12 Νοεμβρίου 2025

Πού διαφέρει η σκόνη της Γης που ξέρουμε με τη σκόνη της Σελήνης; Γιατί δεν θα μπορούσαμε να επιβιώσουμε με αυτή; (και λίγες σκέψεις για τις αποστολές Απόλλο)

Η σκόνη της Σελήνης δεν είναι απλώς χώμα. Είναι ένα τοξικό, αιχμηρό και υπερλεπτό υλικό που απειλεί την υγεία και τον εξοπλισμό των αστροναυτών.
 
 
Η σκόνη στη Γη είναι ήπια, γνώριμη, σχεδόν μέρος της καθημερινής μας αναπνοής. Προέρχεται από βροχές, ανέμους, φθαρμένα πετρώματα και ζωή. Η σεληνιακή, όμως, είναι κάτι άλλο. Η σκόνη Σελήνης είναι ένα υλικό άγριο, ακατέργαστο, φτιαγμένο από δισεκατομμύρια χρόνια πρόσκρουσης μικρομετεωριτών και ακτινοβολίας. Κάθε κόκκος της είναι κοφτερός σαν γυαλί, φορτισμένος ηλεκτρικά και ικανός να πληγώσει. 
 
Όσοι πάτησαν πρώτοι εκεί το έμαθαν με τον δύσκολο τρόπο. Οι αστροναύτες του Apollo κατάλαβαν γρήγορα ότι η σκόνη της Σελήνης δεν μοιάζει με τίποτα που είχαν συναντήσει. Κολλούσε στις στολές, στα όργανα, στο δέρμα, ακόμα και στα ρουθούνια τους. Η σκόνη Σελήνης είχε έντονη παρουσία στις αποστολές και ο Harrison Schmitt, στην αποστολή Apollo 17, ένιωσε τα μάτια του να δακρύζουν, τον λαιμό του να καίει και περιέγραψε το φαινόμενο ως «πυρετό της Σελήνης». Όταν άνοιξαν τα κράνη τους, η καμπίνα μύρισε σαν καμένο μπαρούτι. Ήταν η χημεία της σκόνης που αντέδρασε μόλις ήρθε σε επαφή με το οξυγόνο. 
 
Η επιστήμη αργότερα εξήγησε γιατί. Η επιφάνεια της Σελήνης δεν προστατεύεται από αέρα ή νερό. Εκεί δεν υπάρχει τίποτα να λειάνει ή να καθαρίσει. Κάθε πρόσκρουση μικρομετεωρίτη θρυμματίζει τα πετρώματα και τα στέλνει στην αιωνιότητα ως πριονισμένη σκόνη. Πάνω από το 95% των κόκκων έχει διάμετρο μικρότερη από δύο μικρόμετρα, ενώ σχεδόν το 40% είναι κάτω από 0,1. Αυτή η υπερλεπτή κατηγορία είναι η πιο επικίνδυνη, γιατί μπορεί να εισχωρήσει βαθιά στους πνεύμονες και να παραμείνει εκεί για μήνες. Η σκόνη Σελήνης είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη λόγω των χαρακτικών της ιδιοτήτων. 
 
Η χημεία της κάνει τα πράγματα χειρότερα. Περιέχει διοξείδιο του πυριτίου, οξείδια μετάλλων και κυρίως νανοφασικό σίδηρο – σωματίδια μετάλλου τόσο μικρά που αντιδρούν αστραπιαία όταν αγγίζουν οξυγόνο ή υγρασία. Αυτή η αντίδραση δημιουργεί δραστικά είδη οξυγόνου που μπορούν να προκαλέσουν ερεθισμό, φλεγμονή ή ακόμη και κυτταρική βλάβη. Για αυτό οι αστροναύτες μύριζαν καμένο σίδερο και ένιωθαν κάψιμο στα ρουθούνια. Δεν ήταν φαντασία· ήταν χημεία εν δράσει.
 
Η σκόνη που πληγώνει πριν καν τη δεις 
 
Κάθε κόκκος της σεληνιακής σκόνης είναι μια μικρή λεπίδα. Οι άκρες της είναι αιχμηρές, με μικρές ρωγμές και κοιλότητες που τη βοηθούν να κολλά σε ό,τι αγγίζει. Όταν ακουμπά σε δέρμα ή βλεννογόνο, λειτουργεί σαν γυαλόχαρτο. Η σκόνη Σελήνης μπορεί να προκαλέσει σοβαρό ερεθισμό. Η NASA έχει περιγράψει αυτή τη μορφολογία ως «fine like powder, but sharp like glass». Δεν είναι απλώς σκόνη· είναι ένα μηχανικό ερέθισμα που κόβει, γδέρνει και επιμένει. 
 
Πειράματα με σεληνιακά δείγματα έδειξαν ότι η σκόνη προκαλεί οξειδωτικό στρες και κυτταρικό θάνατο. Σε εργαστηριακές δοκιμές, έως και το 90% των ανθρώπινων πνευμονικών κυττάρων πέθαινε μετά από έκθεση σε προσομοιωμένα δείγματα. Τα ίδια πειράματα έδειξαν και βλάβες στο DNA. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η πιο επικίνδυνη μορφή είναι η «φρέσκια» σκόνη – αυτή που σηκώνεται από την επιφάνεια κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων, πριν προλάβει να παθητικοποιηθεί. 
 
Όμως η τοξικότητα της σεληνιακής σκόνης δεν είναι ίδια με της Γης. Οι έρευνες δείχνουν ότι μπορεί να είναι λιγότερο δηλητηριώδης από την αστική ρύπανση, αλλά πιο επιθετική για το σώμα λόγω της μηχανικής της φύσης. Ερεθίζει χωρίς να δηλητηριάζει, αλλά ο ερεθισμός αρκεί για να ξεκινήσει φλεγμονή. Και στη Σελήνη, με μειωμένη βαρύτητα και καμία φυσική προστασία, η φλεγμονή μπορεί να γίνει χρόνια. Η σκόνη Σελήνης είναι ένας αόρατος κίνδυνος για την υγεία. 
 
Οι επιστήμονες το εξηγούν απλά. Όταν τα σωματίδια παραμένουν για καιρό στους πνεύμονες, ο οργανισμός στέλνει ουδετερόφιλα – κύτταρα του ανοσοποιητικού – για να τα αντιμετωπίσει. Αυτή η μάχη δεν τελειώνει ποτέ, γιατί η σκόνη δεν αποβάλλεται εύκολα. Έτσι αρχίζει ένας φαύλος κύκλος ερεθισμού, φλεγμονής και πάχυνσης των τοιχωμάτων των πνευμόνων, κάτι που θυμίζει ίνωση ή χρόνια πνευμονοπάθεια. 
 
Το ίδιο φαινόμενο έχει επιβεβαιωθεί και με προσομοιώσεις. Σε πειράματα με ποντίκια που εισέπνευσαν σωματίδια σεληνιακής σκόνης, παρατηρήθηκε πάχυνση διαφραγμάτων και χρόνια φλεγμονή. Κάποια μοντέλα υποδεικνύουν ότι τα υπερλεπτά σωματίδια μπορούν να φτάσουν στο αίμα, επηρεάζοντας την καρδιά ή το νευρικό σύστημα. Δεν υπάρχουν ακόμη αποδείξεις για τέτοια περιστατικά σε ανθρώπους, αλλά οι ειδικοί της NASA δεν το αποκλείουν.
 
Η σεληνιακή σκόνη είναι επίσης εχθρός για τα μηχανήματα. Λειτουργεί σαν γυαλόχαρτο που φθείρει σφραγίσεις και αρθρώσεις, κολλά πάνω σε ηλιακούς συλλέκτες, φακούς και όργανα. Δημιουργεί στατικό φορτίο και μπαίνει σε κάθε ρωγμή. Στις αποστολές Apollo, η φθορά στις στολές ήταν αισθητή μετά από λίγες μόνο ώρες. Για αποστολές μηνών ή ετών, αυτό θα μπορούσε να είναι κρίσιμο. 
 
Σήμερα η NASA προσπαθεί να προλάβει αυτόν τον εχθρό πριν επιστρέψει στη Σελήνη. Έχει θέσει όρια έκθεσης σε 0,3 mg/m³ και αναπτύσσει νέες στολές, φίλτρα HEPA, ηλεκτροστατικές ασπίδες και «έξυπνα» υλικά που απωθούν τη σκόνη. Κάθε βήμα έξω από τη βάση, κάθε είσοδος, κάθε αποσυμπίεση πρέπει να σχεδιάζεται με γνώμονα τη σκόνη Σελήνης. Είναι ο αόρατος παράγοντας που μπορεί να καθορίσει αν ο άνθρωπος θα καταφέρει να ζήσει στη Σελήνη ή θα επιστρέψει πρόωρα στη Γη. 
 
Η μεγάλη διαφορά, λοιπόν, δεν είναι μόνο στη χημεία. Είναι στη φύση της ίδιας της σκόνης. Η γήινη είναι προϊόν ζωής· η σεληνιακή είναι προϊόν βίας. Εκείνη της Γης λειαίνεται από το νερό. Αυτή της Σελήνης παραμένει αιχμηρή, ηλεκτρικά ενεργή, επιθετική. Είναι το τέλειο παράδειγμα ενός υλικού που δείχνει ακίνδυνο, μα δεν είναι. Και μέχρι να μάθουμε να τη δαμάζουμε, θα είναι η πιο απλή αλλά και η πιο ύπουλη απειλή για όποιον θελήσει να μείνει εκεί πάνω.
 
 
ΣΧΟΛΙΟ
 
Δυστυχώς για τους απατεώνες της NASA από μόνοι τους βγάζουν τα μάτια τους και μέρα με την μέρα αποδεικνύουν ότι τελικώς κανείς αστροναύτης δεν πάτησε το πόδι του στην Σελήνη.... κι όλο ήταν ένα καλοστημένο σενάριο...
Μετά λοιπόν από τον Ελον Μάσκ ο οποίος πριν λίγο καιρό αποκάλυψε ότι οι επιστήμονές του ακόμα ψάχνουν τρόπο να αντιμετωπίσουν την θανατηφόρο κοσμική ακτινοβολία που αρχίζει να πλήττει τους αστροναύτες αμέσως μόλις εξέλθουν από την γήινη ατμόσφαιρα παρά τις τρομερά προστατευτικές τους στολές, έρχεται και μια ακόμα πληροφορία επίσης για τις επίσης θανάσιμες επιπτώσεις της κοσμικής σεληνιακής σκόνης που έπληξε τις στολές των αστροναυτών και έκαιγε τα ρουθούνια τους....
 
Αν το 2025 οι επιστήμονες δεν μπορούν ακόμα να βρουν τρόπο να αντιμετωπίσουν την θανάσιμη κοσμική ακτινοβολία που πλήττει τους αστροναύτες και επίσης προσπαθούν να βρουν τρόπο ώστε να προστατεύσουν τους αστροναύτες από την επίσης θανάσιμη σεληνιακή σκόνη, φανταστείτε πόσο παράδοξο ήταν το 1969 κάποιοι αστροναύτες να πατήσουν το φεγγάρι, να μείνουν αρκετές ώρες στην επιφάνειά του βολτάροντας και εντέλλει να επανέλθουν στην γη μετά από πολύ μεγάλο διάστημα.....
 
Και αυτοί οι αστροναύτες να μην αντιμετωπίσουν και οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας και να ζήσουν μέχρι τα βαθιά τους γεράματα....
Κάτι δεν κολλάει, δεν νομίζετε; 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 12:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.