είναι μια πρόσκληση στις πιο σκοτεινές
αβύσσους της ύπαρξής μας.
Μια πρόσκληση απογύμνωσης της ψυχής μας
Μια πρόσκληση απογύμνωσης της ψυχής μας
και έκθεσής της στις ακτίνες της θείας αγάπης.
Αν γίνουμε μέτοχοι αυτής της κατάστασης
Αν γίνουμε μέτοχοι αυτής της κατάστασης
θα μπορέσουμε να υποψιαστούμε την υπερβατική
κατάσταση και να αναφωνήσουμε:
«Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι».
Το προσευχόμενο πρόσωπο για τον Άγιο Σιλουανό (1866 - 1938)
Ένας φίλος μου είχε ένα όνειρο. Ήταν ένα όνειρο στις μαργαριταρένιες πύλες, με την αναπόφευκτη συνέντευξη στον άγιο Πέτρο. Ο άγιος Πέτρος είπε πως θα έκανε ένα γύρο με το φίλο μου: ένα είδος εισαγωγικής περιήγησης. Όταν όμως έφθασαν στον ουρανό και κοίταξαν πάνω από τον τοίχο, μπόρεσαν να βρούνε όλους κι όλους δύο αγγέλους που σεργιάνιζαν τριγύρω με τρόπο ακατάστατο, ενώ ολόκληρος ο χώρος ήταν άδειος. «Που είναι όλοι τους;» , ρώτησε ο φίλος μου. «Α!», είπε ο άγιος Πέτρος. «Κάθε ένας που έπρεπε να είναι εδώ, είναι από εκείνους που βοηθούν τον κόσμο που βρίσκεται στο άλλο μέρος.»
Αυτό θυμίζει μια ιστορία που είπε ο στάρετς Σιλουανός, ο Ρώσος άγιος άνθρωπος που πέθανε το 1938 στο μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα στο Όρος Άθως. Ο Σιλουανός είχε μια συζήτηση με έναν αυστηρό ερημίτη. Ο ερημίτης δήλωνε με προφανή ικανοποίηση: «Ο Θεός θα τιμωρήσει όλους του άθεους. Θα καίγονται στο αιώνιο πυρ.» Εμφανώς αναστατωμένος ο Σιλουανός είπε: «Πες μου, αν υποτεθεί ότι πήγαινες στον παράδεισο, και από κει κοιτούσες κάτω και έβλεπες κάποιον να καίγεται στη φωτιά της κόλασης - θα αισθανόσουν ευτυχής;». «Είναι αναπόφευκτο. Το φταίξιμο θα είναι δικό τους.» είπε ο ερημίτης. Ο στάρετς απάντησε «Η αγάπη δεν μπορεί να το αντέξει. Πρέπει να προσευχόμαστε για όλους».
Για τον Σιλουανό, το προσευχόμενο πρόσωπο μπορεί να ενσωματώσει κάθε πρόσωπο και κάθε πράγμα. Τίποτε δεν του είναι αλλότριο. Πίστευε ότι ο Θεός αγαπάει το κάθε τι. Πρόκειται για ένα όραμα της κοσμικής ενότητας. Υπάρχει ένας αριθμός ανθρώπων που έχουν οράματα κοσμικής ενότητας και αυτά είναι συχνά κοινότοπα, όμως εκείνο του Σιλουανού ήταν διαφορετικό. Γιατί η δική του κοσμική ενότητα ήταν ριζωμένη στην προσευχή και στη γνώση ότι δεν υπάρχουν όρια στην αγάπη του Θεού, επειδή αυτή αγκαλιάζει τον καθένα, συμπεριλαμβάνοντας και εκείνους που έχουν απορρίψει το Θεό. «(ο Θεός) πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθειν». (Α Τιμ. β' 4)
Για τον Σιλουανό «να προσεύχεται κανείς για όλους» σημαίνει να κλαίει για τον κόσμο, γνωρίζοντας πόσο πολύ αγαπάει ο Θεός τη δημιουργία Του, γνωρίζοντας μια αγάπη χωρίς όρια. Έμαθε να υποφέρει μαζί με τον κόσμο και παρ' όλα αυτά να μην απελπίζεται. Για τον Σιλουανό η προσευχή του ήταν μέρος του κανόνα ενός ασκητού που ζει μέσα στην Ορθόδοξη ρωσική παράδοση, όμως η προσευχή αυτή έχει σημασία για όλους τους χριστιανούς.
Αντελήφθη ότι ο Θεός του έλεγε: «Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι»: Να βρίσκεσαι στον τόπο της απελπισίας και όμως να μην απελπίζεσαι. Σταύρωση - Ανάσταση. Το Πάθος συνδεδεμένο με την Ανάσταση και αντίστροφα: Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι.[1]
Συγκριτικά η Εξίσωση του Αϊνστάϊν E=mc2
«Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι».
Το προσευχόμενο πρόσωπο για τον Άγιο Σιλουανό (1866 - 1938)
Ένας φίλος μου είχε ένα όνειρο. Ήταν ένα όνειρο στις μαργαριταρένιες πύλες, με την αναπόφευκτη συνέντευξη στον άγιο Πέτρο. Ο άγιος Πέτρος είπε πως θα έκανε ένα γύρο με το φίλο μου: ένα είδος εισαγωγικής περιήγησης. Όταν όμως έφθασαν στον ουρανό και κοίταξαν πάνω από τον τοίχο, μπόρεσαν να βρούνε όλους κι όλους δύο αγγέλους που σεργιάνιζαν τριγύρω με τρόπο ακατάστατο, ενώ ολόκληρος ο χώρος ήταν άδειος. «Που είναι όλοι τους;» , ρώτησε ο φίλος μου. «Α!», είπε ο άγιος Πέτρος. «Κάθε ένας που έπρεπε να είναι εδώ, είναι από εκείνους που βοηθούν τον κόσμο που βρίσκεται στο άλλο μέρος.»
Αυτό θυμίζει μια ιστορία που είπε ο στάρετς Σιλουανός, ο Ρώσος άγιος άνθρωπος που πέθανε το 1938 στο μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα στο Όρος Άθως. Ο Σιλουανός είχε μια συζήτηση με έναν αυστηρό ερημίτη. Ο ερημίτης δήλωνε με προφανή ικανοποίηση: «Ο Θεός θα τιμωρήσει όλους του άθεους. Θα καίγονται στο αιώνιο πυρ.» Εμφανώς αναστατωμένος ο Σιλουανός είπε: «Πες μου, αν υποτεθεί ότι πήγαινες στον παράδεισο, και από κει κοιτούσες κάτω και έβλεπες κάποιον να καίγεται στη φωτιά της κόλασης - θα αισθανόσουν ευτυχής;». «Είναι αναπόφευκτο. Το φταίξιμο θα είναι δικό τους.» είπε ο ερημίτης. Ο στάρετς απάντησε «Η αγάπη δεν μπορεί να το αντέξει. Πρέπει να προσευχόμαστε για όλους».
Για τον Σιλουανό, το προσευχόμενο πρόσωπο μπορεί να ενσωματώσει κάθε πρόσωπο και κάθε πράγμα. Τίποτε δεν του είναι αλλότριο. Πίστευε ότι ο Θεός αγαπάει το κάθε τι. Πρόκειται για ένα όραμα της κοσμικής ενότητας. Υπάρχει ένας αριθμός ανθρώπων που έχουν οράματα κοσμικής ενότητας και αυτά είναι συχνά κοινότοπα, όμως εκείνο του Σιλουανού ήταν διαφορετικό. Γιατί η δική του κοσμική ενότητα ήταν ριζωμένη στην προσευχή και στη γνώση ότι δεν υπάρχουν όρια στην αγάπη του Θεού, επειδή αυτή αγκαλιάζει τον καθένα, συμπεριλαμβάνοντας και εκείνους που έχουν απορρίψει το Θεό. «(ο Θεός) πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθειν». (Α Τιμ. β' 4)
Για τον Σιλουανό «να προσεύχεται κανείς για όλους» σημαίνει να κλαίει για τον κόσμο, γνωρίζοντας πόσο πολύ αγαπάει ο Θεός τη δημιουργία Του, γνωρίζοντας μια αγάπη χωρίς όρια. Έμαθε να υποφέρει μαζί με τον κόσμο και παρ' όλα αυτά να μην απελπίζεται. Για τον Σιλουανό η προσευχή του ήταν μέρος του κανόνα ενός ασκητού που ζει μέσα στην Ορθόδοξη ρωσική παράδοση, όμως η προσευχή αυτή έχει σημασία για όλους τους χριστιανούς.
Αντελήφθη ότι ο Θεός του έλεγε: «Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι»: Να βρίσκεσαι στον τόπο της απελπισίας και όμως να μην απελπίζεσαι. Σταύρωση - Ανάσταση. Το Πάθος συνδεδεμένο με την Ανάσταση και αντίστροφα: Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι.[1]
Συγκριτικά η Εξίσωση του Αϊνστάϊν E=mc2
και ο Λόγος του Αγίου Σιλουανού
«Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι»
Ο άγιος Σιλουανός διδάχθηκε και δίδαξε: «Κράτα τον νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι» και ο π. Σωφρόνιος γράφει επ’ αυτού: «Στην αρχή του εικοστού αιώνος «εγένετο ρήμα Κυρίου» στον μακάριο Γέροντα Σιλουανό: «Κράτα τον νουν σου στον άδη και μην απελπίζεσαι». Την ακριβή ημερομηνία του γεγονότος αυτού δεν την έμαθα ποτέ. Ίσως να συνέβη το έτος 1906.
«Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι»
Ο άγιος Σιλουανός διδάχθηκε και δίδαξε: «Κράτα τον νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι» και ο π. Σωφρόνιος γράφει επ’ αυτού: «Στην αρχή του εικοστού αιώνος «εγένετο ρήμα Κυρίου» στον μακάριο Γέροντα Σιλουανό: «Κράτα τον νουν σου στον άδη και μην απελπίζεσαι». Την ακριβή ημερομηνία του γεγονότος αυτού δεν την έμαθα ποτέ. Ίσως να συνέβη το έτος 1906.
- Ένα περίπου χρόνο πριν, το 1905, έγινε γνωστή στον κόσμο η Εξίσωση του Αϊνστάϊν: E=mc2. Η τελευταία αυτή έθεσε το θεμέλιο στη σύγχρονη επιστήμη και τεχνολογία. Αφενός μεν άνοιξε κολοσσιαίες πηγές ζωτικής ενέργειας, αφετέρου δε ήταν η αφετηρία για την προετοιμασία του «αποκαλυπτικού» πυρός που είναι έτοιμο να καταβροχθίσει κάθε ίχνος ζωής επάνω στη Γη. (βλ. Β’ Πέτρ. γ’ 7, Β' Θεσσ. α’ 8, Εβρ. ι' 27, Λουκ. κα' 35).
Ο λόγος όμως που δόθηκε στον Σιλουανό, ανυπέρβλητος κατά την αξία του,
αποτελεί για πολλούς πιστούς καθοδηγητικό αστέρα προς την ασάλευτη
Βασιλεία (βλ. Εβρ. ιβ’ 28). Ως προς το πνεύμα, το περιεχόμενο του λόγου
αυτού μοιάζει προς τη διδασκαλία των αρχαίων Πατέρων της Αιγύπτου:
Αντωνίου, Μακαρίου, Σισώη, Ποιμένος, των μεγάλων, και πολλών άλλων
λιγότερο γνωστών, αλλά ίσως όχι λιγότερο μεγάλων ως προς τα έργα τους.
Ο λόγος του Χριστού «και μην απελπίζεσαι» δόθηκε δια του Αγίου Σιλουανού στην εποχή μας, που χαρακτηρίζεται από γενική απόγνωση, εξαιρετικά βαρειά. Οι άνθρωποι του αιώνα μας συχνά, παρά τη θέληση τους, γίνονται ηθικοί συνεργοί σε ατέλειωτες τοπικές ή και παγκόσμιες ακόμη αδελφοκτονίες. Ως τέτοιοι, αμετανόητοι ηθικοί συνεργοί, στερούνται, κατά φυσικόν τρόπο, την χάρη του Αγίου Πνεύματος και δεν μπορούν πλέον να πιστέψουν στην αθανασία τους δια της αναστάσεως. Αληθινά, και ούτε την επιθυμούν.
Ακριβώς σε αυτή την αυτοκαταδίκη σε πλήρη μετά θάνατον εκμηδένιση έγκειται η πνευματική ουσία της απογνώσεως.
Όταν ο Σιλουανός έλαβε τον λόγο από τον Κύριο, τον εφάρμοσε ολοκληρωτικά στη ζωή του. Να πώς γράφει ο ίδιος γι’ αυτό: «Άρχισα να πράττω όπως διδάχθηκα από τον Κύριο, και ο νους μου καθαρίσθηκε και το Πνεύμα μαρτυρούσε τη σωτηρία». «Αμήν αμήν λέγω υμίν ότι ο τον λόγον Μου ακούων και πιστεύων τω πέμψαντί Με έχει ζωήν αιώνιον, και εις κρίσιν ουκ έρχεται, αλλά μεταβέβηκεν (ήδη) εκ του θανάτου εις την ζωήν» (Ιωάν. ε’ 24)»[2]
Το «κόλπο»
Υπάρχει «κόλπο» που βγάζει τον θνητό έξω από το βεληνεκές του εχθρού, έξω από την εμβέλεια των πειρασμών ακόμη κι έξω από τον χώρο όπου ισχύουν οι πνευματικοί νόμοι!!!
Όταν προσεγγίζει κανείς, όσο μπορεί, όσο αντέχει, όσο του αντιστοιχεί υπαρξιακά, έστω και λίγο, τον τρόπο αυτοσυνειδησίας που συνοψίζει ο άγιος Σιλουανός με την προτροπή:
Ο λόγος του Χριστού «και μην απελπίζεσαι» δόθηκε δια του Αγίου Σιλουανού στην εποχή μας, που χαρακτηρίζεται από γενική απόγνωση, εξαιρετικά βαρειά. Οι άνθρωποι του αιώνα μας συχνά, παρά τη θέληση τους, γίνονται ηθικοί συνεργοί σε ατέλειωτες τοπικές ή και παγκόσμιες ακόμη αδελφοκτονίες. Ως τέτοιοι, αμετανόητοι ηθικοί συνεργοί, στερούνται, κατά φυσικόν τρόπο, την χάρη του Αγίου Πνεύματος και δεν μπορούν πλέον να πιστέψουν στην αθανασία τους δια της αναστάσεως. Αληθινά, και ούτε την επιθυμούν.
Ακριβώς σε αυτή την αυτοκαταδίκη σε πλήρη μετά θάνατον εκμηδένιση έγκειται η πνευματική ουσία της απογνώσεως.
Όταν ο Σιλουανός έλαβε τον λόγο από τον Κύριο, τον εφάρμοσε ολοκληρωτικά στη ζωή του. Να πώς γράφει ο ίδιος γι’ αυτό: «Άρχισα να πράττω όπως διδάχθηκα από τον Κύριο, και ο νους μου καθαρίσθηκε και το Πνεύμα μαρτυρούσε τη σωτηρία». «Αμήν αμήν λέγω υμίν ότι ο τον λόγον Μου ακούων και πιστεύων τω πέμψαντί Με έχει ζωήν αιώνιον, και εις κρίσιν ουκ έρχεται, αλλά μεταβέβηκεν (ήδη) εκ του θανάτου εις την ζωήν» (Ιωάν. ε’ 24)»[2]
Το «κόλπο»
Υπάρχει «κόλπο» που βγάζει τον θνητό έξω από το βεληνεκές του εχθρού, έξω από την εμβέλεια των πειρασμών ακόμη κι έξω από τον χώρο όπου ισχύουν οι πνευματικοί νόμοι!!!
Όταν προσεγγίζει κανείς, όσο μπορεί, όσο αντέχει, όσο του αντιστοιχεί υπαρξιακά, έστω και λίγο, τον τρόπο αυτοσυνειδησίας που συνοψίζει ο άγιος Σιλουανός με την προτροπή:
«Κράτα τον νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι»
τότε συμβαίνει αυτό που τόσο ωραία περιγράφει ο άγιος Παΐσιος: «Ο
διάβολος συμμαζεύει τα ταγκαλάκια του και γίνεται μαύρος καπνός και δεν
κουνιέται από την κόλαση (αλλά κάνει εκεί τον κανόνα του μήπως και
μετανοήσει, εάν είναι δυνατόν) και αφήνει τα πλάσματα του Θεού ήσυχα.
Τότε πια θα πάψουν να λειτουργούν και οι Πνευματικοί νόμοι».
Α: «Καλό! … Μόνο που θέλει γερά νεύρα».
Β: «Μάλλον αυτό - η όποια προσπάθεια να πλησιάζει κανείς προς το ''κράτα τον νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι'' - θεραπεύει και δυναμώνει τα νεύρα ...».
Γράφει ο π. Σωφρόνιος: «Έλεγε ο Γέροντας ότι οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που εγγίζουν τα όρια αυτά λιγοψυχούν, φρίττουν και δεν αντέχουν. Να γιατί ο Μέγας Σισώης διατύπωνε, σχετικά με αυτό, το ερώτημα: «Τις δύναται βαστάσαι τον λογισμόν Αντωνίου;
Πλην οίδα άνθρωπον (πρόκειται για τον ίδιο) ότι μετά καμάτου δύναται βαστάσαι τον λογισμόν αυτού».
Διευκρίνιζε ο Γέροντας Σιλουανός ότι ο Σισώης είχε υπ’ όψιν του τον λογισμό εκείνο που διδάχθηκε ο Μέγας Αντώνιος από τον τσαγκάρη της Αλεξάνδρειας: «...ως ανίσταμαι το πρωί καθίσαι εις το εργόχειρον μου, λέγω εις εαυτόν ότι πάσα η πόλις αύτη, από μικρού έως μεγάλου αυτών, εισέρχονται εις την Βασιλείαν δια τας δικαιοσύνας αυτών, εγώ δε μόνος κληρονομώ την κόλασιν δια τας αμαρτίας μου· και πάλιν οψέ, πριν κοιμηθώ, λέγω τον αυτόν λόγον· οι πάντες σώζονται, εγώ δε μόνος απόλλυμαι».
Στον Μέγα Αντώνιο, τον θεμελιωτή του ανατολικού μοναχισμού και καθηγητή της ερήμου, δόθηκε μαζί με τη νόηση και η δύναμη να βαστάζει αυτό τον λογισμό. Και δίδαξε την εργασία αυτή σε ασκητές ικανούς να λάβουν όχι γάλα αλλά στερεά τροφή.
Από αυτόν παρέλαβαν την επιστήμη αυτή και οι άλλοι μεγάλοι Πατέρες της ερήμου και την έδωσαν ως ανεκτίμητο θησαυρό, κληρονομιά στις επερχόμενες γενεές.
Η εργασία αυτή παίρνει στην πρακτική κάθε ασκητή ιδιαίτερη λεκτική διατύπωση, ενώ ουσιαστικά παραμένει η ίδια. Έτσι, ο Ποιμήν ο Μέγας έλεγε στους μαθητές του: «Πιστεύσατε τέκνα! Εις τον τόπον όπου βάλλεται ο σατανάς, εκεί βάλλομαι».
Έλεγε ο μακάριος Γέροντας Σιλουανός ότι πολλοί ασκητές, όταν πλησιάσουν αυτή την κατάσταση –απαραίτητη για την κάθαρση από τα πάθη– απελπίζονται, και γι’ αυτό δεν μπορούν να προχωρήσουν.
Όποιος όμως γνωρίζει ότι «ο Κύριος απείρως μας αγαπά», αποδιώκει την καταλυτική ενέργεια της τέλειας απογνώσεως και γνωρίζει με σοφία να ίσταται επί του χείλους της [απογνώσεως] και με τη δύναμη των φλογών του άδη να κατακαίει μέσα του κάθε πάθος, και δεν γίνεται θύμα της απογνώσεως: «Και μην απελπίζεσαι».[3]
Σε τί όμως συνίσταται η ουσία της υποδείξεως του Θεού πρός τον πατέρα Σιλουανό;
«Στο ότι από τη στιγμή εκείνη αποκαλύφθηκε στην ψυχή του -και αυτό δεν έγινε αφηρημένα ή διανοητικά αλλά υπαρξιακά- ότι ρίζα όλων των αμαρτιών και ο σπόρος του θανάτου είναι η υπερηφάνεια κι ότι ο Θεός είναι ταπείνωση. Γνώρισε ότι εκείνη η απερίγραπτα γλυκειά και μεγάλη ταπείνωση του Χριστού, που του δόθηκε να βιώσει την ώρα της Εμφανείας, είναι αναφαίρετο ιδίωμα της Θείας αγάπης, του Θείου Είναι. Γι' αυτό, όποιος επιθυμεί να ενωθεί με τον Θεό, πρέπει να ντυθεί την ταπείνωση. Κατάλαβε αληθινά από εκείνη τη στιγμή ότι όλη η άσκηση πρέπει να κατευθύνεται στην απόκτηση ταπεινώσεως.»[4]
Η απόγνωση και ο κόσμος των αισθήσεών μας
Όταν βυθιζόμαστε στην απόγνωση, όταν παραλύει ο κόσμος των αισθήσεών μας, όταν κατακλυζόμαστε από μια ζοφερή μαυρίλα, από τη βεβαιότητα του αδιεξόδου από τη διάψευση και της παραμικρής ελπίδας, όταν νιώθουμε ανήμποροι να αντιδράσουμε στη δοκιμασία, όταν έχει γκρεμιστεί κάθε ίχνος αισιόδοξης προοπτικής, τότε θα μπορούσαμε να ψιθυρίσουμε ότι η ψυχή μας ζει στον Άδη, ότι η θλίψη και η οδύνη της καρδιάς μας μοιάζουν με ατομική βόμβα που περιμένει αργά και κυνικά την πυρηνική σχάση του βαθύτερου είναι μας και την έκλυση εκατοντάδων μιλισίβερτ συσσωρευμένου πόνου που θα μπορούσε να παρομοιαστεί μόνο με το φαινόμενο της ηφαιστειακής έκρηξης ή της μαύρης τρύπας.
Είμαστε ανάπηροι
Τότε, στα χρόνια των μεγάλων Πατέρων της ερήμου, γύρω στο 300 μ.Χ., αυτό το «κόλπο», ήταν η στερεά τροφή για προχωρημένους ασκητές, στην εποχή μας όμως, που οι περισσότεροι από μας, είμαστε ανάπηροι για παραδοσιακή άσκηση, νηστείες, αγρυπνίες, προσευχές, που τόσο δυσκολευόμαστε να αξιοποιήσουμε την υπακοή, και απλώς, σχεδόν ηδονικά, εθιζόμαστε, να βουλιάζουμε στην κατάθλιψη και τη «νηφάλια» απελπισία, αυτό το «κόλπο», είναι ίσως το μόνο όπλο που επιτρέπει σε κάθε ταλαίπωρος θνητός να βρίσκει το δρόμο του για τη θεραπεία, για τη σωτηρία, για τον Χριστό που είναι «η Οδός, η Αλήθεια και η Ζωή».
Παραπομπές:
[1] «Το προσευχόμενο πρόσωπο για τον Άγιο Σιλουανό» Περιοδικό «Σύναξη», τεύχος 112, (Μονοθεΐα και Πολυθεΐα - Η αναμέτρησή τους σήμερα) σελίδες 42,43. Κρίστοφερ Λιούις, «Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι». alliotikathriskeytika
[2]Αρχ. Σωφρονίου, ΟΨΟΜΕΘΑ ΤΟΝ ΘΕΟ ΚΑΘΩΣ ΕΣΤΙ, εκδ. Έσσεξ 2010, σελ. 348-349
[3] «Το κόλπο» (Αρχ. Σωφρονίου, Ο ΑΓΙΟΣ ΣΙΛΟΥΑΝΟΣ Ο ΑΘΩΝΙΤΗΣ, εκδ. Έσσεξ 2011, σελ. 268-270) dip88.blogspot.gr
[4]«Σε τί όμως συνίσταται η ουσία της υποδείξεως του Θεού πρός τον πατέρα Σιλουανό;» Γέροντος Σωφρονίου του Essex, Ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης, εκδ. Ι.Μ.Τιμίου Προδρόμου Essex, Ι' έκδοση, Essex 2003, σελ. 50-51. vardavas.blogspot.gr
[5]Το οπτικοακουστικό υλικό (Βίντεο) από www.YouTube, εταιρεία της Google.
[6] Πηγή: αέναη επΑνάσταση | www.sophia-ntrekou.gr
Τότε πια θα πάψουν να λειτουργούν και οι Πνευματικοί νόμοι».
Α: «Καλό! … Μόνο που θέλει γερά νεύρα».
Β: «Μάλλον αυτό - η όποια προσπάθεια να πλησιάζει κανείς προς το ''κράτα τον νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι'' - θεραπεύει και δυναμώνει τα νεύρα ...».
Γράφει ο π. Σωφρόνιος: «Έλεγε ο Γέροντας ότι οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που εγγίζουν τα όρια αυτά λιγοψυχούν, φρίττουν και δεν αντέχουν. Να γιατί ο Μέγας Σισώης διατύπωνε, σχετικά με αυτό, το ερώτημα: «Τις δύναται βαστάσαι τον λογισμόν Αντωνίου;
Πλην οίδα άνθρωπον (πρόκειται για τον ίδιο) ότι μετά καμάτου δύναται βαστάσαι τον λογισμόν αυτού».
Διευκρίνιζε ο Γέροντας Σιλουανός ότι ο Σισώης είχε υπ’ όψιν του τον λογισμό εκείνο που διδάχθηκε ο Μέγας Αντώνιος από τον τσαγκάρη της Αλεξάνδρειας: «...ως ανίσταμαι το πρωί καθίσαι εις το εργόχειρον μου, λέγω εις εαυτόν ότι πάσα η πόλις αύτη, από μικρού έως μεγάλου αυτών, εισέρχονται εις την Βασιλείαν δια τας δικαιοσύνας αυτών, εγώ δε μόνος κληρονομώ την κόλασιν δια τας αμαρτίας μου· και πάλιν οψέ, πριν κοιμηθώ, λέγω τον αυτόν λόγον· οι πάντες σώζονται, εγώ δε μόνος απόλλυμαι».
Στον Μέγα Αντώνιο, τον θεμελιωτή του ανατολικού μοναχισμού και καθηγητή της ερήμου, δόθηκε μαζί με τη νόηση και η δύναμη να βαστάζει αυτό τον λογισμό. Και δίδαξε την εργασία αυτή σε ασκητές ικανούς να λάβουν όχι γάλα αλλά στερεά τροφή.
Από αυτόν παρέλαβαν την επιστήμη αυτή και οι άλλοι μεγάλοι Πατέρες της ερήμου και την έδωσαν ως ανεκτίμητο θησαυρό, κληρονομιά στις επερχόμενες γενεές.
Η εργασία αυτή παίρνει στην πρακτική κάθε ασκητή ιδιαίτερη λεκτική διατύπωση, ενώ ουσιαστικά παραμένει η ίδια. Έτσι, ο Ποιμήν ο Μέγας έλεγε στους μαθητές του: «Πιστεύσατε τέκνα! Εις τον τόπον όπου βάλλεται ο σατανάς, εκεί βάλλομαι».
Έλεγε ο μακάριος Γέροντας Σιλουανός ότι πολλοί ασκητές, όταν πλησιάσουν αυτή την κατάσταση –απαραίτητη για την κάθαρση από τα πάθη– απελπίζονται, και γι’ αυτό δεν μπορούν να προχωρήσουν.
Όποιος όμως γνωρίζει ότι «ο Κύριος απείρως μας αγαπά», αποδιώκει την καταλυτική ενέργεια της τέλειας απογνώσεως και γνωρίζει με σοφία να ίσταται επί του χείλους της [απογνώσεως] και με τη δύναμη των φλογών του άδη να κατακαίει μέσα του κάθε πάθος, και δεν γίνεται θύμα της απογνώσεως: «Και μην απελπίζεσαι».[3]
Σε τί όμως συνίσταται η ουσία της υποδείξεως του Θεού πρός τον πατέρα Σιλουανό;
«Στο ότι από τη στιγμή εκείνη αποκαλύφθηκε στην ψυχή του -και αυτό δεν έγινε αφηρημένα ή διανοητικά αλλά υπαρξιακά- ότι ρίζα όλων των αμαρτιών και ο σπόρος του θανάτου είναι η υπερηφάνεια κι ότι ο Θεός είναι ταπείνωση. Γνώρισε ότι εκείνη η απερίγραπτα γλυκειά και μεγάλη ταπείνωση του Χριστού, που του δόθηκε να βιώσει την ώρα της Εμφανείας, είναι αναφαίρετο ιδίωμα της Θείας αγάπης, του Θείου Είναι. Γι' αυτό, όποιος επιθυμεί να ενωθεί με τον Θεό, πρέπει να ντυθεί την ταπείνωση. Κατάλαβε αληθινά από εκείνη τη στιγμή ότι όλη η άσκηση πρέπει να κατευθύνεται στην απόκτηση ταπεινώσεως.»[4]
Η απόγνωση και ο κόσμος των αισθήσεών μας
Όταν βυθιζόμαστε στην απόγνωση, όταν παραλύει ο κόσμος των αισθήσεών μας, όταν κατακλυζόμαστε από μια ζοφερή μαυρίλα, από τη βεβαιότητα του αδιεξόδου από τη διάψευση και της παραμικρής ελπίδας, όταν νιώθουμε ανήμποροι να αντιδράσουμε στη δοκιμασία, όταν έχει γκρεμιστεί κάθε ίχνος αισιόδοξης προοπτικής, τότε θα μπορούσαμε να ψιθυρίσουμε ότι η ψυχή μας ζει στον Άδη, ότι η θλίψη και η οδύνη της καρδιάς μας μοιάζουν με ατομική βόμβα που περιμένει αργά και κυνικά την πυρηνική σχάση του βαθύτερου είναι μας και την έκλυση εκατοντάδων μιλισίβερτ συσσωρευμένου πόνου που θα μπορούσε να παρομοιαστεί μόνο με το φαινόμενο της ηφαιστειακής έκρηξης ή της μαύρης τρύπας.
Είμαστε ανάπηροι
Τότε, στα χρόνια των μεγάλων Πατέρων της ερήμου, γύρω στο 300 μ.Χ., αυτό το «κόλπο», ήταν η στερεά τροφή για προχωρημένους ασκητές, στην εποχή μας όμως, που οι περισσότεροι από μας, είμαστε ανάπηροι για παραδοσιακή άσκηση, νηστείες, αγρυπνίες, προσευχές, που τόσο δυσκολευόμαστε να αξιοποιήσουμε την υπακοή, και απλώς, σχεδόν ηδονικά, εθιζόμαστε, να βουλιάζουμε στην κατάθλιψη και τη «νηφάλια» απελπισία, αυτό το «κόλπο», είναι ίσως το μόνο όπλο που επιτρέπει σε κάθε ταλαίπωρος θνητός να βρίσκει το δρόμο του για τη θεραπεία, για τη σωτηρία, για τον Χριστό που είναι «η Οδός, η Αλήθεια και η Ζωή».
Παραπομπές:
[1] «Το προσευχόμενο πρόσωπο για τον Άγιο Σιλουανό» Περιοδικό «Σύναξη», τεύχος 112, (Μονοθεΐα και Πολυθεΐα - Η αναμέτρησή τους σήμερα) σελίδες 42,43. Κρίστοφερ Λιούις, «Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι». alliotikathriskeytika
[2]Αρχ. Σωφρονίου, ΟΨΟΜΕΘΑ ΤΟΝ ΘΕΟ ΚΑΘΩΣ ΕΣΤΙ, εκδ. Έσσεξ 2010, σελ. 348-349
[3] «Το κόλπο» (Αρχ. Σωφρονίου, Ο ΑΓΙΟΣ ΣΙΛΟΥΑΝΟΣ Ο ΑΘΩΝΙΤΗΣ, εκδ. Έσσεξ 2011, σελ. 268-270) dip88.blogspot.gr
[4]«Σε τί όμως συνίσταται η ουσία της υποδείξεως του Θεού πρός τον πατέρα Σιλουανό;» Γέροντος Σωφρονίου του Essex, Ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης, εκδ. Ι.Μ.Τιμίου Προδρόμου Essex, Ι' έκδοση, Essex 2003, σελ. 50-51. vardavas.blogspot.gr
[5]Το οπτικοακουστικό υλικό (Βίντεο) από www.YouTube, εταιρεία της Google.
[6] Πηγή: αέναη επΑνάσταση | www.sophia-ntrekou.gr
(δείτε στην πηγή και σχετικά με το θέμα βίντεο)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου