11 Αυγούστου 2016

Για να αποφύγουμε «θυσίες» κυριαρχικών μας δικαιωμάτων…

Οι κυρίαρχες αντιλήψεις στην Ελλάδα επιχειρούν να επιβάλουν περίπου ως αναπόφευκτη την απόλυτη ταύτιση της χώρας μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες ώστε να καλυφθεί το κενό που αναμένεται να προκαλέσει στη δυτική αρχιτεκτονική ασφαλείας το τέλος της κεμαλικής Τουρκίας. Έτσι, η καθιέρωση της Ελλάδας ως προέκτασης της Δύσης στην περιοχή υποτίθεται ότι θα εξασφαλίσει τα ζωτικά συμφέροντα της χώρας μας. Όμως η άποψη αυτή τίθεται εν αμφιβόλω, μιας και λαμβάνει ως δεδομένα κάποια πράγματα τα οποία δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι ισχύουν. 

ΤΟΥ ΔΡ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΓΡΙΒΑ* 

[σ.σ. Στο προηγούμενο άρθρο στα «Επίκαιρα» είχαμε αναφερθεί στη δημιουργία μιας απρόβλεπτης Τουρκίας και στην ανάγκη διαμόρφωσης μιας αναθεωρημένης γεωστρατηγικής από ελληνικής πλευράς για τη διαχείριση αυτού του νέου γεωπολιτικού μεγέθους που γεννιέται δίπλα μας.] 

Καταρχάς, προϋποθέτει μια ολοκληρωτική ρήξη των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, η οποία δεν θα συμβεί κατ’ ανάγκην. Πράγματι, ενώ είναι περίπου αναπόφευκτη η περαιτέρω «ψύχρανση» των σχέσεων Ουάσινγκτον – Άγκυρας, η αποξένωση αυτή πολύ δύσκολα θα φτάσει στο ακρότατο όριό της. Αντιθέτως, το πιο πιθανό είναι ότι οι ΗΠΑ θα υιοθετήσουν μια κατευναστική πολιτική έναντι της γείτονος έτσι ώστε να αποφύγουν αυτή η επιδείνωση των σχέσεών τους με την Τουρκία να οδηγηθεί σε πλήρη ρήξη και σε συνεπακόλουθη ώθηση της Άγκυρας προς την αγκαλιά της Μόσχας. 

Η κατευναστική αυτή πολιτική ενδέχεται να περιλαμβάνει και κάποιο «άδειασμα» της «δεδομένης» Ελλάδας έναντι της απρόβλεπτης Τουρκίας, ώστε η τελευταία να μην οδηγηθεί προς εχθρικές έναντι της Δύσης πολιτικές. 

Σε κάθε περίπτωση, θα ήταν εξαιρετικά αφελές να πιστεύαμε ότι οι ΗΠΑ θα καλοδέχονταν μια εχθρική γι’ αυτές Τουρκία. Αντιθέτως, θα κάνουν ό,τι μπορούν για να αποφύγουν ένα παρόμοιο ενδεχόμενο και η προσπάθεια αυτή δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι δεν περιλαμβάνει και κάποιες «θυσίες» ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. 

Επιπροσθέτως, όπως έχουμε υποστηρίξει σε πολλά προηγούμενα άρθρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι αυτές που (νομίζαμε ότι) ήταν πριν από κάποια χρόνια. Δεν είναι ο αναντίρρητος ηγεμόνας του διεθνούς συστήματος, αλλά μια χώρα με κρίση ταυτότητας και συνεπακόλουθα και με αδυναμία διαμόρφωσης συγκροτημένης γεωστρατηγικής. Για να το πούμε απλά, δεν ξέρουμε τι θέλουν και τι μπορούν να κάνουν οι Αμερικανοί έναντι της Τουρκίας, κατά συνέπεια δεν μπορούμε να ταυτιστούμε άκριτα μαζί τους. 

Τεράστιο σφάλμα να «χαρίσουμε» τη Ρωσία 

Συν τοις άλλοις, η ελληνική εξωτερική πολιτική δεν μπορεί να μονοπωλείται από την αντιμετώπιση της Τουρκίας. Ακόμη κι αν δεχτούμε ότι η βέλτιστη μέθοδος διαχείρισης της νέας Τουρκίας θα ήταν η άνευ όρων ταύτιση με τις ΗΠΑ – κάτι που ουδόλως ισχύει -, αυτό δεν μπορεί να σημαίνει ότι πρέπει να θυσιαστούν οι σχέσεις της Ελλάδας με άλλες κρίσιμες χώρες του διεθνούς συστήματος, με προεξάρχουσα τη Ρωσία, γιατί κάτι τέτοιο δεν αποκλείεται να έχει μακρόπνοες, πολύ αρνητικές συνέπειες στα ζωτικά ελληνικά γεωπολιτικά συμφέροντα. 

Το σημαντικότερο όμως είναι ότι αυτή η αντίληψη των «απόλυτων ταυτίσεων» αγνοεί ολοκληρωτικά τη μεικτή φύση των σχέσεων ανάμεσα στους δρώντες ενός πολυπολικού διεθνούς συστήματος, όπως αυτό που βρίσκεται υπό διαμόρφωση σήμερα. Στα συστήματα αυτά οι σχέσεις των δρώντων έχουν ταυτοχρόνως τόσο ανταγωνιστικά όσο και συνεργατικά στοιχεία.

Έτσι, στην προκειμένη περίπτωση η Ελλάδα, αντί να ταυτιστεί ολοκληρωτικά με τις ΗΠΑ και να περιμένει από αυτές να αντιμετωπίσουν την τουρκική πρόκληση για λογαριασμό της, θα ήταν σοφότερο να διεκδικήσει μια πιο αυτόνομη και ενεργό πολιτική, διαμορφώνοντας μια αρχιτεκτονική συμμαχιών γύρω από την Τουρκία που θα την αποδυνάμωνε. 

Θα πρέπει, με άλλα λόγια, να καταστεί πιο δυναμικός και αυτόνομος «παίκτης» απ’ ό,τι είναι σήμερα και όχι να ολισθήσει στην απατηλή ασφάλεια της άβουλης προέκτασης της Ουάσινγκτον, όπως προσπαθούν να μας πείσουν οι «ρεαλιστές» οπαδοί της ευρωατλαντικής κατεύθυνσης της χώρας μας. 

Για παράδειγμα, αν θεωρήσουμε ότι ο μεγάλος φόβος των ΗΠΑ υπό τις νέες συνθήκες είναι η επικίνδυνη ενίσχυση των ρωσοτουρκικών σχέσεων, τότε εξ αντικειμένου η ενίσχυση των ελληνορωσικών σχέσεων θα λειτουργούσε αποτρεπτικά έναντι αυτού του ενδεχομένου. Με άλλα λόγια, ένας ελληνορωσικός άξονας θα λειτουργούσε, υπό προϋποθέσεις, ανταγωνιστικά έναντι ενός ρωσοτουρκικού άξονα και κατά συνέπεια θα προωθούσε τα ζωτικά αμερικανικά συμφέροντα. Αντιθέτως, μια παθητική και αντιρωσική Αθήνα ενδέχεται να ήταν βάρος και όχι πολύτιμος σύμμαχος για την Ουάσινγκτον. 

Πολυδιάστατη πολιτική ως πλέγμα ανάσχεσης 

Η βέλτιστη στρατηγική, λοιπόν, έναντι της νέας Τουρκίας δεν είναι η άνευ όρων ταύτιση με τον αμερικανικό παράγοντα, αλλά μια δυναμική, πολυδιάστατη πολιτική, που θα δίνει έμφαση στην ενίσχυση των σχέσεων με τις κομβικές χώρες στην περιφέρεια της Τουρκίας και στη διαμόρφωση ενός πλέγματος ανάσχεσης του τουρκικού ηγεμονισμού. Κατά την άποψη του γράφοντος, οι σημαντικότερες από τις χώρες αυτές είναι η Ρωσία, το Ιράν και η Αίγυπτος. 

Ακόμη όμως και η ανάπτυξη ενός νέου πλαισίου στρατηγικών σχέσεων με την Ουάσινγκτον θα πρέπει να βασίζεται σε μια παρόμοια λογική: μιας δυναμικής σχέσης, που θα εδράζεται στην ανεξάρτητη πολιτική μιας χώρας που διεκδικεί έναν αυτόνομο και σημαντικό ρόλο στο διεθνές σύστημα και όχι μιας χώρας-υπηρέτη που θα περιμένει να της ανατεθεί κάποιο «ρολάκι» από κάποιον ισχυρό διεθνή παράγοντα. 

Εν κατακλείδι, θα πρέπει κάποτε να έρθει το τέλος της «παιδικής ηλικίας» της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και να ξεκινήσει η διαμόρφωση μιας γνήσιας πολυπαραγοντικής και πολυδιάστατης μακρόπνοης στρατηγικής, βασισμένης στη ρεαλιστική ανάγνωση των τεκταινομένων στο διεθνές σύστημα. Τόσο στο άμεσο γεωπολιτικό μας περιβάλλον όσο και γενικότερα. 

* Διδάσκει το μάθημα της Γεωπολιτικής στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και Γεωγραφία της Ασφάλειας και των Αφοπλισμών στο Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. 

Πηγή: Περιοδικό «Επίκαιρα», αρ. τεύχους 351, σελ. 52-52.
πηγή



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 11:30 π.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.