11 Μαΐου 2025

Έφτιαξε το λίπασμα που έσωσε τον κόσμο, η γυναίκα του αυτοκτόνησε όταν είδε πού αλλού το χρησιμοποίησε

Η εφεύρεση που τάισε δισεκατομμύρια έγινε και όπλο μαζικής καταστροφής. Και το τίμημα το πλήρωσε πρώτα η γυναίκα του. 
 
 
Το 1909, ένας Γερμανός χημικός κατάφερε κάτι που η ανθρωπότητα προσπαθούσε επί αιώνες. Να δαμάσει τον αέρα. Να αποσπάσει άζωτο από την ατμόσφαιρα και να το μετατρέψει σε αμμωνία. Το συστατικό που λείπει από το έδαφος όταν δεν μπορεί να θρέψει άλλο. Το στοιχείο που χωρίζει τη ζωή από την πείνα. 
 
Ονομάστηκε διαδικασία Haber-Bosch. Και είναι, μέχρι σήμερα, η βάση για την παγκόσμια παραγωγή λιπασμάτων. Ο πλανήτης έτρεφε τότε 1,6 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Σήμερα, σχεδόν 8. Χωρίς αυτόν, λένε οι ειδικοί, δεν θα μπορούσαμε να συντηρήσουμε περισσότερους από τους μισούς. 
 
Το όνομά του ήταν Fritz Haber. Και με την ανακάλυψή του, άλλαξε την πορεία της γεωργίας, της βιομηχανίας και της ίδιας της ζωής. Μέχρι που αποφάσισε να την αλλάξει και του πολέμου. 
 
Με την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Haber δεν έμεινε στο εργαστήριο. Αντιθέτως, ήταν εκείνος που έπεισε τη γερμανική κυβέρνηση να κάνει κάτι πρωτοφανές. Να χρησιμοποιήσει χημικά αέρια στα πεδία της μάχης. Ο ίδιος ήταν παρών στην πρώτη μεγάλη επίθεση με χλώριο στο Ypres του Βελγίου. Οι σύμμαχοι αιφνιδιάστηκαν. Χιλιάδες στρατιώτες πέθαναν μέσα σε λεπτά, πνιγμένοι σε πράσινους καπνούς. 
 
Ο Haber επέστρεψε στο Βερολίνο. Πανηγύρισε για την επιτυχία. Το ίδιο βράδυ, η σύζυγός του αυτοκτόνησε με το περίστροφό του στον κήπο του σπιτιού τους. 
 
Η Κλάρα Ίμερβαρ, επίσης χημικός και μία από τις πρώτες γυναίκες διδάκτορες της Γερμανίας, διαφωνούσε με τη στρατιωτική χρήση της επιστήμης. Για εκείνη, το χημικό αέριο δεν ήταν άμυνα. Ήταν προδοσία της γνώσης, της ηθικής και της ίδιας της ζωής. Δεν άντεξε την ιδέα ότι ο άνθρωπός της είχε χρησιμοποιήσει το ίδιο μυαλό που έσωσε τη γεωργία, για να δημιουργήσει όπλα αόρατου θανάτου. 
 
Ο Haber, λένε, την έθαψε και έφυγε για το Ανατολικό Μέτωπο την επόμενη μέρα. Πίστευε ότι η πατρίδα είναι πάνω από όλα. Η επιστήμη δεν έχει ηθική, μόνο εφαρμογή. Και κάθε εφαρμογή έχει δύο όψεις. 
 
Χρόνια αργότερα, όταν ο ίδιος εκδιώχθηκε από τη ναζιστική Γερμανία λόγω της εβραϊκής του καταγωγής, δεν μίλησε ποτέ για την Κλάρα. Δεν αναφέρθηκε ποτέ ξανά στο περιστατικό. Ούτε στα χημικά του. Ούτε στο τι άλλο θα μπορούσαν να είχαν γίνει. 
 
Η ειρωνεία είναι ότι από την ίδια διαδικασία Haber-Bosch, δημιουργούνται όχι μόνο λιπάσματα, αλλά και εκρηκτικά. Και η ανθρώπινη ιστορία αποφάσισε να τα αξιοποιήσει και τα δύο. Ο ίδιος άνθρωπος που μας έδωσε τη δυνατότητα να ταΐσουμε τον κόσμο, έδειξε και πώς μπορούμε να τον αφανίσουμε.
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 4:00 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.