Σωκράτης: Δίκαιοι όμως φίλε μου δεν είναι και οι Θεοί; Ας πούμε πως είναι, είπε ο Θρασύμαχος. Εν τοιαύτη περιπτώσει ο άδικος θα είναι και στους Θεούς εχθρός, ενώ ο δίκαιος θα είναι φίλος. Εξακολούθησε Σωκράτη είπε ο Θρασύμαχος να χαίρεσαι το συμπόσιο των λόγων σου, γιατί εγώ φίλε μου δεν προτίθεμαι να φέρω αντιρρήσεις για να μην γίνω δυσάρεστος σ’ αυτούς εδώ που είναι παρόντες
Ελα λοιπόν τότε είπα εγώ συμπλήρωσε μου και το υπόλοιπο μέρος του συμποσίου των λόγων, δίνοντας απαντήσεις όπως και τώρα . Είδαμε λοιπόν ότι οι δίκαιοι αποδεικνύονται και πιο σοφοί και πιο αγαθοί και πιο ικανοί στο να ενεργούν και να πραγματοποιούν, ενώ οι άδικοι δεν μπορούν να κάνουν κάτι συμπράττοντας μεταξύ τους. Αλλά προφανώς και αυτό που λέγαμε , ότι μερικοί άδικοι κάποτε κατόρθωσαν να κάμουν κάτι, είναι αντιθέτως φανερό ότι υπήρχε μέσα τους κάποιο ποσοστό δικαιοσύνης η οποία τους έκανε συγχρόνως και μεταξύ τους να μην αδικεί ο ένας τον άλλο και τους άλλους που πήγαιναν να τους αδικήσουν να μην τους αδικούν. Και έτσι κατόρθωσαν ότι κατόρθωσαν, δηλαδή για τις επιχειρήσεις τις άδικες με την ορμή της αδικίας, αλλά δεν ήταν τελείως άδικοι, ήταν να πούμε μισοάδικοι, γιατί όσοι είναι τελείως κακοί και τελείως άδικοι, είναι ανίκανοι να επιτύχουν κάτι.
Τώρα πρέπει να θέσουμε ένα άλλο θέμα:
Οι δίκαιοι ζουν πιο καλά από τους άδικους και είναι πιο ευτυχείς από αυτούς;
Λοιπόν από όσα είπαμε παραπάνω κατά την γνώμη μου καταδεικνύεται ότι έτσι είναι. Ας εξετάσουμε όμως το θέμα καλύτερα, γιατί η συζήτηση δεν αφορά οποιοδήποτε θέμα άνευ σημασίας αλλά τον τρόπο κατά τον οποίο επιβάλλεται να ζούμε. Τότε λοιπόν άρχισε την εξέταση, είπε ο Θρασύμαχος. Μπορείς να δεις με τίποτα άλλο παρά μόνο με τα μάτια; Όχι βέβαια. Και μόνο με τα αυτιά ακούς ή και με τίποτ’ άλλο; Με τίποτ’ άλλο. Λοιπόν δίκαια μπορούμε να πούμε πως αυτός ακριβώς είναι ο προορισμός αυτών των οργάνων. Βεβαιότατα, λέει ο Θρασύμαχος. Και ως προς τούτο ποια είναι η γνώμη σου, είναι δυνατόν να κλαδέψεις το κλήμα του αμπελιού με το μαχαίρι και με τη σμίλη και με άλλα πολλά τέτοια εργαλεία;
Πως όχι; Θαρρώ όμως πως με κανένα εργαλείο δεν είναι δυνατόν να το κάνω τόσο καλά όσο με το δρεπάνι, το φτιαγμένο γι’ αυτόν τον σκοπό. Πράγματι. Άραγε θα θεωρήσουμε πως αυτό είναι το έργο του δρεπανιού. Και βέβαια θα το θεωρήσουμε αληθές.
Τώρα λοιπόν θαρρώ πως είναι δυνατόν να καταλάβεις καλύτερα εκείνο που πρωτύτερα σε ρωτούσα να με πληροφορήσεις, αν δηλαδή του κάθε πράγματος προορισμός ή μόνο του ή καλύτερα από όλα τ’ αλλα μπορεί να κάνει. Το γνωρίζω πια και κατάλαβα ότι αυτό είναι το έργο κάθε πράγματος. Πάει καλά, είπα εγώ. Είπαμε λοιπόν ότι τα μάτια έχουν από τη φύση ορισμένη αρετή να βλέπουν. Αντίθετα, δεν θα εκτελούσαν το σκοπό τους αν αυτή η αρετή ήταν κακία. Μήπως εννοείς ίσως την τυφλότητα της οράσεως; Όποια είναι η αρετή τους. Ελα λοιπόν στο επόμενο. Η Ψυχή έχει και αυτή κάποιο έργο να εκτελέσει και κανένα άλλο μέσον δεν είναι δυνατόν να εκτελέσει. Σαν τούτο να επιμελείται και να κυβερνά και να σκέπτεται θα μπορούσαμε να τα αποδώσουμε σε τίποτα άλλο, κρίνοντας σωστά και να ισχυριστούμε ότι δεν είναι δικά της αποκλειστικά έργα; Όχι σε κανένα άλλο. Και ως προς τη ζωή. Δε θα πούμε ότι είναι της ψυχής έργο. Και με το παραπάνω μάλιστα είπε. Και για την ψυχή δε συμφωνούμε ότι έχει κάποια αρετή δική της; Συμφωνούμε.
Θα εκτελέσει Θρασύμαχε τον δικό της προορισμό αν στερείται τη δική της αποκλειστική Αρετή ή τούτο είναι αδύνατο; Αδύνατο.
Συνεπώς η μεν δικαία ψυχή και ο δίκαιος άνθρωπος θα ζήσει καλά ενώ ο άδικος κακά. Ετσι φαίνεται σύμφωνα με τους συλλογισμούς σου. Ο δίκαιος άνθρωπος είναι ευτυχής, ο δε άδικος άθλιος. Εστω, είπε. Αλλά κανέναν δεν ωφελεί να είναι άθλιος αλλά να είναι ευτυχής.
Συμπερασματικά μακάριε Θρασύμαχε ποτέ η αδικία δεν είναι ωφελιμότερη από την Δικαιοσύνη
(7/8/25)
Σχολιασμός:
1/Με το να είσαι δίκαιος επιτυγχάνεις τρία πράγματα:
α/Ωφελείς πρώτα τον εαυτόν σου, γιατί γίνεσαι ευτυχής και μακρόβιος
β/ Ζεις εν Θεώ και γίνεσαι φίλος τους
γ/ Με το παράδειγμα σου φτιάχνεις καλύτερα τα παιδιά σου και την κοινωνία
2/ Ο μέγιστος φιλόσοφος δίδαξε ότι
- « Καλύτερο είναι να αδικείσαι παρά να αδικείς» διότι όταν αδικείς πρωτίστως βλάπτεις την ψυχή σου
- «Το σπουδαιότερο απόκτημα είναι οι ελεύθερες ώρες»
- «Υπάρχει ένα μόνο καλό η Γνώση και ένα κακό η Αμάθεια»
- «Οι νέοι να καθρεφτίζονται συνέχεια ώστε αν είναι ωραίοι να γίνουν αντάξιοι του εαυτού τους και αν είναι άσχημοι να συγκαλύψουν την ασχήμια τους με την μόρφωση»
- «Εν οίδα ότι ουδέν είδα» κ.α
Αυτά σε εποχή γενικής σήψεως και σκανδάλων από τον υψηλότερο στην τάξη πολιτικό μέχρι το τελευταίο πρόβατο της στάνης μοιάζουν ότι έρχονται από το υπερπέραν, ή από κάποιον πλανήτη. Εσσεται γαρ Ημαρ!
*Αμφικτύων ο Υποστράτηγος ε.α Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης
Συγγραφέας, Μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών
amphiktyon@gmail.com
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου