25 Ιουνίου 2019

Τα αιώνια Στενά!!!!

Από την Τροία στα Στενά του Ορμούζ 

Γράφει ο Ροβήρος Μανθούλης
Σκηνοθέτης 

Stocktrek via Getty Images

Τα Στενά του Ορμούζ, μεταξύ του Περσικού Κόλπου και του Κόλπου του Ομάν Πορθμός ή (τεχνητή) Διώρυγα είναι ένας θαλάσσιος στενός διάδρομος ανάμεσα σε δύο μεγάλες επιφάνειες ξηράς που μπορούν να είναι δύο χώρες και συχνότερα δύο ήπειροι. Έξη τα σημαντικότερα Στενά(όπως συχνά αναφέρονται) από άποψη στρατηγικής:

- Οι δύο συνεχόμενοι πορθμοί (σήμερα τουρκικοί) του Ελλήσποντου (Δαρδανέλια) και του Βοσπόρου που χωρίζουν την Ευρώπη από την Ασιατική Ήπειρο.
- Το Στενό του Γιβραλτάρ, οπορθμόςπου χωρίζει την Ευρώπη από την Αφρική.
- Τα Στενά του Ορμούζ ανάμεσα στο Ιράν και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
- Ο Βερίγγειος Πορθμός που χωρίζει τη Σιβηρία από την Αλάσκα.

Και δύο τεχνητοί διάδρομοι: 

- Η Διώρυγα του Σουέζ (συνέχεια της Ερυθράς Θάλασσας) που χωρίζει την Αφρική από την Ασία. 

- Η Διώρυγα του Παναμά που χωρίζει την Βόρεια Αμερική από την Νότια. Μάθημα γεωγραφίας; Όχι, υπενθύμιση του ρόλου ορισμένων Στενών στην παγκόσμια στρατηγική σκακιέρα και στους καταστρεπτικούς πολέμους από την βαθιά αρχαιότητα μέχρι σήμερα.

Και γιατί σήμερα, ακριβώς, απειλείται πάλι η ειρήνη στην Μέση Ανατολή – και ίσως η παγκόσμια- από τις σοβαρότατες (και ίσως ασύστατες) κατηγορίες του Αμερικανού Προέδρου Τραμπ εναντίον του Ιράν, για ανατινάξεις πλοίων στα Στενά του Ορμούζ.
Υπάρχουν και Διώρυγες μικρότερης στρατηγικής σημασίας, όπως αυτή της Κορίνθου. Που έγινε πορθμός (1896) επί κυβερνήσεως Χαριλάου Τρικούπη. 

Στην αρχαιότητα το σύνορο μεταξύ Πελοποννήσου και Ιωνίας (της σημερινής Αττικής) ήταν ο Ισθμός της Κορίνθου, ήδη ένα στρατηγικό πέρασμα, όταν γνωρίζουμε τους πολέμους ανάμεσα στην Αθήνα και την Σπάρτη. Τους Πελοποννήσιους δεν τους χώνευαν οι Ίωνες και πριν την Κάθοδο των Δωριέων. Ο Στράβων επισήμανε μια στήλη στον ισθμό της Κορίνθου, την οποία είχε εγκαταστήσει ο Θησέας. Έφερε δύο επιγραφές. Η πλευρά που κοίταζε προς την Αθήνα έγραφε: ″τάδ᾽ οὐχὶ Πελοπόννησος, ἀλλ᾽ Ἰωνία” (Εδώ ΟΧΙ η Πελοπόννησος αλλά η Ἰωνία) και από την άλλη: ″τάδ᾽ ἐστὶ Πελοπόννησος, οὐκ Ἰωνία” (Εδώ η Πελοπόννησος και ΟΧΙ η Ιωνία). Κάτι ανάλογο λέω συχνά σχετικά με το Μακεδονικό: Σκεφτείτε αν στις ταμπέλες που βάζουμε στα σύνορα με τα Σκόπια να γράφαμε Από δω η Μακεδονία και ΟΧΙ η Μακεδονία. Και από την άλλη μεριά: Εδώ ΟΧΙ η Μακεδονία αλλά η Μακεδονία!

Καταπληκτική η ιδέα του Θησέα στον Ισθμό. Στον οποίο και οι Ρωμαίοι προσπάθησαν να ανοίξουν διώρυγα. Κατέφυγαν στο να μεταφέρουν τα πλοία δια ξηράς, πάνω σε κορμούς δέντρων.

Διά ξηράς περνούσαν από την Τρωάδα στον Ελλήσποντο και τα ελληνικά πλοία, που πηγαινοέρχονταν στη Κασπία θάλασσα για να φέρουν στάρι και χαλκό. Στη είσοδο των Στενών υπήρχαν συχνά καταιγίδες με αποτέλεσμα να βυθίζονται τα πλοία τους. Όμως στην παραλία τους περίμεναν οι Τρώες τελωνιακοί που τους υποχρέωναν να πληρώσουν το τίμημα της εισόδου στον Ελλήσποντο. Κάποτε οι Τρώες έγιναν πάμπλουτοι και οι Έλληνες αποφάσισαν να δώσουν τέλος σ’ αυτό το χαράτσι και να πάρουν πίσω τα πλούτη που είχαν συγκεντρωθεί. Μόνο έτσι μπορεί να εξηγηθεί ότι έγινε ο Τρωϊκός Πόλεμος...

Αλλά τα Δαρδανέλια θα είναι πάντα μια στρατηγική πρόκληση. Αποτέλεσμα της οποίας είναι, εξάλλου, η Συνθήκη του Μοντρέ (1936). Οι χώρες που υπέγραψαν: Ελλάδα, Τουρκία, Βαλκανικές χώρες, Σοβιετική Ένωση, Αγγλία, Γαλλία, Ιταλία Αυστραλία. Η Συνθήκη προβλέπει ελεύθερη δίοδο από τα Στενά αλλά και τον έλεγχο τους από την Τουρκία. Η κάθοδος του Σοβιετικού στόλου στη Μεσόγειο θα δημιουργήσει Προβλήματα.

Το δε όνειρο της Βουλγαρίας για προσάρτηση της Μακεδονίας και της Θράκης, που ζητήθηκε από τους Γερμανούς στην Κατοχή, χρειάστηκε ένα μεγάλο συλλαλητήριο του ΕΑΜ για να αποτρέψει. Ακόμα το θυμάμαι, γιατί είχα πάρει μέρος.

Η μεγαλύτερη βέβαια πολεμική σύγκρουση στα Δαρδανέλια θα γίνει το 1915 με την Απόβαση στην Καλλίπολη. Την οποία θα επιχειρήσει, ως Υπουργός του Ναυαρχείου, ο Τσόρτσιλ. Οι Αγγλο-Γάλλοι θα καταλάβουν τα βόρεια νησιά του Αιγαίου. Και οι Αυστραλο-Νεοζηλανδοί θα κάνουν την Απόβαση η οποία αντίθετα με της Νορμανδίας, θα αποτύχει. Εκατό χιλιάδες οι νεκροί και τραυματίες.

Αν και το Στενό του Γιβραλτάρ δεν είναι και τόσο… στενό (έκανα μια ώρα για να το διασχίσω με πλοίο, το 1955) είναι ένα από τα στρατηγικότερα. Γιατί συνδέει τον Ατλαντικό με τη Μεσόγειο και χώρες τις οποίες επί χρόνια εξουσίαζε η Μεγάλη Βρετανία (Αίγυπτος, Παλαιστίνη, Ιορδανία, Κύπρος, με πρόσβαση στην Αραβία και στο Ιράκ, δηλαδή στο πετρέλαιο). την Μεσόγειο εποφθαλμιούσαν και οι Γάλλοι (Μαρόκο, Αλγερία, Τυνησία) από την εκστρατεία το Ναπολέοντα στην Αίγυπτο. Αργότερα, από την απόκτηση της Συρίας. Την Μεσόγειο βέβαια θεωρούσαν και οι Ιταλοί mare nostrum (δική μας θάλασσα!) με τουλάχιστον την Λιβύη και την Δωδεκάνησο. Ένα δείγμα των ανταγωνισμών αυτών είναι η Κέρκυρα από την οποία πέρασαν και οι Τρεις «Μεγάλοι»: Ιταλοί, Γάλλοι, Άγγλοι.

Ο Βερίγγειος πορθμός που χωρίζει την Σιβηρία από την Αλάσκα η οποία ήταν Ρωσική και την πούλησε ο Τσάρος στους Αμερικανούς για ένα ποσό αντίστοιχο με 120 εκατομμύρια Δολάρια σημερινά. Όσο κόστισε ο ουρανοξύστης του Τραμπ στη Νέα Υόρκη. Οι Αμερικανοί έχουν ήδη αποκτήσει το ποσό αυτό από τρία μεγάλα Χρυσωρυχεία, σε ένα από τα οποία, by the way, έχω εργαστεί ένα φοιτητικό καλοκαίρι. Έφτασα εκεί διανύοντας τον Αλασκο-Καναδικό (ALKAN) Αυτoκινητόδρομο τεσσάρων περίπου χιλιομέτρων (όσο Αθήνα-Στοχόλμη!), που κατασκευάστηκε βιαστικά σε 8 μήνες όταν οι Γιαπωνέζοι κατέλαβαν αμερικανικά νησιά του Ειρηνικού και απειλούσαν την Αλάσκα. 

Οι Διώρυγες του Σουέζ και του Παναμά είναι τεχνητές. Και δίοδοι με… διόδια . Την ασφάλεια της δεύτερης, που οδηγεί από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό, διατηρούν οι ΗΠΑ για στρατηγικούς κυρίως λόγους. Και θα εισβάλουν στον Παναμά να συλλάβουν τον αχόρταγο δικτάτορα -και πράκτορα της CIA! - Μανουέλ Νοριέγα όταν προσπάθησε να εθνικοποιήσει τη διώρυγα.

Η Διώρυγα τουΣουέζ, από το 1956 και ύστερα θα είναι η πιο στρατηγική και εύφλεκτη. Συνεχίζει την Ερυθρά Θάλασσα ανοίγοντας δρόμο από τον Ινδικό Ωκεανό στη Μεσόγειο. Την κατασκεύασε μια Αγγλο-γαλλική εταιρία με επικεφαλής τον Φερνάνδο Λεσέpς, το 1869. Αγγλικές δυνάμεις θα προστατεύουν την Διώρυγα. Η οποία θα εθνικοποιηθεί ξαφνικά από τον Νάσερ. Αγγλο-γαλλικές δυνάμεις, ορμώμενες από την Κύπρο, θα καταλάβουν την είσοδο της Διώρυγας. Ο Χρουστσόφ, Σοβιετικός σύμμαχός του Νάσερ, θα απειλήσει τους Αγγλογάλλους με πυρηνικό πόλεμο! Το Σουέζ ελευθερώνεται. Ο φιλόδοξος Νάσερ στέλνει στρατεύματα στο Σινά και απειλεί το Ισραήλ. Οι Αμερικανοί, αν χρειαστεί να επέμβουν και για να εξασφαλίσουν τις πυρηνικές βάσεις τους στην Ελλάδα, οργανώνουν το Χουντικό Πραξικόπημα. Όμως ο Ισραηλο-Αιγυπτιακός πόλεμος θα είναι μόνο «Έξι Ημερών» γιατί οι Ισραηλινοί καταφέρνουν να καταστρέψουν την Αιγυπτιακή αεροπορία «επί του εδάφους». 

Ο Νάσερ θα βυθίσει πλοία στην είσοδο της Διώρυγας για να την αχρηστέψει. Τα πετρελαιοφόρα και ο 7ος Αμερικανικός Στόλος από τον Ινδικό ωκεανό θα κάνουν 11000 μίλια περιβάλλοντας την Αφρική για να βγουν στη Μεσόγειο. Ο θάνατος του Νάσερ και η αμερικανόφιλη πολιτική του αντικαταστάτη του θα οδηγήσουν στον (γνήσιο;) πόλεμο του Γιομ Κιπούρ που θα εξασφαλίσει την ελεύθερη δίοδο στη Διώρυγα.*

Ιδού όμως μια νέα κρίση στα Στενά του Ορμούζ, λιγότερο τοπική και περισσότερο παγκόσμια. Είναι αληθείς οι κατηγορίες του Τραμπ για τοποθέτηση νάρκης σε πλοίο από το Ιράν; Μήπως η νάρκη τοποθετήθηκε από τον Τραμπ, αφορμή για κακό σκοπό; Είναι σκέψεις πολλών αναλυτών. Ένα νέο Αφγανιστάν αποκλείεται. Ο βομβαρδισμός στρατιωτικών και πυρηνικών στόχων δεν αποκλείεται. Μια αμερικανική επιχείρηση θα ελευθερώσει το Ισραήλ από μια δική του. Το αποτέλεσμα θα είναι να διπλασιασθεί το κόστος του πετρελαίου και να μειωθούν κατά 1.000 Ευρώ όλα τα εισοδήματα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι τελείως ανίκανη;

* Ρ.Μανθούλη «Το Δίκαιον του Ισχυροτέρου και το Ισραηλο-Παλαιστινιακό»
(Εκδ. Ιανός) 
https://www.huffingtonpost.gr/
πηγή



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 10:30 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.