Μακεδονικός αγώνας ονομάζεται ο ακήρυκτος πόλεμος μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων, κυρίως, και άλλων σλαβόφωνων λαών κατά την περίοδο 1904 έως 1908 με το θέατρο των συγκρούσεων να είναι η τουρκοκρατούμενη τότε Μακεδονία.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Η λήξη της επανάστασης του 1821 δεν βρήκε ολόκληρη την Ελλάδα ελεύθερη. Τα βόρεια σύνορα της ελεύθερης Ελλάδας αποτελούσε η Θεσσαλία. Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι ένα μεγάλο τμήμα του ελληνισμού παρέμεινε υποδουλωμένο στην οθωμανική αυτοκρατορία. Η Θεσσαλία του Ρήγα Φεραίου, η Μακεδονία του Μεγάλου Αλεξάνδρου και άλλες ένδοξες και ελληνικότατες περιοχές Ήπειρος, Κρήτη, Θράκη και πόλεις όπως Ιωάννινα, Θεσσαλονίκη, Μοναστήρι, Ρόδος , Βέροια στέναζαν κάτω από την μπότα του τούρκου δυνάστη.
Ο ελεύθερος ελληνισμός το έφερε βαρέως το γεγονός αυτό. Η περιοχή της Μακεδονίας μας ήταν εμπορικό σταυροδρόμι της εποχής και η ανάμειξη ανθρώπων διαφορετικών θρησκειών και γλωσσών ήταν γεγονός αναπόφευκτο. Ο τούρκος δυνάστης απαγόρευε την λειτουργία ελληνικών σχολείων για εκατοντάδες χρόνια. Αναμενόμενο ήταν κάποιοι άνθρωποι να αρχίζουν να μη μιλάν ελληνικά, να αναπτύσσονται τοπικοί διάλεκτοι και να παρεισφρέουν και σλαβικές λέξεις. Μήπως σήμερα που λειτουργούν σχολεία δεν παρατηρούμε την άναρχη εισβολή ξένων λέξεων εις το καθημερινό λεξιλόγιό μας;;.
Οι Βούλγαροι και άλλοι σλαβικοί λαοί έβλεπαν τις πλούσιες μακεδονικές πεδιάδες με τους μεγάλους ποταμούς και τα λιμάνια της Μακεδονίας, κυρίως της Θεσσαλονίκης, και επιθυμούσαν σφόδρα να τα προσαρτήσουν. Νόμισαν ότι βρήκαν την κατάλληλη ευκαιρία να προσαρτήσουν την ελληνική Μακεδονία. Οι ευρωπαίοι προβλέπουν την διάλυση της οθωμανικής αυτοκρατορίας και προσπαθούν να κερδίσουν ότι μπορούν.
Για να προσαρτήσει την Μακεδονία η Βουλγαρία έπρεπε να αποδείξει ότι οι Μακεδόνες είναι Βούλγαροι. Για το σκοπό αυτό ιδρύει μια οργάνωση το Κομιτάτο και τα μέλη της ονομάζονται κομιτατζήδες. Ο ρόλος των κομιτατζήδων είναι με την βία και τον εξαναγκασμό να αποδείξουν ότι ο ντόπιος πληθυσμός ακολουθεί την Βουλγαρία. Εκβιάζουν και απειλούν τους ορθόδοξους χριστιανούς να μη εκκλησιάζονται εις τις εκκλησίες που ανήκουν εις το οικουμενικό πατριαρχείο αλλά εις τις εκκλησίες που ανήκουν στη βουλγαρική εξαρχία. Στην Οθωμανική τάξη η εκκλησιαστική ένταξη αποτελούσε κριτήριο εθνικής κατηγοριοποίησης. Η ένταξη κάποιου σε μία από τις δύο Εκκλησίες, τη βουλγαρική Εξαρχία ή το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, σήμανε τη δήλωσή του ως «Βούλγαρου» ή «Έλληνα» αντίστοιχα. Μεγάλη η πίεση και η αγριότητα που αντιμετώπιζαν οι Μακεδόνες για να ενταχθούν εις την Βουλγαρική εξαρχία και μέσω αυτής να υποδουλωθούν εις την Βουλγαρία. Ταυτόχρονα οι κομιτατζήδες ιδρύουν και σχολεία εις τα οποία διδάσκεται αποκλειστικά και μόνο η βουλγαρική γλώσσα.
Την ίδια ώρα ο Ελληνισμός αντιδρά, δεν μένει απαθής και αδρανής. Ο οικουμενικός Πατριάρχης Ιωακείμ Γ΄ τοποθετεί ιεράρχες νέους, μορφωμένους και άξιους να προσφέρουν για τη διάσωση του Ελληνισμού της Μακεδονίας. . Είναι ο Γερμανός Καραβαγγέλης εις την μητρόπολη Καστοριάς, ο Ιωακείμ Φορόπουλος εις το Μοναστήρι και ο Χρυσόστομος Καλαφάτης εις τη Δράμα. Ταυτόχρονα, η ελληνική κυβέρνηση στέλνει τους δικούς της ανθρώπους. Ο Ίων Δραγούμης αναλαμβάνει το Προξενείο Μοναστηρίου, ο Λάμπρος Κορομηλάς το Προξενείο Θεσσαλονίκης, ο Νικόλαος Σαχτούρης το Προξενείο Σερρών και ο Τιμολέων Μαυρουδής το Προξενείο Καβάλας.
Θεωρητικά οι κομιτατζήδες θεωρούνται αυτόνομοι αντάρτες, δεν ανήκουν σε κανένα κράτος και έτσι η πατρίδα μας Ελλάδα δεν μπορεί να κηρύξει πόλεμο σε καμιά χώρα. Στέλνει μικρές στρατιωτικές μονάδες για να βοηθήσουν τους μακεδονομάχους. Ο Καστορίας Γερμανός Καραβαγγέλης γυρίζει με κίνδυνο της ζωής του από χωριό σε χωριό για να στηρίξει το ελληνικό φρόνημα. Δάσκαλοι και δασκάλες με καρδιές φλεγόμενες και παλλόμενες από Ελλάδα και χριστό στηρίζουν τα παιδιά και τους γονείς των. Διδάσκουν Ελληνικά και ελληνική Ιστορία. Δίνουν δύναμη και κουράγιο για να μη χαθεί ο ελληνισμός από την Μακεδονία.
Εις την Αθήνα ιδρύεται το μακεδονικό κομιτάτο για να βοηθήσει τον ελληνισμό της Μακεδονίας από τον δημοσιογράφο Δημήτριο Καλαποθάκη. Πιέζει προς την κατεύθυνση αυτή και την ελληνική κυβέρνηση.
Τον Αύγουστο του έτους 1904 ο αξιωματικός Παύλος Μελάς εγκαταλείπει λαμπρή καριέρα, σύζυγο και παιδιά περνάει τα σύνορα και κυκλοφορεί εις την Μακεδονία με το ψευδώνυμο Μίκης Ζέζας. Βοηθά σημαντικά εις τον αγώνα των μακεδονομάχων και είναι ο σημαντικότερος ήρωας του μακεδονικού αγώνα. Στις 13 Οκτωβρίου 1904 βρίσκεται εις την κωμόπολη Σιάτιστα και εκεί περικυκλώνεται από τούρκους αστυνομικούς οι οποίοι είχαν ενημερωθεί από τους κομιτατζήδες του Μήτρου Βλάχου. Περικυκλωμένος από τούρκους πολεμά ηρωικά και αντιστέκεται γενναία. Μετά από 2 ώρες αντίστασης διατάζει έξοδο εις την διάρκεια της οποίας τραυματίζεται και πεθαίνει μετά από μισή ώρα.
Η είδηση του θανάτου του ήρωα ευπατρίδη Παύλου Μελά συγκίνησε και συγκλόνισε όλο τον ελληνισμό και όχι μόνο. Από παντού πλέον αρχίζουν να εμφανίζονται εθελοντές για να πολεμήσουν εις τη Μακεδονία. Ο Καλαποθάκης, ο Κορομηλάς, ο Δραγούμης και ο Καραβαγγέλης συντονίζουν την προσπάθεια, η οποία, μετά τον θάνατο του Μελά, παίρνει νέα ορμή.
Το 1906 ο Μεσσήνιος οπλαρχηγός Σαράντος Αγαπηνός με το ψευδώνυμο «Καπετάν Άγρας» εγκαθίσταται εις την περιοχή της Λίμνης Γιαννιτσών και καθαρίζει την περιοχή από τους κομιτατζήδες. Το τέλος του ηρωικό. Μαρτύρησε για την Μακεδονία. Οι κομιτατζήδες τον κρέμασαν έξω από την Έδεσσα. Εις την Νάουσα διακρίνεται ο οπλαρχηγός Κωνσταντίνος Μαζαράκης με το ψευδώνυμο « Καπετάν Ακρίτας». Πολύ σπουδαίος πατριώτης μαχητής και ο Καπετάν Γαρέφης από τον Βόλο, ο οποίος εγκαταλείπει τα εγκόσμια από τα πυρά των κομιτατζήδων. Εις τη Φλώρινα ο οπλαρχηγός Κωνσταντίνος Χρήστου ή όπως είναι πιο γνωστός ,Καπετάν Κώτας δίνει πολλές μάχες. Οι τούρκοι τον κρεμούν εις το Μοναστήρι. Είναι σλαβόφωνος και τα τελευταία λόγια είναι «Ζίβια Γκρίτσια! Σλόμποντα ι Σμιρ!», δηλαδή «Ζήτω η Ελλάδα! Ελευθερία ή Θάνατος!». Εις τη Δράμα, μαρτυρική είναι η μορφή του καπετάν Άρμεν Κούπτιου, ο οποίος κρεμάστηκε από τους τούρκους σε ένα πλατάνι εις την κεντρική πλατεία της πόλεως. Εις τις Σέρρες δρα ο δαιμόνιος Δούκας Δούκας ή καπετάν-Ζέρβας, φόβος και τρόμος των Βουλγάρων. Αυτή όμως που έμεινε στην ιστορία ήταν η εκτέλεση του καπετάν-Μητρούση μέσα στη πόλη των Σερρών , αφού πρώτα κατάφερε να αντιμετωπίσει 3.000 Τούρκους μαζί με 5 συντρόφους του. Ένας από αυτούς ήταν ο Αγρινιώτης Νικόλαος Παναγιώτου, γνωστός ως καπετάν-Κουμπούρας.
Οι ξένες δυνάμεις αρχίζουν να ανησυχούν από την τακτική της πατρίδας μας. Φοβούνται ότι με τη διάλυση της Τουρκίας θα ενισχυθεί η Ρωσία. Η Ελληνική κυβέρνηση είναι σε μεγάλη κινητικότητα και εις την Τουρκία ξεσπά επανάσταση και ο σουλτάνος αναγκάζεται να δώσει Σύνταγμα που εξασφαλίζει ίσα δικαιώματα σε όλους. Βρισκόμαστε στο έτος 1908. Ο Μακεδονικός αγώνας σταματά προσωρινά. Αργότερα άλλοι ένδοξοι και αιματηροί αγώνες εξασφαλίζουν την απελευθέρωση των υπολοίπων τμημάτων της ελληνικής επικράτειας.
Φοβούμαι ότι χωρίς τον αγώνα των γνωστών και αγνώστων μαχητών και ηρώων και μαρτύρων της ελληνικής γης του Μακεδονικού Αγώνα θα είμασταν σήμερα τμήμα της γείτονος και συμμάχου Βουλγαρίας. Σημαντική και καθοριστική η συμβολή εις τον αγώνα αυτόν κληρικών και εκπαιδευτικών και κάθε αγνού πατριώτη Έλληνα. Τους οφείλουμε σεβασμό και υποχρεούμαστε να κλίνουμε το γόνυ μας ευλαβικά και να αποτείουμε τον πρέποντα σεβασμό και φόρο τιμής.
Μυργιώτης Παναγιώτης
Μαθηματικός
Μαθηματικός
3 σχόλια:
Εξαιρετικό αφιέρωμα.
Προσθέτω κάτι που ίσως πολλοί δεν γνωρίζουν....
Ο ΜΙΚΡΟΤΕΡΟΣ ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΣ ΗΤΑΝ ΕΛΛΗΝΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ.
Η Κύπρος και οι κάτοικοί της ανέκαθεν συμμετείχαν στους αγώνες του ελληνισμού, για ελευθερία.
Έτσι και στα μέτωπα της Μακεδονίας, περίπου άνω των 2500 Κύπριοι, μεταξύ των οποίων και κάποιοι ανήλικοι, στελέχωσαν τον ελληνικό στρατό. Ένας από αυτούς ήταν και ο Κυπρής Ιωάννου.
Μόλις 15 ετών, ο νεαρός Κυπρής έφυγε από την Κύπρο φορώντας τη βράκα του όπως διηγείται η κόρη του Παναγιώτα.
Τα ρούχα του άλλωστε ήταν ενδεικτικά της φτώχειας και της ανέχειας που υπήρχε τότε στο νησί. Κατετάγη και αμέσως ανέλαβε δράση. Όλοι οι Μακεδονομάχοι τον είχαν σαν παιδί τους.
Πολέμησε στο Μακεδονικό Μέτωπο, διακρίθηκε, έδειξε γενναιότητα και παρασημοφορήθηκε.
Με το τέλος των Βαλκανικών, παρέμεινε στη πρώτη γραμμή και βίωσε τις φρικτές συνθήκες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Κατά τη θητεία του πέρασε από τα Δαρδανέλλια και το μέτωπο της Καλλίπολης. Οι σφαγές ήταν ένα καθημερινό φαινόμενο. Αυτό ήταν πάντα το πρόσωπο του πολέμου, αυτό είδε και ο νεαρός μακεδονομάχος
Το 1918, με τη λήξη του πολέμου, ο Κυπρής Ιωάννου επέστρεψε στην Κύπρο. Με κίνδυνο της ζωής του είχε μαζέψει από το μισθό του ένα μικρό κομπόδεμα.
Αυτά τα χρήματα όμως δεν τα κράτησε και τα έδωσε στον πατέρα του ώστε να ξεχρεώσει και να ελαφρύνει την οικογένειά του από τα οικονομικά βάρη.
Αργότερα παντρεύτηκε τη Μαρία Ελευθερίου από τον Λάρνακα Λαπήθου, εργάστηκε στα Δημόσια Έργα και έφυγε πλήρης ημερών και βιωμάτων το 1988 στα Μανδριά της Πάφου
Α.Α.
Προσθέτω ένα απόσπασμα από άρθρο του φίλτατου Νίκου Ιωάννου, ιατρού, πρόσφυγα από κατεχόμενη Κερύνεια.
Το Αθάνατο Κρασί του ’21 ξανάρχισε να ρέει. Μ’ αυτού, το υπέροχο μεθύσι οι όπου γης Έλληνες, άκουσαν το κάλεσμα της Πατρίδας κι έσπευσαν ν’ ανακόψουν τους βόρειους γείτονες στην προσπάθειά τους να προσεταιρισθούν τον Χριστιανικό πληθυσμό της Μακεδονίας και να διαδεχθούν τους Τούρκους στην Κατοχή. Η ενσυνείδητη θυσία του Παύλου Μελά συγκίνησε όπως τόσους άλλους και τους Ελληνόφρονες Κυπρίους.
«Πρέπει πλέον να είναι δόγμα του Έθνους, ότι Ελλάς μέχρις Ολύμπου, Πατρίς χωρίς Μακεδονίαν, δεν είναι Πατρίς ζωής αξία και τιμής. Ελλάς χωρίς Μακεδονίαν μέλλει να καταστεί έρημον Νεκροταφείον». Αυτά έγραψε τον Δεκέμβριο του 1904 η καταγόμενη από την Κρήτη Μαρία Παπαδογιαννάκη.
Ο Γυμνασιάρχης του Παγκύπριου Γυμνασίου Λευκωσίας Μιχαήλ Βολονάκης στον χαιρετισμό του κατά τη λήξη του σχολικού έτους 1904 ζητούσε «Σήμερον, ότε τα νέφη απειλητικά σωρεύονται εκ Βορρά πολλοί της Κύπρου νέοι να ζωσθώσι της Πατρίδος το ξίφος, να ανδρωθώσιν εν επιγνώσει της αυτών αποστολής εις βαθμοφόρους του Ελληνικού στρατού, εις δαφνοστεφείς προμάχους της Εθνικής αποκαταστάσεως, εις πρωταθλητάς ανά τας πεδιάδας ή τας κοιλάδας, ανά τας φάραγγας ή τα όρη της χειμαζομένης πατρίδος του Μεγάλου Αλεξάνδρου».
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που κατόρθωσε με πολλή και υπεύθυνη έρευνα να τεκμηριώσει ο καθηγητής Πέτρος Παπαπολυβίου, έχουμε στη διάθεσή μας ενδεικτικά εννέα ονόματα εθελοντών. Σχεδόν όλοι συνέχισαν την εθελοντική τους προσφορά και στους Βαλκανικούς πολέμους.
Στο Πολεμικό Μουσείο Αθηνών, υπάρχουν όλα τα ονόματα.
Νιώθω την ανάγκη και υποχρέωση δίκην μνημοσύνου, ν’ αναφέρω τα ονόματά τους.
ü Γεώργιος Αργυρίου ή Κυπραίος, ο οποίος εγγενήθη το 1889στο χωρίο Πέγεια της Πάφου και το 1906, σε ηλικία 17 ετών, έφτασε στην Αθήνα για να καταταγεί εθελοντής στα αντάρτικα σώματα. Πληγώθηκε κατ’ επανάληψιν αλλά δεν εγκατέλειψε τον Αγώνα. Εσυνέχισε την προσφορά του και στους Βαλκανικούς πολέμους και παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του στο Κιλκίς για να είναι κοντά στα σύνορα μήπως τον χρειαστεί ξανά η Πατρίδα...
ü Κώστας Λοϊζου Βραχίμης ή Λοϊζίδης. Εγεννήθη στο 1881 στην Αμμόχωστο και στα τέλη Ιανουαρίου του 1905 αναφέρεται στον κυπριακό Τύπο το όνομά του ως του πρώτου Κύπριου Μακεδονομάχου. Αγωνίστηκε δίπλα στον Παύλο Μελά και όταν επέστρεψε στην Κύπρο συνέχισε το επάγγελμα του ξυλουργού.
ü Απόστολος Δημητρίου. Γεννήθηκε το 1880, ήταν εργάτης και σε ηλικία μόλις 26 ετών μπαίνει στον κατάλογο του αντάρτικου σώματος. Η τύχη του αγνοείται μετά από μία φονική ενέδρα του τουρκικού στρατού που έπεσε η ομάδα του.
ü Μιλτιάδης Φίδης Κόκαρης. Σκοτώθηκε σε μάχη στο Μορίχοβ, και ήταν δίοπος του Ελληνικού Ναυτικού.
ü Αντώνης Κωνσταντινίδης από την Ασγάτα Λεμεσού, που ήταν εγκατεστημένος στην Αίγυπτο.
ü Βασίλης Κωνσταντινίδης, επίσης από την Ασγάτα Λεμεσού. Θείος του Αντώνη, επίσης εγκατεστημένος στην Αίγυπτο. Ήταν γνωστός σαν Βασιλαράς, μεγάλο παλληκάρι και τρομερός πολέμαρχος. Παρέμεινε μετά τις πολεμικές περιπέτειες στην Παλαιοχώρα Ημαθίας.
ü Ιωάννης Λουκάς. Στρατολογήθηκε από τον οπλαρχηγό Ιωάννη Καραβίτη σε ηλικία 20 ή 22 ετών.
ü Ευάγγελος Περιστιάνης. Γεννήθηκε στη Λευκωσία το1872. Ήταν γόνος εύπορης οικογένειας εμπόρων. Επολέμησε και ετραυματίσθη κατ’ επανάληψιν.
ü Αριστείδης Πέτρου Τζιάμαλης ή Τσάμαλης που γεννήθηκε το 1890 στο χωριό Μάσαρι της περιοχής Μόρφου και ήταν μαρμαράς. Επολεμούσε συνεχώς από το 1906 μέχρι το 1916-18 οπότε ετραυματίσθη στην Τζουμπαγιά έχοντας προαχθεί σε λοχία. Το 1931 επιλέχθηκε κι ετιμήθη από τον Παγκύπριο Σύνδεσμο Εθελοντών για την διάρκεια και το μέγεθος της προσφοράς του.
Κ.ά.π. Άνω των 2500 Ελλήνων Κυπρίων συμμετείχαν στον Μακεδονικό αγώνα, παρ΄όλον ότι και η δική τους πατρίδα ήταν σκλαβωμένη.
Ολόκληρο το άρθρο. ΙΔΕΤΕ GOOGLE ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΤΙΤΛΟ.
Συμμετοχή των Ελλήνων της Κύπρου στον Μακεδονικό Αγώναhttp://www.elzoni.gr › ent.93092.asp
Συμμετοχή των Ελλήνων της Κύπρου στον Μακεδονικό Αγώνα. Γράφει ο Νίκος Ιωάννου. Μνήμη Ανδρέα Κύρρη: Αγωνιστή της Ανθρώπινης Αξιοπρέπειας και της Εθνικής ...
Α.Α.
SEARCH GOOGLE.
Οι αγώνες των Ελλήνων της Κύπρου για την ελευθερία της ...https://koukfamily.blogspot.com › bl...
·
2 Oct 2019 — Συμμετοχή των Κυπρίων στην Επανάσταση του 1821. ... Τα ονόματα των Κυπρίων εθελοντών που συμμετείχαν σε όλους τους εθνικούς αγώνες της ...
Εμπεριέχει και συμμετοχή Ελλήνων Κυπρίων στον Μακεδονικό αγώνα.
Π.Β. Συγγραφέας
Δημοσίευση σχολίου