24 Μαΐου 2017

Κοινωνική Βία και Φόβος των Ελίτ


Ο φόβος είναι ένα ισχυρότατο συναίσθημα, έχει δε χρησιμοποιηθεί κατά κόρον και στην πολιτική. Ο φόβος δεν είναι μόνο ατομικός αλλά  μπορεί να εξαπλωθεί σε ολόκληρη την κοινωνία και να γίνει συλλογικός (δεν βιώνουμε άλλωστε κάτι τέτοιο σήμερα;).

Δεν φοβάται όμως μόνο η «μάζα» αλλά και η ελίτ.  Σύμφωνα με τον  Brown (1997) η μάζα φοβάται όταν αισθάνεται απειλή για την ασφάλειά της. Η δε ασφάλεια μπορεί να είναι σωματική, πολιτική, οικονομική και πολιτιστική/κοινωνική. 

Ενδιαφέρον όμως είναι να δούμε τι φοβούνται οι ελίτ σύμφωνα με τον Brown. Αυτό λοιπόν που φοβούνται σχετίζεται με δύο κινδύνους. Ο ένας είναι ο κίνδυνος απώλειας της εξουσίας (νοιάζονται μόνο για τις καρέκλες που λέει ο λαός) και ο άλλος είναι ο κίνδυνος να καταδικασθούν για προγενέστερα εγκλήματα που έχουν διαπράξει. 

Από τους δύο φόβους της ελίτ δηλαδή τον φόβο του κινδύνου της απώλειας της εξουσίας και του κινδύνου να καταδικασθούν για προγενέστερα εγκλήματα, ο πιο ισχυρός είναι αυτός της απώλειας της εξουσίας. 

Η αντίδραση των ελίτ στους φόβους αυτούς είναι η δημιουργία πόλωσης. Στο παρελθόν το έκαναν με τα έθνη, στο παρόν όπου υπάρχει μία γενικότερη εθνοαποδόμηση λόγω των συμφερόντων της παγκοσμιοποίησης και των παγκοσμιοποιητών, η πόλωση που δημιουργούν είναι μεταξύ κοινωνικών ομάδων ακόμα και οπαδών ποδοσφαιρικών ομάδων όπως είδαμε πρόσφατα στη χώρα μας που πρόεδρος ποδοσφαιρικής ομάδας με εμπρηστικές του δηλώσεις προωθούσε την πόλωση (και κατά συνέπεια και την κοινωνική βία). 

Οι ελίτ χρησιμοποιούν την ανασφάλεια της μάζας προκειμένου να διατηρήσουν τη δύναμή τους, παρουσιάζονται  στο πλήθος ως  «προστάτες» (ή "σωτήρες" στα καθ’ημάς). Αυτό που προσπαθούν να κάνουν είναι να βρουν κάτι που να είναι προς το συμφέρον μίας κοινωνικής ομάδας και να το διαμορφώσουν κατά τέτοιο τρόπο που να εξυπηρετεί τα δικά τους συμφέροντα.

Για παράδειγμα, τη δυσαρέσκεια του λαού όσον αφορά τη δυσβάσταχτη φορολογία προσπαθούν να τη στρέψουν στο πρόβλημα της δημόσιας διοίκησης και της λειτουργίας του όποιου "ελληνικού" κράτους έχει απομείνει και έτσι να διευκολυνθούν οι ιδιωτικοποιήσεις και η πώληση όλης της εθνικής περιουσίας. 

Για να επιτύχουν τον σκοπό τους, οι ελίτ στοχοποιούν κάποια άλλη ομάδα π.χ. μπορεί να είναι εθνοτική ομάδα, κοινωνική (π.χ. στη χώρα μας πολλές κοινωνικές ομάδες έχουν γίνει στόχος των ελίτ κυρίως οι δημόσιοι υπάλληλοι γιατί στα πλαίσια του άκρατου νεοφιλελευθερισμού όπου επιδιώκεται η ιδιωτικοποίηση των πάντων, οτιδήποτε δημόσιο αποτελεί στόχος) ή ακόμα και ποδοσφαιρική (όπως είδαμε πρόσφατα, εάν και ο στόχος ήταν άλλες κοινωνικές ομάδες απλά ο φανατισμός των οπαδών χρησιμοποιήθηκε ως μέσο).  

Κλειδί για την χειραγώγηση του πλήθου μέσω του φόβου από τις ελίτ είναι και η παροχή περιορισμένης πληροφόρησης. Το βλέπουμε αυτό στον τόπο μας μέσω των κατευθυνόμενων ΜΜΕ και της τηλεόρασης που προβάλλει σκουπίδια τύπου Σαρβάιβορ. Ο έλεγχος των ΜΜΕ από την ελίτ είναι βασικό στοιχείο για τη δημιουργία φόβου στις μάζες. Απτό παράδειγμα είναι ο καθημερινός βομβαρδισμός με τρομακτικές ειδήσεις για την οικονομία που προβάλλουν ακόμα και μέσω διαδικτύου που αρκετοί αφελείς αναπαράγουν μεγαλώνοντας έτσι, άθελά τους, το κλίμα τρόμου και έτσι συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου των ελίτ.

Στα πλαίσια αυτά της δημιουργίας φόβου, οι ελίτ δημιουργούν ψεύτικες απειλές που προκαλούνται, δήθεν, από κοινωνικές ομάδες. Για παράδειγμα, είδαμε ότι αναφέρθηκαν στους συνταξιούχους με διάφορους τρόπους ότι π.χ. είναι οι συνταξιούχοι αυτοί που προκάλεσαν το έλλειμμα κτλ., ισχυρισμοί που δεν έχουν καμία λογική υπόσταση αλλά είναι αρκετοί για να προκαλέσουν την αντιπάθεια των άλλων κοινωνικών ομάδων προς την ομάδα των συνταξιούχων. Το ίδιο προσπάθησαν να κάνουν και με τους δημοσίους υπαλλήλους.  Σε μεγάλο βαθμό, δυστυχώς, τα κατάφεραν.

Αυτού του είδους οι επικείμενες ψεύτικες απειλές από τις άλλες ομάδες μπορούν να δημιουργήσουν συγκρούσεις, βία, ένα περιβάλλον όπου κανένας δεν εμπιστεύεται κανένα (όπως το σημερινό). Αποτέλεσμα: από τη μία θα υπάρχει μία ομάδα ανθρώπων η οποία θα ακολουθεί τον όποιον δείχνει ότι μπορεί να τους προστατεύσει (π.χ. επιλογή ενός ηγέτη που υπόσχεται ότι θα προστατεύσει τα συμφέροντα των συνταξιούχων αλλά και διάφοροι μισότρελοι "σωτήρες" που έχουν εμφανισθεί κατά καιρούς κτλ.) ή ένα γενικευμένο κλίμα απάθειας και απαξίωσης χωρίς να συνοδεύεται από ενεργητικές πράξεις αλλαγής της κατάστασης.

Η κατάσταση αυτή είναι άκρως ανησυχητική δεδομένου ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να προκληθεί  κοινωνική έκρηξη, η οποία μπορεί κι αυτή να εξυπηρετεί τα συμφέροντα των εκάστοτε ελίτ. Παρατηρώντας τις χυδαίες χειρονομίες, συμπεριφορές και λεκτικές εκφράσεις πολιτικών προσώπων και γνωστών επιχειρηματιών, πιθανόν μία τέτοιου τύπου κοινωνική έκρηξη να επιδιώκεται. 

Πηγές  

Brown, Michael E. (1997) The Causes of Internal Conflict” in Brown (ed.), “Nationalism and Ethnic Conflict,” p. 19 

Gagnon Jr, V.P. “Ethnic Nationalism and International Conflict: The Case of Serbia” International Security, vol. 19, no. 3, (Winter 1994/95) p. 130-166. 

Μαστρογιάννη, Φ. Φόβος και Πολιτική. Διαθέσιμο ΕΔΩ

Snyder, Jack. From Voting to Violence: Democratization and Nationalist Conflict, New York, NY: W.W. Norton and Company, (2000), p. 67 




Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 2:30 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.