27 Μαρτίου 2024

Τα πρωτοσέλιδα του ενωτικού δημοψηφίσματος του 1950 στην Κύπρο

(το άρθρο δημοσιεύθηκε 15 Ιανουαρίου)
 
15 Ιανουαρίου σήμερα, και είναι ευκαιρία να δούμε τα πρωτοσέλιδα των κυπριακών εφημερίδων του 1950, όταν οι Έλληνες και οι Ελληνίδες της Κύπρου ψήφισαν μαζικά και καθολικά υπέρ της ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα, στο δημοψήφισμα που οργάνωσε η Εθναρχία, αφού οι αποικιακές αρχές αρνούνταν να παραχωρήσουν την αυτοδιάθεση στον κυπριακό λαό ώστε να διαπιστωθεί η θέλησή του για το πολιτικό του μέλλον. 
 
Πιο εντυπωσιακό πρωτοσέλιδο είναι αυτό του “Νέου Δημοκράτη”, της κομματικής εφημερίδας του ΑΚΕΛ, του φύλλου με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία στην Κύπρο, όπως δηλώνεται στην προμετωπίδα του. Στο πρωτοσέλιδο δημοσιεύονται δύο σκίτσα για την Ένωση, με φόντο ελληνικές σημαίες και ένα στίχο από τον εθνικό ύμνο και το σύνθημα “Ένωση”. Επίσης, δημοσιεύονται δύο άρθρα του Κώστα Παρτασίδη και του Μίνου Περδίου. Υπέρτιτλος “Μαύρο στον ιμπεριαλισμό – Άσπρο στην εθνική μας αποκατάσταση”.
 
Από τον χώρο της οργανωμένης Δεξιάς της εποχής, η μεγαλύτερη εφημερίδα ήταν το “Έθνος”, του ηγέτη του ΚΕΚ, Θεμιστοκλή Δέρβη. Ο υπέρτιτλος καλεί: “Έλληνες και Ελληνίδες! Ψηφίσατε σήμερον την ένωσιν” και του πρωτοσέλιδου δεσπόζει ένα σκίτσο “εκλεκτού Κυπρίου καλλιτέχνου” με την “ψυχή της Κύπρου να φτερουγίζει προς την Ελλάδα”. Τα ενυπόγραφα άρθρα ανήκουν στους φιλόλογους Φρίξο Βράχα και Μιχαήλ Παπαχαραλάμπους.
 
Η εγκυρότερη και σοβαρότερη εφημερίδα της εποχής, η “Ελευθερία”, επιλέγει να προβάλει τον ρόλο της Εθναρχίας στη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος. Ο υπέρτιτλος τονίζει ότι “Η Εθναρχία Κύπρου προεκήρυξε τον ενωτικόν δημοψήφισμα” και στο πρωτοσέλιδο δημοσιεύεται φωτογραφία του “εθνομάρτυρος Αρχιεπισκόπου” Μακαρίου Β΄. (Η λέξη εθνομάρτυς παραπέμπει στην 15ετή εξορία του Μακαρίου από την Κύπρο, το 1931-1946.) 
 
Μια άλλη καθημερινή εφημερίδα της Λευκωσίας το 1950 ήταν ο “Νέος Κυπριακός Φύλαξ” που ξεκίνησε την έκδοσή του το 1906, όπως και η “Ελευθερία”. Διευθυντής του φύλλου από το 1921 και την εξορία του Νικ. Καταλάνου ήταν ο Κωνσταντίνος Α. Κωνσταντινίδης (ΚΑΚ). Εδώ το ύφος στους τίτλους είναι πιο συναισθηματικό, με τις φράσεις “δουλωμένη Κύπρος”, “ιερή κραυγή” και “Σε γνωρίζω από την όψι”. Στη φωτογραφία, επιλέγεται ο Αρχιεπίσκοπος Σωφρόνιος, που υποδέχθηκε τους Βρετανούς στη Λευκωσία, το 1878.
 
Η αρχαιοτέρα εφημερίς της εποχής ήταν η εβδομαδιαία “Φωνή της Κύπρου”, της Λευκωσίας. με διευθυντή της για δεκαετίες, τον Κύριλλο Κ. Παυλίδη. Εδώ (φ. 14-1-1950) το σκίτσο του Γλάδστονος παραπέμπει επίσης στο 1878 και στην προηγηθείσα ένωση της Επτανήσου, το 1864, για την οποία υπάρχει και σχετικό σχόλιο (“Το τελευταίον στάδιον του εθνικού μας αγώνος πανομοιότυπον προς εκείνο της αδελφής μας Επτανήσου”). Η εφημερίδα διατηρεί ακόμη, στη δεκαετία του 1950 το ύφος και τη σελιδοποίηση του 1900 με ελαφρώς μεγαλύτερους τους τίτλους.
 
 Μια άλλη εβδομαδιαία εφημερίδα της Λευκωσίας ήταν ο “Ανεξάρτητος”, όργανο από το 1947 του θνησιγενούς ΕΑΣ, φύλλο προσκείμενο στην Αριστερά, με μεγάλη κυκλοφορία στις αρχές της δεκαετίας του 1940 και διευθυντή τον Λύσανδρο Τσιμίλλη. Κεντρική θέση στο πρωτοσέλιδο (φ. 12-1-1950) έχει η διακήρυξη για το δημοψήφισμα της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ. Ξεχωρίζει, επίσης, η ανακοίνωση του αθλητικού σωματείου “Ομόνοια” Λευκωσίας, για το δημοψήφισμα, με την υπόσχεση ότι “δεν θα υποστείλει τη σημαία του εθνικού αγώνα” για “την Ένωσή μας με την μητέρα Ελλάδα”. 
 
Τελευταίο, το πρωτοσέλιδο του εβδομαδιαίου “Παρατηρητή” της Λεμεσού (φ. 14-1-1950), του Πάνου Φασουλιώτη, ο οποίος στα νιάτα του υπήρξε από τους πρώτους υποστηρικτές των σοσιαλιστικών ιδεών στην Κύπρο, Μαζί με τη φωτογραφία της Αθήνας και της Ακρόπολης, “πρωτεύουσας του Κράτους και της αθανάτου Φυλής”, δημοσιεύεται ένα μικρό άρθρο με τίτλο “Υπακοή σε μίαν και μόνον φωνήν”. Ο Φασουλιώτης είναι βέβαιος ότι ολόκληρος ο κυπριακός λαός θα ψηφίσει υπέρ της ένωσης, “πλην μιας, άνευ σπουδαίας σημασίας αποφύσεως – ολιγαρίθμων Τούρκων – της σκοτεινής επιδρομικής περιόδου της Σουλτανικής κυριαρχίας και μερικών εποίκων και ξένων”. 
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 2:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.