Η ανασκαφή, που θα ξεκινήσει τη Δευτέρα και αναμένεται να διαρκέσει δύο χρόνια, επιχειρεί να ρίξει φως σε ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια της πρόσφατης ιστορίας της χώρας.
Στην τοποθεσία δεν υπήρχαν ούτε ταφόπλακες, ούτε επίσημα αρχεία ταφής — κανένα ίχνος μνήμης ή αναγνώρισης.
Στον τάφο που εντοπίστηκε στην Τούαμ, της Κομητείας Γκάλγουεϊ, στα δυτικά της Ιρλανδίας φαίνεται ότι είχαν θαφτεί εκατοντάδες μωρά και μικρά παιδιά.
Η ανασκαφή, που αναμένεται να διαρκέσει δύο χρόνια, Ξεκίνησε τη Δευτέρα.
Στην περιοχή βρισκόταν κάποτε το ορφανοτροφείο St Mary’s, ένα εκκλησιαστικό ίδρυμα που φιλοξένησε χιλιάδες γυναίκες και παιδιά από το 1925 έως το 1961.
Όπως αναφέρει το BBC, πολλές από τις γυναίκες έμειναν έγκυες εκτός γάμου, απομακρύνθηκαν από τις οικογένειές τους και χωρίστηκαν από τα παιδιά τους μετά τον τοκετό.
Σύμφωνα με τα αρχεία θανάτου, ο Πάτρικ Ντερέιν ήταν το πρώτο μωρό που πέθανε στο St Mary’s – το 1925, σε ηλικία πέντε μηνών. Η Μέρι Κάρτι, στην ίδια ηλικία, ήταν το τελευταίο το 1960.
Στα 35 χρόνια που μεσολάβησαν μεταξύ των θανάτων τους, άλλα 794 μωρά και μικρά παιδιά είναι γνωστό ότι πέθαναν εκεί και πιστεύεται ότι θάφτηκαν σε αυτό που ο πρώην Taoiseach (Ιρλανδός πρωθυπουργός) Έντα Κένι αποκάλεσε «θάλαμο φρίκης».
Ο PJ Χάβερτι πέρασε τα πρώτα έξι χρόνια της ζωής του στο St Mary’s, μέρος που ο ίδιος αποκαλεί φυλακή, αλλά θεωρεί τον εαυτό του έναν από τους τυχερούς.
«Βγήκα από εκεί», είπε.
Θυμάται πώς τα «παιδιά του ιδρύματος», όπως ήταν γνωστά, τα απέφευγαν στο σχολείο.
«Έπρεπε να πηγαίνουμε 10 λεπτά αργότερα και να φεύγουμε 10 λεπτά νωρίτερα, γιατί δεν ήθελαν να μιλάμε με τα άλλα παιδιά», δήλωσε ο PJ.
«Ακόμη και στο διάλειμμα στο σχολείο, δεν μας επέτρεπαν να παίξουμε μαζί τους – μας είχαν αποκλείσει. Ήσουν ο βρωμιάρης από τον δρόμο», τόνισε.
Το στίγμα παρέμεινε με τον PJ σε όλη του τη ζωή, ακόμη και όταν βρήκε μια αγαπημένη ανάδοχη οικογένεια και, αργότερα, εντόπισε τη βιολογική του μητέρα, από την οποία τον χώρισαν όταν ήταν ενός έτους.
Το ίδρυμα, το οποίο διοικούνταν από τις μοναχές των Αδελφών Μπον Σέκουρς, ήταν ένα αόρατο φάντασμα που πλανιόταν πάνω από αυτόν και πολλούς άλλους στην Τούαμ για δεκαετίες – έως ότου η ερασιτέχνης ιστορικός Κάθριν Κόρλες έφερε στο φως το σκοτεινό παρελθόν του St Mary’s.
Ενδιαφερόμενη να ερευνήσει το παρελθόν της οικογένειάς της, η Κάθριν Κόρλες παρακολούθησε μαθήματα τοπικής ιστορίας το 2005.
Αργότερα, το ενδιαφέρον της στράφηκε στο ίδρυμα St Mary’s και στα «παιδιά του ιδρύματος» που πήγαιναν στο σχολείο χωριστά από εκείνη και τους συμμαθητές της.
«Όταν ξεκίνησα, δεν είχα ιδέα τι θα έβρισκα», παραδέχθηκε η ίδια.
«Κανείς δεν βοηθούσε και κανείς δεν είχε κανένα αρχείο», είπε.
Πρόοδος επήλθε στις έρευνες όταν μίλησε με έναν επιστάτη του νεκροταφείου, ο οποίος την οδήγησε στον οικισμό όπου κάποτε βρισκόταν το ίδρυμα.
Στο πλάι μιας παιδικής χαράς, υπήρχε γκαζόν σε σχήμα τετραγώνου με μια σπηλιά – ένα μικρό προσκυνητάρι με επίκεντρο ένα άγαλμα της Παναγίας.
Ο επιστάτης είπε στην Κάθριν ότι δύο αγόρια έπαιζαν σε εκείνη την περιοχή στα μέσα της δεκαετίας του 1970, μετά την κατεδάφιση του ιδρύματος και βρήκαν μια σπασμένη τσιμεντένια πλάκα.
Την τράβηξαν και αποκάλυψαν μια τρύπα.
Μέσα είδαν οστά. Ο επιστάτης είπε ότι ειδοποιήθηκαν οι αρχές και το σημείο καλύφθηκε.
Οι άνθρωποι πίστευαν ότι τα λείψανα ήταν από τον ιρλανδικό λιμό της δεκαετίας του 1840. Πριν από το ορφανοτροφείο, το ίδρυμα ήταν ένα πτωχοκομείο της εποχής του λιμού, όταν είχαν πεθάνει πολλοί άνθρωποι.
Η Κόρλες, όμως, γνώριζε ότι αυτοί οι άνθρωποι είχαν ταφεί με σεβασμό σε ένα χωράφι μισό μίλι μακριά. Υπήρχε ένα μνημείο που προσδιόριζε το σημείο.
Οι υποψίες της αυξήθηκαν ακόμη περισσότερο όταν συνέκρινε παλιούς χάρτες της περιοχής. Ένας από αυτούς, του 1929, χαρακτήριζε την περιοχή που τα αγόρια βρήκαν τα οστά ως «δεξαμενή λυμάτων». Ένας άλλος, από τη δεκαετία του 1970 μετά την κατεδάφιση του ιδρύματος, είχε μια χειρόγραφη σημείωση δίπλα στην περιοχή αυτή που έγραφε «νεκροταφείο».
Ο χάρτης φαινόταν να δείχνει ότι υπήρχε ένας τάφος στην περιοχή και η Κάθριν είχε διαβάσει ότι η δεξαμενή λυμάτων που αναγραφόταν στον χάρτη είχε τεθεί εκτός λειτουργίας το 1937, οπότε, θεωρητικά, ήταν άδεια.
Αλλά ποιος ήταν θαμμένος εκεί;
Η Κόρλες τηλεφώνησε στο γραφείο καταγραφής γεννήσεων, θανάτων και γάμων στην περιοχή Γκάλγουεϊ και ζήτησε τα ονόματα όλων των παιδιών που είχαν πεθάνει στο ίδρυμα.
Ένα δεκαπενθήμερο αργότερα ένα καχύποπτο μέλος του προσωπικού τηλεφώνησε για να ρωτήσει αν τα ήθελε πραγματικά όλα. Η Κόρλες περίμενε «20 ή 30», αλλά ήταν εκατοντάδες.
Ο πλήρης κατάλογος, όταν τον παρέλαβε η Κόρλες, περιείχε 796 νεκρά παιδιά.
Ήταν εντελώς σοκαρισμένη. Τα στοιχεία της άρχισαν να δείχνουν ποιος ήταν πιθανόν να βρίσκεται κάτω από εκείνο το κομμάτι γκαζόν στο St Mary’s…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου