ»  
Μέλος Τακτικόν Φιλολογικού Συλλόγου «ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ»  
Μέλος Τακτικόν της Εθνικής Εταιρίας των Ελλήνων Λογοτεχνών 
 
Μέσα σε τούτο τον ορυμαγδό της κακής τέχνης του λόγου, μέσα σε τούτο τον κόσμο που χάνεται λατρεύοντας εντελώς λάθος πρότυπα ζωής, μέσα σε αυτόν τον κακώς εννοούμενο κόσμο μιάς ελευθεριότητας ενδεδυμένης την προβιά της “Ελευθερίας του λόγου”, η οποία βρίσκει την έκφραση της και στα γράμματα αλλά και σε κάθε τομέα της δημόσιας ζωής, οφείλουμε συχνά να αντρέχουμε στην μνήμη.  
 
Στην μνήμη την συλλογική που γίνεται θαρρείς και δική μας προσωπική ενθύμηση για το ωραίον, για το ιδεατόν, για το τέλειο, για το άπιαστο, το χιμαιρικό. Στην μνήμη που ενίοτε μας επαναφέρει στην τάξη.  
 
Διότι αυτό που αποκαλούμε “Συλλογική μνήμη”, δεν είναι παρά το σύνολο, το όλον της μνήμης των ανθρώπων που έζησαν και ζούν σε αυτόν τον τόπο, στον κάθε τόπο, στον κάθε χρόνο συν τις ιδέες μας τις αρχετυπικές για το ιδανικό, το άριστο, το ανώτερο εγώ, που καμιά φορά βρίσκεται κρυμμένο καλά στο παρελθόν, δίχως αυτό να αποκλείει και το σήμερα, αλλά θα έλεγε κανείς πως μόνον η οπτική αλλάζει απο καιρού εις καιρόν αναφορικώς για το πως βλέπουμε την ζωή, τον κόσμο γύρω μας.  
 
Αυτή η νοερή ανασκαφή στο παρελθόν και στον κόσμο ανθρώπων που εδώ και πάρα πολλά χρόνια δεν ανασαίνουν και δεν ζούν στον κόσμο της ύλης, μα παρά ταύτα διαμέσου των γραπτών τους καταφέρνουν να επιβιώνουν ακόμη και σήμερα και να μας συγκινούν, φέρνοντας σε μας τον αέρα της εποχής τους, ανθρώπων που έχουν περάσει απο πολλού χρόνου στον κόσμο εκείνον των σκιών, είναι πολλές φορές ένα λιμάνι σωστικό και για τις δικές μας ψυχικες ισορροπίες.
 
Είναι ο τρόπος που διαλέγουμε ορισμένοι οχι πρκειμένου να κρυφτούμε απο το σήμερα, αλλά να εντρυφήσουμε στο χθές και με αυτή την γνώση του, καθώς και τις δικές μας πεποιθήσεις, να φτίαξουμε ένα καλύτερο παρόν και μέλλον.  
 
Με εκνευρίζει πάντοτε όταν μιλάς στους κύκλους των λογοτεχνών για ονόματα που συγκίνησαν και διαμόρφωσαν ολάκερες γενιές ανθρώπων και εποχές και να σου απαντούν πως “Μα αυτός είναι ξεπερασμένος, τώρα ζούμε σε μοντέρνους καιρούς με αυτόν ασχολείσαι ακόμη;”. Το νέο δεν είναι πάντοτε το καλό όπως και το παλιό δεν είναι πάντοτε το κακό.  
 
Τούτη η γνώση που μας προσφέρει η σπουδή μας επάνω στο παρελθόν και εν προκειμένω στην λογοτεχνία των περασμένων δεκαετίων, θεωρώ πως μας βοηθά ώστε να συγκρίνουμε, να ανατάξουμε και να βελτιώσουμε διαμέσου αυτής της διαδικασίας το δικό μας παρόν, το δικό μας μέλλον επάνω σε πιο σταθερές βάσεις, επάνω σε πιο ουσιαστικές γραμμές και δεν πρέπει να θεωρηθεί αυτή η στάση ορισμένων ως μία στείρα αναπόληση καιρών που έχουν πλέον χαθεί και που τίποτε δεν τους θυμίζει γύρω.  
 
Μία απο τις σημαντικότερες μορφές του παρελθόντος αυτού κόσμου (στην οποίαν προτίθεμαι στο παρόν εντελώς συνοπτικό κείμενο να αναφερθώ μόνον στην συγγραφική του ιδιότητα), ο οποίος όμως παραμένει και επιμένει να είναι ακόμη διαχρονικά επίκαιρος, δεν είναι άλλος απο τον Γρηγόριο Ξενόπουλο. Ο Ξενόπουλος, αποτελεί δικαίως μία απο τις κορυφές των νεοελληνικών μας γραμμάτων όπως αυτά διαμορφώθηκαν στους δύο αυτούς αιώνες της νεότερης Ελλάδος. Και δικαίως διότι η θεματολογία του η τόσο εμπνευσμένα δοσμένη προς το κοινό ακόμη και στην απλουστέραν του μορφή ενός “αναγνώσματος του λαού” απο τις εφημερίδες και τα περιοδικά της εποχής του, είναι μία θεματολογία που μας απασχολεί ακόμη και σήμερα και μέλλει να μας απασχολήσει και εις το διηνεκές.  
 
Πέρα απο το οτι υπήρξε πολυγραφότατος με δεκάδες έργα τα οποία παρουσιάστηκαν και στο θεατρικό σανίδι, το ραδιόφωνο ή ακόμη ακόμη και στην Ελληνική τηλεόραση στις καλύτερες τις στιγμές του παρελθόντος, ο Ξενόπουλος καταφέρνει να περάσει στον δέκτη, αναγνώστη, ακροατή, θεατή του έργου του, όλα εκείνα τα μηνύματα μιάς ηθογραφίας και ενός κοινωνικού αφηγήματος με έναν τέτοιο εύστοχο τρόπο, που ακόμη και σήμερα εξακολουθεί να μας κινεί το ενδιαφέρον. Ο Έρωτας σε όλες του τις εκφάνσεις, οι κοινωνικές σχέσεις αναμεταξύ των ανθρώπων, το σμίλεμα των χαρακτήρων των έργων του κι όλα τούτα δοσμένα με έναν εντελώς αξιοπρεπή τρόπο, έναν τρόπο που δικαίως θα τον χαρακτήριζε κάποιος ως τον αισθαντικότερο όλων, με τέτοιαν τέχνη δοσμένο που θαρρείς πως όταν διαβάζεις ένα έργο του, μπαίνεις απο την πρώτη στιγμή στον κόσμο των εικόνων του Ξενόπουλου, σε ένα εντελώς διαφορετικό ηθογραφικό τοπίο απο τα σημερινά δεδομένα μα συνάμα και οικείο, εκεί που όλα εξελίσσονται ακριβώς εμπρός στα μάτια σου για να σταματήσουν να εξελίσσονται, μόλις κλείσεις το βιβλίο και να επανέλθουν με αμείωτη ένταση όταν το ξανανοίξεις για να συνεχίσεις την ανάγνωση, δίχως σχεδόν ποτέ οι ιστορίες του να καταντούν βαρετές, κάτι που είναι σίγουρο πως αποτελεί μία ένδειξη ενός μεγάλου συγγραφέα.  
 
Και ο Ξενόπουλος είναι μεγάλος συγγραφέας οχι μόνον διότι καταφέρνει να διατηρεί αμείωτη την ένταση στα έργα του, αλλά και διότι είναι ένας άνθρωπος των γραμμάτων με πολύ μεγάλη ποικιλία στην θεματογραφία του που δεν αντιγράφει τον εαυτόν του και που μπορεί ανά πάσα στιγμή να μεταφέρει τον αναγνώστη στο κλίμα, το πλαίσιο της ιστορίας του ανεξαρτήτως μορφωτικού επιπέδου και που για αυτήν ακριβώς την ιδιότητα του, απευθύνεται σε όλους.
 
Αντλεί το ίδιο εύκολα τα θέματα του τόσο απο τα σαλόνια της εποχής του όπως στο έργο του “Ανάμεσα σε τρείς γυναίκες” όσο και απο τα χαμόσπιτα κάποιας φτωχογειτονιάς όπως στο εργο του “Μάνα και θυγατέρα”, Ο Ξενόπουλος κτίζει τόσο αντιθετικούς χαρακτήρες και διατηρεί μία τέτοια πλοκή που δεν αφήνει σχεδόν κανέναν αδιάφορο. Θα μεταχειριστεί αρχικά την καθαρεύουσα όντας γεννημένος το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, αλλά το μεγαλύτερο έργο των βιβλίων του θα τα γράψει για τον απλό λαό στην δημοτική, θα αγαπηθεί και θα διαβαστεί πολύ και θα εμπνευστεί σε πολλά έργα του απο την πατρίδα του, την νήσο των ποιητών, Ζάκυνθο.
 
Παρά τον έντονο τοπικιστικό χαρακτήρα που διανθίζει τα έργα του σε αρκετά μεγάλο βαθμό, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ο Ξενόπουλος ένας τοπικιστής λογοτέχνης, θα τον χαρακτήριζα ως έναν άνθρωπο λάτρη του ωραίου, ο οποίος με απλή στρωτή και ανεπιτήδευτη γλώσσα θα μεταφέρει τα μηνύματα του στον αναγνώστη, θα συγκινήσει με τους πολλές φορές ανύπαρκτους στην πραγματική ζωή ήρωες και τις ανατροπές στην πλοκή του και θα περάσει απο την ιστορία των νεοελληνικών μας γραμμάτων ως μία απο την σημαντικότερες σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα γραφίδες του καιρού του, διατηρώντας όμως πάντοτε λόγω της ενασχόλησης του με θέματα διαχρονικά, την επικαιρότητα του ακόμη και στις μέρες μας.  
 
Γενικώς ο Ξενόπουλος πρέπει να μελετηθεί εκ νέου τόσο απο τον απλό κόσμο όσο και απο τους ειδικούς εντός ή εκτός των εισαγωγικών, διότι δεν παύει ποτέ να αποτελεί μία ηλιακτίδα ποιότητας που με τον ρομαντισμό του (που σε καμιά περίπτωση δεν καταντά βαρετός και αιθεροβάμων) αλλά και με τις έντονες δόσεις του ρεαλισμού στα έργα του σε αγαστή συνεργασία, κέρδισε μία ξεχωριστή θέση τόσο στην αιωνιότητα όσο και στην ιστορία της λογοτεχνίας στην χώρα μας, αλλά το κυριότερο, στις καρδιές και την ψυχή ενός ολάκερου λαού.  
 
Θα πρότεινα δέ σε όσους γράφουν και ιδιαίτερα όσους προσπαθούν να γράψουν πεζά, να διαβάσουν πρωτίστως Γρηγόριο Ξενόπουλο ώστε να έχουν ένα σταθερό ποιοτικό μέτρο στην γραφή τους, διότι στον τόπο μας η αλήθεια είναι πωςγράφονται πάρα πολλά, αλλά διαβάζονται παρα πολύ λίγα.
 
Σύντομο Βιογραφικό Απο την Wikipedia  
 
Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος (9 Δεκεμβρίου 1867 − 14 Ιανουαρίου 1951) ήταν Ζακυνθινός μυθιστοριογράφος, δημοσιογράφος και συγγραφέας θεατρικών έργων. Διετέλεσε αρχισυντάκτης στο θρυλικό πια περιοδικό, Η Διάπλασις των Παίδων, κατά την περίοδο 1896 - 1948. Κατά την αρχισυνταξία του Ξενόπουλου στο περιοδικό ήταν και ο βασικός του συντάκτης. Είναι χαρακτηριστική η υπογραφή του Σας ασπάζομαι, Φαίδων, που χρησιμοποιούσε στις επιστολές που υποτίθεται έστελνε στο περιοδικό. Ήταν ο ιδρυτής και εκδότης του περιοδικού Νέα Εστία, το οποίο εκδίδεται ακόμα και σήμερα. Το 1931 έγινε ακαδημαϊκός. Μαζί με τους Παλαμά, Σικελιανό και Καζαντζάκη ίδρυσε τηνΕταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, της οποίας ήταν και πρώτος πρόεδρος (1934-37). 
 
*Ο κ. Πάνος Χατζηγεωργιάδης είναι:
Μουσικοσυνθέτης, Λογοτέχνης και Δημοσιογράφος
Member of Performing Rights Society - London - U.K.
Μέλος Κοσμητείας Σχολών Φιλολογικού Συλλόγου «ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ»
Μέλος Τακτικόν Φιλολογικού Συλλόγου «ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ«
Μέλος Τακτικόν της Εθνικής Εταιρίας των Ελλήνων Λογοτεχνών
Συντάκτης Εφημερίδος «Huffington Post»
Συντάκτης Εφημερίδος «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΩΡΑ»
Αρθρογράφος Περιοδικό «ΠΑΤΡΙΝΟΡΑΜΑ»
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 2:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.