10 Νοεμβρίου 2024

Η «Μαρία των Μογγόλων».

Ψηφιδωτό της μονής της χώρας, Κωνσταντινούπολη, όπου απεικονίζεται η πριγκίπισσα Μαρία Δέσποινα Παλαιολογίνα, γνωστή και σαν η Μαρία των Μογγόλων.
 
Γράφει ο Στυλιανός Καβάζης 
 
Στο ψηφιδωτό αυτό της μονής της χώρας στην Κωνσταντινούπολη απεικονίζεται η πριγκίπισσα Μαρία Δέσποινα Παλαιολογίνα, γνωστή και σαν η Μαρία των Μογγόλων. Ήταν νόθα κόρη του αυτοκράτορα Μιχαήλ του Η’ και σύζυγος του Χάνου Αμπακά Χαν του Ιλχανάτου. Η ζωή της υπήρξε περιπετειώδης. Το 1265 άφησε την Κωνσταντινούπολη και με συνοδεία έφτασε στο βασίλειο του Ιλχανάτου.
 
Όταν έφτασε ο Χάνος Αμπακά Χαν είχε πεθάνει. Έτσι παντρεύτηκε το γιο και διάδοχό του. Έμεινε 15 χρόνια στη Μογγολία και διέδωσε το χριστιανισμό. Η αδερφή της Ευφροσύνη είχε παντρευτεί τον Νογκάι Χαν αρχηγό της περίφημης χρυσής ορδης. Μετά το θάνατο του συζύγου της επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη και έγινε μοναχή με το όνομα Μελανία. Αυτή είναι η μοναδική απεικόνισή της στο ψηφιδωτό του 14ου αιώνα. Από την ιστορία της η συγγραφέας Μαριάννα Κορομηλά εμπνεύστηκε το μυθιστόρημά της «Η Μαρία των Μογγόλων». 
 
Μαρία Δέσποινα Παλαιολογίνα, Μαρία Παλαιολογίνα Καντακουζηνή, Ευφροσύνη Παλαιολογίνα, Θεοφανώ Σκλήραινα, Άννα Πορφυρόγενητη γυναίκες που εκπολίτισαν και εν μέρει εκχριστιάνισαν το μεγαλύτερο μέρος του γνωστού τότε κόσμου. Ρως, Βούλγαροι, Μογγόλοι, Γερμανικά φύλα προσκύνησαν μπροστά στο μεγαλείο και την δύναμη που απέπνεαν οι πριγκίπισσες της Ρωμανίας, πουθενά αλλού στον κόσμο κατά την διάρκεια του μεσαίωνα δεν απολάμβανε την θέση και τον σεβασμό που κατείχε το γυναικείο φύλο στην χριστιανική αυτοκρατορία. 
 
Ακόμη και στην εποχή μας, που το κίνημα του φεμινισμού και όλη αυτή η “woke”(sleep θα έπρεπε να την λένε κανονικά) κουλτούρα υποτίθεται ότι έχει ενδυναμώσει την θέση της γυναίκας στην κοινωνία, αμφιβάλλω εάν θα μπορούσε να συγκριθεί με εκείνη την εποχή. 
 
Παραθέτω ένα χαρακτηριστικό ιστορικό στιγμιότυπο, που επιβεβαιώνει τα έως τώρα “λεγόμενά” μου, ο αδελφός της, ο Ανδρόνικος Παλαιολόγος κάποτε την είχε στείλει να διαπραγματευτεί με τον Οθωμανό στρατηλάτη εκείνης της περιόδου που πολιορκούσε περιοχές στη Βιθυνία. Η Μαρία είχε παρουσιαστεί μπροστά στους Οθωμανούς και μάλιστα με πολύ επιθετικό τρόπο είχε απειλήσει τον ίδιο τον Σουλτάνο πως, εάν δεν αποχωρήσουν, είχε τη δύναμη να φέρει τους Μογγόλους να τους καταστρέψουν. Οι Τούρκοι δεν μπορούσαν να πιστέψουν πως μια γυναίκα τους είχε προσβάλει στα μούτρα τους και μίλαγε για πολιτικά θέματα και στην ιστορία τους την παρουσιάζουν ως ξιπασμένη μάγισσα. 
 
Τελευταίο αλλά πολύ σημαντικό που θα πρέπει να αναφέρω, είναι ότι η μόνη εκκλησία από τις βυζαντινές που βρίσκεται ακόμη υπό τη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου, είναι η κόκκινη εκκλησία Παναγία Μουχλιωτισσα (φωτό παρακάτω), που χτίστηκε από την Μαρία Παλαιόλογινα, όταν επέστρεψε λόγω χηρείας και έγινε μοναχή. Η «Παναγία των Μογγολίων», όπως είναι επίσης γνωστή αποτελεί την μόνη ελληνορθόδοξη Εκκλησία της Πόλης που συνεχίζει να λειτουργεί απρόσκοπτα περίπου από το 1285 μ.Χ έως και σήμερα. Οι Τούρκοι την λένε Kanlı kilise, δηλαδή “εκκλησία του αίματος”, λόγω του κόκκινου χρώματός της. Ίσως πάλι το ”ματωμένη εκκλησία” να οφείλεται και στην ιστορία της Παλαιολογίνας. 
 
Η κόκκινη εκκλησία Παναγία Μουχλιωτισσα ή «Παναγία των Μογγολίων», χτισμένη από την Μαρία Παλαιόλογινα (Μαρία των Μογγόλων). Kanlı kilise κατά τους Τούρκους, δηλαδή “Εκκλησία του αίματος” / ”Ματωμένη εκκλησία”. Λειτουργεί απρόσκοπτα περίπου από το 1285 μ.Χ έως και σήμερα. 
 



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.