1 Ιουνίου 2025

Το τεστ με τον καθρέφτη που περνάει ο άνθρωπος και ελάχιστα ζώα. Τι δείχνει για τη νοημοσύνη τους.

Αν ένα ζώο κοιταχτεί στον καθρέφτη και καταλάβει ότι βλέπει τον εαυτό του, κάτι αλλάζει.

 
 
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν σκέφτονται καν όταν βλέπουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη. Ξέρουν ποιος είναι. Για πολλά ζώα όμως, ο καθρέφτης δεν είναι παρά ένας άγνωστος αντίπαλος. Δεν καταλαβαίνουν ότι το πλάσμα που βλέπουν είναι ο εαυτός τους. Και αυτό, όσο απλό κι αν φαίνεται, είναι μια από τις μεγαλύτερες δοκιμασίες συνείδησης. 
 
Το λεγόμενο “mirror test” δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1970 από τον ψυχολόγο Gordon Gallup. Το πείραμα είναι απλό: βάζεις ένα σημάδι στο σώμα του ζώου — π.χ. στο μέτωπο — σε σημείο που δεν μπορεί να δει χωρίς καθρέφτη. Αν κοιταχτεί στον καθρέφτη και προσπαθήσει να ελέγξει το σημείο πάνω του, τότε καταλαβαίνει ότι αυτό που βλέπει είναι ο ίδιος του ο εαυτός. 
 
Μέχρι σήμερα, το τεστ το έχουν περάσει μόνο λίγα είδη: οι άνθρωποι (μετά τους 18 μήνες), μερικά μεγάλα πρωτεύοντα όπως χιμπατζήδες και ουραγκοτάγκοι, κάποια δελφίνια, ελέφαντες, και μερικά κοράκια και κάργιες. Το κοινό τους χαρακτηριστικό: εξαιρετικά ανεπτυγμένος εγκέφαλος και σύνθετες κοινωνικές συμπεριφορές. 
 
Το να αναγνωρίζει ένα ον τον εαυτό του δεν είναι απλώς ένδειξη νοημοσύνης. Είναι ένδειξη αυτοσυνείδησης. Ότι υπάρχει “εγώ”, όχι απλώς ένστικτο ή επανάληψη. Ότι υπάρχει νοητική εικόνα του εαυτού, αντίληψη χρόνου και ίσως, σε βάθος, ακόμη και συναίσθηση ύπαρξης. 
 
Τα περισσότερα ζώα αποτυγχάνουν. Τα σκυλιά, για παράδειγμα, συχνά γαβγίζουν στον καθρέφτη. Οι γάτες τον αγνοούν. Οι παπαγάλοι ενδιαφέρονται μόνο για το παιχνίδι με το “άλλο πουλί”. Δεν καταλαβαίνουν ότι βλέπουν τον εαυτό τους — βλέπουν κάποιον άλλο. 
 
Το mirror test δεν είναι τέλειο. Κάποια ζώα μπορεί να έχουν άλλη αντίληψη του εαυτού τους, που να μην βασίζεται στο οπτικό. Όμως παραμένει ένα σημείο αναφοράς για το πού σταματά η εξυπνάδα και αρχίζει η συνείδηση. 
 
Όταν ένα δελφίνι κοιτάει τον εαυτό του στον καθρέφτη και αρχίζει να περιστρέφεται για να δει το στίγμα στο πτερύγιο, κάτι θεμελιώδες συμβαίνει. Δεν βλέπει απλώς. Καταλαβαίνει ότι υπάρχει.
 



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.