Γράφει ο Ελευθέριος Ανδρώνης
Η ατμόσφαιρα παλλαϊκού πένθους που επικράτησε στα δύο μεγάλα συλλαλητήρια των Τεμπών, έδειξε μια χώρα που βρίσκεται σε εθνική κατάθλιψη και μαζί με τους 57 νεκρούς, κλαίει και για την κατάντια της χώρας. Αυτό ακριβώς το στοιχείο αποτυπώθηκε και στατιστικά στην παγκόσμια έκθεση Ευτυχίας 2025, που στοιχειοθετήθηκε από το Κέντρο Ερευνών Ευημερίας του Πανεπιστήμιου της Οξφόρδης.
Η έρευνα εξετάζει 147 χώρες και στον δείκτη ευτυχίας των πολιτών, η Ελλάδα από το 2022 που βρισκόταν στην 58η θέση, έχει καταρρεύσει κατά 23 ολόκληρες θέσεις, ευρισκόμενη σήμερα στην 81η θέση της λίστας. Περισσότερο χαρούμενοι από τους Έλληνες, δηλώνουν πχ. οι πολίτες της σπαρασσόμενης Λιβύης, η Μογγολία, το Μαυροβούνιο, το Κόσοβο, το Καζακστάν, η Γουατεμάλα, το Ομάν, η Ονδούρα.
Σύμφωνα με άλλους δείκτες που εξετάζουν κοινωνικές αξίες των πολιτών ανά χώρα, οι Έλληνες είναι στον πάτο της λίστας ως 132οι στη γενναιοδωρία στον κόσμο, 82 οι στην παροχή βοήθειας σε άγνωστο και 77οι στην κοινωνική στήριξη σε συγγενείς και φίλους.
Έχοντας στο νου τα παραδοσιακά γνωρίσματα του Έλληνα, βλέποντας αυτούς τους δείκτες είναι σαν να μιλάμε για άλλη χώρα. Για μια χώρα κατεστραμμένη που αποτελεί μια θλιβερή σκιά του εαυτού της. Το κέφι, το φιλότιμο, η φιλοξενία και η συμπόνια του Έλληνα είναι αρετές που παγώνουν στις καρδιές ενός φτωχοποιημένου λαού. Και σε αντίθεση με άλλες υπανάπτυκτες χώρες που παρά τη φτώχεια τους οι άνθρωποι πολεμούν τις αντιξοότητες με χαρά και αισιοδοξία, οι Έλληνες φτωχαίνουν παράλληλα και υλικά και συναισθηματικά.
Θέλω να πιστεύω ότι ο Έλληνας δεν έχει χάσει σε τέτοιο βαθμό το φιλότιμο από την καρδιά του, αλλά κυρίως έχει παγιδευτεί στους τρόπους για να το εκδηλώνει. Η δεκαετία των μνημονίων έφερε τα «σφιγμένα πορτοφόλια» και η π(λ)ανδημία εκπαίδευσε σε τρομακτικό βαθμό τους πολίτες στην «κοινωνία των αποστάσεων». Παράλληλα ήρθε και η woke κουλτούρα να αποθεώσει τις «διαφορετικότητες», να ντοπάρει τις «μοναδικότητες», να τσακίσει το συλλογικό πνεύμα. Μαζί ήρθε και ο βομβαρδισμός από ψευδεπίγραφες ταμπέλες διχασμού, που ως σήμερα περιγράφουν «ακροδεξιούς», «ψεκασμένους», «ομοφοβικούς», «ρωσόφιλους», «σκοταδιστές» κ.λπ – κ.λπ.
Όλα αυτά για μια δεκαπενταετία λειτούργησαν ακριβώς όπως λειτουργεί η διάσπαση των… ατόμων σε μια πυρηνική έκρηξη. Στην προκειμένη περίπτωση το φονικό «μανιτάρι» σκέπασε την ελληνική κοινωνία, και ακόμα πάσχουμε να δούμε λίγο ήλιο από τον πυρηνικό χειμώνα που μας σαρώνει. Απομονωθήκαμε, αποξενωθήκαμε, χάθηκαν οι δίαυλοι επικοινωνίας, εθιστήκαμε στο διαδίκτυο, επικράτησε η φοβία της «ορθότητας», μπήκαμε σε ανταγωνισμό ποιος θα παρουσιαστεί το πιο θιγμένο «θύμα», γίναμε καχύποπτοι, παγιδεύτηκαν τα αισθήματα του Έλληνα σε ξενόφερτες φόρμες, σε νεοταξικά δόκανα που σμπαραλιάζουν τον αυθορμητισμό μας. Από έμψυχα μέλη Χριστού, γίναμε αποκλειστικά καταναλωτές, χρήστες (διαδικτύου) και δικαστές.
Να ξαναβρούμε το άγιο φιλότιμο
Αν οφείλει κάπου αυτός ο λαός την επιβίωση του φιλότιμου του, αυτή είναι η Ορθοδοξία που στέκεται ως κυματοθραύστης να θυμίζει τις αξίες που πρέπει να προστατευτούν σε αυτό το ταλαίπωρο έθνος. Αν θέλει κάποιος να δει έμπρακτο φιλότιμο, ας πάει σε μια ενορία την Κυριακή όταν ο παπάς θα καλεί τους πιστούς να βοηθήσουν με τον οβολό τους τις φιλανθρωπικές δράσεις της εκκλησίας. Θα δει τον δίσκο να γεμίζει σε λίγα λεπτά με αγάπη «εκ του περισσεύματος της καρδίας», και προκαλώ οποιονδήποτε να μου πει που αλλού στην κοινωνία συμβαίνει τέτοιο πράγμα, τόσο αυθόρμητα, τόσο πηγαία, τόσο αβίαστα και σε τόσο μεγάλη κλίμακα.
Ο θεματοφύλακας του φιλότιμου, της υψηλότερης αξίας που διέκρινε πάντα τον Έλληνα, είναι η ορθόδοξη πίστη. Το άγιο φιλότιμο είναι η αξία που εξύψωνε πάνω απ’ όλες ο Άγιος Παΐσιος, ως βασική προϋπόθεση για την πνευματική προκοπή του ανθρώπου.
Τι θα απαντούσε σήμερα ο Άγιος για την εθνική κατάθλιψη που βιώνουμε; Ότι η αληθινή χαρά πηγάζει από το φιλότιμο, ως πράξη θυσιαστική για τον συνάνθρωπο και τον Θεό. Σύμφωνα με τον Άγιο, το φιλότιμο «είναι ευλαβικό απόσταγμα της καλοσύνης, αυθόρμητο πνεύμα θυσίας, λαμπικαρισμένη αγάπη του ταπεινού ανθρώπου, του οποίου η καρδιά είναι γεμάτη από μεγάλη ευγνωμοσύνη προς τον Θεό και τους συνανθρώπους του και από πνευματική λεπτότητα και που προσπαθεί να ανταποδώσει και την παραμικρή καλοσύνη που του προσφέρουν οι άλλοι». Έτσι «ο φιλότιμος βομβαρδίζεται από ευλογία, ενώ ο γκρινιάρης γεννά κακομοιριά».
Δεκάδες χρόνια πριν τις περισπούδαστες εκθέσεις της Οξφόρδης, ο Άγιος κατανοούσε με τη φώτιση του Αγίου Πνεύματος ότι ο «δείκτης» της ευτυχίας ενός λαού είναι άμεσα συνδεδεμένος με τον κοινωνικό «δείκτη» του φιλότιμου. Η δυστυχία μας οφείλεται σε παγιδευμένα αισθήματα, καταπιεσμένο φιλότιμο, που εγκλωβίζεται κάτω από δεκάδες φίλτρα εγωιστικής αυτοσυντήρησης και φόβου. Ενός φόβου που οφείλεται στην έλλειψη εμπιστοσύνης στον Θεό, που με τη σειρά της οφείλεται στη λατρεία του θελήματός μας.
Ο φιλότιμος άνθρωπος είναι εικόνα Θεού, αφού Εκείνος έπραξε την ύστατη πράξη θυσίας για το ανθρώπινο γένος. Ο Χριστός είναι ο κατεξοχήν φιλότιμος, όπως λέει και ο ιερός Χρυσόστομος στον – άφταστης ομορφιάς – Κατηχητικό λόγο του: «φιλότιμος γαρ ων ο Δεσπότης, δέχεται τον έσχατον καθάπερ και τον πρώτον».
Εμείς φτάσαμε σήμερα να μην ελεούμε ούτε τον έσχατο αναγκεμένο, ούτε τον πρώτο, ούτε κανέναν. Ακόμα και αυτή τη φτωχή σοδιά αισθημάτων που παράγει η καρδιά μας, τη στοιβάζουμε σε «αποθήκες» υπερπροστασίας, εκεί όπου την τρώει ο σκόρος του εγωισμού και οι κλέφτες των κοσμικών μεριμνών.
Χάνουμε το θυσιαστικό φιλότιμο και εθιστήκαμε στις συναισθηματικές δοσοληψίες ή ακόμα πιο πέρα στο να εισπράττουμε μόνο και να μη δίνουμε τίποτα. Κατρακυλάμε στους δείκτες ευτυχίας, γιατί αποσπόμαστε από το σώμα του Θεού και σμικρυνόμαστε, γινόμαστε μικροί και μικρόψυχοι, επιδερμίδες χωρίς περιεχόμενο.
Καμία ευτυχία δεν μπορεί να θεμελιωθεί χωρίς φιλότιμο και αν θέλουμε να σώσουμε το θησαυρό της παλιάς χαρούμενης Ελλάδας, εκεί βρίσκεται το κλειδί. Σε αυτό συναινούσε και ο Άγιος Παΐσιος όταν έλεγε: «Να κινείσαι παντού με φιλότιμο, γιατί σ’ αυτήν την συχνότητα κινούνται ο Χριστός, η Παναγία, οι Άγιοι… Χωρίς φιλότιμο δεν έρχεται η θεία Χάρις».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου