17 Αυγούστου 2025

Ο Αντών Τσαούς (Αντώνιος Φωστερίδης) -Μια αγέρωχη μορφή της Ρωμιοσύνης στον Αντίλαλο της Ιστορίας. (στα σχολικά βιβλία ιστορίας δεν υπάρχει το όνομά του)

Γράφει ο Στυλιανός Καβάζης. 
 
“Η πραγματική εθνική αντίσταση ως συνέχεια της βυζαντινής-ρωμαίικης συνείδησης”.
 
Σε κάθε καμπή της ελληνικής ιστορίας, όταν η επιβίωση του έθνους απειλείται, μια δύναμη σχεδόν μεταφυσική αναδύεται από τα βάθη της συλλογικής μνήμης, η Ρωμιοσύνη. Όχι απλώς ως εθνοφυλετική καταγωγή, αλλά ως ιστορική και πνευματική συνείδηση, που εκτείνεται από την Κωνσταντινούπολη των Κομνηνών και των Παλαιολόγων, μέχρι τα χωριά της Μακεδονίας, της Θράκης και του Πόντου. 
 
Μια τέτοια μορφή της Ρωμιοσύνης υπήρξε ο Αντώνιος Φωστερίδης, γνωστότερος με το πολεμικό του όνομα Τσαούς Αντών. Ποντιακής καταγωγής, γεννημένος το 1912 στο Ερουκλί της Μπάφρας, υπήρξε μια σπάνια περίπτωση αντιστασιακού οπλαρχηγού που, μέσα στη λαίλαπα της γερμανικής και βουλγαρικής κατοχής, κατάφερε να διατηρήσει αλώβητη όχι μόνο τη στρατιωτική του δύναμη αλλά και τη βαθύτερη πολιτισμική του ταυτότητα. 
 
Ο Φωστερίδης πολέμησε ως ηγέτης των Εθνικών Ανταρτικών Ομάδων (Ε.Α.Ο.), στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη — μια περιοχή όπου η βουλγαρική κατοχή έλαβε χαρακτήρα εθνοκάθαρσης. Η αντίστασή του όμως δεν υπήρξε μονάχα στρατιωτική. Ήταν πολιτισμική και πνευματική, διαποτισμένη από το πνεύμα μιας άλλης εποχής εκείνης της Ρωμαϊκής Ανατολής, που υπήρξε το θεμέλιο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και, κατ’ επέκταση, της νεοελληνικής ταυτότητας. 
 
Οι συμπολεμιστές του δεν αυτοπροσδιορίζονταν απλώς ως Έλληνες αλλά ως Ρωμιοί, όρος με πνευματική και ιστορική βαρύτητα. Όπως διασώζεται σε αντάρτικη ρίμα της εποχής: «Βούλγαροι μην έρχεστε γιατί πικρά θα μετανιώστε, στους Ρωμιούς αντάρτες θα γίνετε πρόβατα για σφαγή.». 
 
Στην τουρκόφωνη εκδοχή της χαρακτηριστική του γλωσσικού ιδιώματος των Ποντίων — η λέξη «Ουρούμ» (Ρωμιός) αναδύεται με δύναμη. Η γλώσσα ίσως άλλαξε, αλλά η συνείδηση έμεινε ίδια. Δεν ήταν η μορφή, αλλά η ψυχή της Ρωμιοσύνης που όπλισε τα χέρια των ανταρτών του Φωστερίδη. 
 
Ο Τσαούς Αντών όμως δεν πολέμησε μόνο τους Βούλγαρους και τους Γερμανούς. Από νωρίς βρέθηκε αντιμέτωπος και με έναν άλλον αντίπαλο τις αριστερές αντάρτικες δυνάμεις του ΕΛΑΣ. Η άρνησή του να ενταχθεί στο ΕΑΜ, όπως και η εθνικοχριστιανική του ταυτότητα, τον καθιστούσαν ύποπτο, και τελικά επικίνδυνο στα μάτια του κομμουνιστικού κινήματος. Το κυνήγι που υπέστη υπήρξε συστηματικό, σε βαθμό που η επιβίωσή του προκαλεί θαυμασμό. Για πολλούς Ποντίους, ο αντικομμουνισμός δεν υπήρξε προϊόν προπαγάνδας αλλά τραυματική ιστορική εμπειρία από τη συνεργασία κομμουνιστών με τον Κεμάλ, μέχρι τις διώξεις του σταλινικού καθεστώτος κατά των Ελλήνων της Σοβιετικής Ένωσης. Έτσι, η σύγκρουση με το ΕΑΜ δεν ήταν απλώς πολιτική αλλά ήταν σύγκρουση δύο κόσμων. 
 
Ο Τσαούς και οι άνδρες του έγιναν στόχος ενέδρων, απειλών, ακόμη και εκτελέσεων από δυνάμεις του ΕΛΑΣ. Η σύγκρουση μεταξύ των Εθνικών Ομάδων και των κομμουνιστών σε περιοχές όπως το Κοτζά Ορμάν και οι εκκαθαρίσεις ανταρτών που δεν ευθυγραμμίζονταν με το ΕΑΜ συνιστούν ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια της Κατοχής. Η επιμονή του Φωστερίδη να κρατήσει ανεξαρτησία και πολιτισμική ταυτότητα, τον κατέστησε διπλό στόχο των κατακτητών και των ιδεολογικών αντιπάλων του. 
 
Ο Αντών Τσαούς ήταν κάτι παραπάνω από στρατιωτικός αρχηγός. Ήταν λαϊκός ήρωας, φορέας μιας παράδοσης που κρατούσε από τη ρωμαϊκή Ανατολή και εκδηλωνόταν με πίστη, μαχητικότητα και ενστικτώδη προσήλωση στην κοινότητα. 
 
Η συμβολή του στις μεγάλες μάχες της Κατοχής ήταν σημαντική. Στις Κρηνίδες, στο Κοτζά Ορμάν, και στη Μάχη των Παπάδων – μια από τις μεγαλύτερες της Εθνικής Αντίστασης – οι απώλειες των Βουλγάρων ήταν τέτοιες, που προκάλεσαν την οργή της Σόφιας. Στις 13 Μαΐου 1944, η βουλγαρική εφημερίδα Ούτρο έγραφε:
«Η Μπελομόριε θρηνεί τα ηρωικά παιδιά της, που έπεσαν για την πατρίδα στα βουνά της Δράμας… Χτυπήστε αλύπητα τους φονιάδες του Τσαούς Αντών, όπως και κάθε συνεργάτη του.». 
 
Το όνομά του είχε γίνει φόβητρο για τους κατακτητές και σύμβολο για τους Έλληνες, όχι μόνο επειδή πολεμούσε, αλλά επειδή το έκανε ως φορέας μνήμης, ως εκπρόσωπος της ρωμαίικης συνείδησης. 
 
Η μορφή του Φωστερίδη δεν χωρά εύκολα στα καλούπια της μεταπολεμικής ιστοριογραφίας. Υπήρξε φορέας ιστορικής συνέχειας του Ακρίτα που φυλούσε τα ανατολικά σύνορα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, του κλέφτη που ύψωνε τη σημαία στην Τουρκοκρατία, του αντάρτη που μετουσίωνε τη μνήμη σε πράξη. Η ρωμαίικη του ψυχή όπλισε το χέρι του και κράτησε τον πυρήνα της παράδοσης ζωντανό μέσα στη σύγχυση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η αντίστασή του δεν ήταν μόνο εθνική αλλά και πνευματική. Ο Τσαούς Αντών το απέδειξε αυτό με αίμα, πίστη και ανυπότακτη μνήμη. 
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 2:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.