19 Μαρτίου 2024

Ο ανταγωνισμός ΗΠΑ-Κίνας και η ανύπαρκτη παγίδα του Θουκυδίδη.

Γράφει ο Κωνσταντίνος Χολέβας
 
Πού οδηγεί ο ανταγωνισμός μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας; Υπάρχει κίνδυνος να συγκρουσθούν οι δύο κολοσσοί; Μήπως από την Ιστορία του Θουκυδίδη προκύπτει κάποια νομοτελειακή ανάγκη που οδηγεί σε σύγκρουση τις υπερδυνάμεις;  
 
Στα ερωτήματα αυτά απαντούν πειστικά δύο Έλληνες Πανεπιστημιακοί και ειδικοί των Διεθνών Σχέσεων, οι Καθηγητές Αθανάσιος Πλατιάς και Βασίλειος Τρίγκας. Αφορμή τούς έδωσε ένα πολυδιαβασμένο βιβλίο του Αμερικανού διεθνολόγου Γκράχαμ Άλλισον, ο οποίος μίλησε για την «παγίδα του Θουκυδίδη». Ο καθηγητής του Harvard πιστεύει ότι όπoτε μία υπερδύναμη αισθάνεται ότι απειλείται από μία ανερχόμενη δύναμη τότε αναγκαστικά θα αρχίσει τον πόλεμο. Και δίνει ως παράδειγμα την ανησυχία της Σπάρτης για την άνοδο της Αθηναϊκής ηγεμονίας. Ο Άλλισον διαβάζει με τον δικό του τρόπο τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, τον οποίο κατέγραψε και ανέλυσε ο Αλιμούσιος ιστορικός. Ο Θουκυδίδης ήταν ιστορικός και πολιτικός καταγόμενος απο τον Άλιμο της Αττικής. Σήμερα θεωρείται παγκοσμίως ως ο θεμελιωτής της επιστήμης των Διεθνών Σχέσεων. 
 
Στο βιβλίο τους «Αποδομώντας την παγίδα του Θουκυδίδη-Υψηλή Στρατηγική και Γεωπολιτικός Ανταγωνισμός ΗΠΑ- Κίνας» ο Πλατιάς και ο Τρίγκας απορρίπτουν την άποψη του Άλλισον και ξαναδιαβάζουν σωστά τον Θουκυδίδη. Η αποδόμηση της … παγίδας βασίζεται στα ακόλουθα επιχειρήματα: Πρώτον, ο Άλλισον έκανε λανθασμένη μετάφραση του ελληνικού κειμένου. Δεύτερον, ο Θουκυδίδης δεν θεωρεί νομοτελειακή την κήρυξη πολέμου από την απειλούμενη υπερδύναμη, αλλά μιλά για πολλούς παράγοντες που επηρέασαν τις αποφάσεις Σπαρτιατών και Αθηναίων. Ιδιαιτέρως τονίζει τον ρόλο των ηγετών, όπως ο Περικλής, ο Αρχίδαμος κ.ά. Τρίτον, το 431, όταν άρχισε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος, δεν ήταν ανερχόμενη η Αθήνα, αλλά ήταν ήδη η πρώτη υπερδύναμη της εποχής. Δεν υπάρχει, λοιπόν, κανένας ιστορικός νόμος που να οδηγεί σε πόλεμο δύο υπερδυνάμεις και ουδέποτε ο Θουκυδίδης υπονόησε κάτι τέτοιο. 
 
Στο βιβλίο τους οι Πλατιάς και Τρίγκας καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ΗΠΑ και Κίνα είναι όντως ανταγωνιστικές, αλλά η κατοχή πυρηνικών όπλων εκατέρωθεν καθιστά απαγορευτικό το κόστος μιας σύγκρουσης (εκτός αν η αποτροπή υπονομευθεί από παράγοντες όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη). Επίσης παρατηρούν ότι οι ΗΠΑ προσελκύουν συμμάχους λόγω στρατιωτικής ισχύος, ενώ η Κίνα ελκύει συμμάχους λόγω της αναδυόμενης οικονομίας της. 
 
Επισημαίνουν επίσης ότι: «Σε μια προσπάθεια να αποφύγει την υπό δυσμενείς όρους αντιπαράθεση με τη ναυτική ισχύ των ΗΠΑ ανατολικά (στον Ειρηνικό Ωκεανό) και νότια (Ινδικό Ωκεανό) η Κίνα έχει αναπτύξει μία φιλόδοξη εναλλακτική και ηπειρωτική οδό προς Δυσμάς μέσω της «Πρωτοβουλίας μιας Ζώνης και Ενός Δρόμου», γνωστής στο ευρύτερο κοινό ως νέος δρόμος του μεταξιού (Belt and Road Initiative – BRI). 
 
Για εμάς τους Έλληνες η γενικότερη μελέτη του έργου του Θουκυδίδη θα αποβεί επωφελής, διότι πολλά από τα συμπεράσματα και τα παραδείγματα που προβάλλει παραμένουν επίκαιρα. Στις ΗΠΑ και στην Κίνα διπλωμάτες, καθηγητές και στρατιωτικοί μελετούν με προσοχή τον κορυφαίο ιστορικό. 
 
Σύμφωνα με τον Θουκυδίδη το πολιτικό σύστημα της Σπάρτης αποδείχθηκε πιο σταθερό από το πολιτικό σύστημα της Αθήνας και παρήγαγε διαχρονικά πιο συνετή ηγεσία. Κάτι αντίστοιχο συνέβη και στον Ψυχρό Πόλεμο όπου το αμερικανικό πολιτικό σύστημα αποδείχθηκε ανθεκτικότερο του σοβιετικού. Στη διεθνή πολιτική ο ανταγωνισμός είναι διαρκής και ανελέητος. 
 
Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 17.2.2024 
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 6:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.