16 Ιανουαρίου 2021

Ο ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΩΝ 50 ΧΡΟΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 1821

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου 
 
Ο Ελληνισμός το 1871 εόρτασε με μεγαλοπρέπεια τα πενήντα χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης.
 
Ο φιλέλληνας Κάρολος Τάκερμαν, πρώην πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής στην Αθήνα περιέγραψε τον εορτασμό στο βιβλίο του «Οι Έλληνες της σήμερον»[1]. Ο εορτασμός εγένετο επισήμως την 25η Απριλίου 1871. Ο λόγος ότι η 25η Μαρτίου του 1871 συνέπεσε με τη Μεγάλη Πέμπτη και αποφασίστηκε να συνεορτασθεί με την επίσημη υποδοχή στην Αθήνα του Σκηνώματος του Εθνοϊερομάρτυρα Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄.
 
Πράγματι, το κύριο στοιχείο του εορτασμού της πεντηκονταετηρίδας από την έκρηξη της Επανάστασης του 1821 ήταν η επίσημη υποδοχή του Λειψάνου του Έλληνα, εκ Δημητσάνης Αρκαδίας, Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Γρηγορίου του Ε΄. Μετά από πρωτοβουλία του τότε Μητροπολίτου Αθηνών Θεοφίλου του Βλαχοπαπαδόπουλου (Πάτρα, 1780 – Αθήνα, 1873) οι ρωσικές εκκλησιαστικές και πολιτικές αρχές ευχαρίστως παρέδωσαν το Σκήνωμα του Γρηγορίου Ε΄ στην ελεύθερη Ελλάδα. Προς τούτο ελληνική κληρικολαϊκή αντιπροσωπεία μετέβη στην Οδησσό και την 10η Απριλίου, ημέρα του μαρτυρίου του, μετά από πάνδημη και μεγαλοπρεπή τελετή παρέλαβε τη λάρνακα και την τοποθέτησε επί του καταστόλιστου ατμοπλοίου «Βυζάντιον».  
 
Προηγήθηκε Θεία Λειτουργία, της οποίας προέστη ο Ρώσος Επίσκοπος Χερσώνος παρουσία του κλήρου της περιοχής και χιλιάδων λαού και μετά σχηματίσθηκε πομπή, με κατεύθυνση το λιμάνι. Ρώσοι ιερείς σήκωσαν στους ώμους τους τη λάρνακα και τους ακολούθησαν τα πλήθη των ρώσων χριστιανών. Γράφει σχετικά στο πολυσέλιδο βιβλίο του[2] για τον Άγιο Πατριάρχη ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος: «Η διαδρομή της μεγαλοπρεπούς πομπής δεν περιγράφεται. Σώματα κοζάκων και πεζικού προπομποί της παρατάξεως, φανοί και εξαπτέρυγα των Ναών της Οδησσού, διπλή φάλαγξ με πολυτελείς στολές ιερέων, τέσσαρες μετά του Μητροπολίτου αρχιερείς και τέλος η λάρναξ, σκεπασμένη με βαρύτιμα καλύμματα. Άπειρα πλήθη κόσμου. Καταστόλιστο το “Βυζάντιο” με δύο κλίμακες (γέφυρες) και δυο κρηπιδώματα για την λάρνακα και τους ομιλητές. Ξεχωριστή τελετή προ της αναχωρήσεως με ευχαριστηρίους λόγους και αμοιβαίες φιλοφρονήσεις. Το πλήθος προέπεμπε το «Βυζάντιον» με μυριόστομες επευφημίες. Η ώρα ήταν η 8η εσπερινή της 10ης Απριλίου 1871».  
 
Στον Πειραιά το λειψανοφόρο «Βυζάντιον» έφτασε στις 7.30 το πρωί της 14ης Απριλίου 1871. Υποδοχή του στα ανοικτά του λιμένος έγινε με το θωρηκτό «Βασιλεύς Γεώργιος», επί του οποίου επέβαιναν τα μέλη της Ιεράς Συνόδου και ο Υπουργός Εκκλησιαστικών Α. Πετμεζής. Τα δύο ατμόπλοια, φέροντα τον μεγάλο σημαιοστολισμό τους, έγιναν δεκτά στην αποβάθρα με κανονιοβολισμούς και υπό τους ήχους της παιανίζουσας μπάντας της Ρωσικής ναυαρχίδος, η οποία αποδίδουσα τιμήν στον Πατριάρχη είχε ελλιμενισθεί στον Πειραιά.  
 
Η μετακομιδή των λειψάνων από το πλοίο στον Μητροπολιτικό Ναό των Αθηνών έγινε την Κυριακή, 25η Απριλίου. Γράφει ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος: «Τελετή απερίγραπτη. Εκκλησία, Πολιτεία, Λαός υπεδέχοντο τον εθνομάρτυρα Πατριάρχη επαναπατριζόμενον, σύμβολον των θυσιών του Έθνους για την ελευθερία του». Την εορταστική ημέρα τόνισαν από τα ξημερώματα 101 κανονιοβολισμοί. Συναγερμός εις Πειραιά και Αθήνα για την εξασφάλιση θέσεως προς παρακολούθηση της πομπής».  
 
Στις 7.30 το πρωί της 25/4/1871 στον Σιδηροδρομικό Σταθμό των Αθηνών υποδέχθηκαν το λείψανο του Αγίου Γρηγορίου του Ε΄ οι Αρχές της χώρας, με επικεφαλής τον Βασιλέα Γεώργιο και την Βασίλισσα Όλγα. Μέσα σε νεκρική σιγή βροντερή ακούστηκε η ευχαριστήρια δέηση του Μητροπολίτη Αθηνών Θεοφίλου, ο οποίος γνώριζε προσωπικά τον Πατριάρχη, έχοντας υπηρετήσει στα Πατριαρχεία. Η λάρνακα τοποθετήθηκε επί οκρίβαντος, τον οποίον μετέφερε τέθριππον άρμα του Πυροβολικού. Δημιουργήθηκε πομπή και δια της οδού Πειραιώς, της πλατείας Ομονοίας, της οδού Σταδίου, της πλατείας Συντάγματος και της οδού Μητροπόλεως κατέληξε στον Μητροπολιτικό Ναό των Αθηνών. Η όλη πορεία κράτησε δυόμισι ώρες και η συμμετοχή του λαού ήταν καθολική. Ακολούθησε Δοξολογία και την επομένη ημέρα, 26 Απριλίου, αρχιερατικό συλλείτουργο.  
 
Στην Οδησσό και στην Αθήνα κυβερνήτες και λαός, έχοντας στη μνήμη τους νωπά τα γεγονότα του 1821, απέδωσαν τον απαιτούμενο φόρο τιμής στον Πατριάρχη. Όπως είπε ο εκφωνήσας τον επίκαιρο λόγο καθηγητής Πανεπιστημίου Νικηφόρος Καλογεράς «ως ανέμου βιαία πνοή διεδόθη ο θάνατος του Πατριάρχου από περάτων εις πέρατα…και κοπετόν και οδύνην εξήγειρε… Και δύναταί τις να είπη ότι ο θάνατος του Πατριάρχου υπήρξε της Ελλάδος η ανάστασις και η καταστροφή της τυραννίας, η του διεσπαρμενου Ελληνικού Έθνους συναρμογή και συνένωσις».  
 
Η αντίδραση των Τούρκων  
 
Ο πρεσβευτής Κάρολος Τάκερμαν στο βιβλίο του περιγράφει τη άρνηση που υπήρξε από την Πύλη να περάσει από τον Βόσπορο το πλοίο που μετέφερε το σκήνωμα του Πατριάρχης Γρηγορίου του Ε΄, κάτι που είναι άγνωστο στους πολλούς και που καταδεικνύει τη συμπεριφορά και τη νοοτροπία των ιθυνόντων της γείτονος, που αυτά τα 150 χρόνια δεν έχει αλλάξει και πολύ… Όπως γράφει ο Τάκερμαν, ο Σουλτάνος, όταν πληροφορήθηκε ότι το λείψανο του Πατριάρχη θα περνούσε από το Βόσπορο φοβήθηκε μήπως όταν το μάθαιναν οι Έλληνες της Πόλης θα διήγειρε τον ενθουσιασμό τους και θα προκαλούσαν πολιτικές διαδηλώσεις δυσαρέστους προς αυτόν…  
 
Η άρνηση του Σουλτάνου να διέλθει δια του Βοσπόρου το «Βυζάντιον» οδήγησε την ελληνική κυβέρνηση να σκεφθεί να έλθει στην Ελλάδα το Σκήνωμα του Αγίου δια του Δουνάβεως και μέσα από την Αυστρία. Οι αυστριακές αρχές όμως «εξ αβροφροσύνης προς την Πύλη» αρνήθηκαν να περάσει από τη χώρα τους η λάρνακα του Πατριάρχη… Συνεχίζοντας ο Τάκερμαν γράφει με δόση ειρωνείας:  
 
«Συνεπεία και της αρνήσεως της Αυστρίας οι τούρκοι διπλωμάται ξέσαντες την κεφαλήν, επρότειναν ομαλήν τινα λύσιν της δυσκολίας, αύτη δε ήτο να υποκλέψωσι τον ελληνικόν κεραυνόν (Σημ. γρ. Ο Τάκερμαν υπονοεί το λείψανο του Αγ. Γρηγορίου Ε΄, τον οποίο και νεκρό οι Οθωμανοί εφοβούντο…), εξαιτούμενοι αυτοί παρά της ρωσικής κυβερνήσεως το λείψανον του πατριάρχου υποσχόμενοι ότι θα ενταφιάσουν αυτό μετά των ανηκουσών τιμών εν Κωνσταντινουπόλει, προς εξαγνισμόν της κατά το 1821 ατίμου πράξεως, την οποίαν επέρριπτον εις τους ανοικονομήτους και ουδένα νόμον αναγνωρίζοντας τότε Γενιτσάρους. Πλην η ευφυής αύτη πρότασις εγένετο λίαν οψέ. Η Ρωσία απήντησεν ότι η ελληνική κυβέρνησις, δικαιώματι προτεραιότητος δικαιούται να λάβη τα λείψανα.  
 
Επί τέλους αι συνέπειαι της εκ μέρους της Πύλης αρνήσεως του διάπλου ελληνικού πλοίου, φέροντος τα εξηγιασμένα λείψανα του μάρτυρος, είλκυσαν φαίνεται την προσοχήν του επί των εξωτερικών οθωμανού υπουργού, φοβηθέντος την αγανάκτησιν των Ελλήνων και κατ’ ακολουθίαν επήλθε συμβιβασμός τις, δι’ ου επετράπη εις το ελληνικόν εμπορικόν ατμόπλοιον να εκτελέση την αποστολήν του, άνευ της παραμικράς επιδείξεως ή χρονοτριβής κατά την παρά την Κωνσταντινούπολιν δίοδον. Λυθέντος ούτω του ζητήματος, πάσα δυσάρεστος συνέπεια προελήφθη. Τα ανωτέρω αρκούντως δεικνύουσιν εις ποίαν τρυφερότητα πολιτικών σχέσεων ευρίσκονται οι εν τη Ανατολή… Ούτως ηδυνήθησαν οι Έλληνες, κατά την επέτειον της πεντηκονταετηρίδος ημέραν να απονείμωσι τας οφειλομένας τιμάς εις τα λείψανα ενός των πρωτομαρτύρων της ανεξαρτησίας των».-   
 
Σημειώσεις 
 
[1] Καρόλου Τάκερμαν»Οι Έλληνες της σήμερον», μτφρ. Αντ. Ζυγομαλά, Αθήνησι, Εκ του τυπογραφείου της Φιλοκαλίας, Αθήναι, 1877- Αναστ. Ανατ. Βιβλ. Διονυσίου Νότη Καραβία, Αθήνα, 1995.  
[2] Χριστοδούλου, Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος «Ο εθνάρχης της οδύνης Γρηγόριος Ε΄», Εκδ. Αποστολικής Διακονίας, Έκδοσις Α΄, 2004, σελ. 639 κ.ε.
 
το είδαμε ΕΔΩ 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 11:00 π.μ.
Κατηγορία Θέματος , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.