συνέχεια από το 1ο μέρος
Ἡ Μεσοβυζαντινὴ περίοδος ἐξαντλεῖται σὲ ἄλλες τρεῖς σελίδες ὑπὸ τὸν γενικότερο τίτλο: «Κοινωνία καὶ Οἰκονομία». Κυριαρχοῦν (καὶ προτάσσονται κατὰ τὸ συνήθη πιὰ τρόπο διάταξης τῆς ὕλης) οἱ ὅροι κλειδιά(!), τανάλιες, μᾶλλον, στὸ μυαλὸ τοῦ μαθητῆ: «ἀριστοκρατία τῶν ἀξιωματικῶν, ἀριστοκρατία τῆς γῆς, δυνατοί, πένητες, πάροικοι, χωρία, ἐκχρηματισμένη οἰκονομία, ἀστυκῶμες, συντεχνίες».
Τὸ μόνο ποὺ μαθαίνουμε ἀπὸ τὴ «δυναστεία τῶν Μακεδόνων», ποὺ φυλάσσονται σὲ ἀχλὺ μυστηρίου, ἀφοῦ δὲν δίνονται τὰ ὀνόματά τους κι οὔτε προσδιορίζεται ποιὰ εἶναι ἐπιτέλους αὐτὴ ἡ Μακεδονία, εἶναι τὸ ἑξῆς: «Στὰ χρόνια τους ἡ δημογραφικὴ ἐξέλιξη σταθεροποιήθηκε(!) καὶ οἱ δεῖκτες τῆς οἰκονομίας βελτιώθηκαν» (σ. 48). Ἐπίσης, αὐτοὶ εἶναι οἱ αὐτοκράτορες ποὺ ἀσκοῦν «ἰταλικὴ πολιτικὴ καὶ ἔχουν καλὲς σχέσεις μὲ τὸ Γερμανικὸ Κράτος»! (κεφαλαῖα τὰ ἀρχικὰ ἐδῶ). Στὰ δύο παραθέματα ἀρκετὰ μεγάλα ἀπὸ τὸ «βίο Ἁγίου Φιλαρέτου τοῦ Ἐλεήμονος» (τέλη 8ου αἰ.), ἐμμέσως πλὴν σαφῶς, βγαίνει ἀντιφατικὸ συμπέρασμα ἀνάμεσα στὶς λέξεις ἅγιος καὶ ζάπλουτος.
Τὸ συμπέρασμα ποὺ βγαίνει καὶ ἀπὸ τὸ κείμενο τοῦ κεφαλαίου αὐτοῦ καὶ ἀπὸ τὶς πηγὲς εἶναι ὅτι οἱ αὐτοκράτορες συμφεροντολογικὰ «σώζουν» τοὺς χωρικούς, ἀφοῦ αὐτοὶ «προσφέρουν ὀφέλη στὸ κράτος: φόρους, στρατό κ.λπ.». Καμμιὰ νύξη γιὰ ἔλεος, κοινωνικὴ δικαιοσύνη, αἰσθήματα ἀδικίας ποὺ ἔπνιγαν. Συνεπῶς διάχυτη εἶναι ἡ ἐντύπωση μίας ἀνάλγητης πολιτικῆς τῶν Βυζαντινῶν; Καὶ διόλου γνωστὸ δὲν θὰ γίνει στὰ παιδιὰ ὅτι ἕνας ἀπὸ σπουδαιότερους, ἂν ὄχι ὁ σπουδαιότερος νόμος, τὸ «Ἀλληλέγγυον»- ἐκδόθηκε ἀπὸ τὸν Βασίλειο Βουλγαροκτόνο.
Ποῦ πῆγε ὁ ἀσύγκριτος πολιτισμὸς τοῦ Βυζαντίου; Ποῦ τὰ χαρίσματα τοῦ Βασιλείου τοῦ Βουλγαροκτόνου, ποῦ, καθὼς ντρεπόμαστε νὰ σταθοῦμε ἀπέναντι στὴν ἱστορικὴ ἀλήθεια, δὲν προσφέρουμε καὶ τὸ συνοδευτικό του προσωνύμιο ποὺ αὐτὴ τοῦ ἀπέδωσε. Ἴσως νὰ δυσκολευτοῦμε νὰ τὸ βροῦμε καὶ στὸ βιβλιοπωλεῖο μὲ τὸν τίτλο Βασίλειος Β΄. Αὐτό, δὲν εἶναι ἔργο τῆς Πηνελόπης Δέλτα!
Ἡ Εἰκονομαχία, κατὰ τὸ βιβλίο εἶχε τὴν ἑξῆς ὀλέθρια συνέπεια στὸν τομέα τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς καὶ τοῦ πολιτισμοῦ: «Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρώμης δυσαρεστημένη ἀπὸ τοὺς εἰκονομάχους αὐτοκράτορες «γύρισε τὴν πλάτη» (αὐτολεξεὶ καὶ μὲ εἰσαγωγικὰ) στὸ Βυζάντιο, ἀπομακρύνθηκε ἀπ’ αὐτὸ καὶ ἀναζήτησε στήριξη στοὺς ἡγεμόνες τῶν Φράγκων, ἀναδυομένη τότε πολιτικὴ δύναμη τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης» (σ. 35). Μὲ ἀμφίβολο τρόπο χειρίζεται τὸ βιβλίο τὴν πολιτικὴ τῶν Ἰσαύρων στὸ θέμα τῶν εἰκόνων, ὁ δὲ Ἰωάννης Δαμασκηνός, ποὺ ἔδωσε λύση στὸ ζήτημα τῶν εἰκόνων εἶναι κάποιος ποὺ ἔζησε «στὴν ἐπικράτεια τοῦ ἀραβικοῦ χαλιφάτου» (σ. 34).
Ἀποσιωπᾶται ἡ δεύτερη πολιορκία τῆς Κωνσταντινούπολης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες τοῦ Μασλαμᾶ τὸν Αὔγουστο τοῦ 717, ποὺ κράτησε ἕνα χρόνο καὶ τελείωσε μὲ θριαμβευτικὴ νίκη τῶν Βυζαντινῶν. Τόσο μεγάλης σπουδαιότητας νίκη ποὺ παραλληλίζεται μὲ τὴν ἀντίσταση τῶν Ἑλλήνων ἐναντίον τῶν Περσῶν στὸ Μαραθῶνα καὶ ὁ Λέων Γ΄ ὁ Ἴσαυρος, μὲ τὸ Μιλτιάδη. Οὔτε λόγος γίνεται γιὰ τὴ σπουδαιότητα τῆς Βυζαντινής Τέχνης. Ὁ ἐκχριστιανισμὸς τῶν Ρώσων προκύπτει ὡς ἀποτέλεσμα ἐκβιασμοῦ τοῦ Βλαδίμηρου πρὸς τὸν Βασίλειο Β΄ ὅτι θὰ κατέστρεφε τὴν Κωνσταντινούπολη ἂν δὲν τοῦ ἔδιναν γιὰ γυναῖκα του τὴν Ἄννα, ἀδελφὴ τοῦ αὐτοκράτορα. (Πηγὴ ἀπὸ Λαυρεντιανὸ Χρονικὸ σὲ γερμανικὴ μετάφραση!).
Στὴν ἀνακήρυξη τοῦ Ὄθωνα ὡς αὐτοκράτορος τῶν Ρωμαίων ἀπὸ τὸν Πάπα, τὰ γεγονότα ξαναγράφονται ὑπὲρ τῆς παπογερμανικῆς πλευρᾶς. Ἔτσι, ὁ Λιουτπράνδος , ἐπίσκοπος Κρεμώνας ταξίδευε στὴν Κωνσταντινούπολη (Δεκ. 968) γιὰ νὰ προτείνει (!) εἰρήνη καὶ γάμο τοῦ γ ε ρ μ α ν ο ῦ διαδόχου (!) μὲ μία βυζαντινὴ πριγκίπισσα, χωρὶς νὰ ἀναφέρεται πουθενὰ ὅτι ὁ Ὄθων χρειαζόταν τὴν ἀναγνώριση ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη γιὰ νὰ ἐπικυρώσει τὸν τίτλο του, ἀφοῦ ὁ Βυζαντινὸς αὐτοκράτορας ἦταν αὐτοκράτορας ὅλων τῶν Ρωμαίων (Ρωμαῖος ἤ… Βυζαντινὸς εἶναι ἐδῶ ὁ αὐτοκράτορας;) Παρατηροῦμε ἀκόμη ὅτι: «Ἐξισλαμισμὸς τῶν μικρασιατικῶν ἐπαρχιῶν εἶναι ἡ μεταστροφή τους στὸ Ἰσλάμ» (σ. 55). Τὸ Σχίσμα τῶν δύο ἐκκλησιῶν θεωρεῖται «ἀποτέλεσμα τῆς ἀλαζονείας τῶν διαπραγματευτῶν» καὶ εἶναι ἡ «ρήξη μιᾶς παλιᾶς ἀντιπαράθεσης Ἀνατολῆς – Δύσης, ποὺ ἀφοροῦσε οὐσιαστικὰ τὸ ζήτημα τῆς κυριαρχίας ἐπὶ τῆς χριστιανικῆς οἰκουμένης»(!) (σελ. 57).
Ποιός εἶναι ὁ Κωσταντῖνος ΙΑ΄; Κανένας μαθητὴς δὲν θὰ τὸν ταυτίσει μὲ τὸν Παλαιολόγο. Ἄλλωστε στὸ κεφάλαιο τῆς Ἅλωσης (σ. 67-68) προεξάρχει ὁ Πορθητὴς ποὺ «ἀπὸ τὴν πρώτη κιόλας μέρα μπῆκε μὲ πομπὴ στὴν κατακτημένη πόλη, προσευχήθηκε στὴν Ἁγία Σοφία καὶ ἀνήγγειλε ὅτι ἐφεξῆς πρωτεύουσά του θὰ εἶναι ἡ Πόλη». Οὔτε λόγος γιὰ κεῖνο τὸ «αὐτοπροαιρέτως ἀποθανοῦμεν», οὔτε λόγος γιὰ τὸν Παλαιολόγο. Συμπερασματικὰ διαπιστώνουμε νὰ δίνεται στὸ βιβλίο μία ὡραιοποιημένη εἰκόνα τῆς Δύσης, τῶν Ἀράβων, τοῦ Ἰσλάμ, τῶν Ὀθωμανῶν καὶ τῶν Σλαβοβουλγάρων καὶ ἀμαυρωμένη τοῦ Βυζαντίου καὶ τοῦ ἑλληνισμοῦ.
Αὐτὸ θὰ μποροῦσε νὰ λέγεται κατασκευὴ ἱστορίας ἢ μᾶλλον κατασκευὴ τοῦ χάους. Μὲ ποιό σκοπό; Τὸν διαπολιτισμό; Αὐτὸς σέβεται τὴν ἑτερότητα, ἀλλὰ δὲν πολτοποιεῖ τὴν ταυτότητα. Ἀλήθεια, ποιό τὸ ὄφελος τῆς διαθεματικότητας ὅταν τὸ … θέμα στερεῖται ἀξιῶν; Σὲ συνέντευξή του στὸ περιοδικὸ «Πεμπτουσία», (προδημοσιευμένη στὴν Καθημερινή της 5.11.2000) ὁ Σὲρ Στῆβεν Ράνσιμαν ὑποστηρίζει: «Τὰ πνευματικὰ ἀναστήματα τοῦ Βυζαντίου εἶναι θαυμαστά. Ἔχουν προσφέρει πάρα πολλὰ πράγματα καὶ ὑπηρεσίες στὸν εὐρωπαϊκὸ πολιτισμό. Οἱ Βυζαντινοὶ διατηροῦσαν πάντοτε ἂν καὶ σὲ ὁρισμένες περιστάσεις δὲν τὸ πέτυχαν ἐξ ὁλοκλήρου ἕνα πνευματικὸ ἐπίπεδο ὑψηλῆς στάθμης καὶ φρονῶ ὅτι αὐτὸ εἶναι μᾶλλον ἡ πεμπτουσία, τὸ πιὸ σημαντικὸ στοιχεῖο».
Ὁ τρόπος χρήσης τῆς γλώσσας (ἐπίθετα, ἐπιλογὴ λέξεων, ἐπιτονισμός…) εἶναι δηλωτικὸς τοῦ τρόπου ἀντιμετώπισης τοῦ περιεχομένου, τῆς ἀπαξίωσής του ἢ τῆς ἀνάδειξής του. Ἡ αἴσθηση ποὺ φαίνεται νὰ ἀφήνει τὸ βιβλίο στοὺς ἐκπαιδευτικοὺς ποὺ τὸ διδάσκουν εἶναι ἑνὸς ἀναγκαστικοῦ συνεργάτη ποὺ δὲν σὲ προσβάλλει ἀνοικτά, ἀλλὰ σὲ κοιτάζει μὲ εἰρωνικὸ ὕφος καὶ σοὺ μιλᾶ μὲ ἀπαξιωτικὸ τρόπο ποὺ σοῦ προξενεῖ… κατάθλιψη. Σὲ καμμιὰ ἀπὸ αὐτὲς τὶς περιπτώσεις δὲν ὑπάρχει ἐπικοινωνία. Ὁ «συνοπτικὸς» τρόπος παράθεσης τῆς ὕλης, τελικὰ δὲν φαίνεται νὰ διευκολύνει μαθητὲς καὶ καθηγητές, μᾶλλον ἀποτελεῖ γρῖφο γιὰ γεροὺς λύτες, παρόλη τὴν προσπάθεια ἐναλλακτικῆς ὀπτικῆς γιὰ τὴ διδακτέα ὕλη καὶ ἐναλλακτικῶν μεθόδων διδασκαλίας.
Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη
το είδαμε ΕΔΩ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου