12 Μαΐου 2025

Τα μάτια δεν είναι μόνο για να βλέπεις. Κάνουν κι αυτά που δεν φαντάζεσαι.

 
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν πως τα μάτια είναι ένας φακός που στέλνει εικόνες στον εγκέφαλο, και κάπου εκεί τελειώνει ο ρόλος τους. Στην πραγματικότητα, τα μάτια μας είναι ένα πολύπλοκο σύστημα που επηρεάζει τον ύπνο, τις ορμόνες μας, ακόμη και τη διάθεσή μας. Κι όλα αυτά γίνονται χωρίς καν να το καταλαβαίνουμε.
 
Πρώτα απ’ όλα, τα μάτια είναι ρυθμιστές του εσωτερικού μας ρολογιού. Κάθε φορά που το φως πέφτει πάνω στον αμφιβληστροειδή, κάποια εξειδικευμένα κύτταρα – που δεν έχουν καμία σχέση με την όραση – στέλνουν σήματα στον υπερχιασματικό πυρήνα του εγκεφάλου. Αυτός ο πυρήνας λειτουργεί σαν ένα “κέντρο ελέγχου” που αποφασίζει πότε πρέπει να εκκρίνουμε μελατονίνη, την ορμόνη του ύπνου. Αν ο φωτισμός είναι έντονος, ο εγκέφαλος θεωρεί πως είναι μέρα. Αν είναι χαμηλός, ενεργοποιεί τη νύστα. 
 
Τα μάτια επίσης ελέγχουν την κόρη του ματιού, κάτι που δεν έχει μόνο να κάνει με το πόσο φως περνάει μέσα τους. Ο εγκέφαλος ρυθμίζει την κόρη με βάση και τη συναισθηματική μας κατάσταση. Όταν φοβόμαστε, η κόρη διαστέλλεται. Όταν κοιτάμε κάτι που μας ελκύει, το ίδιο. Είναι ένα αρχέγονο σύστημα ανάγνωσης καταστάσεων – που οι άλλοι το βλέπουν στο πρόσωπό μας χωρίς να χρειάζεται να πούμε λέξη. 
 
Έπειτα είναι το φαινόμενο της φωτοβιολογίας. Το φως που φτάνει στα μάτια μας, και συγκεκριμένα το μπλε φως, έχει τη δύναμη να επηρεάσει την πίεση του αίματος, την παραγωγή κορτιζόλης, ακόμη και το πόσο πεινάμε. Όσο πιο μπλε φως δεχόμαστε το πρωί, τόσο πιο «ξύπνιοι» νιώθουμε. Αντίθετα, όταν κοιτάμε οθόνες το βράδυ, στέλνουμε σήμα στον εγκέφαλο ότι είναι ακόμα μέρα, και μπλοκάρουμε την παραγωγή μελατονίνης. 
 
Ακόμη και χωρίς να βλέπουν, τα μάτια κάνουν δουλειά. Άνθρωποι που έχουν χάσει την όρασή τους λόγω βλάβης στον φλοιό, πολλές φορές διατηρούν μια αόρατη “αντίληψη” του φωτός. Το φαινόμενο αυτό λέγεται «τυφλή όραση» και συμβαίνει γιατί άλλες περιοχές του εγκεφάλου λαμβάνουν τα σήματα από τον αμφιβληστροειδή, έστω κι αν ο φλοιός δεν τα επεξεργάζεται σε εικόνες. 
 
Τέλος, τα μάτια είναι μια πύλη επικοινωνίας. Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, άνθρωποι καταλαβαίνουν τη διάθεση, το ενδιαφέρον, την αλήθεια ή το ψέμα του άλλου, μέσα από την κίνηση των ματιών. Δεν είναι τυχαίο ότι η επαφή με τα μάτια μπορεί να δημιουργήσει ένταση, να ερωτεύσει, ή να φέρει αμηχανία. Κι όμως, όλα αυτά συμβαίνουν χωρίς να έχουν σχέση με την όραση, αλλά με τα σήματα που μεταδίδει το βλέμμα. 
 
Τα μάτια, λοιπόν, είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα παράθυρο προς τον κόσμο. Είναι ένα κέντρο βιολογικών και συναισθηματικών λειτουργιών που επηρεάζουν ποιοι είμαστε και πώς αισθανόμαστε. Βλέπουμε με αυτά. Αλλά ζούμε κιόλας μέσα απ’ αυτά.
 



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.