16 Μαΐου 2025

Κίνδυνος Καρκίνου από Εστίες Αερίου στο Σπίτι

Νέα ανησυχητική μελέτη αποκαλύπτει τους αόρατους κινδύνους του μαγειρέματος με φυσικό αέριο
 
 
Το μαγείρεμα με εστίες αερίου αποτελεί καθημερινή πρακτική για εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Ωστόσο, νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: η καύση φυσικού αερίου σε εσωτερικούς χώρους μπορεί να απελευθερώσει βενζόλιο, ένα καρκινογόνο αέριο το οποίο σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) κατατάσσεται στην Κατηγορία 1 καρκινογόνων ουσιών (WHO, 2024). 
 
Τι είναι το βενζόλιο και γιατί είναι επικίνδυνο; 
 
Το βενζόλιο είναι μια πτητική οργανική ένωση (VOC) που παράγεται κατά την ατελή καύση υδρογονανθράκων, όπως το φυσικό αέριο και το προπάνιο. Έχει αποδεδειγμένα συσχετιστεί με σοβαρές ασθένειες, όπως: 
  • Λευχαιμία και άλλες μορφές καρκίνου του αίματος 
  • Αναπνευστικά προβλήματα, ειδικά σε παιδιά και ηλικιωμένους 
  • Ορμονικές διαταραχές και βλάβες στο αναπαραγωγικό σύστημα 
Σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Τοξικών Ουσιών των ΗΠΑ (ATSDR), ακόμα και η μακροχρόνια έκθεση σε μικρές ποσότητες βενζολίου μπορεί να είναι επιβλαβής (ATSDR, 2023). 
 
Τα ευρήματα της μελέτης του Πανεπιστημίου Στάνφορντ 
 
Επιστήμονες από το Stanford Doerr School of Sustainability χρησιμοποίησαν το προηγμένο εργαλείο προσομοίωσης CONTAM για να αναλύσουν την ποιότητα αέρα σε 24 τυπικές κατοικίες στις ΗΠΑ. Το μοντέλο μέτρησε τα επίπεδα βενζολίου μετά από τυπική χρήση εστιών αερίου, με ή χωρίς αερισμό. 
 
Σημαντικά σημεία της έρευνας: 
  • Σε κακώς αεριζόμενες κουζίνες, οι συγκεντρώσεις βενζολίου ξεπέρασαν τα 3 ppb (μέρη στο δισεκατομμύριο) — υπερβαίνοντας το όριο ασφαλείας της California EPA που είναι 1 ppb (OEHHA, 2023) 
  • Οι παιδικοί οργανισμοί απορροφούν περισσότερες τοξίνες λόγω του μικρότερου μεγέθους και της αυξημένης αναπνευστικής δραστηριότητας 
  • Ο καρκινικός κίνδυνος για τα παιδιά είναι 1,85 φορές υψηλότερος σε σχέση με τους ενήλικες σε συνθήκες ανεπαρκούς αερισμού 
Περίπου 47 εκατομμύρια νοικοκυριά στις ΗΠΑ χρησιμοποιούν φυσικό αέριο ή προπάνιο για το μαγείρεμα, εκθέτοντας εκατομμύρια ανθρώπους σε αυτή την αόρατη απειλή. 
 
Ποιες κατοικίες είναι πιο ευάλωτες; 
 
Τύπος Κατοικίας                Κίνδυνος Εκπομπών 
Διαμερίσματα                            Υψηλός 
Μονοκατοικίες                          Μέτριος 
Προκατασκευασμένες Οικίες Πολύ υψηλός 
 
Πώς μπορείτε να προστατευτείτε; 
 
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι ο πλήρης αποκλεισμός της καύσης φυσικού αερίου είναι η μόνη λύση που εξαλείφει τον κίνδυνο. Ωστόσο, υπάρχουν και ενδιάμεσα μέτρα: 
 
1. Επιλέξτε ηλεκτρικές ή επαγωγικές εστίες 
 
Οι επαγωγικές εστίες δεν απελευθερώνουν επιβλαβείς χημικές ενώσεις, είναι ενεργειακά αποδοτικές και μειώνουν στο μηδέν την έκθεση στο βενζόλιο (Harvard T.H. Chan School of Public Health, 2023). 
 
2. Χρησιμοποιήστε απορροφητήρες με εξαγωγή προς τα έξω 
 
Οι εσωτερικοί ανακυκλούμενοι απορροφητήρες είναι ανεπαρκείς. Χρειάζεστε εξωτερικούς απορροφητήρες υψηλής απόδοσης, ιδανικά με φίλτρα ενεργού άνθρακα. 
 
3. Ανοίξτε παράθυρα και αερίστε καλά 
 
Ένα καλά αεριζόμενο περιβάλλον μπορεί να μειώσει τα επίπεδα βενζολίου έως και κατά 99%. Ωστόσο, σε οικίες με μεγάλες εκπομπές, ο κίνδυνος παραμένει υψηλός. 
 
Πόσο σοβαρό είναι το πρόβλημα σε αριθμούς; 
 
Η ανάλυση του Στάνφορντ εκτιμά ότι η έκθεση σε βενζόλιο από τη χρήση εστιών αερίου: 
  • Μπορεί να ευθύνεται για έως και 69 νέες περιπτώσεις λευχαιμίας κάθε χρόνο 
  • Επηρεάζει άμεσα περίπου 6,3 εκατομμύρια ανθρώπους που ζουν σε κατοικίες με τις υψηλότερες εκπομπές 
  • Οι επιπτώσεις είναι αθροιστικές — δηλαδή όσο περισσότερο χρησιμοποιείτε τις εστίες αερίου, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος.
Παγκόσμιες επιπτώσεις: Δεν είναι μόνο πρόβλημα των ΗΠΑ 
 
Αν και η μελέτη επικεντρώθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι επιπτώσεις αφορούν και χώρες όπως η Ελλάδα, όπου μεγάλο ποσοστό κατοικιών, ειδικά σε αστικά κέντρα, βασίζεται σε φυσικό αέριο για το μαγείρεμα.
 
Η έλλειψη συστημάτων εξαγωγής σε πολλές ελληνικές πολυκατοικίες, σε συνδυασμό με κλειστά παράθυρα το χειμώνα, μπορεί να επιδεινώσει την έκθεση των πολιτών στο βενζόλιο. 
 
Τελικές σκέψεις: Ώρα για αλλαγή στην κουζίνα σας 
 
Η μετάβαση σε ασφαλέστερες τεχνολογίες μαγειρέματος είναι ζήτημα δημόσιας υγείας. Το κόστος για μια επαγωγική εστία μπορεί να φαίνεται υψηλό στην αρχή, αλλά η επένδυση αυτή προστατεύει την υγεία των παιδιών σας, μειώνει τους καρκινογόνους ρύπους, και είναι συμβατή με τη βιώσιμη ενεργειακή μετάβαση. 
 
Η κουζίνα μπορεί να είναι η καρδιά του σπιτιού, αλλά δεν πρέπει να είναι και η πηγή κινδύνου. 
 
Προτεινόμενοι πόροι: 
California OEHHA Benzene Facts 
 
Συχνές Ερωτήσεις (FAQ) 
 
Πόσο επικίνδυνες είναι οι εστίες αερίου; 
 
Οι εστίες αερίου εκπέμπουν βενζόλιο, ένα καρκινογόνο αέριο που σχετίζεται με λευχαιμία και άλλες σοβαρές παθήσεις. Η έκθεση αυξάνεται σε σπίτια με κακό αερισμό και συχνή χρήση της κουζίνας. Η αθροιστική έκθεση μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνια προβλήματα υγείας. 
 
Ποιες εναλλακτικές υπάρχουν αντί για εστίες αερίου; 
 
Η πιο ασφαλής επιλογή είναι οι επαγωγικές εστίες, οι οποίες λειτουργούν με ηλεκτρομαγνητικά πεδία και δεν παράγουν καυσαέρια. Άλλη λύση είναι οι ηλεκτρικές κεραμικές εστίες, αν και είναι λιγότερο αποδοτικές από τις επαγωγικές. 
 
Μειώνει ένας καλός απορροφητήρας τον κίνδυνο από τις εστίες αερίου; 
 
Ναι, αλλά όχι πλήρως. Ένας εξωτερικός απορροφητήρας υψηλής απόδοσης μπορεί να μειώσει τις συγκεντρώσεις βενζολίου έως και κατά 99%. Ωστόσο, σε σπίτια με έντονη χρήση και μειωμένο φυσικό αερισμό, οι συγκεντρώσεις ενδέχεται να παραμείνουν σε επικίνδυνα επίπεδα.
 
Ποια μέτρα προστασίας μπορώ να λάβω άμεσα; 
  1. Ανοίγετε παράθυρα κατά τη διάρκεια και μετά το μαγείρεμα
  2. Εγκαταστήστε απορροφητήρα με εξαγωγή στον εξωτερικό αέρα 
  3. Περιορίστε τη διάρκεια χρήσης της εστίας αερίου 
  4. Σκεφτείτε τη μετάβαση σε επαγωγικές εστίες αν είναι εφικτό 
  5. Χρησιμοποιήστε αισθητήρες ποιότητας αέρα για παρακολούθηση 
Είναι πιο ευάλωτα τα παιδιά στην έκθεση στο βενζόλιο; 
 
Ναι. Τα παιδιά έχουν υψηλότερο ρυθμό αναπνοής, μικρότερο βάρος και περνούν περισσότερο χρόνο στο σπίτι. Η μελέτη του Στάνφορντ έδειξε ότι ο κίνδυνος καρκίνου για τα παιδιά είναι σχεδόν διπλάσιος από ό,τι για τους ενήλικες σε κακώς αεριζόμενα σπίτια.
 



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.