27 Μαΐου 2018

Τα δύο Ίλιντεν – Η σημειολογία της πρότασης Ζάεφ

Γράφει ο Αγγελος Συρίγος
Όταν στις 17 Νοεμβρίου 1991 η εθνοσυνέλευση των Σκοπίων ψήφισε το Σύνταγμα της νεοσύστατης δημοκρατίας, αρκετά από τα άρθρα του κρίθηκαν ότι εμπεριείχαν έντονες αλυτρωτικές διαθέσεις, που στόχευαν προς τα γειτονικά τους κράτη και κυρίως προς την Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Η Ελλάδα αντέδρασε και η τότε ΕΟΚ ανέθεσε στην περίφημη διαιτητική επιτροπή Μπαντεντέρ να το διερευνήσει.
Η Επιτροπή προσέγγισε το θέμα με βάση τα δυτικά κριτήρια περί συνταγματικότητος των κανόνων, όπως τα αντιλαμβάνονται άνθρωποι που ζουν σε χώρες ευημερούσες μακριά από εθνικισμούς, σύνορα και υπαρκτές ή ανύπαρκτες αλύτρωτες μειονότητες. Η κυβέρνηση των Σκοπίων επέδειξε διάθεση συνδιαλλαγής με την επιτροπή. Απάντησε με προθυμία στο ερωτηματολόγιο της. Τόνιζε παντού την επιθυμία της να σεβασθεί το διεθνές δίκαιο και το απαραβίαστο των συνόρων. Προέβη ακόμη και σε τροποποίηση τριών διατάξεων του Συντάγματος της που περιείχαν τις πλέον «σκαστές» αποδείξεις του αλυτρωτισμού της.

Όλα έγιναν εγκαίρως, ώστε να προλάβουν τα Σκόπια την προθεσμία της 15ης Ιανουαρίου 1992 που είχε θέσει η ΕΟΚ για την αναγνώριση των νέων δημοκρατιών. Η επιτροπή Μπαντεντέρ δέχθηκε ότι τα Σκόπια έχουν παραιτηθεί όλων των εδαφικών τους ισχυρισμών που ενυπήρχαν σε διφορούμενα άρθρα. Στο προοίμιο του Συντάγματος παρέμεινε η αναφορά «στις παραδόσεις της κρατικής υποστάσεως και της νομιμότητας της δημοκρατίας του Κρουσόβου και τις ιστορικές αποφάσεις της Αντιφασιστικής Συνέλευσης του Λαϊκού Απελευθερωτικού Μετώπου της Μακεδονίας».

Λέξεις κλειδιά

Για έναν τρίτο που δεν είναι υποχρεωμένος να γνωρίζει την ιστορία της περιοχής δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Οι λέξεις, όμως, κλειδιά του προοιμίου ήσαν η αναφορά στη «Δημοκρατία του Κρουσόβου» και οι «αποφάσεις της Αντιφασιστικής Συνέλευσης του Λαϊκού Απελευθερωτικού Μετώπου της Μακεδονίας». Με τον όρο «Δημοκρατία του Κρουσόβου», νοείται η εξέγερση του Ίλιντεν το 1903 στα βιλαέτια του Μοναστηρίου και της Ανδριανουπόλεως. Άρχισε στις 20 Ιουλίου την ημέρα της εορτής του Προφήτη Ηλία και κράτησε περίπου τρεις εβδομάδες πριν πνιγεί στο αίμα από τα τουρκικά στρατεύματα.

Οργανωτές της ήταν η Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση, γνωστότερη ως VMRO, η οποία καθοδηγείτο πλήρως από τη Βουλγαρία. Κατά τη διάρκεια του κινήματος οι εξεγερθέντες κατέλαβαν την πόλη του Κρουσόβου που κατοικείτο κατά πλειοψηφία από ελληνικό πληθυσμό (ελληνόφωνους και βλαχόφωνους). Μετά το τέλος της εξεγέρσεως η πόλις του Κρουσόβου είχε σχεδόν καταστραφεί και μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της σφαγιασθεί είτε από τους Βουλγάρους είτε από τους Τούρκους. 

Το δεύτερο Ίλιντεν 

Η δεύτερη αναφορά στις «ιστορικές αποφάσεις της Αντιφασιστικής Συνέλευσης του Λαϊκού Απελευθερωτικού Μετώπου της Μακεδονίας» είναι ακόμη πιο ενδιαφέρουσα. Στις 2 Αυγούστου του 1944 (εορτή του Προφήτη Ηλία με το Ιουλιανό ημερολόγιο) το «Λαϊκό Απελευθερωτικό Μέτωπο της Μακεδονίας» συνεκάλεσε την πρώτη του συνέλευση, η οποία αποφάσισε τη δημιουργία της «Ομόσπονδης Λαϊκής Δημοκρατίας της Μακεδονίας».

Η «Δημοκρατία» έγινε αμέσως δεκτή από την Κεντρική Επιτροπή των Κομμουνιστικών Κομμάτων της Γιουγκοσλαβίας. Αμέσως μετά την ανακήρυξη της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας» η Κεντρική Επιτροπή του Κ.Κ. «Μακεδονίας» προέβη στην εξής ανακοίνωση: «Μακεδονικέ λαέ, κατά τη διάρκεια του τρίχρονου λαϊκού αγώνα για την ελευθερία κατόρθωσες να ενωθείς και να ιδρύσεις το δικό σου στρατό και να θέσεις τις βάσεις για ένα ομόσπονδο Μακεδονικό κράτος. Με τη συμμετοχή ολόκληρου του Μακεδονικού λαού εναντίον των φασιστών κατακτητών στη Γιουγκοσλαβία, τη Βουλγαρία και την Ελλάδα θα επιτύχεις την ένωση όλων των τμημάτων της Μακεδονίας τα οποία κατελήφθησαν από τους Βαλκάνιους ιμπεριαλιστές το 1913 και το 1918″. Αυτό είναι το λεγόμενο δεύτερο Ίλιντεν.

Πόσο σύγχρονο είναι να ανοίξουμε μία συζήτηση που λειτουργεί ως καταπακτή στην ιστορία περί του τί ακριβώς σημαίνει Ίλιντεν; Πόσο θέλουμε να μπλέξουμε στη διαμάχη Βουλγάρων και Σλαβομακεδόνων ως προς την πατρότητα της εξεγέρσεως του 1903; Η διαμάχη με το Μακεδονικό είναι πολύ παλιά για να λυθεί με μία απλή συμφωνία. Ονόματα όπως το «Ιλιντένσκα Μακεντόνιγια» απλώς θα διαιωνίσουν το πρόβλημα.

Υ.Γ. Παλιά στην Ελλάδα το γράφαμε ως Ήλιντεν με «Η» καθότι αναφερόταν στην εορτή του Προφήτη Ηλία. 

πηγή



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.