συνέχεια από το 1ο μέρος
H αχρήματη κοινωνία ante portas
Τον Αύγουστο του 2015 οι Financial Times δημοσίευσαν ένα ανώνυμο άρθρο (δηλαδή δεν το υπέγραψε κάποιος οικονομικός ή πολιτικός συντάκτης) το οποίο κάνει έκκληση για την κατάργηση των μετρητών, προκειμένου να δοθεί στις κεντρικές τράπεζες και τις κυβερνήσεις περισσότερη εξουσία. Στο άρθρο με τίτλο «Η περίπτωση σχετικά με την συνταξιοδότηση άλλου ενός βάρβαρου λειψάνου», κατακρίνεται το γεγονός ότι οι άνθρωποι αποθηκεύουν μετρητά σε αναμονή μιας άλλης οικονομικής κατάρρευσης, ένας παράγοντας ο οποίος προκαλεί «στρέβλωση στο οικονομικό σύστημα».
«Η ύπαρξη των μετρητών περιορίζει την ικανότητα των κεντρικών τραπεζών να προωθήσουν μια ύφεση της οικονομίας» αναφέρει ο ανώνυμος αρθρογράφος υποστηρίζοντας πως η κατάργηση τους θα δώσει στις κυβερνήσεις μεγαλύτερη εξουσία για την άρση των φόρων απευθείας από τους τραπεζικούς λογαριασμούς των πολιτών. Δε διστάζει μάλιστα να προτείνει την τιμωρία όσων χρησιμοποιούν μετρητά με το να αναγκαστούν να «πληρώνουν για το προνόμιο της ανωνυμίας» που τους παρέχεται.
Το ανώνυμο αυτό άρθρο που δεν έτυχε, αλλά έχει ως στόχο να επιτύχει τον σκοπό του, θα μπορούσε να είναι αποτέλεσμα ζυμώσεων και συζητήσεων που έλαβαν χώρα πολύ πριν τη δημοσίευσή του. Χαρακτηριστικά θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τη μυστική συνάντηση που έλαβε χώρα στο Λονδίνο το Μαϊο που μας πέρασε όπως αποκαλύπτει το Infowars του Alex Jones. Σ΄αυτή τη συνάντηση παραβρέθηκαν ο Kenneth Rogoff, Αμερικάνος οικονομολόγος εβραϊκής καταγωγής και πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου με εκπροσώπους από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Federal Reserve), την ΕΚΤ, καθώς και συμμετέχοντες από τις ελβετικές και τις κεντρικές τράπεζες της Δανίας. Θέμα συζήτησης: το τέλος της χρήσης μετρητών. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Rogoff εκφράζει αυτή την άποψη καθώς το Μάιο του 2014 σε άρθρο γνώμης στους FT ζητούσε «την εξάλειψη του φυσικού νομίσματος» για να σταματήσει η φοροδιαφυγή και η παράνομη δραστηριότητα.
«Δεν υπάρχει πιο διαβόητη οικονομική πολιτική κατά της ελευθερίας που μπορεί να φανταστεί κανείς από το να απαγορευτούν τα μετρητά», έρχεται ο αντίλογος σε όσα αναφέρουν περί ασφάλειας και οικονομίας από τον Michael Krieger, αμερικανός οικονομολόγος που στο παρελθόν εργάστηκε για λογαριασμό της Lehman Brothers και πλέον από τον προσωπικό του διαδικτυακό χώρο ξεσπεπάζει τα άπλυτα του οικονομικού συστήματος. Όπως εξηγεί ο Krieger «αν ξαφνικά τελειώσουν τα μετρητά, θα υπάρξει αύξηση της ζήτησης για χρυσό και ασήμι, των οποίων στη συνέχεια θα απαιτηθεί η απαγόρευση. Στη συνέχεια, ο κύκλος της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής τυραννίας θα είναι πλήρης και το να ξεφύγουμε από αυτή θα είναι σχεδόν αδύνατον».
Παρά τις φωνές των αντιφρονούντων όμως, ήδη στο δυτικό κόσμο ετοιμάζονται οι πρώτες αχρήματες κοινωνίες. Η Σουηδία ετοιμάζεται για τη σχεδόν πλήρη κατάργηση των μετρητών. «Η χρήση των μετρητών είναι μικρή, και αυτή εξαφανίζεται γρήγορα», ενημερώνει ο Niklas Arvidsson, καθηγητής στο Βασιλικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Στοκχόλμης. Ο Arvidsson απέδωσε την εξαφάνιση των σουηδικών μετρητών στο γεγονός πως η κοινωνία αποδέχτηκε εύκολα τις νέες τεχνολογίες, την ανάπτυξη των κινητών συστημάτων πληρωμών, και την κυβερνητική καταστολή της διαφθοράς, η οποία βοηθά τους πολίτες να αισθάνονται ασφαλείς με το ηλεκτρονικό χρήμα. Ήδη όπως αναφέρει το να επιχειρήσει κάποιος μια συναλλαγή με χαρτονομίσματα σε μια σουηδική τράπεζα θα μπορούσε να προκαλέσει ένα ύποπτο βλέμμα ή μια αναφορά στην αστυνομία.
Χαρακτηριστικό είναι πως οι χρεωστικές κάρτες χρησιμοποιούνται στη χώρα ακόμη και για ελάχιστα ποσά. Σ΄αυτό συνέβαλε μια πρωτοποριακή σουηδική εφαρμογή το Swish, που επιτρέπει άμεσες πληρωμές μεταξύ ιδιωτών και επαγγελματιών σε πραγματικό/ελάχιστο χρόνο. Στο πλαίσιο αυτό έχουν εισέλθει ενεργά και οι τράπεζες της χώρας, οι οποίες σε αρκετά υποκαταστήματα τραπεζών έχουν ψηφιοποιηθεί πλήρως και δεν δέχονται μετρητά.
Η χώρα εξάλλου υπήρξε από εκείνες που εισήγαγαν πρώτες έστω και πειραματικά το σκανάρισμα της παλάμης. Ήδη από το Μάιο του 2014 δοκιμάστηκε μια νέα μέθοδος πληρωμών, κατά την οποία δόθηκε η δυνατότητα σε 1600 εθελοντές να πληρώνουν για τις εμπορικές τους συναλλαγές, χρησιμοποιώντας το χέρι τους, την παλάμη τους για την ακρίβεια, σαν να είναι ένα ηλεκτρονικό πορτοφόλι. Σε κάθε συναλλαγή ο χρήστης/πολίτης τοποθετούσε το χέρι του πάνω από το ειδικό τερματικό του καταστήματος, έτσι ώστε να αναγνωριστεί η ταυτότητά του. Στη συνέχεια, το μόνο που έπρεπε να κάνει ήταν να πληκτρολογήσει το PIN, ώστε να επικυρώσει την πληρωμή. Το ηλεκτρονικό πορτοφόλι/χέρι είχε ως βάση δεδομένων την μοναδικότητα του σχήματος που δημιουργούν οι φλέβες στο χέρι του καθενός εξ’ αυτών. Το ίδιο απλή και γρήγορη ήταν και η εγγραφή στην υπηρεσία, κατά την οποία ο εθελοντής ουσιαστικά καταχωρούσε στον τραπεζικό του λογαριασμό ένα ψηφιακό αντίγραφο του σχήματος που δημιουργούν οι φλέβες στην παλάμη του.
Το πρόγραμμα λειτούργησε πιλοτικά και οι αντιδράσεις που υπήρξαν ήταν μάλλον θετικές και στα 15 σουηδικά καταστήματα γύρω από την Πανεπιστιμιούπολη όπου έλαβε χώρα.
Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά όπου αναφέρεται πως φθάνει η εποχή που οι πολίτες θα μπορούν να εκτελούν τις συναλλαγές τους με το άγγιγμα του δαχτύλου τους σε ένα τερματικό όπου όλα θα καταγράφονται σε μια παγκόσμια βάση δεδομένων και στην ουσία θα οδηγηθούμε σε όσα παρουσίαζε ο Andrew Niccol στο In Time ή παλαιότερα στο εφιαλτικό σενάριο του Gattaca.
Σε άρθρο του ο Business Insider από το Φεβρουάριο του 2013 αναφέρεται στη τεχνολογία Biocryptology. Σύμφωνα με το άρθρο στη Σχολή Ορυχείων και Τεχνολογίας της Rapid City στη Νότια Ντακότα και συγκεκριμένα στα μαγαζιά της πανεπιστημιούπολης, οι φοιτητές προχώρησαν μέσω της τεχνολογίας στην αγορά προϊόντων με το δαχτυλικό τους αποτύπωμα. Μέσω του Biocryptology εντοπίζεται το μοναδικό αποτύπωμα ενός ατόμου και ταυτόχρονα ανιχνεύονται τα επίπεδα της αιμοσφαιρίνης, ή το οξυγόνο στα ερυθρά αιμοσφαίρια ώστε να βεβαιωθεί ότι το άτομο αυτό έχει παλμό. Επομένως το γνωστό κόλπο των εγκληματιών ή όσων θέλουν να ξεγελάσουν το σύστημα με κομμένα δάχτυλα αυτόματα θα αναγνωρίζεται.
Στη σημερινή εποχή όπου το ζητούμενο είναι η απόλυτη ασφάλεια (εξαιτίας της αυξανόμενης τρομοκρατίας) και οι Αρχές ανά χώρα επιθυμούν να έχουν πλήρη πρόσβαση σε στοιχεία και δεδομένα, η μετατροπή των κοινωνιών σε αχρήματες και η επιβολή των νέων τεχνολογιών φαίνεται πως θα παρουσιαστούν ως επιτακτικά αιτήματα από τους κυβερνώντες. Χαρακτηριστικά η τεχνολογία Biocryptology φαίνεται πως θα μπορούσε να βρει απόλυτη εφαρμογή στη νέα εποχή. Αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί πως δεν είναι νέα αλλά ξεκίνησε κάπου στο 2005 από το Σαν Φρανσίσκο. Σήμερα πλέον παρουσιάζεται ως η πανάκεια κάθε παρανομής, οικονομικής ή άλλης δραστηριότητας. «Θα μπορούσαμε να έχουμε μια κοινωνία “άδειας τσέπης”, όπου δεν θα χρειάζεται να κουβαλάτε τα κλειδιά σας, μετρητά, πιστωτικές κάρτες, τίποτα απολύτως. Απλά να χρησιμοποιείτε το δάχτυλό σας» λένε οι Klaas Zwart και Al Mass, οι οποίοι έχουν κατοχυρώσει το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας της συγκεκριμένης τεχνολογίας. Τη διαφημίζουν δε και στο διαδίκτυο με ένα βίντεο που κινουμένων σχεδίων όπου πρωταγωνιστής είναι ο Bernie (https://www.youtube.com/
Χαρακτηριστικό αλλά μικρότερης κλίμακας παράδειγμα αποτελεί το κλείσιμο των τραπεζών στην Ελλάδα όταν το καλοκαίρι του 2015 και ενώ εξελισσόταν το θρίλερ της διαπραγμάτευσης της χώρας με τους τεχνοκράτες των Βρυξελλών και του Βερολίνου, το πρόγραμμα στήριξης τελειώσε και οι κάνουλες χρηματοδότησης στέρεψαν. Οι τράπεζες έκλεισαν με τα γνωστά επακόλουθα των capital controls και την υποχρεωτική έκδοση πιστωτικών καρτών σε όλους τους δικαιούχους τραπεζικών λογαρισμών προκειμένου να μην εξυπηρετούνται σε όποια χρηματική τους συναλλαγή.
Οι μέρες που ακολούθησαν των γεγονότων του Ιουλίου σε συνδυασμό με τα κίνητα που εκδόθηκαν από το Ελληνικό ΥΠΟΙΚ για τη χρήση πλαστικού χρήματος οδήγησαν σε πλήρη αλλαγή των οικονομικών συνηθειών της Ελληνικής κοινωνίας. Αυτόματα έκαναν την εμφάνιση τους στο όνομα της πάταξης της φοροδιαφυγής οι φορητές συσκευές POS, δηλαδή φορητά τερματικά αυτόματων πληρωμών σε όλες τις επιχειρήσεις. Αρχικά είχε μάλιστα αναφερθεί πως όλες οι επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα ήταν υποχρεωμένοι από το 2016 να διαθέτουν οπωσδήποτε μια τέτοια φορητη συσκευή. Στη πορεία το μέτρο πάγωσε για ένα χρόνο αλλά η χρήση πλαστικών καρτών και τα capital controls εδραιώθηκαν στην καθημερινότητα του Έλληνα πολίτη ώστε να προετοιμαστεί για το μέλλον.
Μπορεί ακόμη στην Ελλάδα να υπάρχουν κάποιες μεμονωμένες αντιδράσεις, όπως η ανακοίνωση του Ιατρικού Συλλόγου Αττικής (ΙΣΑ), στην οποία επισημαίνεται ότι η συναλλαγή με πιστωτική κάρτα «θα αποτελέσει μια ακόμα σημαντική επιβάρυνση για τον επαγγελματία της υγείας που θα πρέπει να πληρώσει την προμήθεια του 2% στις τράπεζες ή να μετακυλήσει το κόστος στον ασθενή», στο εξωτερικό όμως προχωράει με εντατικούς ρυθμούς. Μια νέα τεχνολογία η οποία θα επιτρέπει στους χρήστες της την ταχύτατη ανάληψη χρημάτων μέσω της ανάγνωσης της ίριδας εξετάζει τον τελευταίο καιρό ο τραπεζικός όμιλος Citigroup. Στόχος των ειδικών είναι η αντικατάσταση των προσωπικών κωδικών τύπου PIN από τα βιομετρικά στοιχεία των κατόχων τραπεζικών λογαριασμών.
Η Citygroup μαζί με την εταιρεία κατασκευής ΑΤΜ Diebold Inc δοκιμάζουν τη δημιουργίας μιας τεχνολογίας όπου για όποια χρηματική συναλλαγή το μόνο που θα απαιτείται είναι η σάρωση της ίριδας του ματιού του χρήστη. Όπως αναφέρουν η νέα αυτή τεχνολογία είναι η ό,τι πιο πρόσφατο στην προσπάθεια οι χρήστες να νιώθουν ασφαλείς και να μην μεταφέρουν μαζί τους μετρητά ή πλαστικές κάρτες. Ήδη παρουσιάστηκε το νέο ΑΤΜ που θα συνδέεται αυτόματα με το κινητό του χρήστη ενώ παράλληλα θα κάνει σάρωση της ίριδας του και η διαδικασία όπως ανέφεραν από την Diebold Inc δεν θα διαρκεί πάνω από 10 δευτερόλεπτα. Οι υποστηριχτές της συγκεκριμένης εφαρμογής τονίζουν πως πέρα από τη χρηστικότητα της θα μειωθούν και οι εγκληματικές ενέργειες προς τους κατόχους καρτών. Ενώ στον ανταγωνισμό των συγκεκριμένων τεχνολογιών ετοιμάζονται να εισέρθούν και άλλοι τραπεζικοί κολοσσοί όπως η JPMorgan και η Bank Of America.
H σάρωση της ίριδας ή τα βιομετρικά ATM δεν είναι κάτι καινούργιο ως θεωρία, κυρίως στις ΗΠΑ καθώς σχετικά άρθρα έχουν γραφτεί από τις αρχές του 2000 ενώ οι εφαρμογές παρουσιάζονται συχνά και στις κινηματογραφικές αίθουσες στην ουσία προετοιμάζοντας το έδαφος της αποδοχής τους.
Ακόμη και στην Ελλάδα, η κοινωνία βομβαρδίζεται με την ιδέα μιας κάρτας ή ενός σειριακού αριθμού που θα μπορεί να έχει όλες τις πληροφορίες για τον πολίτη. Ας μην ξεχνούμε τις δηλώσεις Κουρουμπλή για ενοποίηση ΑΦΜ, ΑΜΚΑ και αριθμού αστυνομικής ταυτότητας με στόχο την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας που μας παραπέμπουν μοιραία στη ταινία μικρού μήκους ‘Smart Card’ του James Oxford (γνωστός από τις ταινίες Legend και X-MEN) όπου ο άνθρωπος του μέλλοντος είναι σκλάβος της τεχνολογίας και των τραπεζών καθώς αδυνατεί να πράξει οτιδήποτε χωρίς την έγκρισή τους. Στην αχρήματη κοινωνία του μέλλοντος χάνεται αυτόματα η γοητεία των μετρητών, η αίσθηση της ψυχολογίας ότι είσαι κυρίαρχος των χρημάτων σου και κατ΄επέκταση του εαυτού σου άρα μπορείς να τον ορίσεις και να εκπληρώσεις άμεσα την επιθυμία σου. Μια γοητεία που όπως εξελίσσονται τα δεδομένα αφορά κυρίως τις παλαιότερες γενιές καθώς οι νέοι όπως λένε οι ειδικοί και αγορές μέσω διαδικτύου πραγματοποιούν και είναι θετικοί στις νέες τεχνολογίες.
«Στη Γερμανία, οι εννέα στους δέκα πληρώνουν μικρότερα ποσά με μετρητά. Αλλά είναι και θέμα ηλικίας: οι μετρήσεις δείχνουν ότι οι άνω των 60-65 ετών αποφεύγουν τις ηλεκτρονικές πληρωμές και επιπλέον κάνουν πολύ λιγότερες αγορές μέσω ίντερνετ» επισημαίνει ο καθηγητής Αλόις Πριντς στη DW. «Υποθέτω ότι με την πάροδο του χρόνου η χρήση μετρητών θα αρχίσει να αντικαθίσταται από τις ηλεκτρονικές συναλλαγές. Το ζήτημα είναι εάν απλώς θα περιμένουμε την πάροδο του χρόνου ή θα δώσουμε και κίνητρα γι αυτό» αναφέρει ο καθηγητής.
Geopolitics
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου