29 Ιουνίου 2019

«Η Συμβασιλεύουσα κάτω απ’ την Θεσσαλονίκη!»

Οι ανασκαφές του μετρό στη Θεσσαλονίκη αναδεικνύουν την άγνωστη μεσαιωνική πόλη με εντυπωσιακά ευρήματα και γράφουν νέα κεφάλαια της ιστορίας της!

Της Βούλας Πατουλίδου* 

Decumanus maximus, έτσι ονομαζόταν ο κεντρικός δρόμος γύρω από τον οποίο είχε αναπτυχθεί στα χρόνια του καίσαρα Γαλέριου, η Θεσσαλονίκη. Μια πόλη λαμπρή και ξακουστή σ όλη την Μεσόγειο μετά την Ρώμη μ ένα κέντρο και οδικές αρτηρίες αντάξιες του εμπορίου, του πλούτου και της δύναμής της. Σ αυτήν την κεντρική αρτηρία, μια αληθινή λεωφόρο πλάτους 16 μέτρων, μαρμαροστρωμένη, με κιονοστοιχίες σε κάθε της πλευρά, μεγαλοπρεπή κι εντυπωσιακή, που οδήγησε σ’ έναν πραγματικά νέο κόσμο, έριξαν φως οι ανασκαφές που γίνονται τα τελευταία 12 χρόνια κάτω από την επιφάνεια της γης για το μετρό της Θεσσαλονίκης.

Αυτό που είναι σήμερα αντιληπτό απ όλους είναι ότι αυτές οι ανασκαφές γράφουν νέα κεφάλαια της Ιστορίας και της σημασίας της Θεσσαλονίκης σ όλο τον Αρχαίο, Βυζαντινό και Μεταβυζαντινό κόσμο ακόμα και για τον 20ο αιώνα! 

Μ’ έναν συγκλονιστικό τρόπο, ο Decumanus maximus επανήλθε μέσα από τα χώματα της ανασκαφής του μετρό, στο προσκήνιο, για να συνδέσει -μαζί με τους άλλους μαρμαρόστρωτους δρόμους που ανακαλύφθηκαν στο (υπόγειο) κέντρο της Θεσσαλονίκης, τις στοές, τα κατάλοιπα μεγάλων κτισμάτων, τις κρήνες, τα αγάλματα και τα αγαλματίδια, τα αγγεία, τα εργαλεία, τα κοσμήματα και τα νομίσματα των ανασκαφών- την αίγλη της Ρωμαϊκής εποχής, με τα πρώτα Χριστιανικά χρόνια της πόλης και την Βυζαντινή της ιστορία. 

Στην πραγματικότητα η ανακάλυψη του Decumanus maximus στο κέντρο της πόλης ξαναγράφει, διορθώνει και «επισκευάζει» το παρελθόν της Θεσσαλονίκης και (ξανα)προσκαλεί όλους (επιστήμονες, αρχαιολόγους και μη) να ξαναφτιάξουν τις ιστορίες της, με άλλο καλύτερο, πλουσιότερο υλικό που βγαίνει από τα σωθικά της γης και εντυπωσιάζει. Οι ανασκαφές έφεραν νέες πληροφορίες για το πώς ο Γαλέριος ανάπλασε το κέντρο διοίκησης στην καρδιά της Θεσσαλονίκης, έφερε στοιχεία για την πολεοδομική και διοικητική αναδιοργάνωση που επιχείρησε ο Μέγας Κωνσταντίνος πριν τελικά αποφασίσει να ιδρύσει την Νέα Ρώμη στο Βυζάντιο και να χτίσει εκεί την Κωνσταντινούπολη ως έδρα της νέας αυτοκρατορίας. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους οι ανασκαφές αποκάλυψαν ότι ο Ιουστινιανός (και αυτό ήταν άγνωστο μέχρι τώρα) πραγματοποίησε μεγάλα έργα στην Θεσσαλονίκη, αντάξια της Κωνσταντινούπολης που επιβεβαιώνουν το πόσο ισότιμη και ισάξια ήταν με την πρωτεύουσα της νέας αυτοκρατορίας και γιατί κάποιοι, ιστορικοί και λόγιοι, την αποκαλούσαν και Συμβασιλεύουσα. 

Είναι επίσης εντυπωσιακό ότι οι αρχαιολόγοι βρήκαν περισσότερα στοιχεία για το πως η μεγάλη πυρκαγιά του 1917 κατέστρεψε τα 2/3 της πόλης ενώ εκεί που σήμερα είναι το τέρμα της γραμμής του μετρό (το αμαξοστάσιο) αποκαλύφθηκε μια άγνωστη πόλη του 4ου αιώνα π.Χ που είχε χτιστεί πριν από την ίδρυση της Θεσσαλονίκης το 315 π.Χ. και η οποία διέθετε Ιπποδάμειο πολεοδομικό σύστημα στα πρότυπα της Ολύνθου και της Πέλλας των μεγαλύτερων πόλεων της Μακεδονία στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου και του πατέρα του Φιλίππου Β΄. 

Τι άλλο να ζητήσει από την Ιστορία της μια πόλη που χτίστηκε στα χρόνια ενός Μεγάλου της Ιστορίας Αλεξάνδρου, αναπλάστηκε από έναν σημαντικό Ρωμαίο Αυτοκράτορα , δύο άλλους Μεγάλους άνδρες (Μέγα Κωνσταντίνο και τον Μέγα Θεοδόσιο που την οχύρωσε) και τον Ιουστινιανό έναν από τους σημαντικότερους αυτοκράτορες στην Βυζαντινή Ιστορία;

Οι αρχαιολόγοι λένε ότι στις ανασκαφές για το μετρό, έχουν ανακαλυφθεί περισσότερα από 300.000 αρχαία κινητά αντικείμενα -σε μια πρωτοφανή ακόμη και για τα ελληνικά δεδομένα ανασκαφή- που κάλυψε συνολικά 20.000 τμ. Θα μπορούσαν να γεμίσουν πέντε νέα μουσεία … 

Εάν αφήσουμε στην άκρη την γκρίνια των τελευταίων χρόνων και το τεχνητό δίλλημα που διατυπώνουν κάποιοι «μετρό ή αρχαία;», αν με σοβαρότητα τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα και δεν υπάρξουν …ανατροπές, έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί οι εξελίξεις δύο απ’ τους σταθμούς θα είναι ξεχωριστοί για όσους θα μετακινούνται με το μετρό, κατοίκους κι επισκέπτες. Ο ένας είναι ο «σταθμός Βενιζέλου»: Τοπόσημο του μετρό, και της πόλης, μοναδικός στον κόσμο ανοιχτός αρχαιολογικός χώρος και ταυτόχρονα υπερσύγχρονος σταθμός. Και δεύτερος ο «σταθμός Αγίας Σοφίας»: Νέος αρχαιολογικός χώρος με μαρμαρόστρωτη βυζαντινή πλατεία που θα διατηρηθεί όπως βρέθηκε, όπως θα διατηρηθεί μέσα στο σταθμό και ένα κρηναίο οικοδόμημα.

Έχει ανακοινωθεί πως το ερχόμενο φθινόπωρο το μετρό θα ξεκινήσει δοκιμαστικές διαδρομές και σ ένα χρόνο θα λειτουργεί πλήρως. Θα είναι δε κι ένα μοναδικό μετρό στον κόσμο πάνω στις ράγες του οποίου θα «τρέχουν» πολλές και διαφορετικές ιστορίες μιας πόλης! 

«Η πόλη κάτω από την Πόλη» ή «η Θεσσαλονίκη κάτω από την Εγνατία Οδό,(= τον δρόμο που ένωνε στους Ρωμαϊκούς Χρόνους την Ρώμη με την Κωνσταντινούπολη και διέσχιζε την Θεσσαλονίκη) μπορεί να γίνει το νέο και πολλά υποσχόμενο τουριστικό project για το οποίο προετοιμάζονται οι τουριστικοί φορείς της Θεσσαλονίκης. 

Οι επισκέπτες της Θεσσαλονίκης όταν το μετρό ξεκινήσει να λειτουργεί κανονικά, θα μπορούν κινούμενοι στην κεντρική γραμμή του και σε μήκος 9-10 χιλιομέτρων να βιώνουν μια συγκλονιστική εμπειρία αγγίζοντας την Ιστορία της Θεσσαλονίκης και μαζί της ένα τεράστιο κεφάλαιο από την Ιστορία του Κόσμου». 

Όπως όλα δείχνουν το μετρό οι ανασκαφές τουλάχιστον σ’ έναν απ’ τους σταθμούς του μετρό θα συνεχίζονται για ένα, δύο ή και περισσότερα χρόνια ακόμη. Με αυτά τα δεδομένα και καθώς οι αρχαιολογικές έρευνες θα αποκαλύπτουν συνεχώς νέα στοιχεία σ αυτό το μεγάλο ανασκαφικό πάρκο κάτω από την πόλη, νομίζω ότι έστω και τώρα πρέπει να αξιοποιήσουμε τουριστικά την ευκαιρία που μας προσφέρεται έτσι ώστε οι επισκέπτες της πόλης να βλέπουν πως έρχονται στο φως μέσα από το χώμα νέα ευρήματα. Να κάνουμε δηλαδή τις ανασκαφές επισκέψιμες… 

Στο νέο μας σχέδιο για την τουριστική προβολή της Θεσσαλονίκης, σύντομα πρέπει να προστεθεί αυτή η μοναδική ειδική κατηγορία του τουρισμού για την πόλη κάτω από την Πόλη συνδυασμένη με τις κατακόμβες των πρώτων Χριστιανών που υπάρχουν σε αρκετά σημεία, τους μύθους και τις συγκλονιστικές ιστορίες των στοών αλλά και με την δυνατότητα οι επισκέπτες της Θεσσαλονίκης να μπορούν βλέπουν από κοντά μια υπόγεια ανασκαφή και το πώς τα αρχαία αντικείμενα έρχονται στο φως. 

*Αντιπεριφερειάρχης Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης. Πρόεδρος του Οργανισμού Τουρισμού Θεσσαλονίκης


πηγή



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 4:30 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.