O Άγιος Χρυσόστομος Σμύρνης, ως μητροπολίτης Δράμας, Φιλίππων και Ζιχνών την περίοδο 1902-1910.
Απόγευμα της 27ης Αυγούστου του 1922. Ο Ακλόνητος ιεράρχης Χρυσόστομος δια της τουρκικής φρουράς οδηγείται στο φρουραρχείο της Σμύρνης.
Γύρω από αυτό, ο τουρκικός όχλος κραυγάζει, απειλεί, μαίνεται ναι ζητεί εκδίκηση.
Τον έσυραν από το Διοικητήριο έως την τουρκική αγορά και από εκεί τον έφεραν αιμόφυρτο στην πλατεία του Τιρκιλίκ.
Τα ράσα του σχισμένα, το πρόσωπό του αιματοβαμμένο και εξαθλιωμένο. Η δεσποτική του ράβδος λάφυρο του ασύντακτου όχλου.
«Κι’ οι μουσικές συνεχίζουν να παίζουν τα τουρκικά εμβατήρια… Κι οι αλαλαγμοί του όχλου πιο βροντεροί καλύπτουν τον αέρα…
Τίποτα δεν έμεινε και τίποτε δεν βρέθηκε από το μαρτυρικό σκήνωμά του.
Οι τούρκοι φρόντισαν να εξαφανίσουν και τα τελευταία απομεινάρια του αγίου του σώματος.
Νομίζοντας φαίνεται ότι έτσι εξαφανίζουν και την Ελλάδα.
Ξεχνώντας ότι έτσι την αναζωογονούν και την δοξάζουν την Ελλάδα…»
Στην Τρίγλια, μια μικρή παραθαλάσσια κωμόπολη της Προποντίδας, γεννήθηκε ο μικρός Χρυσόστομος Καλαφάτης, του Νικολάου και της Καλλιόπης στα 1867.
Ξεχώριζε από τα υπόλοιπα επτά αδέλφια του, καθώς μας διασώζουν οι ιστορικοί και επιθυμούσε να σπουδάσει στη φημισμένη θεολογική σχολή της Χάλκης, επιθυμούσε διακαώς να σπουδάσει τα ιερά γράμματα και να αφιερωθεί στην Εκκλησία και στη διακονία των ανθρώπων.
Με την ευγενική χορηγία και συμπαράσταση του προστάτη του Μητροπολίτου Μυτιλήνης Κωνσταντίνου Βαλιάδη, ο Χρυσόστομος πραγματοποιεί το θεοφιλές όνειρό του, περατώνει με άριστα τις θεολογικές του σπουδές στην ως άνω σχολή και χειροτονείται διάκονος Χριστού στα 1891.
Ακολουθεί μια περίοδος επιστημονικής μελέτης και συγγραφής, πάντοτε στα μητροπολιτικά όρια της Μυτιλήνης αρχικά και αργότερα της Εφέσου.
Καρπός της κοπιαστικής του θεολογικής εντρύφησης της περιόδου αυτής είναι το δίτομο σύγγραμμά του με τίτλο «Περί Εκκλησίας», από τις σελίδες του οποίου αναδύεται το αγωνιστικό φρόνημα αλλά και η ιδιαίτερη εμβρίθεια και επιστημοσύνη του Χρυσοστόμου.
Στις 2 Απριλίου 1897, ο προστάτης του Μητροπολίτης Μυτιλήνης και τοποτηρητής Εφέσου Κωνσταντίνος, ανέρχεται στον Πατριαρχικό θώκο της Κωνσταντινουπόλεως και με τη σύμφωνη γνώμη και παρακίνηση κλήρου και λαού, στις 18 Μαΐου 1897, χειροτονεί τον Χρυσόστομο πρεσβύτερο και τον διορίζει Μέγα Πρωτοσύγκελο του Οικουμενικού Θρόνου και ακολούθως στις 23 Μαΐου του 1902, χειροτονείται επίσκοπος, καθώς εκλέγεται παμψηφεί Μητροπολίτης Δράμας.
Πέντε έτη θα διαρκέσει η αρχιερατική διακονία του Χρυσοστόμου στη Δράμα.
Το διάστημα όμως αυτό ήταν αρκετό για να κερδίσει αγαπητικά τις καρδιές του ποιμνίου του.
Ιδρύει σχολεία και γυμναστήρια, νοσοκομεία, ορφανοτροφεία, καπνεργοστάσια, γεωργικές σχολές, εργαστήρια απόρων, επισκευάζει ιερούς ναούς, ορθοτομεί, θυσιάζεται στην αγαπητική διακονία, πρωτοστατεί στην ίδρυση και λειτουργία έργων υδρεύσεως και μουσικών ομίλων.
«Και σήμερα ακόμη, σαν περπατάς ανάμεσα στους δρόμους της Δράμας, θα συναντήσεις πολλά απ’ αυτά τα κτίρια.
Μια μικρή μαρμάρινη πλάκα στην πρόσοψη θυμίζει στον διαβάτη το πέρασμα του φλογερού και ακούραστου ιεράρχου»
Η εθνικο-θρησκευτική δράση του Χρυσοστόμου πολύ σύντομα θα έρθει σε σύγκρουση με την τουρκική σκλαβιά η οποία σε συνδυασμό με το ανελέητο και καταστροφικό πέρασμα των Βουλγάρων κομιτατζήδων από τα Μακεδονικά εδάφη θα αναγκάσει τον αγωνιστή ιεράρχη, μετά από διαταγή του Μεγάλου Τούρκου Βεζίρη, να εγκαταλείψει το ποίμνιό του, να καταφύγει αρχικά στη Θεσσαλονίκη και αργότερα, σχεδόν να αυτοπεριοριστεί στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Τρίγλια.
Στις 11 Μαρτίου του 1910 ο Χρυσόστομος εκλέγεται επισήμως Μητροπολίτης στη μεγαλύτερη και πιο κεντρική μητρόπολή της Μικράς Ασίας, τη μαρτυρική Σμύρνη.
Η ποιμαντική ευαισθησία του Χρυσοστόμου αγκαλιάζει εξ αρχής τα μητροπολιτικά του όρια και πολλές φορές τα υπερβαίνει.
Ακάματος εργάτης, φλογερός απόστολος, διαπρύσιος κήρυκας της αγάπης, πατέρα αληθινός, αναλώνεται καθημερινά στη διακονία του ποιμνίου του.
Πλησιάζουμε στα τέλη Μαΐου, όταν ένοπλοι τούρκοι από εκδίκηση ορμώμενοι για τα εδάφη που έχασαν (Μακεδονία και Θράκη), εισέρχονται ένοπλοι στα μικρασιατικά ελληνικά χωριά και λεηλατούν ελληνικές περιουσίες, βεβηλώνουν ιερούς ναούς και απειλούν και αναγκάζουν τον ελληνικό πληθυσμό να εγκαταλείψει τη γη των προγόνων του, να αποποιηθεί κάθε ίχνους ιδιοκτησίας προσωπικής και πνευματικής στην περιοχή.
«Ο Χρυσόστομος στην κρίσιμη αυτή στιγμή αναπτύσσει μια καταπληκτική δραστηριότητα. Οργανώνει το «στρατό της σωτηρίας» από εθελοντές.
Τους εφοδιάζει με χρήματα, τρόφιμα και είδη ρουχισμού και τους στέλνει να περιμαζέψουν πρόσφυγες».
Οι τούρκοι για να αναχαιτίσουν την προσφορά αυτή του Χρυσοστόμου τον αναγκάζουν να οδηγηθεί για ακόμη μια φορά στην εξορία (1914-1918) και καταφεύγει περίλυπος στην Κωνσταντινούπολη.
Στα τέλη του Σεπτεμβρίου του 1918, ο εξόριστος ιεράρχης επιστρέφει στην επισκοπική του έδρα και ως αληθώς ποιμενάρχης οργανώνει ξανά την μητροπολιτική του περιφέρεια, εκφράζοντας ορθόπρακτα την αγάπη του ακόμη και προς τους τούρκους αιχμαλώτους, καθώς με απόφαση των Ευρωπαϊκών συμμαχικών δυνάμεων, την 1η Μαΐου 1919, η ευρύτερη περιοχή στην ελληνική δικαιοδοσία και κατοχή.
Η πολιτική διπλωματία όμως συγκεχυμένη και απόκεντρη δεν κατάφερε ποτέ να αποδώσει δίκαιο και αλήθεια.
Κύριος και καθοριστικός της παράγοντας το οικονομικό και το προς προσάρτηση και πολύπλευρη εκμετάλλευση εδαφικό κίνητρο.
Έτσι, τρία χρόνια αργότερα, στις 15 Αυγούστου 1922, οι πρώτες ειδήσεις για αποχώρηση του Ελληνικού στρατού από το μέτωπο φθάνουν στη Σμύρνη.
«Τμήματα απ’ τον Ελληνικό στρατό που υποχωρεί έρχονται συνεχώς τις μέρες αυτές στην πόλη…
Με πόσο καμάρι κατέβαιναν αυτά τα παλικάρια και πατούσαν το πόδι τους στη Μικρασιατική γη…
Κι όσοι απ΄τους κατοίκους προλαβαίνουν και χωρούν, επιβιβάζονται στα πλοία και φεύγουν κι αυτοί.
Όλοι τρέχουν στην παραλία. Όλοι προσπαθούν να σωθούν.
Αλλά πώς να χωρέσει στα λίγα Ελληνικά πλοία όλος εκείνος ο πληθυσμός;
Πολλοί μένουν απ’ έξω. Όσοι πρόλαβαν φεύγουν. Τα πλοία ξανάρχονται, ξαναφεύγουν. Η πόλις στρατιωτικά έχει εκκενωθεί.
Όλοι οι επίσημοι έχουν επιβιβασθεί στα πλοία. Η μόνη αρχή που μένει στην πόλη είναι ο Μητροπολίτης.
Όλοι τον συμβουλεύουν και αυτός να φύγει.
Ο επίσκοπος μάλιστα των Καθολικών του έχει εξασφαλίσει και θέση σε ξένο ατμόπλοιο».
Οι Κεμαλικές θηρωδίες που ακολούθησαν δεν είχαν προηγούμενο. Ο Ελληνικός πληθυσμός συγκεντρώνεται γύρω από το ναό της Αγίας Φωτεινής.
Πολλοί πέφτουν στη θάλασσα, με την ελπίδα να σωθούν στα ξένα πλοία. Ο τουρκικός όχλος πανηγυρίζει και επιτίθεται κατά των Ελλήνων.
Πυροβολισμοί ακούγονται συνεχώς και τα πτώματα των χριστιανών γεμίζουν τους δρόμους. Όλοι τρέχουν αλαφιασμένοι, πανικόβλητοι, να σωθούν, να ξεφύγουν.
«Ο Χρυσόστομος παραμένει με τη θέλησή του κοντά στο ποίμνιό του που κινδυνεύει με αφανισμό. Δεν αποδέχεται τις προτάσεις των Ευρωπαίων για φυγάδευσή του από τη Σμύρνη.
Συλλαμβάνεται και οδηγείται προς το στρατηγό Νουρεντίν μπέη, δηλώνοντας «Βαδίζω προς το μαρτύριο».
Μπροστά στο κτίριο του τουρκικού διοικητηρίου έχει συγκεντρωθεί ένα αφηνιασμένο πλήθος το οποίο ζητάει το κεφάλι του ιεράρχη.
Ο Νουρεντίν παρέδωσε τότε στο πλήθος αυτό τον ανυπεράσπιστο Χρυσόστομο μητροπολίτης Σμύρνης σύρθηκε στα σοκάκια της πόλης δερνόμενος αγρίως και εν τέλει βρήκε τραγικό θάνατο, κατακρεουργημένος από το φανατισμένο τουρκικό πλήθος».
Η Αγία μας Εκκλησία εορτάζει τη μνήμη του Αγίου Χρυσοστόμου επισκόπου Σμύρνης και «των συν αυτώ μαρτύρων» την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού εκάστου έτους για να θυμίζει σε όλους μας τη θυσιαστική αυταρπάρνηση, το πνευματικό μεγαλείο και την αγαπητική κένωση έως θανάτου των αγίων Εθνοιερομαρτύρων, για να θυμίζει σε όλους μας ότι «ο ποιμήν ο καλός την ψυχήν αυτού τίθησιν υπέρ των προβάτων… Έμπροσθεν αυτών πορεύεται».
Ήταν ένα βίντεο βασισμένο στο άρθρο του Θεολόγου – Φιλόλογου και Υπ.δρος Πανεπιστημίου Αθηνών κου Δημητρίου Π. Λυκούδη «Ο Σμύρνης Χρυσόστομος»
Αντιγραφή για το «σπιτάκι της Μέλιας»
Πηγή: βίντεο στο youtube
Εικόνες από: wikipedia και από Ορθόδοξος Συναξαριστής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου