ΛΑΤΙΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ (β) (Πρωτοδημοσιεύθηκε στην εφημ. ΡΗΞΗ στις 4-10-2008)
Συνεχίζουμε την εξιστόρηση των προσπαθειών για την επιβολή του λατινικού αλφάβητου, που ξεκινήσαμε με το προηγούμενο άρθρο.
Μια πρώτη περίοδος παροξυσμού των μεθοδεύσεων για την ελληνική γλώσσα σημειώνεται στα τέλη του 18ου αιώνα με την δράση κυρίως του Γιάννη Βηλαρά (γεννήθηκε το 1771 στα Γιάννενα), μιας κοσμοπολίτικης και σκοτεινής φυσιογνωμίας. Ο Βηλαράς εγκατέλειψε σε νεαρή ηλικία την πόλη του και εγκαταστάθηκε στην Πάντοβα της βόρειας Ιταλίας, σπουδαίου πανεπιστημιακού κέντρου εκείνης της εποχής. Η Πάντοβα, που ανήκε τότε στην Ενετική «Γαληνότατη» Δημοκρατία, ήταν, εκτός από πνευματικό σταυροδρόμι, και μια από τις κύριες εστίες του ευρωπαϊκού ελευθεροτεκτονισμού, ο οποίος εκείνη την περίοδο βρισκόταν σε έξαρση. Ο Βηλαράς σπουδάζει Ιατρική και γυρίζοντας στα Γιάννενα, χάρη στις γνωριμίες και διασυνδέσεις που ως φαίνεται είχε αποκτήσει στα χρόνια της παραμονής του στην Ιταλία, διορίζεται επίσημος γιατρός στην αυλή του Αλή–πασά. Όπως μας πληροφορεί και πάλι ο Φ. Αργυριάδης («Η γραπτή μας γλώσσα και οι δολιοφθορείς της»-Εκδόσεις Μήνυμα – Αθήνα 1984), ο Αλή–πασάς ήταν Μπεκτασής, δηλ. οπαδός μιας μουσουλμανικής παραλλαγής του ελευθεροτεκτονισμού της Δύσης. Ο Βηλαράς σύντομα συνδέεται ιδιαίτερα με τον Βελή, τον δευτερότοκο γιο του Αλή–πασά και γίνεται προσωπικός του γιατρός.
Όπως καταγγέλλει ο Σαράντος Καργάκος («Αλαλία» Εκδόσεις Gutenberg –Αθήνα 1985, σελ. 94), ο Βηλαράς υπήρξε «εμετικός υμνητής του Αλβανού τοπάρχη», τον οποίον επιθυμώντας να κολακέψει, συνέθεσε προς τιμήν του ποιήματα, εξυμνώντας τις πολεμικές αρετές αυτού του «αιμοσταγούς διώκτη των ελληνικών πληθυσμών». Όσο για τις κάποιες επαναστατικές παρορμήσεις του Βηλαρά, εξηγούνται εύκολα, αρκεί να θυμηθούμε ότι την εποχή εκείνη ο ελευθεροτεκτονισμός (Μασονία) ήταν ορκισμένος εχθρός των μοναρχικών καθεστώτων της Ευρώπης (άρα και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας) και καλλιεργούσε, με κάθε τρόπο, το επαναστατικό πνεύμα μεταξύ των υπηκόων των διαφόρων Μοναρχιών. Ο Γιάννης Βηλαράς λοιπόν, τον οποίον κάποιοι «πνευματικοί άνθρωποι» της χώρας μας θεωρούν πρωτεργάτη του Δημοτικισμού και φωτισμένο πνεύμα με επαναστατικές και προοδευτικές ιδέες, αποδεικνύεται ότι κατά πάσα πιθανότητα υπήρξε φερέφωνο και όργανο ορισμένων κύκλων, με όχι ιδιαίτερα αγνές προθέσεις.
Κάτω από αυτό το πρίσμα, τα έργα του Βηλαρά «Ρομεηκη γλόσα» και «μηκρη ορμηνηα γηα τα γραματα κε ορθογραφηα της ρομεηκης γλοσας», αποκτούν εντελώς διαφορετική «αξία».
Όχι μόνον δεν αποτελούν πρωτοπόρες και προοδευτικές προσπάθειες για την βελτίωση των γλωσσικών μας πραγμάτων, αλλά απεναντίας συνιστούν κατευθυνόμενη υπονόμευση κατά της πνευματικής μας κληρονομιάς με προφανείς επιδιώξεις.
Ευτυχώς οι προσπάθειες του Βηλαρά και των ομοϊδεατών του (Αθαν. Ψαλίδας, Αθαν. Χριστόπουλος κ.λπ.) τελικώς δεν αποδίδουν και η όλη προσπάθεια πέφτει στο κενό.
Παραθέτουμε χωρίς άλλα σχόλια τις απόψεις του Φ. Αργυριάδη για το θέμα:
«…Η ευρωπαϊκή διπλωματία, ελεγχόμενη από τις τεκτονικές Στοές, εφεύρε το “γλωσσικό” για να διχάσει τους Φαναριώτες με τους Ελλαδίτες αστούς, μεταφέροντας κάθε γλωσσική αντιδικία σε πολιτική και κοινωνική διαμάχη, στην προσπάθειά της να δημιουργήσει εσωτερικό διχασμό εν όψει της προετοιμαζόμενης Ελληνικής Επανάστασης…».
Και παρακάτω: «…Οι διάφορες επεμβάσεις και αλλοιώσεις του γραπτού λόγου δεν μπορούν να θεωρηθούν “πρόοδος” αλλά, αντίθετα, είναι πνευματική οπισθοδρόμηση γιατί πρώτα απομακρύνουν την γλώσσα από την ετυμολογική και εννοιολογική της προέλευση και ύστερα προκαλούν μία πνευματική πενία υποβιβάζοντάς την σ’ ένα χρηστικό και μόνο εργαλείο…».
Με την Επανάσταση του 1821 το στρατηγείο των διαφόρων μεθοδεύσεων κατά της γλώσσας μας εγκαθίσταται στα Επτάνησα, όπου, ας μη ξεχνάμε, ο Αγγλικός ελευθεροτεκτονισμός είχε απλώσει ισχυρά πλοκάμια και είχε διεισδύσει σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Έτσι, δεν μας εκπλήσσουν οι απόψεις του Επτανήσιου μαθηματικού Αντωνίου Φατσέα, ο οποίος στα 1856 προπαγανδίζει ανοικτά το μονοτονικό και την κατάργηση της ιστορικής ορθογραφίας.
Ήδη όμως φθάσαμε πολύ κοντά στο 1880 που θεωρείται η αφετηρία των οργανωμένων αγώνων των Δημοτικιστών. Ενώ οι θεωρητικές βάσεις του κινήματος είχαν μια σαφή λογική και οι προσπάθειες πολλών πρωταγωνιστών περιείχαν καθαρά πατριωτικά ελατήρια, σύντομα ο Δημοτικισμός χειραγωγείται από κύκλους με όχι και τόσο ανιδιοτελή κίνητρα.
Δεν αναφέρομαι βεβαίως στις προσπάθειες των Σοσιαλιστών της εποχής για την πολιτική εκμετάλλευση του Δημοτικισμού, που είναι αρκετά μεταγενέστερες. Αναφέρομαι στους πολιτικούς κύκλους της Αγγλίας, οι οποίοι, ακολουθώντας το γνωστό δόγμα της αγγλικής πολιτικής «διαίρει και βασίλευε» διείδαν την θαυμάσια ευκαιρία που τους παρουσιάζονταν με την καλλιέργεια του κατάλληλου κλίματος στην Ελλάδα, ώστε να υλοποιηθούν οι προϋποθέσεις επιτυχίας του προαναφερθέντος δόγματος. Δυστυχώς, όπως αποδείχθηκε, πέτυχαν απόλυτα στις επιδιώξεις τους, μια και όπως γνωρίζουμε, ο πνευματικός –και όχι μόνον– διχασμός που ακολούθησε με τις διαμάχες Δημοτικιστών–Καθαρευουσιάνων, υπήρξε μια θλιβερή πραγματικότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι στον διχασμό αυτόν, ο μεγαλοαστός του Λίβερπουλ Αλέξ. Πάλλης και ο αγγλοθρεμμένος Αργύρης Εφταλιώτης, με τις γλωσσικές ακρότητές τους και την μισαλλοδοξία τους, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο.
Έπεται συνέχεια…
ΛΑΤΙΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ (γ) (Πρωτοδημοσιεύθηκε στην εφημ. ΡΗΞΗ στις 18-10-2008 φ. 43)
Συνεχίζουμε με τις εξελίξεις που σημειώθηκαν την περίοδο του Μεσοπολέμου, οπότε σημειώνεται μια νέα περίοδος παροξυσμού των μεθοδευμένων επιθέσεων κατά της γλωσσικής μας παράδοσης, ιδιαίτερα στην δεκαετία 1926-1936.
Στα χρόνια εκείνα καλλιεργούνται συστηματικά εξωφρενικές απόψεις, περιβεβλημένες όμως με την σοβαροφάνεια και επιστημοσύνη, που υποστηρίζουν την κατάργηση του ελληνικού αλφάβητου και την αντικατάστασή του με το λατινικό!
Όπως αναφέρει ο Φίλ. Αργυριάδης στην μονογραφία του («Η γραπτή μας γλώσσα και οι δολιοφθορείς της» (Εκδόσεις Μήνυμα – Αθήνα 1984), που μνημονεύσαμε συχνά και στα προηγούμενα άρθρα μας: «…Η εποχή του 1930 έχει πολλές ομοιότητες με τις μέρες που ζούμε σήμερα (σημ. ΔΕΕ Ο συγγραφέας αναφέρεται στις αρχές της δεκαετίας του 1980). Στο όνομα της δημοκρατίας τότε, στο όνομα του σοσιαλισμού τώρα, βάλλονται οι ηθικές και πνευματικές μας αξίες, που ταυτίστηκαν και ταυτίζονται με τον συντηρητισμό, την προγονολατρεία και την ολιγαρχία.
Ο λαός μας τότε, με την ελλιπή ενημέρωση, είχε αφεθεί έρμαιος να παρασυρθεί από την καλοστημένη προπαγάνδα, που κατευθυνόταν από ανθελληνικούς κύκλους του εξωτερικού…». Πραγματικά, μια πρόχειρη έρευνα ανάμεσα στους ένθερμους θιασώτες της παραλαβής του λατινικού αλφάβητου θα μας αποκαλύψει ότι πρωτοστατούσαν διάφοροι παράξενοι «προοδευτικοί» λογοτέχνες δεύτερης διαλογής και κάποιοι εκπρόσωποι μαρξιστικών κύκλων της τότε εποχής, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει δυστυχώς και ο περίφημος Δημ. Γληνός.
Οι εισηγητές της εισαγωγής του λατινικού αλφαβήτου χρησιμοποιούν ως κύριο όργανο προπαγάνδας το περιοδικό «Πρωτοπορία», που διευθύνει ο λογοτέχνης Φώτος Γιοφύλλης.
Παραθέτουμε ένα απόσπασμα από άρθρο του, που δημοσιεύθηκε στο παραπάνω περιοδικό τον Μάρτιο του 1930: «…από τ’ άλλο μέρος, γράφοντας με το Λατινικό αλφάβητο, θάχουμε αφάνταστα μεγάλη πρακτική ωφέλεια. Τα παιδιά θα μαθαίνουνε πολύ γρήγορα να διαβάζουν και να γράφουν κι έτσι θα τους περισσεύει αρκετός καιρός, που πετιέται τώρα άδικα, για να μάθουνε ένα πλήθος χρήσιμα πράγματα κι όχι μονάχα την άχρηστη ιστορική ορθογραφία…» (Σημ. ΔΕΕ: Οι επισημάνσεις δικές μου).
Αν δεν κάνω λάθος, και από κάποιους άλλους κύκλους ακούσαμε, την εποχή των πολιτικών επεμβάσεων στην γλώσσα μας, τα ίδια ακριβώς χρησιμοθηρικά επιχειρήματα, με την διαφορά ότι τότε αναφέρονταν στην επιβολή του λατινικού αλφάβητου, ενώ πρόσφατα, στην επιβολή του μονοτονικού. Όλα όμως έχουν κάποια σειρά!
Ένας άλλος «πρωτοποριακός» διανοούμενος εκείνης της εποχής, ο μαρξιστής Γιάννης Σιδέρης, γράφει στο ίδιο περιοδικό («Πρωτοπορία» φύλ. 3 Μάρτης 1930 – “Η σημασία του αγώνα για το λατινικό αλφάβητο”), με σπουδαιοφανές και αυστηρό ύφος, που δεν σηκώνει αντιρρήσεις, τα εξής εκπληκτικά: «…Σήμερα κυριαρχούν στην Παιδεία το λογοκοπάνισμα, οι φλυαρίες και οι σαπουνόφουσκες. Το λατινικό αλφάβητο είναι απαραίτητο γιατί με τούτο θα λείψουν αυτά τα βλαβερότατα πράγματα. Και ο αγώνας για την δημοτική θα πάει μαζί με τον αγώνα για το αλφάβητο και θα βοηθούν το ένα το άλλο και τα δυο μαζί θα μας γλυτώσουν από το κυριότατο αίτιο της στραβομάρας…»!!!
Αλλά ο πλέον «προχωρημένος» απ’ όλους είναι ασφαλώς ο Μένος Φιλήντας, ο οποίος για να μας πείσει, δίνει σχετικό δείγμα γραφής σε άρθρο του («Πρωτοπορία» Χρ. 1929, σελ. 5 – 7), με τον τίτλο : Prepi na γrafume me to latiniko alfavito (βλ. Εικόνα παραπάνω).
Φυσικά, δεν πρέπει να παραλείψουμε από αυτήν την καταγραφή των «φωτεινών πνευμάτων» και τον πολυδιαφημισμένο Ελισαίο Γιανίδη (Σ. Σταματιάδη), που προπαγάνδιζε ανοιχτά, δύο δεκαετίες περίπου νωρίτερα, την αντικατάσταση του ελληνικού αλφάβητου (Ελισαίου Γιανίδη: «Γλωσσικά πάρεργα» –Πρώτη έκδοση 1912).
Κλείνω την παράθεση των απόψεων των υπέρμαχων της αντικατάστασης του ελληνικού αλφάβητου, με τις θέσεις και απόψεις του μαρξιστή εκπαιδευτικού Δημ. Γληνού, ο οποίος υποστήριζε ανοιχτά την υιοθέτηση του λατινικού αλφάβητου (Δημήτρη Γληνού: «Το κύμα της αγραμματωσύνης» – Περιοδικό “Ο νέος δρόμος”, Φεβρουάριος 1929): «…γιατί πρώτα πρώτα μας εισάγει μορφικά στην οικογένεια των εβρωπαϊκών (sic) λαών, έπειτα λύνει με μιας ολόκληρο το ορθογραφικό πρόβλημα. Δεν θα μπορεί και θέλοντας κανείς να ανορθογραφήσει. Τρίτο και πολύ σπουδαίο: διατηρεί ανέπαφη την ορθογραφία της αρχαίας και της αρχαΐζουσας, δε δημιουργεί επομένως διπλές οπτικές εικόνες για κάθε λέξη (Σημ. ΔΕΕ: Ομολογώ ότι αυτό το επιχείρημα του Γληνού περί διατήρησης της ορθογραφίας της αρχαίας δεν μπόρεσα ποτέ να το καταλάβω. Με τέτοιες λογικές και επιχειρήματα θα μπορούσα να αντιπροτείνω την υιοθέτηση του Κυριλλικού Αλφάβητου!)…».
Και παρακάτω συνεχίζει: «…το ελληνικό αλφάβητο οι πρόγονοί μας το πήραν από τους Φοίνικες, και ακόμα το λατινικό αλφάβητο κατάγεται από το ελληνικό…».
Γιατί όχι λοιπόν το Κυριλλικό, που κατάγεται επίσης από το ελληνικό και σωστότερα δημιουργήθηκε από το ελληνικό, σε πολύ πιο κοντινές εποχές; Μήπως δεν είναι και αυτό «εβρωπαϊκό» αλφάβητο; Δ.Ε.Ε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου