31 Αυγούστου 2025

Ο Έλληνας που προγραμμάτισε το πρώτο ρομπότ πριν από δύο χιλιετίες και έκανε τις πόρτες να ανοίγουν μόνες τους

Στην Αλεξάνδρεια οι πόρτες άνοιγαν μόνες τους και ο κόσμος μιλούσε για θαύματα ενώ ο Ήρων δοκίμαζε τον πρώτο κώδικα της αυτοματοποίησης.
 
Γράφει ο Γρηγόρης Κεντητός
 
Στην Αλεξάνδρεια οι πιστοί άναβαν τη φωτιά και οι βαριές πόρτες του ναού άνοιγαν μόνες τους. Δεν ήταν θαύμα ήταν μηχανική. Πίσω από τον καπνό στεκόταν ο Ήρων ο Αλεξανδρεύς με σωλήνες κρυμμένους στο δάπεδο και δοχεία που άλλαζαν βάρος. Η θερμότητα έδινε ώθηση στο νερό και ο ατμός κινούσε τροχαλίες. Το κοινό άκουγε βουητό. Ο Ήρων άκουγε το μέλλον.
 
Ο Ήρων δεν μιλούσε πολύ μιλούσαν οι μηχανές του. Αιολόσφαιρα την έλεγε τη σφαίρα που στριφογύριζε μόλις το νερό έβραζε. Δύο στόμια έφτυναν ατμό και το μέταλλο άρχιζε να περιστρέφεται. Ένα παιχνίδι για τους άλλους. Για εκείνον η πρώτη επίδειξη ότι ο ατμός μπορεί να δουλέψει.
 
Στους ναούς έστησε και κάτι ακόμα πιο ανατρεπτικό. Ρίχνεις νόμισμα και βγαίνει συγκεκριμένη ποσότητα νερού. Ο πρώτος κερματοδέκτης. Μοχλός βαλβίδα και αντίβαρο συνεργάζονταν αθόρυβα. Το αποτέλεσμα ήταν δίκαιο δεν έπαιρνες ούτε σταγόνα παραπάνω. Η τεχνολογία υπηρετούσε την τελετή.
 
Έπειτα ήρθε το καροτσάκι. Ένα μικρό προγραμματιζόμενο όχημα με σχοινιά τυλιγμένα σε άξονες και καρφιά που όριζαν στροφές. Του φόρτωνες βάρος χάραζες πορεία και το άφηνες. Προχωρούσε μόνο του ακολουθώντας το σχέδιο. Στο θέατρο γινόταν μαγεία. Στο εργαστήριο γεννιόταν η ιδέα του ρομπότ.
 
Εκεί που οι άλλοι έβλεπαν άνεμο ο Ήρων έβλεπε ενέργεια. Έστησε ανεμοτροχό που τάιζε με αέρα όργανα. Σωλήνες έκρυβαν ρυθμούς και πίεση και η αυλή αντηχούσε σαν μικρό εργαστήριο ήχου. Η φύση δεν ήταν κάτι να το προσκυνάς ήταν κάτι να το κουρδίζεις.
 
Οι σημειώσεις του έμοιαζαν με οδηγό για τεχνίτες. Στα φύλλα του Pneumatica και του Automata εξηγούσε βήμα βήμα δοχεία σωληνώσεις βάνες αντίβαρα. Δεν έγραφε για δόξα έγραφε για να λειτουργεί. Η σκέψη του ήταν χειροποίητη η γλώσσα του πρακτική.
 
Στη γεωμετρία άφησε εργαλεία που ζουν ακόμα. Ο τύπος του για το εμβαδόν τριγώνου λύνει προβλήματα σε μαστόρους και μαθηματικούς. Η μέθοδός του για την τετραγωνική ρίζα διδάσκει υπομονή και προσέγγιση. Ο Ήρων μετρούσε τον κόσμο για να τον κινήσει καλύτερα.
 
Τα αυτόματά του δεν ήταν τρικ ήταν πρωτόκολλα ελέγχου. Ροές υγρών έδιναν εντολές. Αέρας άνοιγε διακόπτες. Ατμός εκτελούσε κίνηση. Χωρίς ρεύμα χωρίς καλώδια με μόνη γλώσσα την πίεση και το βάρος. Αν ψάχνεις το πρώτο software κοίτα τους κόμπους στα σχοινιά του.
 
Η στιγμή που ο μύθος έγινε μηχανική
 
Στην παράσταση έβαζε μαριονέτες να περπατούν και βροντές να σκάνε από μπάλες σε τύμπανα. Το κοινό μιλούσε για θαύματα. Ο Ήρων κρατούσε χρονισμό. Τα τύμπανα χτυπούσαν στην ώρα τους γιατί τα γρανάζια είχαν προγραμματιστεί. Το ακροατήριο έβλεπε ιστορία. Εκείνος δοκίμαζε αύριο.
 
Οι ιδέες του ταξίδεψαν σε χειρόγραφα και μεταφράσεις. Πέρασαν από καλαμάρια μοναχών σε πάγκους τεχνιτών. Όταν η Ευρώπη ξαναθυμήθηκε τον ατμό όλα ήταν ήδη γραμμένα. Ο Ήρων δεν περίμενε την εποχή του. Την έφερε.
 
Η κληρονομιά του είναι απλή και εκκωφαντική. Αν μπορείς να μετρήσεις μπορείς να ελέγξεις. Αν μπορείς να ελέγξεις μπορείς να δημιουργήσεις κίνηση. Από τις πόρτες του ναού μέχρι τα ρομπότ των εργοστασίων ένα νήμα ενώνει τον καπνό του βωμού με τη σπίθα της βιομηχανικής φαντασίας.
 
Με πληροφορίες απο Britannica
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 2:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.