10 Μαΐου 2018

Ισχύς, Στρατηγική και Θουκυδίδης.

Γράφει ο Αλέξανδρος Νίκλαν

Η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι το οποίο θυμίζει εποχές πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σε οικονομικό σκοτάδι, ενώ γύρω της συντελούνται γεωγραφικές αλλαγές ισχύος. Στα βόρεια μας σύνορα, η περιοχή των Βαλκανίων συνεχίζει και ανακατατάσσει τα σύνορα της, ενώ παράλληλα η απομάκρυνση από το Ευρωπαϊκό ιδεώδες θεωρείται για τις Βαλκανικές αυτές χώρες πιο πιθανή παρά η ενσωμάτωση τους.

Στα νότια μας, η Β.Αφρική μετά την κατάτμηση της κατά το δοκούν από Ιταλούς, Γάλλους και Άγγλους στις αρχές του 20ου αιώνα ( 1907-1917) και την απώλεια ισχύος τους, η οποία επήρθε μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου, έφερε τις ΗΠΑ να διαχειρίζονται την κατάσταση στην περιοχή. Όμως τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι η δυναμική των ΗΠΑ τελικά χάνεται, μάλλον οικειοθελώς, καθώς φαίνεται να παραχωρούν στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής μια «εικονική» αυτονομία διαχείρισης πολιτικής (σ.σ. proxies).

Η αναταραχή ισχύος επηρεάζει, όμως, και την Τουρκία. Μια χώρα που αντίθετα με ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι, ποτέ δεν παραιτήθηκε του κληρονομικού δικαιώματος, όπως θεωρούν οι ίδιοι, να διαχειρίζεται και να ηγείται του Ισλαμικού τόξου, ειδικά σε θέματα που αφορούν και συσχετισμούς με την Δύση. Το δόγμα του Κεμάλ (Ατατούρκ όπως τον αποκαλούν οι Τούρκοι) Μουσταφά, άλλωστε, στην Τούρκικη εθνοσυνέλευση η οποία και ανέδειξε ηγέτη του νέου κοσμικού Τουρκικού κράτους, ανέφερε ρητά πώς ενώ το μέλλον της Άγκυρας ήταν η συνεργασία με την Δύση, εντούτοις η δύναμη και το μεγαλείο της Τουρκίας κρύβεται στο ιστορικό παρελθόν της (σ.σ. Οθωμανική Αυτοκρατορία).

Η Τουρκία άλλωστε για τους ίδιους είναι μια αυτοκρατορία που θα πρέπει να έχει διαχρονική και αιώνια παρουσία ως το άστρο του Ισλάμ ( σ.σ. το αστέρι δίπλα στην ημισέληνο στην σημαία της φέρεται να έχει μια τέτοια σημασία όπως λένε αρκετοί αν και αμφισβητείται έντονα αυτή η παραδοχή).

Την ίδια ώρα, η Ελλάδα, ως μια χώρα σταυροδρόμι Ανατολής και Δύσης, βρίσκεται συνεχώς είτε κάτω από πιέσεις είτε υπό τις επιρροές των περιοχών αυτών, γεγονός που της προσδίδει ένα τεράστιο ρόλο ως εξισορροπιστή, τον οποίον και καλείται να επιτελέσει.

Ο ρόλος αυτός μπορεί μέσα από καλή διαχείριση να αποδώσει τα μέγιστα κέρδη στη χώρα μας, αρκεί να γίνει αντιληπτό το πώς μπορεί να διατηρηθεί μέσα από μια εξωτερική πολιτική που θα έχει εθνικό χαρακτήρα (σ.σ. το μόνο διαχρονικά αναλλοίωτο στοιχείο). Έτσι, ενώ οι παράμετροι και οι μέθοδοι θα μεταλλάσσονται, η στρατηγική θα βοηθάει πάντα στο ίδιο αποτέλεσμα για μας.

Η χώρα μας, πάντα, είχε πρωτεύοντα ρόλο καθώς υφίσταται γεωγραφικά σε μία περιοχή που επηρεάζει σημαντικά τον πλανήτη λόγω των ενεργειακών κοιτασμάτων της. Η πρόσφατη αποκάλυψη πώς η Ελλάδα έχει πιθανώς και αυτή μεγάλες δυνατότητες εξόρυξης ενεργειακών πόρων την καθιστά ακόμη πιο σημαντικό παράγοντα εξελίξεων.

Εδώ κάπου πρέπει να οριστεί μια εξίσωση σε μια ανάλυση ισχύος και πιθανής σύγκρουσης. Η χώρα μας, ενώ διαθέτει όλα τα παραπάνω, δυστυχώς, έχει απολέσει την οικονομική και πολιτική ισχύ της, αν και διατηρεί οριακά μια στρατιωτική ισχύ στην περιοχή η οποία, όμως, μειώνεται με γεωμετρική ταχύτητα απέναντι σε μια όλο και ισχυρότερη Τουρκία.

Ενδεικτικά αναφέρω έκθεση του think tank Stratfor η οποία επισημαίνει ότι η Ελλάδα ως χώρα μπορεί να έχει μέλλον γεωπολιτικό, μόνο ως γεωγραφικός δορυφόρος της Τουρκίας ή ως μέλος μιας Ε.Ε. που θα τελεί υπό ενιαία διοίκηση και εξωτερική πολιτική. Μια σκέψη που χαρακτηρίζεται ως συνήθως από το στερεότυπο «we are the world ruler, we decide what will take place». Η λογική αυτή, όμως, έχει αφήσει εκτός δύο παραμέτρους που έχουν ξαφνιάσει πλέον και τις ΗΠΑ σε παγκόσμιο επίπεδο. Η δυναμική παρουσία της Ρωσίας, από πλευράς προβολής ισχύος, στην περιοχή και η δυνατότητα περιφερειακών συμμαχιών κάτω από μια σκέπη κοινού συμφέροντος.

Οι Ελληνικές κυβερνήσεις γνώριζαν τα προαναφερθέντα και στο παρελθόν, αλλά η δυνατότητα να γίνουν πραγματικότητα σε συνδυασμό με τις τότε συνθήκες ισχύος δεν ήταν εφικτή, επομένως, κατά πολλούς, δεν υπήρχε ανάγκη προώθησης σχεδιασμού για την ασφάλεια της χώρας. Για παράδειγμα, ποιος θα ήθελε να κάνει κάτι κόντρα στον πανίσχυρο 6° στόλο των ΗΠΑ που περιπολούσε στην Μεσόγειο την περίοδο 1990-2010; Όταν η Ρωσία, μάλιστα, είχε ακόμα προβλήματα συνοχής και ισχύος, ενώ στην Μέση Ανατολή δεν υπήρχε -ακόμα—τόσο μεγάλο πρόβλημα ανισορροπιών όπως σήμερα; 

Εκτός αυτών, η Ελλάδα βρισκόταν στην περίοδο των «εικονικών παχιών αγελάδων» της Ε.Ε. οπότε κάθε τέτοια πράξη, κατά την κοντόφθαλμη αντίληψη των εκάστοτε πολιτικών, είχε περισσότερο ρίσκο παρά κέρδος βραχυπρόθεσμα. Το μακροπρόθεσμο κέρδος ήταν στο πλαίσιο «ποιος ζει, ποιος πεθαίνει» που δυστυχώς ήταν και εξακολουθεί να είναι η πάγια αντίληψη της εκάστοτε κυβέρνησης.

Η Ελλάδα, λοιπόν, καλείται πλέον να παίξει σε μια σκακιέρα για μεγάλους παίκτες με υψηλά αντίτιμα σε ρίσκο, αλλά και μεγάλα κέρδη, αν και εφόσον υπάρξει, επιτέλους, μια διάθεση να δημιουργηθεί ικανή εξωτερική πολιτική με μακροπρόθεσμο ορίζοντα 10 ετών τουλάχιστον, όπου όλοι υποχρεωτικά θα υπηρετήσουν (έστω και με τον δικό τους τρόπο/μέθοδο). Η χώρα μας καλείται να συνεργαστεί ή να δείξει πώς θέλει να συνεργαστεί αλλά με δικούς της όρους ακόμα και με χώρες όπως η Τουρκία, η ΠΓΔΜ και η Αλβανία, αλλιώς θα πρέπει να προβάλλει τέτοια αποτρεπτική ισχύ που θα αποθαρρύνει κάθε εχθρική ενέργεια.

Η εθνική στρατηγική, όμως, πρέπει να συμπεριλάβει την αποδοχή όλων των πολιτικών εντός της χώρας μας. Διαφορετικά, αν πραγματοποιηθεί μόνο από ένα πρόσωπο ή μια παράταξη, είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα καταρρεύσει με την αποχώρηση του/τους. Η χώρα μας, τότε, θα φανεί ακόμα πιο εκτεθειμένη από ό,τι ήταν πριν, αφού θα έχει δημιουργήσει πολλούς εχθρούς στην πορεία, αλλά θα αφήσει και ανικανοποίητες συμμαχίες και φιλίες.

Σημαντικό, επίσης, είναι να σημειωθεί πώς η Ελλάδα δεν πρέπει να γίνει έρμαιο εξάρτησης από τρίτους και όποια άλλη μελλοντική συνεργασία και συμμαχία. Ουδείς λαμβάνει σοβαρά κάποιον, όταν αυτός δεν είναι σε θέση να προστατεύσει και, εν προκειμένω, να απαιτήσει και τα συμφέροντα του ακόμα και με χρήση βίας. Η Ιστορία διδάσκει πως σε κάθε συμμαχία και συνεργασία υπάρχουν κάποιοι που θεωρούν εαυτούς ως «πιο ίσους από τους υπολοίπους» και έχουν κυριαρχήσει επί άλλων μελών, μετατρέποντας την προσωρινή ευδαιμονία τους σε μια χαώδη κατάσταση. Μια κυριαρχία που κατά τον Θουκυδίδη, προκαλείται από αυτή την σχέση απόλυτης εξάρτησης του αδύναμου από τον ισχυρό και μια καθολική αδυναμία του αδύναμου να υποστηρίξει με ισχύ τις ανάγκες και επιθυμίες του.

Αλέξανδρος Νίκλαν
Σύμβουλος Θεμάτων Ασφαλείας 

Geopolitics



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 9:30 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.