3 Φεβρουαρίου 2025

Οι Τρεις Ιεράρχες και το κοινωνικό κακό

Γράφει ο Απόστολος Παπαδημητρίου
 
Κατά καιρούς έρχονται στο προσκήνιο της επικαιρότητας περιπτώσεις παραβατικότητας ανηλίκων και με περισσή υποκρισία κάποιοι δημοσιογράφοι σπεύδουν να στηλιτεύσουν τους αρμοδίους και αυτοί υπόσχονται να λάβουν μέτρα για την αντιμετώπιση του κακού. Κατά κανόνα νομοθετείται η αυστηροποίηση των ποινών, που έχει αποδειχθεί ως μέτρο τελείως αναποτελεσματικό. Και το κακό ογκώνεται και απειλεί τις κοινωνίες με κατάρρευση, όμως οι αρμόδιοι εμφανίζονται καθησυχαστικοί διαβεβαιώνοντας ότι όλα βαίνουν καλώς. Συνήθης είναι η ανάλυση των συμβαινόντων με αναφορά στη μεταβολή των κοινωνικών συνθηκών, ώστε ο πολίτης να αποδεχθεί ότι πρέπει να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα.
 
Κατά τον 19ο αιώνα είχε υποστηριχθεί από οραματιζόμενους έναν δικαιότερο κόσμο ότι υπάρχουν κοινωνικοί νόμοι κατά το ανάλογο των φυσικών, οι οποίοι ρυθμίζουν τις κοινωνικές σχέσεις. Ο μύθος αυτός κατέρρευσε σε σύντομο χρονικό διάστημα. Παραμένει όμως η άποψη ότι οι κοινωνίες μεταβάλλονται χωρίς την παρέμβαση του ανθρωπίνου παράγοντα στη διαμόρφωση νέων συνθηκών σ’ αυτές. Και όμως οι μεταβολές οφείλονται αποκλειστικά στον ανθρώπινο παράγοντα. Αλλά ο άνθρωπος, διαχρονικά, αρνείται να αποδεχθεί την ευθύνη για τα κακώς συμβαίνοντα στην κοινωνία. Μάλιστα καταλήγει να υποστηρίξει ότι είναι στην ανθρώπινη φύση να ενεργεί, όπως ενεργεί, και ότι σε όλες τις εποχές και σε όλες τις κοινωνίες υπήρχαν έκτροπα, μάλιστα πολύ χειρότερα σε άλλες εποχές. Καταντούν κάποιοι να υποστηρίζουν ότι οι κοινωνικές συνθήκες έχουν βελτιωθεί σημαντικά σε σχέση με τις επικρατούσες κατά το απώτερο σκοτεινό παρελθόν. Και δεν είναι λίγοι, που καυχώνται για τα επιτεύγματα του ανθρώπου, που κατάφερε να εκπολιτιστεί! 
 
Τα περί της ανθρώπινης φύσης και του πολιτισμού είναι δύο εξαιρετικά σημαντικά θέματα, με τα οποία οι σύγχρονοι αναλυτές με άκρα επιπολαιότητα ασχολούνται. Θεωρώντας οι πλείστοι τον άνθρωπο ως τυχαίο προϊόν εξελικτικής διαδικασίας, είναι επακόλουθο να αποδεχθούν ότι δεν κατάφερε να απαλλαγεί από τα άγρια ένστικτα, που χαρακτηρίζουν άλλα είδη του ζωικού βασιλείου. Εμμέσως πλην σαφώς υποστηρίζουν ότι ο άνθρωπος δεν είναι ελεύθερος, συνεπώς δεν είναι και υπεύθυνος για τις πράξεις του. Με την ανάλυση αυτή προσφέρεται συγχωροχάρτι και η απόδοση δικαιοσύνης καθίσταται χωρίς νόημα. 
 
Η κατάπτωση αυτή του ανθρώπου οφείλεται αναμφισβήτητα στην απομάκρυνσή του από το Θεό και την άρνησή του να υποταχθεί στο θέλημά του καυχώμενος ότι με την κίνησή του αυτή απελευθερώνεται, ενώ απεναντίας υποδουλώνεται στα πάθη του, που οδηγούν σε πλήθος αντικοινωνικών συμπεριφορών, όπως τις δέχεται ακόμη και κάποιος που δεν πιστεύει στον Θεό. Γιατί, αν πράγματι η παραβατικότητα είναι σύμφυτη προς την ανθρώπινη φύση, τότε δεν υπάρχει θεραπεία. Όμως σαφώς και δεν είναι. Οι άνθρωποι αρνούμενοι να αποδεχθούν τους ηθικούς κανόνες, επειδή ρέπουν προς το κακό, διαμορφώνουν κοινωνικές συνθήκες, οι οποίες συντελούν στην περαιτέρω διόγκωση του κακού. Η ευθύνη για την παραβατικότητα των ανηλίκων βαρύνει γονείς, εκπαιδευτικούς, πολιτικούς, διανοούμενους και πνευματικούς ποιμένες. 
 
Αντίθετη προς την κακία είναι η αρετή. Στην απόκτηση αρετών στόχευε η παιδεία των προγόνων μας, που ήθελαν να διαπλάσουν το παιδί σε καλόν καγαθόν πολίτην. Διδάσκεται όμως η αρετή; Είναι ερώτημα που τίθεται από τον Πλάτωνα στο έργο του Πρωταγόρας, στο οποίο διαλέγονται ο σοφιστής με τον Σωκράτη. Είναι τραγικό να υποστηριχθεί ότι δεν διδάσκεται. Το κύριο ερώτημα είναι με ποιόν τρόπο διδάσκεται. Είναι αναμφισβήτητο ότι στις σύγχρονες κοινωνίες κυριαρχεί ο δημαγωγικός λόγος των απατηλών συνθημάτων και υπάρχει μεγάλη φτώχια καλών προτύπων και παραδειγμάτων. Ο απλός λαός το έχει επισημάνει αυτό με το γνωμικό «δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις». Η συνέπεια του δασκάλου, γονέα, εκπαιδευτικού, πολιτικού, διανοητού, πνευματικού ποιμένα είναι πρωταρχικής σημασίας για την καλλιέργεια των αρετών. Σ’ αυτή πρέπει να προστεθεί η προβολή προτύπων από την ιστορία όπως ηρώων και εναρέτων ανδρών, αγίων στη γλώσσα της Εκκλησίας. Αλλά οι υποδουλωμένοι στα πάθη και αυτοθαυμαζόμενοι ως ελεύθεροι αισθάνονται έντονη την απέχθεια προς τα πρόσωπα, που με τη στάση βίου αποδείχνουν ότι κατάφεραν να υπερβούν τις μικρότητες, στις οποίες αυτοί υποτάχτηκαν. Και τα κυριότερα πάθη, που ταλανίζουν πρόσωπα και κοινωνίες είναι η φιλαργυρία, η φιλοδοξία και η φιληδονία. Και αυτά καθιστούν τον εγωπαθή άνθρωπο θλιβερό δούλο. Αυτό κήρυξε ο Χριστός, αυτό ασπάστηκαν οι Τρεις Ιεράρχες, οι θεωρούμενοι τύποις πλέον προστάτες της παιδείας μας. Και πώς να προστατέψουν κάτι το ανύπαρκτο, αφού η παιδεία έχει εκπέσει σε γνωσικεντρική εκπαίδευση, αρχικά, για να κατρακυλίσει σε άκρως χρησιμοθηρική στη συνέχεια. 
 
Οι Τρεις Ιεράρχες ενοχλούν στο έπακρο τους εγωπαθείς και ανεπαρκείς κατά το ήθος αλλά και κατά τη γνώση. Υπήρξαν υψηλής ευφυΐας και έκαναν λαμπρές σπουδές. Όμως τις γνώσεις τους έθεσαν στην υπηρεσία των συνανθρώπων τους και όχι της εκτροφής του εγώ τους με την εκμετάλλευση των άλλων. Διένειμαν την περιουσία τους, φρόντισαν για τους φτωχούς και αδύνατους. Δεν διεκδίκησαν αξιώματα και όρθωσαν αποφασιστικά το ανάστημά τους έναντι των αλαζόνων ισχυρών της εποχής τους με γνώμονα την εντολή «Πειθαρχείν δει Θεώ μάλλον ή ανθρώποις». Αυτούς τους Τρεις μεγίστους φωστήρες απαξιώνουν οι κρατούντες στη χώρα μας σήμερα έχοντας απαξιώσει προηγουμένως τον Χριστό, τη διδασκαλία του οποίου τείνουν να αποβάλλουν εντελώς από τη εγκύκλια σχολική εκπαίδευση, ενώ στην ανώτατη έχει επικρατήσει πλήρως το νοσηρό κλίμα του δυτικού λεγόμενου διαφωτισμού της άρνησης του Θεού και της επακόλουθης ηθικής ασυδοσίας. 
 
Οι Τρεις Ιεράρχες, όλοι οι Πατέρες και οι άγιοι της Εκκλησίας ενοχλούν, επειδή με τη στάση βίου έδειξαν ότι η διδασκαλία του Χριστού δεν αποτελεί ουτοπία. Το κακό δεν είναι σύμφυτο προς την ανθρώπινη φύση. Εκδηλώνεται ως άρνηση αποδοχής του θελήματος του Θεού, όπως αυτό έγινε γνωστό στους ανθρώπους με την ενανθρώπιση Του στο πρόσωπο του Χριστού. Και το κακό θα εντείνεται συνεχώς, όσο και αν αυστηροποιούνται οι ποινές. «Χωρίς Θεό όλα επιτρέπονται» είχε τονίσει ο Ντοστογιέφσκι. Χωρίς Θεό είμαστε «ελεύθεροι» να αυτοκαταστραφούμε. Και οδεύουμε σε πορεία αυτοκαταστροφής αλαζόνες με καύχηση ότι πορευόμαστε προς την πρόοδο, ενώ βιώνουμε βαθειά παρακμή. Η ιστορία μας διδάσκει ότι την παρακμή ακολουθούν συμφορές. Βέβαια ο άνθρωπος παραμένει αμετανόητος και δεν έχει διάθεση να διδαχθεί. Απεναντίας λαμβάνει όλα τα μέτρα, ώστε τα καλύπτονται με πέπλο λήθης όλα τα φωτεινά παραδείγματα, που θα συγκινούσαν κάποιους, ώστε να εναντιωθούν στην ολέθρια πορεία. Και όσοι αντιστέκονται δέχονται τις ύβρεις ως αντικοινωνικά όντα και εχθροί της προόδου. 
 
Η ιστορία έχει γράψει με ανεξίτηλους χαρακτήρες τους Τρεις Ιεράρχες, τους μέγιστους φωστήρες. Δεν θα κάνει τη χάρη να γράψει και τους πρωτεργάτες της παρακμής, που νομίζουν ότι απαξιώνοντας τους άξιους θαυμασμού για τη συνέπεια λόγων και έργων ανέρχονται κοινωνικά και καταξιώνονται. 
 
«Μακρυγιάννης»



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 7:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.