Η Καστοριά υπήρξε σημαντική πόλη της Μακεδονίας κατά τους Βυζαντινούς χρόνους, με ισχυρή οχύρωση. Η ίδρυση της πόλης έγινε αφού είχε ερημωθεί και εγκαταλειφθεί η γειτονική Διοκλητιανούπολη από τις επιδρομές των Γότθων κατά τον 4ον αιώνα.
Την εποχή του αυτοκράτορα Ιουστινιανού επιλέχθηκε να γίνει η ίδρυση της νέας πόλης σε ένα σημείο σε οχυρή θέση, στη χερσόνησο της λίμνης Καστοριάς. Κατά τον βυζαντινό ιστορικό Προκόπιο, δυο πράγματα ήταν που ξεχώρισαν και τράβηξαν την προσοχή και το ενδιαφέρον των αυτοκρατόρων του Βυζαντίου σε αυτό το σημείο, η ομορφιά του τοπίου και το κυριότερο η στρατηγική του θέση, μιας και με μια ισχυρή οχύρωση γινόταν σχεδόν απόρθητο ως μέρος. το τείχος είχε μήκος 340 μέτρα με ενδιάμεσα ημικυκλικούς ισχυρούς πύργους και ένωνε τον ισθμό από την μια πλευρα της λίμνης μέχρι την άλλη, ενώ το πάχος του ήταν περίπου στα 3 μέτρα και το υλικό κατασκευής του ήταν από αργούς λίθους και τούβλα που συνδέονταν με κουρασάνι (φτιάχνονταν από ασβέστη, άμμο, νερό τριμμένο κεραμίδι, χαλαζιακή άμμο, Θηραίκη γη κ.α).
Η οχύρωση της πόλης έγινε σταδιακά ενώ δέχτηκε κατά καιρούς αρκετές ανακαινίσεις. Τον 6ο αι επί αυτοκράτορα Ιουστινιανού, δόθηκε προσοχή στο να προχωρήσει η οχύρωση στο πιο ευάλωτο σημείο, που είναι ο ισθμός της χερσονήσου, ο οποίος προστατεύθηκε από ψηλούς πύργους. Πιθανότατα να είχε κατασκευαστεί για μεγαλύτερη προστασία και τάφρος μπροστά από το τείχος στο στενότερο σημείο του ισθμού, έτσι ώστε η χερσόνησος να μετατρέπεται σε νησί. Υπάρχουν φάσεις κατασκευής ή ανακαίνισης των τειχών στα τέλη του 9ου έως τις αρχές 10ου αιώνα και μιας δεύτερης, πιθανών του Βασιλείου Β΄, περί το 1018. Επίσης σε χαλκογραφία του 18ου αιώνα μαρτυρείται και η ύπαρξη ενδιάμεσου τείχους που χώριζε την ακρόπολη από την κάτω πόλη.
Στο τέλος του 14ου αιώνα η Καστοριά πέφτει στα χέρια των Οθωμανών οι οποίοι δίνουν συνέχεια στις βυζαντινές οχυρώσεις με δικές τους προσθήκες και επιδιορθώσεις, που σήμερα τις βλέπουμε στα τμήματα του τείχους του ισθμού που έχουν σωθεί.
Τα τείχη της ακρόπολης
Τα τείχη της Καστοριάς σήμερα είναι φάντασμα του ενδόξου παρελθόν τους μια και αυτά που είναι εμφανή πλέον είναι ένα απομεινάρι της συνολικής οχύρωσης. Ο επισκέπτης σήμερα θα δει τμήματα τους σε αρκετά σημεία μέσα στην πόλη όπως κοντά στο Δημαρχείο, την Νομαρχία, και στην Ακρόπολη όπου βρίσκεται και ο βυζαντινός ναός της Παναγίας Κουμπελίδικη. Τα τείχη της όπως διατηρούνται σήμερα, αποτελούν χαρακτηριστικό δείγμα οχυρωματικής τέχνης του 9ου-10ου αι.
Μέχρι και το Β’ Παγκοσμίου Πολέμου υπήρχαν σε αρκετά καλύτερη κατάσταση, δυστυχώς όμως με την μεγάλη ανοικοδόμηση της πόλης στις αρχές της δεκαετίας του 1960 οι αρμόδιοι για την προστασία τους δεν φρόντισαν να διατηρηθούν, με αποτέλεσμα να κατεδαφιστεί το μεγαλύτερο τμήμα της άλλοτε ισχυρής οχύρωσης και σήμερα να σώζονται ελάχιστα υπολείμματα διασκορπισμένα σε διάφορα σημεία της πόλης.
Με λίγη φαντασία μπορούμε να σκεφτούμε πόσο όμορφη θα ήταν η είσοδός της παλαιάς πόλης σήμερα αν είχαν σωθεί τα βυζαντινά τείχη. Δυστυχώς όμως “βγάζουμε τα μάτια μόνοι μας”, αντί να προστατεύουμε τους θησαυρούς που μας κληρονόμησαν οι πρόγονοί μας, τους καταστρέφουμε για να κάνουμε τις πόλεις της περιφέρειας, κακέκτυπη μίμηση της Αθήνας. Παρόλο αυτή όμως την κακοποίηση, η Καστοριά εξακολουθεί να έχει έναν δικό της μοναδικό αέρα.
Καστοριά σημαίνει βουτιά στην παλαιοντολογία, προϊστορία και στην ιστορία, αλλά και στην τοπική γαστρονομία. Η πόλη είναι ένα καταπληκτικό μέρος που αξίζει κάποιος να το επισκεφτεί. Η ιστορία της βρίσκεται ζωντανή σε κάθε βήμα του επισκέπτη, ενώ εντυπωσιακή είναι η φιλοξενία των ντόπιων, από τους οποίους μάλιστα δεν λείπει καθόλου το χιούμορ όπως αποδεικνύει η ανωτέρω φωτογραφία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου