11 Νοεμβρίου 2025

Η Πολυπλοκότητα και η Ευθύνη της Δημοκρατίας

Γράφει ο Γιώργος Βενετσάνος
 
Η δημοκρατία αποτελεί το πιο προοδευτικό, αλλά και το πιο απαιτητικό πολιτικό σύστημα που έχει διαμορφώσει ο ανθρώπινος πολιτισμός. Η αξία της έγκειται στην προάσπιση της ελευθερίας, της ισότητας και της συμμετοχής όλων των πολιτών στη λήψη αποφάσεων. Ωστόσο, η εφαρμογή της στην πράξη αποδεικνύεται δύσκολη και συχνά αμφισβητήσιμη, καθώς το νόημά της επιδέχεται πολλαπλές ερμηνείες και διαστρεβλώσεις.
 
Η Δημοκρατία αποτελεί ένα ιδιαίτερα απαιτητικό πολιτικό σύστημα ως προς την εφαρμογή του, καθώς είναι ανοιχτό σε πλήθος ερμηνειών και παρερμηνειών. Συχνά ακούγονται εκφράσεις όπως «έχουμε πολλή δημοκρατία», οι οποίες στερούνται νοήματος, αφού η δημοκρατία δεν επιδέχεται ποσοτική αξιολόγηση· πρόκειται για ένα ενιαίο πολίτευμα με συγκεκριμένες αρχές και αξίες. Ωστόσο, οι λαοί συχνά δυσκολεύονται να το υπερασπιστούν και να το διεκδικήσουν ουσιαστικά. Επιπλέον, στο όνομα της δημοκρατίας τελούνται συχνά πράξεις που αντιβαίνουν στο πνεύμα της, οδηγώντας τελικά στην αποδυνάμωση και την αποδόμησή της.
 
Η ουσιαστική λειτουργία της δημοκρατίας προϋποθέτει την ενεργό συμμετοχή και την πολιτική παιδεία των πολιτών. Μόνο όταν οι πολίτες είναι ενημερωμένοι, κριτικά σκεπτόμενοι και πρόθυμοι να συμμετάσχουν στα κοινά, μπορεί το δημοκρατικό πολίτευμα να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Η δημοκρατία δεν περιορίζεται απλώς στην εκλογική διαδικασία, αλλά συνιστά ένα σύστημα αξιών που στηρίζεται στον διάλογο, τον σεβασμό της διαφορετικής άποψης και τη διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων. Χωρίς αυτά τα θεμέλια, ο τύπος υπερισχύει της ουσίας, και η δημοκρατία κινδυνεύει να εκφυλιστεί σε έναν μηχανισμό τυπικής νομιμοποίησης εξουσιών που δεν υπηρετούν το κοινό συμφέρον. 
 
Στη σύγχρονη εποχή, ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους για τη δημοκρατία είναι η μετατροπή της σε επίφαση, δηλαδή σε ένα πολίτευμα που διατηρεί τον τύπο της αλλά χάνει το περιεχόμενό της. Όταν οι θεσμοί λειτουργούν τυπικά, χωρίς διαφάνεια, λογοδοσία και ουσιαστικό έλεγχο της εξουσίας, η δημοκρατία υπονομεύεται εκ των έσω. Οι πολίτες, παρασυρμένοι από τον εφησυχασμό ή την απογοήτευση, συχνά αποσύρονται από τη δημόσια ζωή, επιτρέποντας σε αυταρχικές τάσεις να παρεισφρήσουν στο πολιτικό σύστημα. Επομένως, η διατήρηση της δημοκρατίας δεν είναι δεδομένη· απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση, υπευθυνότητα και ενεργό συμμετοχή όλων, ώστε οι δημοκρατικές αξίες να παραμένουν ζωντανές και ουσιαστικές στην πράξη.
Μήπως στην Ελλάδα μας έχουμε φτάσει σε αυτό το σημείο;



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.