14 Αυγούστου 2016

95 χρόνια από το ΕΠΟΣ του Σαγγαρίου

Του Αριστοτέλη Βασιλάκη 

Σαν σήμερα πριν από 95 χρόνια (14 Αυγούστου 1921) ο Ελληνικός Στρατός επιτίθεται κατά των Τούρκων ανατολικά από τον Σαγγάριο ποταμό. Μετά από τριήμερη φονικότατη μάχη στο Καλέ Γκρότο, ο Τουρκικός Στρατός υποχωρεί. Με αφορμή την επέτειο της έναρξης του ΕΠΟΥΣ στον Σαγγάριο ποταμό και στους αφιλόξενους λόφους 60 χιλιόμετρα πριν την Άγκυρα, όπου ο Ελληνικός στρατός ΝΙΚΗΣΕ αλλά λόγω ιδαίτερων συνθηκών αναγκάστηκε να οπισθοχωρήσει, θα κάνω μια συνοπτική αναψηλάφηση των συνθηκών κάτω από τις οποίες το όνειρο της «Μεγάλης Ελλάδας» των 2 ηπείρων και των 5 θαλασσών, μετατράπηκε σε εφιάλτη για τους Έλληνες… Παρά το γεγονός ότι κάποιοι είχαν χαρακτηρίσει την «Μεγάλη Ιδέα» ως εθνικιστικό και αλυτρωτικό ιδεώδες, εντούτοις η πραγματικότητα λέει πως αν το συγκεκριμένο όραμα ολοκληρωνόταν, θα κατέτασσε γεωστρατηγικά τον Ελληνισμό, ως κυρίαρχο Έθνος στην Νοτιοανατολική Ευρώπη και την μετέτρεπε σαν κράτος, πρωταγωνιστή σε παγκόσμιο επίπεδο… Όλ’ αυτά πριν από 100 χρόνια περίπου…

Οπότε αντιλαμβάνεστε, πως οι πολιτικοί και στρατιωτικοί που συνέλαβαν το όραμα της «Μεγάλης Ελλάδας» ήταν πολύ μπροστά από την εποχή τους…

Όπως λέει και η «αλάνθαστη» Εβραϊκή διπλωματία, τα συμφέροντα παραμένουν ίδια, ΜΟΝΟ οι σύμμαχοι αλλάζουν… Το γεγονός ότι οι συμμαχίες άλλαξαν την εποχή εκείνη, όπως επισημαίνει και ο ιστορικός, ήταν αναμενόμενο και αναπόφευκτο… Τα συμφέροντα όμως παρέμεναν ίδια… Ήταν τα πετρέλαια της Μοσούλης, ήταν ο έλεγχος των στενών, ήταν η κυριαρχία στο Αιγαίο…

Το εκπληκτικό είναι, πως σήμερα 100 χρόνια μετά τα συμφέροντα παραμένουν ΟΛΟΙΔΙΑ… Σαν να μην πέρασε μια μέρα… Βέβαια οι σύμμαχοι αλλάζουν εν ριπή οφθαλμού… Και είναι δεδομένο πως θα ξαναλλάξουν…

Αυτό που εγώ έχω να καταθέσω, μετά από ενδελεχή ανάγνωση πολλών κειμένων που περιγράφουν τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ο Ελληνισμός παρέμεινε «κουτσός», είναι πως οι λεπτομέρειες κάνουν τη διαφορά…

Αν στην περίφημη μάχη του Σαγγαρίου, οι Έλληνες πολιτικοί και στρατιωτικοί της εποχής, δεν είχαν κάνει κατά συρροή μοιραία λάθη, λόγω του προαιώνιου Ελληνικού διχασμού, το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του Ελληνισμού θα ήταν εντελώς διαφορετικό…

Η περίφημη μάχη του Καλέ Γκρότο υπήρξε ενδεχομένως η μεγαλύτερη μάχη της σύγχρονης Ελληνικής ιστορίας… Ο Πλαστήρας και οι άλλοι Έλληνες ήρωες αξιωματικοί και στρατιώτες το βράδυ έβλεπαν τα φώτα της Άγκυρας… Ο Ελληνικός στρατός έφτασε 60 χιλιόμετρα πριν την Τουρκική πρωτεύουσα… Σύμφωνα με τον ίδιο τον Κεμάλ: «σε περίπτωση ήττας, το πεδίο του Σαγγάριου θα απέβαινε ο τάφος της Tουρκίας». Και είχε απόλυτο δίκιο… Μερικές μέρες μετά, ο Ελληνισμός της Ιωνίας είχε αφανιστεί… Τουλάχιστον, εκείνοι που δεν εξισλαμίστηκαν για να μείνουν στον τόπο τους…

Μετά τίς μάχες, ο Κεμάλ στην Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση θά δήλωνε: «Ο Σαγγάριος παραλίγο νά γίνει ο τάφος της Τουρκίας. Η μάχη διήρκεσε 22 αδιακοπα μερόνυκτα, περισσότερο από κάθε άλλη μάχη της τουρκικής ιστορίας.»

«Επτά τουρκικές Μεραρχίες έκαναν εκείνη την αντεπίθεση – επτά Μεραρχίες εναντίον τεσσάρων συνταγμάτων μας. Η αριθμητική υπεροχή των Τούρκων ήταν συντριπτική. Οποιονδήποτε άλλον Στρατό κι αν είχαν απέναντι τους θα τον είχαν συντρίψει. Αλλ’ οι Τσολιάδες μας φαίνεται, ότι ανήκουν στη πάστα εκείνη τω ανθρώπων που φτιάχνει τους ήρωες. Πυροβολούν ακατάπαυστα κατά του εχθρού, τα όπλα τους ανάβουν κι όταν οι Τούρκοι πλησιάζουν, τραβούν τις ξιφολόγχες. Ήταν δραματική η μάχη εκείνη σώματος προς σώμα. Ακόμα κι οι ξιφολόγχες εστόμωσαν, αλλ’ οι λεβέντες του 1/38 δεν λύγισαν – πολέμησαν και με τα δόντια κι απέκρουσαν τους Τούρκους. Κι ο Κεμάλ, παρακολουθώντας τη μάχη από το σταθμό διοίκησης του Ισμέτ, στο Αλαντζίκ, και βλέποντας το Στρατό του ν’ αποδεκατίζεται, μουρμουρίζει: «Αν ηττηθούμε, Έλληνες θα μας έχουν νικήσει»…
Γιάννης Καψής – Χαμένες Πατρίδες Ο αρχιστράτηγος Παπούλας διέταξε γενική σύμπτυξη της Στρατιάς, η οποία έπαιρνε τόν δρόμο επιστροφής καταστρέφοντας όλες τίς γέφυρες καί τίς γραμμές επικοινωνίας μεταξύ του ποταμού Σαγγάριου καί του Εσκί Σεχίρ. Χιλιάδες στρατιώτες έμειναν θάμμένοι στό οροπέδιο της Αγκυρας μαζί μέ τό όνειρο της απελευθέρωσης της Μικράς Ασίας. Η μοιραία εκστρατεία των 45 ημερών είχε λήξει. Ο αδελφός του Κωνσταντίνου Νικόλαος θά έγραφε στό ημερολόγιο του: «Αναχωρούμεν σήμερον Τρίτην, 14 Σεπτεμβρίου. Καί πάλιν κατά σύμπτωσιν, ημέραν αποφράδα.» Ολοι διαισθάνονταν ότι άνοιγε ένα δυσοίωνο κεφάλαιο γιά τήν πορεία της Ρωμιοσύνης. Καί όμως αν έμπαιναν στήν Αγκυρα!

«Τήν 28ην Αυγούστου, κατόπιν σκληρού αγώνος 14 ήμερων, ή μάχη παρέμενεν αναποφάσιστη. Αλλ’ ό Μουσταφά Κεμάλ έβλεπεν ότι είχε πλησιάσει ή κρίσιμη στιγμή. Ή ανθρώπινη άντιστασις είχε φθάσει στά όριά της. «Επρεπε ό ένας από τούς δύο αντιπάλους νά διακόψη τήν μάχην. Ή τουρκική άμυνα εκρατείτο από μιά κλωστή. Έπρεπε νά επιμείνη στόν αγώνα; Έπρεπε ν’ απαγκιστρωθή;

Σε κάθε στιγμή τό τηλεφωνον ήταν ενδεχόμενον νά ήχήση γιά ν’ αναγγείλη ότι τό τουρκικόν Μέτωπον διεσπάσθη. Καί τότε θά ήταν πολύ αργά – τό πάν θά είχεν άπολεσθή. Ό Κεμάλ στριφογύριζεν όλή τήν ήμερα στό γραφείο του αναποφάσιστος. Τό Μέτωπο κρατούσε ακόμη – έως πότε όμως; Ή νύχτα έπεσε βαρειά, πιό βαρειά από άλλοτε. Κι’ ή αγωνία μεγάλωνε.

Ήταν δύο τά μεσάνυχτα, όταν κτύπησε τό τηλέφωνο. «Ενας αξιωματικός μπήκε στό γραφείο τού αρχιστρατήγου καί χαιρετώντας άνέφερεν: «Έξοχώτατε, ό Φεβζή πασάς θέλει νά σας μιλήση στό τηλέφωνο αυτοπροσώπως».

Ό Κεμάλ ώρμησε πρός τό ακουστικό.
«Τί είπατε; φώναξε. Οί «Ελληνες έφθασαν στά όρια τής αντοχής των; Ετοιμάζονται νά υποχωρήσουν εφ’ όλου τού Μετώπου;»

Ό άγων είχε κριθή. Εάν οί «Ελληνες κρατούσαν λίγα λεπτά ακόμη, ένα τέταρτον τής ώρας, ό Κεμάλ θά διέτασσεν άπαγκίστρωσιν γιά νά προλάβη τήν καταστροφήν.

Ο Τούρκος αρχιστράτηγος δέν μπόρεσε νά συνέχιση. «Εβαλε μιά άγρια κραυγή θριάμβου, πέταξε τό ακουστικό κι’ έσπευσε στό γραφείο του. Επήρε τόν διαβήτη κι άνοιξε τόν επιτελικό του χάρτη. Κάτω άπό τό φώς τής άσετυλίνης τό πρόσωπο του ήταν περισσότερο παρά ποτέ σταχτί, σάν τήν στέππα της ερήμου, οι κόγχες τών ματιών του μαύρες κι οί κόρες κατακόκκινες σάν αίμα. 

Ήταν επί ήμερες άγρυπνος. Δέν πέρασε πολλή ώρα κι’ έκάλεσε τόν συνταγματάρχη Αρίφ γιά νά τού υπαγόρευση τίς διαταγές του. Ή φωνή του έμοιαζε μέ τόν ορυμαγδό τής μάχης, καθώς ελεγεν: « Ή έπίθεσις τών Ελλήνων παρέλυσε καί χάνει έδαφος. Πρέπει νά έπωφεληθώμεν καί νά λάβωμεν τήν πρωτοβουλίαν. Προωθήσατε πάσαν έναπομένουσαν έφεδρείαν πρός τό σημείον αυτό… (κι εδειξεν επί τού χάρτου τό Πολατλί). Από εδώ πρέπει νά άπειλήσωμεν τήν γραμμήν ύποχωρήσεως τού εχθρού.»

Μεσίν, βιογράφος του Μουσταφά Κεμάλ

πηγή



Share

6 σχόλια:

ΑΝΤ. ΠΑΡΑΣΚΕΥ. είπε...

για εκεινη την εποχη εκκρεμει ακομη ΕΔΕ για τις σοβαρες παραλειψεις του Πλαστηρα....ευτυχως που εγινε δικτατορας και τεθηκε στο αρχειο η ΕΔΕ!

ΑΝΤ. ΠΑΡΑΣΚΕΥ. είπε...

Από την επίσημη έκθεση του Διοικητή της IV Μεραρχίας Υποστρατήγου Δημαρά:
»Κρίνω αναγκαίον να αναφέρω ενταύθα, ότι μέχρι σήμερον αγνοώ πού ήχθη το Απόσπασμα Πλαστήρα κατά την νύκτα τής 14ης προς τήν 15ην Αυγούστου. Ένεκα της μη παρουσίας του Αποσπάσματος Πλαστήρα εις την εν λόγω θέσιν του, παρέμεινεν ακάλυπτος εν μέρει ή Μεραρχία μου από Νότου. Της περιστάσεως ταύτης επωφεληθείς ό εχθρός ενήργησε τήν κατ' αυτής αιφνιδιαστικήν επίθεσιν κατά τήν πρωίαν τής 15ης Αυγούστου. Η εκ του αιφνιδιασμού τούτου επελθούσα σύγχυσις της Μεραρχίας ήτο απερίγραπτος. Τμήματα και Σχηματισμοί, χωρίς να βάλλωνται και άνευ διαταγής τινος, έλάμβανον λοξήν διά τών χαραδρών κατεύθυνσιν προς Βορειοδυσμάς, συγκλίνοντες προς το Ρεσίλ — Τεπέ»..

ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ είπε...

Το αρθρο αγαπητε φιλε Αντωνη ριχνει εμμέσως ή και ευθεως ευθυνη στον Πλαστηρα ωστόσο η μετετπειτα πορεία της ζωης του δειχνει οτι ηταν ανθρωπος πατριωτης και ταπεινός....
Το θεμα λοιπόν ειναι αν επρόκειτο για ανθρωπινο λαθος στρατηγικής τελικώς....

Προσωπικως θεωρω οτι οι ευθυνες των στρατηγων για την καταστροφή αλλά και της ίδιας της πολιτικής ηγεσίας της εποχής δεν ειναι δυνατον να πεσουν πανω σε εναν αξιωματικο....

Α.Π.Π. είπε...

ευχαριστω για την απαντηση σας, γνωμη μου ειναι οτι πρεπει να υπαρχει ενας αντιλογος καταγεγραμμενος ,σε οτι αφορα τον Πλαστηρα ,για να γνωριζουν ολοι οι ελληνες οτι δεν ειναι και τοσο ανιδιοτελης και ακεραιος. Ως στρατιωτικος μιλαω, επρεπε να τιμησει τον ορκο του πεθαινοντας στο καθηκον και οχι να φυγει σαν το ποντικι ,να παει σε ασφαλες εδαφος και να κανει τον νταη κανοντας ανταρσια !Παραπεμπω οποιον θελει στο σχετικο βιβλιο του Αγγελοματη για να δει την μεγιστη προδοσια που διεπραξαν οι στασιαστες εκεινου του καιρου πλαστηρας κλπ.

ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ είπε...

Εγω δεν θα κρινω την σταση του Πλαστηρα επι του πραξικοπηματος.....
Ομως για τα οσα συνεβησαν στην Μικρα Ασία θα επρεπε να ακουστει και η δικη του άποψη... η οποια επαναλαμβανω οτι δεν ειναι δυνατον να σωσει τους υπολοιπους απο την ευθυνη τους...

Οσο για την υπολοιπη πορεία του εχουμε κανει σχετικη αναρτηση.
http://koukfamily.blogspot.gr/2012/09/blog-post_27.html

ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ είπε...

Να συμπληρωσω οτι η μετεπειτα δραση του κατα την Μικρασιατικη υποχωρηση δεν αφηνει περιθωρια για αμφισβητήσεις...
Αντιγραφω απλα από την wikipedia...

Στην Μικρασιατική εκστρατεία έδωσε πολλές νικηφόρες μάχες με λίγες απώλειες που τον έκαναν γνωστό στους αντιπάλους που τον ονόμασαν «καρά-πιπέρ» (μαύρο πιπέρι), ενώ το 5/42 σύνταγμα ευζώνων έγινε γνωστό ως «σεϊτάν ασκέρ» (στρατός του διαβόλου). Κατά την προέλαση του ελληνικού στρατού, το καλοκαίρι του 1921, έφτασε μέχρι το Καλέ-Γκρότο, πέρα από τον Σαγγάριο. Αναφέρεται ότι τις νύχτες έμενε μόνος του ως σκοπός για να ξεκουράζονται οι άντρες του, και κοιμόταν έφιππος κατά την πορεία της επόμενης ημέρας. Κατά την κατάρρευση του μετώπου ο Πλαστήρας κατάφερε να δώσει μάχες υποχωρώντας τακτικά, μαζεύοντας στρατιώτες από διαλυμένες μονάδες. Με την καθυστέρηση που προέβαλε στην επέλαση του εχθρού έδωσε την ευκαιρία σε πολλούς πρόσφυγες να διαφύγουν, σώζοντάς τους από τους Τούρκους. Για την πράξη του αυτή αγαπήθηκε πολύ από τους πρόσφυγες, στο σημείο να βαφτίζουν τα παιδιά τους με το όνομα του.

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.