Γενάρης του 1991. Σύνορα. Οι Βορειοηπειρώτες πρόσφυγες μπαίνουν κατά κύματα στην Ελλάδα. Ο μαγνητοφωνημένος διάλογος που ακολουθεί είναι από εκείνη την εποχή κι έγινε στο συνοριακό φυλάκιο του Τσαμαντά.
– Εσένα πως σε λένε;
– Ζάχος. Ζάχος Μπολάνος.
– Από που είσαι;
– Όλοι εμείς εδώ που βλέπεις είμαστε από τη Χιμάρα. Είναι κι από τα χωριά γύρω-γύρω, αλλά η Χιμάρα τα μαζώνει κι αυτά. Χριστιανοί είμαστε. Τα ονόματα όλα. Ανέστηδες και Ηρακλήδες και Θωμάδες. Τέτοια… Φύγαμε 300 από τη Χιμάρα.
– Όλοι μαζί;
-Με τούρμες – τούρμες.
– Και πως το αποφασίσατε;
– Μάθαμε ότι τα σύρματα ανοίξανε και η σκοπιά δεν σε κοκκεύει πλιά.
– Πως ήρθατε στην Ελλάδα;
– Εβάδιζε ο κόσμος με την αράδα. Ασυνεννόητα, χωρίς να παρθούμε χαμπέρι. Τράβαγε δώθε, άλλος με το ποδάρι, άλλος με το μοτόρι. Στα βουνά επατούσαμε το χιόνι μέρα – βράδυ. Ο ένας επατούσε στα βήματα του άλλου. Εγώ μέσα από την Χειμάρα έχω κινήσει η ώρα 2 τη βραδέα με το μοτόρι ενανού ξαδέρφου. Με πήγε 3 ώρες αλάργο έξω από τη Χειμάρα παρ’ έδρα. Εβάδισα μακριά με άλλους. Εχαλεύαμε πέρασμα. Επεράσαμε τα σύνορα τα αλβανικά 1.30 τα μεσάνυχτα. Και που ήρθαμε στα ελληνικά, υποχρεωθήκαμε ν’ ανάψουμε στιά γιατί εκουραστήκαμε. Την ώρα που έπεσε το πρωί εσηκωθήκαμε. Εβαδίσαμε πάλι και πέσαμε στην ελληνική σκοπιά.
– Τους Έλληνες στρατιώτες που ήταν στο βουνό τους είδες;
– Δεν τους βασάνω.
– Πως τα βλέπεις τα πράγματα τώρα που έφτασες στην Ελλάδα;
– Εδώ τα βλέπω… Να πούμε, μεσάνυχτα του Αγι’ Αντρέου με μεσημέρι του Απριλιού. Εδώ μ’ εκεί. Έτσι τα βλέπω.
– Ξέρεις από γιορτές. Πιστεύατε δηλαδή;
– Ε, ναι. Τα επιστεύαμε στη Χειμάρα γιατί τα επίστευε η μητέρα, ο πατέρας. Τα επίστευε η νόνα, ο παππούς…
– Τι δουλειά έκανες στη Χειμάρα;
– Βοσκός.
Η συνομιλία με τον βοσκό Ζάχο Μπολάνο από την Χειμάρα δεν μας πάει απλώς πίσω μερικούς μήνες, στο προσφυγικό κύμα της μεγάλης φυγής από την Αλβανία. Στην πραγματικότητα μας πηγαίνει πολύ πιο πίσω. Στην αρχαία Ελλάδα!
Το συντακτικό και οι γραμματικοί τύποι (μοτόρι) θα έκαναν ένα φιλόλογο να χαμογελάσει θριαμβευτικά. Βασικές λέξεις στον λόγο του Χειμαρειώτη βοσκού έχουν την έννοια που είχαν και για τους αρχαίους και που εμείς την έχουμε ξεχάσει. Μερικά παραδείγματα και η ερμηνεία, όπως δίνεται από το Λεξικό του Ιωάννου Σταματάκου:
* Χαλεύω = ζητώ, αναζητώ, ψάχνω. (Εκ της λέξεως χαλή ή χηλή
= παλάμη, οιονεί ανοίγω την παλάμην, ίνα λάβω κάτι.)
* Βασάνω = παρατηρώ με λεπτομέρεια. ( Εκ της λ. βάσανος = λεπτομερειακή εξέτασις.) Μ’ αυτή την έννοια χρησιμοποιείται σήμερα μόνο από τις θετικές επιστήμες (και από τους… «αλβανούς» Βορειοηπειρώτες).
* Κοκκεύω = δέρνω κάποιον ανηλεώς, τον τσακίζω στο ξύλο.
* Στιά = η εστία, το μέρος του σπιτιού που ανάβουν φωτιά. (Η Εστία, αρχέγονη θεά, θυγατέρα του Κρόνου και της Ρέας, ήταν «η
προστάτις της οικογενειακής εστίας, του οίκου, της οικογένειας».)
Αλλά οι πεινασμένοι Βορειοηπειρώτες δεν διατηρούν μόνο στο λεξιλόγιό τους λέξεις που εμείς οι «χορτασμένοι» έχουμε ξεχάσει εδώ και καιρό. Έχουν χύσει και το αίμα τους για την Ελλάδα…
Απόσπασμα από το βιβλίο του Νίκου Νικητίδη “Οι γενιές των προσφύγων”
Πηγή: Himara.gr Ειδήσεις απ’ την Βόρειο Ήπειρο
το είδαμε ΕΔΩ
Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)
1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.
2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.
3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.
4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.
5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).
6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.
7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.
Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.
1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.
2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.
3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.
Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων.
Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου