8 Απριλίου 2017

Η ΕΛΛΗΝΟΡΘΟΔΟΞΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΩΝ ΒΛΑΧΩΝ

Γράφει ο Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων 

Προ ολίγων ημερών εκοιμήθη στις ΗΠΑ σε ηλικία 59 ετών ο καθηγητής της Ιατρικής και αγωνιστής υπέρ των εθνικών μας θεμάτων Δρ. Χρήστος Κατσέτος. Λόγω της φιλίας μας, η οποία ανάγεται στα μαθητικά μας χρόνια στο Πειραματικό Σχολείο Πανεπιστημίου Αθηνών, θα ήθελα να αφιερώσω στη μνήμη του το ακόλουθο κείμενο δεδομένης της μεγάλης αγάπης του προς τον Βλαχόφωνο Ελληνισμό. Ο αείμνηστος Χρήστος και εγώ είχαμε την ευκαιρία να διδαχθούμε στο σχολείο μας τη Νεώτερη Ελληνική και Βαλκανική Ιστορία από τον κορυφαίο σύγχρονο Έλληνα Βαλκανιολόγο, τον Δρα Αχιλλέα Λαζάρου, ο οποίος μέχρι σήμερα αγωνίζεται για την επιστημονική κατοχύρωση της ελληνικότητος των Βλάχων. 

Οι Βλαχόφωνοι Έλληνες ή Βλάχοι με Β κεφαλαίο είναι γηγενείς Έλληνες που αναγκάσθηκαν να λατινοφωνήσουν λόγω της Ρωμαϊκής κατακτήσεως στην πατρίδα μας. Κατοικούν κυρίως στην Ήπειρο, τη Μακεδονία και τη Θεσσαλία και μιλούν τα ελληνικά παράλληλα με τη βλάχικη διάλεκτο. Δεν έχουν καμμία εθνολογική σχέση με τους Ρουμάνους ή άλλους λατινόφωνους λαούς. Ανήκουν στην πολυπληθή ομάδα των διγλώσσων Ελλήνων, όπως και οι αρβανιτόφωνοι, οι σλαβόφωνοι και άλλοι. 

Οι Βλάχοι με το παράδειγμά τους, την αγωνιστικότητά τους και τη συμβολή στην αναγέννηση του Ελληνισμού απέδειξαν ότι οι διάλεκτοι και τα τοπικά γλωσσικά ιδιώματα δεν αποτελούν προσδιοριστικό στοιχείο της εθνικής συνειδήσεως. Σήμερα ορισμένες προπαγάνδες γειτονικών λαών ή Ελλήνων αποδομητών της Ιστορίας επιχειρούν να κατασκευάσουν μειονοτικά ζητήματα με βάση τη διγλωσσία. Όμως η Ιστορία τούς διαψεύδει. Οι Βλαχόφωνοι Έλληνες έδωσαν αγώνες υπέρ του Έθνους και ανέδειξαν μεγάλους εθνικούς ευεργέτες, όπως ο Σίνας, ο Αβέρωφ, ο Αρσάκης, ο Ζάππας κ.ά. Το Εθνικόν Μετσόβιον Πολυτεχνείον ιδρύθηκε με δωρεά Βλάχων ευεργετών.

Από το βιβλίο «Βλάχοι, Μαρτυρία Ορθοδοξίας, Ελληνισμού και Πολιτισμού» του Καθηγητού και πρώην Κοσμήτορος της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ Μιχαήλ Τρίτου αποσπώ χρήσιμες πληροφορίες για την σύνδεση των Βλάχων με την Ορθοδοξία. Το βιβλίο εξεδόθη το 2012 από την Φιλόπτωχο Αδελφότητα Ανδρών Θεσσαλονίκης.

«Σε όλες τις πόλεις και τα χωριά, όπου υπάρχουν συμπαγείς βλάχικοι πληθυσμοί, συναντούμε μεγάλο αριθμό Μονών, Ναών και εξωκκλησίων, που είναι στολισμένα με ό,τι πολυτιμότερο έχει η αργυροχοΐα, η ξυλογλυπτική και η αγιογραφία. Τα περισσότερα αφιερώματα προέρχονται από τους Μεγάλους Βλάχους Εθνικούς Ευεργέτες, που διέπρεψαν οικονομικά στην αλλοδαπή.

Βλάχοι ανήγειραν το 1537 την ορθόδοξη ελληνική εκκλησία στη Βενετία, το 1690 την ελληνική εκκλησία της Πέστης, όπου δημιούργησαν αργότερα και φιλόπτωχο ταμείο για τους μετανάστες, που δυσκολεύονταν οικονομικά στο εξωτερικό.

Το 1789 Βλάχοι από το Συρράκο της Ηπείρου ανακαίνισαν την εκκλησία της Παναγίας των Αγγέλων στη Βαρλέτα της Ιταλίας.

Ιδιαίτερα πρέπει να εξάρουμε την ενασχόλησή τους με τις Τέχνες, που σχετίζονται με την ορθόδοξη παράδοση και ειδικότερα με τη διακόσμηση των ναών.

Η διαχρονικά σταθερή προσήλωση των Βλάχων των Βαλκανίων στην Ορθόδοξο Εκκλησία εξηγεί το γεγονός ότι από αυτούς αναδείχθηκαν Νεομάρτυρες Άγιοι της Εκκλησίας μας, οι οποίοι στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας, με τη μαρτυρική θυσία της ζωής τους ανέκοψαν το κύμα του εξισλαμισμού και απέτρεψαν τον εκτουρκισμό. Αντιπροσωπευτικά αναφέρουμε τον εκ Μετσόβου Νεομάρτυρα Νικόλαο, τον εκ Σαμαρίνης Νεομάρτυρα Δημήτριο και τον εκ Βιθυκουκίου Κορυτσάς Νεομάρτυρα Νικόδημο.

Από τους Διδασκάλους του Γένους, που αγωνίστηκαν για την πνευματική θωράκιση των ραγιάδων, αναφέρουμε τον εκ Μοσχοπόλεως ιερομόναχο Νεκτάριο Τέρπο, τον εκ Μετσόβου Νικόλαο Τζιαρτζούλη, τον εκ Μοσχοπόλεως Θεόδωρο Καβαλλιώτη και τον εκ Καστανιάς Τρικάλων ιερομόναχο Διονύσιο Πύρρο τον Θετταλό» (σελ. 36-38).

Στο ίδιο βιβλίο βρίσκουμε πολλά στοιχεία για τους τρεις προαναφερθέντες Βλάχους Νεομάρτυρες. Μάλιστα παρατηρώ ότι ο Νικόλαος ο εκ Μετσόβου μαρτύρησε στα Τρίκαλα το 1617, άρα φέτος συμπληρώνονται ακριβώς 400 χρόνια από τον μαρτυρικό θάνατό του στην πυρά. Ο καθηγητής Τρίτος παραθέτει επίσης αξιόλογα ιστορικά ντοκουμέντα από την εθνική δράση των Βλαχοφώνων Ελλήνων κατά το 1821, τον Μακεδονικό Αγώνα και τα νεώτερα χρόνια. Σημαντική είναι η μαρτυρία περί των Βλάχων, την οποία διαβάζουμε στην σελίδα 33 του βιβλίου:

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Ιωακείμ ο Γ΄ ο Μεγαλοπρεπής, σε επιστολή που έστειλε στις 27.7.1905 στον Οθωμανό Υπουργό Παιδείας τονίζει μεταξύ άλλων: «Οἱ Ἑλληνόβλαχοι οὐδεμίαν ἐδέχθησαν ἤ δέχονται διάκρισιν μεταξύ αὐτῶν καί τῶν Ἑλλήνων, Ἕλληνες καί αὐτοί ὄντες καί Ἕλληνας ἑαυτούς κηρύσσοντες. Μίαν δέ εἶχον καί ἔχουσιν γλῶσσαν, τήν Ἑλληνικήν, ἔν τε τῷ ἱερῷ ναῷ, τῷ σχολείῳ, τῇ συναλλαγῇ, καί τῷ ἐμπορίω καί ἐν αὐτῇ ταύτη τῇ οἰκογενεία…». 

Σήμερα οφείλουμε να δείξουμε ιδιαίτερη μέριμνα για τους Βλαχόφωνους Έλληνες, οι οποίοι διαβιούν εκτός των συνόρων του κράτους μας. Στην Αλβανία οι Βλάχοι αγωνίζονται παρά τις αντιξοότητες να διαφυλάξουν την Ορθόδοξη Πίστη και την ελληνικότητά τους.

Κατοικούν κυρίως στις περιοχές της Κορυτσάς και του Αυλώνος. Δίπλα στην Κορυτσά βρίσκεται η παλαιά πνευματική πρωτεύουσα των Βλαχοφώνων Ελλήνων, η ιστορική Μοσχόπολις. Τον 18ο αιώνα είχε πολλά ελληνικά σχολεία, τα οποία καταστράφηκαν από τους Τουρκαλβανούς.

Στο κράτος των Σκοπίων είναι αρκετοί οι Βλαχόφωνοι Έλληνες, αλλά η τοπική κυβέρνηση αρνείται να τούς αναγνωρίσει ως ελληνική μειονότητα. Κατοικούν κυρίως στην περιοχή του Μοναστηρίου (Μπίτολα). Εκεί μεταφέρθηκαν προ δύο αιώνων πολυάριθμοι Βλάχοι μετά την καταστροφή της Μοσχοπόλεως.

Το Γένος οφείλει ευγνωμοσύνη στον Βλαχόφωνο Ελληνισμό. 

Άρθρο στην εφημερίδα ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ 5.4.2017



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.