ΑΒΒΑΣ ΚΑΣΣΙΑΝΟΣ: Ἀνάμεσα σ’ ὅλους αὐτοὺς τοὺς ἥρωες τῆς «κατὰ Θεόν» φιλοσοφίας, συναντήσαμε καὶ τὸν ἄββα Δανιήλ. Ὃ ἀββᾶς Δανιήλ, ὄχι μόνο ἦταν ἰσάξιος σ’ ὅλες τὶς ἀρετὲς μὲ αὐτοὺς ποὺ ἔμεναν στὴν ἔρημό της Σκήτης, ἀλλὰ εἶχε ὡς ἰδιαίτερο χαρακτηριστικό του τὸ χάρισμα τῆς ταπεινοφροσύνης. Ἢ μεγάλη καθαρότητα καὶ ἢ πραότητα τοῦ ἄββα Δανιὴλ ἔκαναν τὸν ἄββα Παφνούτιο, ὁ ὅποιος ἦταν ὁ ἱερέας αὐτῆς τῆς ἐρήμου, νὰ τὸν ἐπιλέξει ἀνάμεσα ἀπὸ πολλοὺς ἄλλους πιὸ ἡλικιωμένους γιὰ νὰ γίνει διάκονος.
Ὁ ἀββᾶς Παφνούτιος ἦταν τόσο ἐνθουσιασμένος ἀπὸ τὴν ἀρετὴ τοῦ ἄββα Δανιὴλ ὥστε, θεωρώντας τὸν ἰσάξιό του καὶ ἰδιαίτερα μερισματοῦχο, βιαζόταν νὰ τὸν κάνει ἐπίσης καὶ ἰσόβαθμο κατὰ τὴν ἱερατικὴ τάξη. Στὸ πρόσωπο τοῦ ἄββα Δανιήλ, ὁ ἀββᾶς Παφνούτιος ἔβλεπε τὸν ἄνθρωπο, ὁ ὅποιος θὰ μποροῦσε ἀργότερα νὰ τὸν διαδεχθεῖ. Γι’ αὐτὸ τὸν προήγαγε σχετικὰ νωρίς, ἐνῶ ζοῦσε ἀκόμη ὁ ἴδιος, στὸ ἀξίωμα τῆς ἱεροσύνης.
Ὃ ἀββᾶς Δανιὴλ ὡστόσο δὲν ἔπαυσε νὰ διατηρεῖ, καὶ σ’ αὐτὴ τὴν ἀνώτερη θέση ποὺ ἄνηλθε,τὴν προηγούμενη συνηθισμένη τοῦ ταπείνωση. Ποτὲ δὲν προβλήθηκε, ὅταν παρευρισκόταν ὁ δάσκαλός του, γιὰ τὴν ἀνώτερη τάξη στὴν ὁποία προκρίθηκε, ἀλλὰ ἐπέμενε πάντα, ὅταν ὁ ἀββᾶς Παφνούτιος τελοῦσε τὴ Θεία Λειτουργία, νὰ ἐκτελεῖ αὐτὸς τὰ καθήκοντα τοῦ πρώτου ἀξιώματός του, σὰν νὰ ἦταν μόνο διάκονος.
Ὡστόσο, ὁ ἀββᾶς Παφνούτιος, ἂν καὶ ἦταν τόσο ἅγιος ἄνθρωπος καὶ εἶχε ἀκόμη καὶ προορατικὸ χάρισμα, στὴν περίπτωση τοῦ ἄββα Δανιήλ, δὲν εἶδε τὰ γεγονότα νὰ ἐπαληθεύουν τὶς ἔλπιδές του σὲ ὅτι ἀφοροῦσε τὸ θέμα τῆς διαδοχῆς καὶ τὴν ἐκλογὴ ποὺ ὁ ἴδιος εἶχε κάνει. Γιατί ὁ ὑποψήφιος διάδοχός του ἔφυγε ἀπ’ αὐτὴ τὴ ζωὴ λίγο πρὶν φύγει γιὰ τὸν Οὐρανὸ αὐτὸς ὁ ἴδιος.
Ερώτηση γιὰ τὴν αἰτία τῆς ξαφνικῆς ἀλλαγῆς τῶν συναισθημάτων μας. Πῶς γίνεται καί, ἐνῶ νιώθουμε πολλὴ χαρά, ξαφνικά μας καταλαμβάνει τέλεια ἀποθάρρυνση καὶ θλίψη;
Σ’ αὐτὸν λοιπὸν τὸν μακάριο ἄββα Δανιὴλ θέσαμε μία μέρα τὴν ἑξῆς ἐρώτηση: Γιατί ἄραγε, ὅταν ἀποσυρόμαστε στὰ κελιά μας γιὰ νὰ προσευχηθοῦμε, μᾶς περιλούει ἕνα κύμα Θείου φωτὸς καὶ αἰσθανόμαστε νὰ πλημμυρίζει ἀπὸ ἀγαλλίαση καὶ ἀνείπωτη χαρὰ ἢ καρδιά μας καὶ φθάνουμε σὲ κατάσταση, τὴν ὅποια ὄχι μόνο δὲν μποροῦμε νὰ περιγράφουμε, ἀλλὰ οὔτε κὰν νὰ τὴ συλλάβει ὁ νοῦς μας; Γιατί τότε ἢ προσευχὴ βγαίνει καθαρὴ καὶ ἀνεμπόδιστη καὶ ἢ ψυχῆ γεμάτη πνευματικοὺς καρποὺς δέχεται τὴν ἐσωτερικὴ πληροφορία ὅτι οἱ δεήσεις της, ποὺ δὲν διακόπτονται οὔτε καὶ κατὰ τὴν ὥρα τοῦ ὕπνου, φθάνουν γρήγορα στὸν οὐρανὸ καὶ γίνονται ἀποδεκτὲς ἀπὸ τὸν Θεό;
Καὶ γιατί μετὰ ξαφνικὰ καὶ χωρὶς κανένα λόγο μας καταλαμβάνει μία ἀνεξήγητη ἀγωνία; Νιώθουμε τότε νὰ μᾶς πλακώνει μία θλίψη βαριά, χωρὶς νὰ ὑπάρχει καμιὰ ἐμφανὴς αἰτία ποὺ νὰ τὴν ἔχει προκαλέσει. Μετὰ στερεύει αὐτὴ ἢ πηγὴ τῶν μυστικῶν βιωμάτων μας καὶ φθάνουμε σὲ τέτοιο σημεῖο, ὥστε καὶ τὸ κελί μας ἀκόμα νὰ μᾶς γίνεται ἀνυπόφορο. Ὅταν βρισκόμαστε σ’ αὐτὴ τὴν κατάσταση ἀποστρεφόμαστε τὴ μελέτη, καὶ ὁ νοῦς μας διασπᾶται κατὰ τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς καὶ τρέχει ἀκατάπαυστα ἐδῶ καὶ ἐκεῖ. Αἰσθανόμαστε σὰν νὰ εἴμαστε μεθυσμένοι. Ἀναστενάζουμε, προσπαθοῦμε νὰ ἐπαναφέρουμε τὸ νοῦ μας στὴν πρώτη του κατεύθυνση. Μάταια ὅμως! Ὅσο περισσότερο προσπαθοῦμε νὰ τὸν ἐπαναφέρουμε στὴ μνήμη τοῦ Θεοῦ, τόσο πιὸ πολὺ αὐτὸς γλιστράει καὶ ξεφεύγει σὲ ἄσκοπες περιπλανήσεις καὶ τελικὰ παραμένει ἄκαρπος. Οὔτε ὁ πόθος τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν, ἀλλὰ καὶ οὔτε ὁ φόβος τῆς Κόλασης εἶναι ἱκανὰ νὰ μᾶς ξυπνήσουν ἀπὸ τὸ λήθαργό μας.
Πάνω σ’ αὐτὲς τὶς ἀπορίες μας ὁ ἀββᾶς Δανιήλ μας ἔδωσε τούτη ἐδῶ τὴν ἀπάντηση.
ΑΒΒΑΣ ΔΑΝΙΗΛ: Οἱ Πατέρες μας ἔχουν πεῖ ὅτι ἢ στειρότητα τοῦ πνεύματος, γιὰ τὴν ὁποία μιλᾶτε, ὀφείλεται σὲ τρεῖς αἰτίες: Ἐνδέχεται νὰ εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ἀμέλειάς μας. Μπορεῖ νὰ εἶναι δαιμονικὸς πειρασμός. Δὲν ἀποκλείεται ἐπίσης νὰ εἶναι καὶ μία δοκιμασία, τὴν ὁποία παραχωρεῖ ἢ Θεία Πρόνοια.
Πολλὲς φορὲς ἢ πνευματικὴ στειρότητα προέρχεται ἀπὸ τὴ δική μας ἀμέλεια. Ἀπὸ δικό μας λάθος πέφτουμε σὲ πνευματικὴ χλιαρότητα. Μειώνεται ἢ ἀγωνιστική μας διάθεση καὶ παραδινόμαστε στὴν ἀμέλεια καὶ τὴν ὀκνηρία. Αὐτὴ ἢ ἀπραξία γεννᾶ ἄσχημους λογισμούς, οἱ ὅποιοι στὴ συνέχεια πυροδοτοῦν τοὺς πειρασμούς. Τότε πλέον ἢ καρδιά μας γίνεται σὰν χωράφι, στὸ ὅποιο δὲν φυτρώνουν παρὰ μόνο ἀγκάθια καὶ τριβόλια.
Ἀλλά, ὅταν μας συμβεῖ κάτι τέτοιο, εἶναι φυσικὸ νὰ ἐπακολουθήσει ἢ πνευματικὴ στειρότητα. Δὲν ὑπάρχουν πιὰ μέσα μας πνευματικοὶ καρποὶ οὔτε ἐπιθυμοῦμε μυστικὲς ἀναβάσεις τοῦ πνεύματος.
Μπορεῖ ἐπίσης αὐτὴ ἢ κατάσταση ποὺ περιγράφετε νὰ εἶναι καὶ ἕνας πειρασμός. Ὅταν δηλαδὴ εἴμαστε ὁλοκληρωτικὰ δοσμένοι στοὺς εὐγενεῖς πνευματικοὺς πόθους μας, τότε ὁ ἀόρατος ἐχθρός μας γλιστρᾶ ἐπιδέξια καὶ εἰσβάλλει στὸ νοῦ μας,τὸν ὅποιο ἀποσπᾶ ἀπὸ τὴν πιὸ ἱερὴ πνευματικὴ κατάστασή του, χωρὶς ἐμεῖς νὰ τὸ θέλουμε καὶ χωρὶς πολλὲς φορὲς νὰ τὸ καταλαβαίνουμε.
Δυὸ εἶναι οἱ λόγοι, γιὰ τοὺς ὁποίους ἐπιτρέπει ὁ Θεὸς νὰ ἀποθαρρυνόμαστε πνευματικά.
Αὐτὴ τὴ δοκιμασία, μπορεῖ ἐπίσης νὰ τὴν ἐπιτρέπει ὁ Θεὸς γιὰ δυὸ κυρίως λόγους. Ὃ ἕνας λόγος εἶναι γιὰ νὰ ταπεινωθοῦμε. Μᾶς ἐγκαταλείπει Ἐκεῖνος γιὰ κάποιο διάστημα καὶ ἐμεῖς, βλέποντας ταπεινωμένοι τὴν ἀδυναμία μας, δὲν νιώθουμε πλέον καμία ἔφεση γιὰ τὴν καθαρότητα τῆς καρδιᾶς, μὲ τὴν ὅποια Ἐκεῖνος μας εἶχε πρὶν χαριτώσει. Ἔχοντας ἐξάλλου τὴν αἴσθηση ὅτι μέσα σ’ αὐτὴ τὴν ἐγκατάλειψη οὔτε οἱ στεναγμοὶ οὔτε ἢ προσωπική μας ἐπιμέλεια εἶναι ἱκανὰ νὰ μᾶς ἐπαναφέρουν στὴν πρώτη χαρὰ καὶ στὴν καθαρότητα, συνειδητοποιοῦμε ὅτι ἢ ἀγαλλίαση ποὺ αἰσθανόμασταν πρίν, δὲν ἡταν καρπός του δικοῦ μας ζήλου, ἄλλα δῶρο τῆς εὐσπλαχνίας Του. Καταλαβαίνουμε πλέον ἀπὸ τὴν ἐμπειρία μας ὅτι πρέπει νὰ ἱκετεύσουμε τὸν Θεὸ καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε νὰ μᾶς σκεπάσει πάλι μὲ τὴ Χάρη Του καὶ νὰ μᾶς φωτίσει.
Ὁ ἄλλος λόγος ποὺ ὁ Θεὸς ἐπιτρέπει νὰ πέσουμε σ’ αὐτὸν τὸν πειρασμὸ εἶναι ὅτι θέλει νὰ δοκιμάσει μ’ αὐτὸ τὸν τρόπο τὴν ἐπιμονή, τὴ σταθερότητα καὶ τὸν πόθο τῆς ψυχῆς μας. Θέλει νὰ μᾶς διδάξει πόσο θερμὰ καὶ ἐπίμονα πρέπει νὰ Τοῦ ζητοῦμε τὴ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὅταν Αὐτὸ ἔχει ἡδη ἐγκαταλείψει τὴν ψυχή μας. Μᾶς ἐκπαιδεύει ἐπίσης, γιὰ νὰ συνειδητοποιήσουμε, μετὰ ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἐμπειρία, πόσο θὰ μᾶς στοιχίσει τὸ νὰ ξαναβροῦμε τὴ χαμένη πνευματικὴ χαρά μας καὶ τὴν ἀγαλλίαση τῆς καθαρῆς καρδιᾶς. Μᾶς καθοδηγεῖ, ὥστε νὰ φιλοτιμηθοῦμε νὰ καταβάλλουμε περισσότερο ζῆλο καὶ νὰ κάνουμε ἐντατικότερο ἀγώνα, γιὰ νὰ διαφυλάττουμε τὴ Χάρη. Γιατί συνήθως εἴμαστε πιὸ ἀμελεῖς, ὅταν πρόκειται νὰ διαφυλάξουμε κάτι, τὸ ὅποιο θεωροῦμε ὅτι μποροῦμε εὔκολα καὶ ἄκοπα νὰ τὸ ξαναβροῦμε.
ΑΒΒΑΣ ΚΑΣΣΙΑΝΟΣ.
ΤΟΜΟΣ Α ΕΤΟΙΜΑΣΙΑ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου