Ακούτε τη λέξη «δημοκρατία» να κυκλοφορεί αρκετά συχνά αυτές τις μέρες. «Η δημοκρατία καταστρέφεται στις Ηνωμένες Πολιτείες από τον Ντόναλντ Τραμπ!!!» και «Η δημοκρατία καταστρέφεται στις Ηνωμένες Πολιτείες από τον Τζο Μπάιντεν!».
Κάθε φορά που γυρνάμε, μας λένε ότι η δημοκρατία καταστρέφεται από αυτό ή εκείνο - στις ΗΠΑ, τον Καναδά, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, τη Βόρεια Κορέα - ουπς, δεν έχουν δημοκρατία να καταστρέψουν, σωστά; Το ξέχασα.
Όχι μόνο καταστρέφεται η δημοκρατία σε όλες τις προηγουμένως δημοκρατικές χώρες μας, αλλά καταστρέφεται και σε χώρες που δεν είχαν ποτέ δημοκρατία ή δεν είχαν πριν την αποκτήσουν πρόσφατα. Όλες εμείς οι δημοκρατικές χώρες πρέπει επίσης να είμαστε οι υπεύθυνοι για τη διατήρηση της δημοκρατίας παντού αλλού στον κόσμο - λες και η έλλειψη δημοκρατίας, ή η χαμένη δημοκρατία, θα μεταδοθεί με κάποιο τρόπο σε εμάς, ή θα εξαπλωθεί σε εμάς σαν κάποιο είδος “μολυσματικής ασθένειας”.
Πρέπει να σκοτώσουμε τη «μη-δημοκρατία» πριν εξαπλωθεί, γιατί όσο περισσότερες χώρες δεν είναι δημοκρατικές, τόσο πιο πιθανό είναι να χτυπηθούμε και να καταρρεύσουμε εμείς, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς, και οπουδήποτε αλλού είναι «ελεύθερο». Μοιάζει πολύ με αυτό που συμβαίνει όταν έχεις ένα χαλασμένο μήλο σε ένα καλάθι γεμάτο με άλλα, υγιή, μήλα. Τα υπόλοιπα μήλα σίγουρα θα χαλάσουν.
Αλλά εδώ είναι το πρόβλημα - η «ελευθερία» συγχέεται με τη «δημοκρατία».
Μια δημοκρατική χώρα δεν είναι απαραίτητα μια ελεύθερη χώρα. Και παρόλο που δεν γνωρίζω κανένα από αυτά, δεν νομίζω ότι μια ελεύθερη χώρα χρειάζεται να είναι δημοκρατική - ένα ισχυρό σύνταγμα είναι το μόνο που χρειάζεται, πραγματικά. Ένα ισχυρό σύνταγμα και ισχυρά μέσα για την προστασία του.
Ακόμη και χώρες που ισχυρίζονται ότι είναι δημοκρατικές δεν είναι ελεύθερες, συχνά δεν είναι καν δημοκρατικές. Πάρτε για παράδειγμα την ύστερη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας - τη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας, την Ανατολική Γερμανία. Ήταν ξεκάθαρα μια κομμουνιστική χώρα που παρείχε στον πληθυσμό πολύ λίγη ελευθερία. Αν και η ΛΔΓ τεχνικά διεξήγαγε εκλογές, αυτές ήταν περισσότερο συμβολικές παρά δημοκρατικές, εξυπηρετώντας τη νομιμοποίηση της εξουσίας του κυβερνώντος κόμματος αντί να προσφέρουν πραγματική επιλογή και εκπροσώπηση στο λαό. Η κυβέρνησή της ήταν πολύπλοκη, όπως και οι περισσότερες κυβερνήσεις, και παρόλο που μια χώρα μπορεί να διατυμπανίζει ότι είναι δημοκρατία, συχνά απέχει πολύ από αυτό - τουλάχιστον απέχει πολύ από αυτό που ο γενικός πληθυσμός πιστεύει ότι είναι η δημοκρατία.
Δεν θα ισχυριστώ ότι γνωρίζω καν τι πιστεύει ο «γενικός πληθυσμός» ότι είναι η δημοκρατία, αλλά αμφιβάλλω αν θα απείχα πολύ από το στόχο αν έλεγα ότι οι περισσότεροι άνθρωποι ορίζουν τη δημοκρατία ως «ο λαός που έχει την ελευθερία να επιλέγει τους ηγέτες του, συνήθως μέσω λαϊκής ψήφου»-πλειοψηφία. Φαίνεται όμως ότι είναι πολύ πιο περίπλοκο από αυτό. Πρέπει να απαντήσουμε σε ερωτήματα σχετικά με τον ορισμό της «λαϊκής» ψήφου, σε ερωτήματα (στις ΗΠΑ) σχετικά με το εκλεκτορικό σώμα, σε ερωτήματα σχετικά με το ποιος ψηφίζει και ποιος είναι υποψήφιος και ποιος όχι, και αν αυτή η ψήφος διαχειρίζεται νόμιμα και δίκαια. Αυτές οι εκτιμήσεις που αναφέρονται εδώ είναι μόνο μια σταγόνα στον κουβά και είναι απαραίτητο να τις σκεφτούμε πριν καταλάβουμε τι ακριβώς είναι η δημοκρατία.
Και γιατί η δημοκρατία συγχέεται πάντα με την ελευθερία; Αν οποιαδήποτε από τις παραπάνω πολυπλοκότητες δεν αντιμετωπιστεί δίκαια και με διαφάνεια, μπορείτε εύκολα να κατασκευάσετε ένα διεφθαρμένο σύστημα «ψηφοφορίας» που χάνει εντελώς το νόημα της ελευθερίας της επιλογής. Επιτρέψτε μου να χρησιμοποιήσω την πρώην ΛΔΓ ως άλλο παράδειγμα εδώ. Σε εκείνη τη χώρα, η οποία αυτοαποκαλούνταν δημοκρατία, το Σοσιαλιστικό Ενωτικό Κόμμα της Γερμανίας (SED), το κυβερνών κομμουνιστικό κόμμα, κατείχε το μονοπώλιο της εξουσίας και ήλεγχε αυστηρά την εκλογική διαδικασία. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν επιτρεπόταν και το SED ουσιαστικά προκαθόριζε το αποτέλεσμα των εκλογών. Η ψηφοφορία δεν ήταν επίσης πραγματικά μυστική, καθώς η κυβέρνηση μπορούσε να παρακολουθεί και να τιμωρεί όσους δεν υποστήριζαν το καθεστώς. Επιπλέον, μόνο υποψήφιοι από το Εθνικό Μέτωπο υπό την ηγεσία του SED είχαν δικαίωμα να θέσουν υποψηφιότητα, διασφαλίζοντας ότι το κυβερνών κόμμα διατηρούσε τον έλεγχο της κυβέρνησης. Πηγαίνετε πίσω σε μια «ελεύθερη δημοκρατική κοινωνία»- υποθέτοντας ότι ο πληθυσμός αποφάσισε όλοι για έναν ηγέτη σε μια ελεύθερη, χωρίς διαφθορά, ψηφοφορία, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι ο εκλεγμένος ηγέτης θα έκανε έστω και ένα πράγμα που υποσχέθηκε προκειμένου να εξασφαλίσει την εκλογή του. Αυτό είναι ελευθερία;
Από την άλλη πλευρά, τι γίνεται αν ο «λαός» θέλει έναν διεφθαρμένο ηγέτη; Ή έναν ηγέτη που πιστεύουν ότι θα κάνει το σωστό γι' αυτούς και δεν εξετάζουν ή σκέφτονται καθόλου τη μέθοδο που θα χρησιμοποιήσει ο ηγέτης για να εκπληρώσει τις υποσχέσεις του; Τι γίνεται αν η πλειοψηφία του λαού θέλει έναν φασίστα δικτάτορα (ο Χίτλερ, άλλωστε, ψηφίστηκε για να αναλάβει την εξουσία), ή θέλει μια κομμουνιστική κυβέρνηση, ή, πιο κοντά στο σπίτι, θέλει να ψηφίσει σοσιαλισμό, και έτσι να χάσει πολλές ελευθερίες που είχε προηγουμένως.
Θα αναφερθώ τώρα στην Ayn Rand, συγγραφέα και φιλόσοφο των αρχών και των μέσων του 20ου αιώνα. Είναι διάσημη για βιβλία όπως το The Fountainhead και το Atlas Shrugged. Ακολουθεί ένα απόσπασμα από έναν από τους ένθερμους οπαδούς της Rand, τον Leonard Piekoff, το οποίο σίγουρα αντικατοπτρίζει τη δική της φιλοσοφία:
“Η δημοκρατία, εν ολίγοις, είναι μια μορφή κολεκτιβισμού, η οποία αρνείται τα ατομικά δικαιώματα: η πλειοψηφία μπορεί να κάνει ό,τι θέλει χωρίς περιορισμούς. Κατ' αρχήν, η δημοκρατική κυβέρνηση είναι παντοδύναμη. Η δημοκρατία είναι μια ολοκληρωτική εκδήλωση- δεν είναι μια μορφή ελευθερίας...».
Και ένα απόσπασμα απευθείας από την ίδια τη Rand (που βρίσκεται ως κεφάλαιο 12, «Θεωρία και πράξη» στο βιβλίο «Καπιταλισμός: Το άγνωστο ιδεώδες»):
«Αυτό σημαίνει ότι η πλειοψηφία μπορεί να ψηφίζει τα δικαιώματα μιας μειοψηφίας -και να διαθέτει τη ζωή, την ελευθερία και την ιδιοκτησία ενός ατόμου, μέχρι τη στιγμή, αν ποτέ, που θα είναι σε θέση να συγκεντρώσει τη δική του πλειοψηφική συμμορία. Αυτό, κατά κάποιο τρόπο, θα εγγυάται την πολιτική ελευθερία.
Αλλά οι ευχές δεν θα το κάνουν - ούτε για ένα άτομο ούτε για ένα έθνος. Η πολιτική ελευθερία απαιτεί πολύ περισσότερα από την επιθυμία του λαού. Απαιτεί μια εξαιρετικά πολύπλοκη γνώση της πολιτικής θεωρίας και του τρόπου εφαρμογής της στην πράξη.
Χρειάστηκαν αιώνες διανοητικής, φιλοσοφικής ανάπτυξης για να επιτευχθεί η πολιτική ελευθερία. Ήταν ένας μακρύς αγώνας, που εκτεινόταν από τον Αριστοτέλη στον John Locke μέχρι τους Ιδρυτές Πατέρες. Το σύστημα που εγκαθίδρυσαν δεν βασιζόταν στην απεριόριστη κυριαρχία της πλειοψηφίας, αλλά στο αντίθετό της: στα ατομικά δικαιώματα, τα οποία δεν έπρεπε να αλλοτριωθούν από την ψήφο της πλειοψηφίας ή τη συνωμοσία της μειοψηφίας. Το άτομο δεν αφέθηκε στο έλεος των γειτόνων του ή των ηγετών του: το συνταγματικό σύστημα ελέγχων και ισορροπιών επινοήθηκε επιστημονικά για να το προστατεύει και από τα δύο».
Πρέπει να ομολογήσω ότι δεν είμαι ένθερμος οπαδός των φιλοσοφιών της Rand, αλλά αυτό το κομμάτι μου βγάζει νόημα.
Πρόσφατα είδα ένα ντοκιμαντέρ εννέα τμημάτων του Netflix, το Turning Point: Η βόμβα και ο ψυχρός πόλεμος. Κατά τη διάρκεια αυτής της αριστουργηματικής παραγωγής προπαγάνδας, μουδιάζω στη λέξη «δημοκρατία». Δημοκρατία αυτό, δημοκρατία εκείνο.
Πρέπει να είπαν τη λέξη 1.000 φορές περιγράφοντας τη σημασία της διατήρησης της δημοκρατίας σε αυτή τη χώρα και σε εκείνη τη χώρα -ιδιαίτερα όσον αφορά την Ουκρανία.
Πολύ σπάνια άρθρωσαν τη λέξη «ελευθερία». Και φαινόταν ότι η μόνη απεικόνιση της ελευθερίας σε αυτές τις χώρες που απειλούνται να χάσουν τη δημοκρατία τους ήταν τα σμήνη των ανθρώπων που διαμαρτύρονταν.
Ναι, η ελεύθερη συνάθροιση και η ειρηνική διαμαρτυρία είναι πράγματι ένα παράδειγμα ελευθερίας. Αλλά δεν είναι η μόνη, και δεν είναι η μόνη ελευθερία που χάνουν οι άνθρωποι όταν κυβερνώνται από μια ολοκληρωτική κυβέρνηση. Ίσως οι μάζες των ανθρώπων που διαμαρτύρονται για την κυβέρνηση να είναι ένα παράδειγμα δημοκρατίας, αλλά είναι μόνο μια πτυχή της ελευθερίας - της ελευθερίας του Τύπου, της ελευθερίας του λόγου, της ελευθερίας της λατρείας, της ελευθερίας από την τυραννία της ιατρικής, της ελευθερίας να είσαι ένα αυτόνομο ον με αναφαίρετα δικαιώματα. Συνέχεια και συνέχεια.
Πιστέψτε με, δεν μισώ την ιδέα της δημοκρατίας ή της πλειοψηφίας. Ωστόσο, στην καλύτερή της εκδοχή, έχει προβλήματα, όπως τόσο εύγλωττα επεσήμανε η Rand. Αλλά αυτό που βλέπουμε στον σημερινό μας κόσμο, η δημοκρατία σίγουρα δεν είναι στα καλύτερά της, και οι εξουσίες χειραγωγούν τη λέξη για να σημαίνουν ό,τι είναι καλύτερο γι' αυτούς. Η μάχη που αντιμετωπίζουμε εσείς και εγώ δεν είναι μια μάχη για τη δημοκρατία, είναι μια μάχη για την ελευθερία.
Μην τους αφήσετε να σας ξεγελάσουν και να σας κάνουν να σκεφτείτε το αντίθετο.
Δικτυογραφία:
Democracy is Not the Same as Freedom – OffGuardian
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου