20 Ιανουαρίου 2020

Είμαστε προετοιμασμένοι για το κακό σενάριο;

Γράφει ο Χιόνης Διονύσης
Έχω παρατηρήσει ότι τον τελευταίο καιρό κάθε φορά που συζητάμε για τις μελλοντικές οικονομικές εξελίξεις αυτή η συζήτηση λαμβάνει έναν πανηγυρικό έως και θριαμβολογικό χαρακτήρα. Μια προφανής εξήγηση είναι ότι η ελληνική κοινωνία έχει ανάγκη από ενέσεις αισιοδοξίας μετά από την δεκαετή περιπέτεια των μνημονίων. Μια άλλη εξήγηση έχει να κάνει με τις λαμπρές προοπτικές της οικονομίας οι οποίες και προεξοφλούνται για πολιτικούς λόγους.
Όποια και αν είναι όμως η εξήγηση οφείλουμε να προετοιμαζόσαστε και για το κακό σενάριο μια και πληθαίνουν οι φωνές-προβλέψεις για επερχόμενη κρίση. Άλλωστε δεν είναι λίγες οι φορές που το χαρμόσυνο κλίμα στην Ελλάδα συνετέλεσε στην πλημμελή προετοιμασία και έτσι πληρώθηκαν πολύ ακριβά τα πανηγύρια.

Συμμεριζόμενοι τις αισιόδοξες προβλέψεις, ας υποθέσουμε ότι η οικονομία εξασφαλίζει ρυθμούς ανάπτυξης μεγαλύτερους του 3% μαζί με δημοσιονομική σταθεροποίηση. Παρ' όλη όμως τη βελτίωση του εγχώριου κλίματος δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ελληνική οικονομία συνεχίζει να αποτελεί τον αδύναμο κρίκο του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Δεδομένου ότι τα σύννεφα στην παγκόσμια οικονομία αυξάνονται είμαστε υποχρεωμένοι στο παραπάνω πλαίσιο να προσθέσουμε και την πιθανότητα εκδήλωση οικονομικής αναταραχής σε ευρωπαϊκό ή σε παγκόσμιο επίπεδο. 

Ας σημειωθεί ότι το συνολικό χρέος (κρατών, εταιρειών και ιδιωτών) έφθασε σε σημείο ρεκόρ το 2019 ξεπερνώντας τα 253 τρισ. δολάρια ή 322% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Πριν πέσουμε για άλλη μια φορά από τα σύννεφα και πριν την μεταβολή των πανηγυρισμών σε τραγωδία ας σκεφτούμε ποιοι είναι αυτοί οι παράγοντες που θα στερήσουν την δυνατότητα αντιμετώπισης μιας ενδεχόμενης κρίσης. 

Το πρώτο πράγμα που κάνουν οι αγορές 

Κατά αρχήν η μακροχρόνια δέσμευση, τουλάχιστον μέχρι το 2060, για την επίτευξη δημοσιονομικών πλεονασμάτων στερεί την δυνατότητα άσκησης αντικυκλικής πολιτικής. Με άλλα λόγια ενώ το ενισχυμένο πρόγραμμα των δημοσίων επενδύσεων μπορεί να αποτελέσει μια πιθανή ασπίδα ενάντια στην ύφεση και στον αποπληθωρισμό η δημοσιονομική συμφωνία με τους εταίρους αποστερεί αυτή την δυνατότητα. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η αύξηση του ΑΕΠ κατά το 2019 τροφοδοτήθηκε σχεδόν αποκλειστικά από την δημόσια κατανάλωση.

Το υψηλό δημόσιο χρέος και η μη βιωσιμότητά του αποτελεί άλλη μια παράμετρο αποσταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας. Η προηγούμενη εμπειρία μας διδάσκει ότι στην περίπτωση της κρίσης οι αγορές το πρώτο πράγμα που κάνουν είναι η αναθεώρηση των κινδύνων. Ας αναλογιστούμε ότι μέχρι και το 2007 η διαφορά μεταξύ των αποδόσεων των ελληνικών και των γερμανικών ομολόγων ήταν μικρότερη του 1%.

Η εικόνα που δίνεται σήμερα από τα spreads των ελληνικών ομολόγων δεν απηχεί την πραγματικότητα. Και αυτό διότι τα τρέχοντα spreads αντιστοιχούν στο χρέος που διαπραγματεύεται και αυτό είναι ένα μικρό μέρος του συνολικού χρέους. Στην περίπτωση όπου συνεκτιμηθεί από τις αγορές και το υπόλοιπο χρέος τότε η εικόνα θα αλλάξει άρδην. 

Και η κοινωνική κόπωση; 

Η νομισματική επέκταση αποτελεί ένα άλλο εργαλείο αντιμετώπισης των κρίσεων. Αυτή η πολιτική πραγματοποιείται (;) από την ΕΚΤ με την ποσοτική χαλάρωση. Μέχρι τώρα η ελληνική οικονομία έχει εξαιρεθεί. Ακόμα όμως και αν ενταχθεί στην ποσοτική χαλάρωση τα αποτελέσματα θα είναι πολύ πενιχρά. Και αυτό διότι η δύσκολη κατάσταση των ελληνικών τραπεζών και του χρηματοοικονομικού τομέα που λειτουργεί ως μηχανισμός μεταβίβασης δεν εγγυάται ότι θα λειτουργήσει ο μηχανισμός. 

Τέλος, πρέπει να γίνει μια ιδιαίτερη αναφορά στην κοινωνική κόπωση από την μακροχρόνια δημοσιονομική σταθεροποίηση και τις αλλεπάλληλες ψευδείς υποσχέσεις περί σύντομης επανόδου στην κανονικότητα. Για τα τελευταία δέκα χρόνια θα χρειαζόταν η συγγραφή ολόκληρης εγκυκλοπαίδειας προκειμένου να συμπεριλάβει τις διαψεύσεις των οικονομικών προβλέψεων και την αναθεώρηση των στόχων. 

Οι διαρκώς διαψευδόμενες προσδοκίες έχουν περιορίσει την ανοχή και την κατανόηση των πολιτών και έχουν εγκαθιδρύσει μια ιδιόμορφη δυσπιστία στις οικονομικές εξαγγελίες και προγράμματα. Η προσπάθεια εμπέδωσης στην κοινή γνώμη ενός κλίματος ευφορίας μπορεί βραχυχρόνια να αποδίδει πολιτικούς καρπούς αλλά σε περίπτωση κρίσης θα ακυρώσει την οποιαδήποτε προσπάθεια ανάταξης ενισχύοντας την ένταση και τις φυγόκεντρες τάσεις. 

πηγή



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 4:30 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.