Για τους μουσουλμάνους Βουλγάρους του Βόλγα του είπαν ότι βασιλεύει η μιζέρια και η θλίψη, δεν τρώνε χοιρινό, δεν πίνουν οινοπνευματώδη. Αυτό του προκάλεσε έκπληξη και είπε μα το ποτό είναι η χαρά μας. Μετά συμβουλεύθηκε κάποιους ιουδαϊστές απεσταλμένους, πιθανότατα χαζάρους, αλλά απέρριψε τη θρησκεία τους με το αιτιολογικό πως αν ο Θεός σάς υποστήριζε, δε θα χάνατε την Ιερουσαλήμ.
Τελικά ο Βλαδίμηρος αποφάσισε να υιοθετήσει το χριστιανισμό. Στις εκκλησίες των Γερμανών οι απεσταλμένοι δε βρήκαν καμία ομορφιά, αλλά στην Κωνσταντινούπολη ανακάλυψαν αυτό που έψαχναν. Περιγράφοντας τις εντυπώσεις τους από μια Θεία Λειτουργία που παρακολούθησαν στην Αγια-Σοφιά, ανέφεραν πως δεν ξέραμε εάν βρισκόμαστε στη γη ή στον ουρανό. Δεν ξέρουμε πώς να το περιγράψουμε με λόγια. Έτσι ο Βλαδίμηρος ζήτησε από το βυζαντινό αυτοκράτορα να τον βαπτίσει χριστιανό.
Η τελετή έγινε το 988 στη Χερσώνα της Κριμαίας - ο Βλαδίμηρος έλαβε το χριστιανικό όνομα του νονού του (Βασίλειος) και παντρεύθηκε την αδελφή του αυτοκράτορα Άννα, χωρίζοντας όλες τις άλλες γυναίκες του.
Επιστρέφοντας θριαμβευτικά στο Κίεβο, ο νεοφώτιστος Βλαδίμηρος διέταξε τους βογιάρους (αριστοκράτες) και τους γιους του να προσέλθουν στο Δνείπερο για να βαπτισθούν χριστιανοί. Την επόμενη μέρα κάλεσε για τον ίδιο λόγο όλους κατοίκους της πρωτεύουσας, πλούσιους και φτωχούς, ζητιάνους, ακόμα και σκλάβους, αλλιώς κινδύνευαν να γίνουν εχθροί του. Στο σημείο της μαζικής βάπτισης ανήγειρε το ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ή Ναό της Δεκάτης, διότι διέθεσε για την κατασκευή της το 1/10 της περιουσίας του.
Λόγω του πολύ ενδιαφέροντος ιστορικού άρθρου θα προσθέσουμε μία ακόμα ρωσική μαρτυρία περί του γεγονότος που είναι περισσότερο αναλυτική.
Απόσπασμα από ΕΔΩ
Επιμέλεια Πάβελ Κουζενκόφ
Η θεμελιώδης εκδοχή της παλαιορωσικής ιστορίας, η οποία έφθασε έως εμάς και είναι γνωστή ως «Ιστορία των περασμένων χρόνων» (σ.τ.μ. Πρώτο ή Νεστοριανό Χρονικό), εμφανίσθηκε εκατό χρόνια μετά το Βάπτισμα των Ρως. Επομένως, τίθεται εύλογα το ερώτημα: κατά πόσον μπορεί να εμπιστευθεί κανείς μια χρονικογραφικού τύπου αφήγηση για το γεγονός αυτό; Είναι σαφές ότι ο συγγραφέας αναμφιβόλως συνδέεται με την Εκκλησία (η παράδοση θέλει να είναι ο μοναχός της Μονής των Σπηλαίων του Κιέβου Νέστωρ ο Χρονικογράφος) και δεν είναι αδιάφορος γι᾽ αυτό το ιερό θέμα, όπως αποδεικνύεται και από πολυάριθμες ρητορικές παρεκβάσεις με βιβλικά χωρία. Μια σειρά από λεπτομέρειες της αφηγήσεως πάντως (συμπεριλαμβανομένων και των αναφορών στην τοπογραφία των γεγονότων) συνηγορεί υπέρ του ότι η εν γένει χρονογραφική αφήγηση του Βαπτίσματος βασίζεται σε παλαιές μαρτυρίες, που ανάγονται στους αυτόπτες εκείνων των γεγονότων.
Τι μας διηγείται το Χρονικό; Παραπέμποντας τους ενδιαφερόμενους για το πλήρες κείμενο στην ακαδημαϊκή μετάφραση της «Ιστορίας των περασμένων χρόνων» και τους λάτρεις της παλαιορωσικής γλώσσας στα πρωτότυπα, που εκδόθηκαν στην «Πλήρη συλλογή των ρωσικών Χρονικών», θα αφηγηθούμε την περίληψη.
Κατά το έτος 6493 από κτίσεως κόσμου (το 985 σύμφωνα με τη δική μας χρονολόγηση) ο χρονογράφος αναφέρει την εκστρατεία του πρίγκιπα Βλαδίμηρου κατά των Βουλγάρων και την υπογραφή ειρήνης μαζί τους. Προφανώς ως «Βούλγαροι» αποκαλούνται εδώ οι Βούλγαροι του Βόλγα, οι οποίοι είχαν προ ολίγου ασπασθεί το Ισλάμ. Άλλωστε, το επόμενο ήδη έτος, το 986, στο Κίεβο έφθασε αντιπροσωπεία των «Βουλγάρων της μωαμεθανικής πίστεως» με μια απρόσμενη πρόταση προς τον Βλαδίμηρο: «Συ, πρίγκιπα, είσαι σοφός και συνετός, αλλά δεν γνωρίζεις τον νόμο, πίστεψε στον νόμο μας και προσκύνα τον Μωάμεθ». Ο Ρώσος πρίγκιπας, ο οποίος μόλις είχε κατασκευάσει ένα ειδωλολατρικό πάνθεο στο Κίεβο και είχε καθιερώσει τις ανθρωποθυσίες, αντέδρασε απροσδόκητα. Αντί μιας κατηγορηματικής αρνήσεως στη προσβλητική για έναν πεπεισμένο ειδωλολάτρη πρόταση να μεταβάλει «την πίστη των προγόνων», επέδειξε ενδιαφέρον: «Ποια είναι η πίστη σας;». Και με αρκετή ευμένεια άκουσε τις απλές βασικές αρχές του ισλάμ. Η προοπτική παραδεισένιων απολαύσεων με τα πανέμορφα ουρί ταίριαξε με τις διαθέσεις του φιλήδονου πρίγκιπα, όμως δεν αποδέχθηκε την περιτομή και την αποχή από το χοιρινό, ενώ σχολίασε την απαγόρευση της οινοποσίας με το περίφημο: «Ρως σημαίνει εύθυμη οινοποσία, δεν μπορούμε να υπάρξουμε χωρίς αυτήν!». (Να σημειωθεί παρενθετικά ότι δεν επρόκειτο για βότκα ή έστω για κρασί: τα παλαιορωσικά μεθυστικά ποτά με βάση το μέλι ομοίαζαν περισσότερο με σπιτική μπύρα ή κβας (σ.τ.μ. ελαφρώς αλκοολούχο ποτό από ζύμωση μαύρης σικάλεως ή άρτου από αυτήν).
Από αυτό ακριβώς το περιστατικό αρχίζει η αφήγηση του χρονογράφου για την «επιλογή πίστεως», που κορυφώθηκε με τη Βάπτιση του Βλαδίμηρου και όλων των Ρως. Η αφήγηση κινείται, αδιαμφισβήτητα, στα όρια του θρύλου και απαρτίζεται από διάφορες πτυχές, όμως κάθε άλλο παρά είναι τόσο φανταστική, όσο φαινόταν έως πρόσφατα.
Η είδηση ότι ο κραταιός Ρώσος ηγεμόνας ενδιαφέρθηκε για τα θρησκευτικά ζητήματα, διαδόθηκε γρήγορα ανά τον κόσμο και να που, ακολουθώντας τους μουσουλμάνους Βουλγάρους, στο Κίεβο εμφανίζονται «Γερμανοί (το Πρώτο Χρονικό του Νόβγκοροντ προσθέτει: «από τη Ρώμη»), απεσταλμένοι του Πάπα», λέγοντας: «Η πίστη μας είναι φως, διότι προσκυνούμε τον Θεό, ο Οποίος έπλασε τον ουρανό και τη γη, τα αστέρια και τη σελήνη και κάθε πνοή, ενώ οι θεοί σας είναι ένα ξύλο. Ο πρίγκιπας και αυτή τη φορά επέδειξε ενδιαφέρον: «Ποια εντολή τηρείτε;», και αφού άκουσε, απέπεμψε τους πρέσβεις σπίτι τους λέγοντας: «Οι πατέρες μας δεν τα αποδέχθηκαν αυτά!». Αυτή η απάντηση είναι μια σπουδαία μαρτυρία της αυθεντικότητας της αφηγήσεως του Χρονικού, καθώς από δυτικές πηγές γνωρίζουμε ότι το 961 Γερμανοί κήρυκες, απεσταλμένοι του βασιλιά Όθωνος Α´ (τον οποίο το 962 ο Πάπας ανακήρυξε επιπροσθέτως και «Ρωμαίο αυτοκράτορα») επιχείρησαν τη βάπτιση των Ρως, αλλά εκδιώχθηκαν από τον πατέρα του Βλαδίμηρου, πρίγκιπα Σβιατοσλάφ.
Τους Βουλγάρους και Γερμανούς διαδέχθησαν οι Ιουδαίοι της Χαζαρίας. Δήλωσαν ότι σταύρωσαν Εκείνον, στον Οποίο πιστεύουν οι χριστιανοί, ενώ οι ίδιοι πιστεύουν στον «μόνο Θεό του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ιακώβ». Ο Βλαδίμηρος επέδειξε ενδιαφέρον και εδώ: «Ποιος είναι ο νόμος σας;», και αφού άκουσε την απάντηση, τους έθεσε μια απλή, αλλά πονηρή ερώτηση: «Πού είναι η γη σας;». Είναι μάλλον απίθανο ότι ο Ρώσος πρίγκιπας έθιξε το πλέον επώδυνο ζήτημα της ιουδαϊκής θρησκείας. Διότι με την εκδίωξή τους από την Ιερουσαλήμ το 70 μ.Χ. οι Εβραίοι δεν έχασαν μόνον τη γη των προγόνων τους, αλλά και την κρατική τους υπόσταση, όπως και τον μοναδικό επί γης ναό τους. Εδώ και δύο και πλέον χιλιετίες ήδη οι Ιουδαίοι στερούνται της δυνατότητας να λατρέψουν σε ναό τον Θεό. Όντως, φοβερή τιμωρία! Δεν προκαλεί έκπληξη ότι ο Βλαδίμηρος κατηγόρησε τους συνομιλητές του για την επιθυμία να προκαλέσουν την οργή του Θεού στη Ρως, μια οργή, που και οι ίδιοι ομολογούσαν ότι αποτελεί αιτία της διασποράς τους επί της γης.
Τελικά ενώπιον του πρίγκιπα παρουσιάσθηκε απεσταλμένος των Ελλήνων. Έφθασε τελευταίος. Δεν ήταν όμως απλός κήρυκας, αλλά ένας φιλόσοφος. Ο λόγος του, που άρχισε με κατηγορίες κατά των ανταγωνιστών του και κατέληξε με υπόσχεση του πυρός της κολάσεως σε όσους δεν πιστεύουν αληθινά, κατέχει πολλές σελίδες στο Χρονικό. Στην ουσία είναι ένα πραγματικό σύντομο μάθημα ιεράς ιστορίας από τον Αδάμ μέχρι τον Χριστό και τους Αποστόλους, των οποίων τη διδασκαλία δέχθηκαν οι Έλληνες. Σύμφωνα με τον χρονογράφο, ο Βλαδίμηρος εντυπωσιάσθηκε από την αφήγηση, αλλά πολύ περισσότερο από την αναπαράσταση της Φοβερής Κρίσεως, που του επιδείχθηκε. Ευχαρίστησε πλουσιοπάροχα τον φιλόσοφο, ωστόσο στην πρότασή του να βαπτισθεί απάντησε: «Θα περιμένω λίγο».
Στη συνέχεια το Χρονικό αφηγείται τη λεγόμενη εξέταση των πίστεων. Αυτή η διήγηση, παρά τη μορφή του θρύλου, περιλαμβάνει πολλές ιστορικά αυθεντικές λεπτομέρειες. Αφού συνεκάλεσε τους άρχοντες και τους πρεσβύτερους της πόλεως, ο Βλαδίμηρος τους εξιστόρησε τις συζητήσεις του με τους Βουλγάρους, τους Γερμανούς, τους Ιουδαίους και τους Έλληνες, ζητώντας τη συμβουλή τους. Οι άρχοντες και οι πρεσβύτεροι, αφού επεσήμαναν λογικά ότι «κανείς δεν μέμφεται τα ίδια, αλλά τα επαινεί», συμβούλευσαν τον πρίγκιπα να επιλέξει τους δέκα πλέον συνετούς και έμπιστους ανθρώπους και να τους στείλει σε όλους αυτούς τους λαούς, με σκοπό «να εξετάσουν τη λατρεία του καθενός: τον τρόπο, κατά τον οποίο υπηρετούν τον Θεό».
Οι απεσταλμένοι, λοιπόν, του πρίγκιπα κατευθύνθηκαν στους Βουλγάρους, επισκεπτόμενοι την ακολουθία σε μουσουλμανικό τέμενος. Κατόπιν απεστάλησαν στους «Γερμανούς» και από εκεί στην «των Ελλήνων γη». Το αποτέλεσμα της αποστολής τους είναι γνωστό: αφού επέστρεψαν στο Κίεβο τα μέλη της αποστολής εξέθεσαν στους προσελθόντας επί τούτω πρεσβυτέρους και τον πρίγκιπα τις εντυπώσεις τους και τάχθηκαν υπέρ της βυζαντινής θείας λατρείας.
Προς τρόπον τινά επιβεβαίωση του συμπεράσματός τους διατυπώθηκε η «κρίση» των αρχόντων: «Εάν ο νόμος των Ελλήνων ήταν κακός, δεν θα τον αποδεχόταν η γιαγιά σου η Όλγα, που ήταν η σοφότερη όλων των ανθρώπων». Η απόφαση του πρίγκιπα ήταν γρήγορη και κάπως απρόσμενη. «Απαντώντας δε ο Βλαδίμηρος είπε: Πού λοιπόν θα βαπτισθούμε; Εκείνοι δε είπαν: όπου αρέσκεσαι».
Γιατί αλήθεια ο πρίγκιπας διατύπωσε κατ᾽ αυτόν τον τρόπο την ερώτησή του; Μήπως δεν ήταν αυτονόητο ότι το βάπτισμα θα έπρεπε να γίνει στην πρωτεύουσα, το Κίεβο; Ως απεδείχθη ο Βλαδίμηρος είχε ένα περιπλοκότερο σχέδιο. Η ουσία του μέχρι σήμερα προκαλεί διαφωνίες, αλλά πλέον λογική μπορεί να θεωρηθεί η ακόλουθη εξήγηση. Εκτός των αρχόντων και των πρεσβυτέρων, ο πρίγκιπας επηρεαζόταν από τη γνώμη του στρατού του. Άλλωστε, η χλεύη των στρατιωτών υπήρξε κάποτε η αιτία να αρνηθεί κατηγορηματικά το βάπτισμα ο Σβιατοσλάφ, τον οποίο η μητέρα του Όλγα ματαιοπονούσε να μυήσει στον χριστιανισμό. Στα μάτια του στρατού έμοιαζε με επαίσχυντη ολιγοψυχία το βάπτισμα από τους βυζαντινούς Έλληνες, εκείνους, εναντίον των οποίων εκστράτευαν, εξασφαλίζοντας πλούτο και δόξα για τους ίδιους και τους ανθρώπους τους οι προγενέστεροι Ρώσοι πρίγκιπες Σβιατοσλάφ, Ίγκορ και Ολέγκ. Προκειμένου να διαφυλάξει το κύρος του ο Βλαδίμηρος έπρεπε να επιλύσει ένα περίπλοκο πρόβλημα: να βαπτισθεί από τους Έλληνες, χωρίς όμως να δώσει ούτε την παραμικρή αφορμή να ερμηνευθεί αυτό ως υποταγή. Και η λύση βρέθηκε.
Με την έναρξη του επόμενου έτους 6496 (από τον Σεπτέμβριο του 987 έως τον Αύγουστο του 988 μ.Χ.) το Χρονικό εξιστορεί την εκστρατεία του πρίγκιπα Βλαδίμηρου κατά του κεντρικού προπυργίου των Βυζαντινών στην περιοχή της Βόρειας Μαύρης Θάλασσας, της ενδόξου πόλεως Χερσονήσου, γνωστής κατά τον Μεσαίωνα ως Χερσών και στις ρωσικές πηγές ως Κορσούν.
Αφού κατέλαβε μετά από πολιορκία την πόλη, ο Βλαδίμηρος απέστειλε πρεσβεία στην Κωνσταντινούπολη στους αυτοκράτορες Βασίλειο Β´ και Κωνσταντίνο Η´ με τελεσίγραφο: δώστε μου για γυναίκα την παρθένο αδελφή σας, αλλιώς θα καταλάβω και την πρωτεύουσά σας. Η πορφυρογέννητος Άννα, αδελφή των συμβασιλέων, ήταν εκείνη την εποχή ίσως η πλέον περιζήτητη νύμφη ανά τον κόσμο.
Την ήθελαν για γυναίκα και ο Ρωμαίος αυτοκράτορας των Γερμανών, και ο τσάρος των Βουλγάρων, αλλά κανείς δεν αξιώθηκε την τιμή να συγγενεύσει με τον αυτοκρατορικό οίκο της Νέας Ρώμης. Άλλωστε, είχε απαγορεύσει να δίδονται οι πριγκίπισσες βασιλικού αίματος ως σύζυγοι σε βαρβάρους όχι κάποιος άλλος, αλλά ο ίδιος ο παππούς της Άννας Κωνσταντίνος Ζ´ Πορφυρογέννητος, επί της βασιλείας του οποίου στην Κωνσταντινούπολη βαπτίσθηκε η γιαγιά του Βλαδίμηρου, η Ρωσίδα πριγκίπισσα Όλγα. Όμως τώρα η κατάσταση ευρισκόταν σε αδιέξοδο, με τον εμφύλιο να μαίνεται στην αυτοκρατορία και οι προβληματισμένοι βασιλείς ενδιαφέρονταν για τη συμμαχία με τον Βλαδίμηρο.
Γι᾽ αυτό και απάντησαν κατά τρόπο απολύτως βυζαντινό, αφού υποχωρώντας τακτικά κέρδιζαν στρατηγικά: «Δεν συνηθίζεται οι χριστιανοί να δίνουν γυναίκες τους για γάμο σε ειδωλολάτρες. Εάν βαπτισθείς, τότε θα λάβεις και εκείνη, και την βασιλεία των Ουρανών θα κληρονομήσεις, και θα είσαι ομόδοξός μας».
Ο Βλαδίμηρος συμφώνησε, αλλά τόνισε: είναι έτοιμος να βαπτισθεί, όχι επειδή το απαιτούν οι βασιλείς: «Διότι προηγουμένως ήδη δοκίμασα τον νόμο σας και είναι της αρεσκείας μου η πίστη και η λατρεία σας, για την οποία με ενημέρωσαν οι απεσταλμένοι μας». Μετά από νέο γύρο διαπραγματεύσεων αποφασίσθηκε ότι ιερείς, οι οποίοι θα αφιχθούν συνοδεύοντας την Άννα, θα βαπτίσουν τον Ρώσο πρίγκιπα. Έμεινε μόνον να πεισθεί η πριγκίπισσα, η οποία έπεσε σε απελπισία: «Πορεύομαι σαν σε αιχμαλωσία, καλύτερα να πεθάνω εδώ». Επ᾽ αυτού αντέταξαν οι αδελφοί: «Μέσω σού είναι δυνατόν ο Θεός να στρέψει τη γη των Ρώσων στη μετάνοια, ενώ θα απελευθερώσει από τον φοβερό πόλεμο τη γη των Ελλήνων».
«Και με δυσκολία κατόρθωσαν να πείσουν αυτήν», προσέθεσε ο Ρώσος χρονογράφος, περιγράφοντας εκείνο το επεισόδιο. Είναι δύσκολο να ελέγξουμε την αξιοπιστία των λεπτομερειών αυτής της οικογενειακής σκηνής, αλλά οι διαθέσεις της Άννας και των αδελφών της αποτυπώθηκαν με λεπτότητα. Η μεγαλωμένη στη βασιλική αυλή δεσποινίς δεν θα μπορούσε χωρίς φρίκη να σκέπτεται τη συνάντηση με τον εκ Βορρά πολυγαμικό βάρβαρο (για τη φιληδονία του Βλαδίμηρου κυκλοφορούσαν θρύλοι σε όλη την Ευρώπη, ακόμη και ο Γερμανός χρονογράφος Τίτμαρ μάς πληροφορεί για κάποιο «περίζωμα της Αφροδίτης», το οποίο εφέρετο να φορά ο Ρώσος ηγεμόνας για να «ενδυναμώνει τη έμφυτη ροπή του προς τη λαγνεία»).
Η Άννα επιβιβάσθηκε στο πλοίο και, αφού αποχαιρέτισε τους οικείους της, αναχώρησε κλαίγοντας, συνοδευόμενη από άρχοντες και ιερείς στο δια θαλάσσης ταξίδι της.
Την τελετή κατηχήσεως και βαπτίσεως του Ρώσου πρίγκιπα, σύμφωνα με το ίδιο Χρονικό, πραγματοποίησε ο επιτόπιος ιεράρχης αρχιεπίσκοπος Χερσώνος, συμπαραστατούμενος από τους κληρικούς, οι οποίοι αφίχθησαν από την Κωνσταντινούπολη. Ο χρονογράφος διηγείται ότι λίγο πριν το βάπτισμα ο Βλαδίμηρος «υπέστη μια οφθαλμική νόσο» και έπαυσε να βλέπει, ενώ η πριγκίπισσα, η οποία είχε ήδη καταφθάσει, αλλά δεν τον είχε ακόμη δει, τον συμβούλευσε να βαπτισθεί το δυνατό συντομότερο, ώστε να θεραπευθεί από τη νόσο του. Έτσι κι έγινε: η πνευματική ανάβλεψη στον Βλαδίμηρο συνέπεσε με τη σωματική και ο χθεσινός ειδωλολάτρης ανέκραξε με χαρά: «Για πρώτη φορά είδα τον αληθινό Θεό!». Είναι χαρακτηριστικό ότι ακριβώς μετά από αυτό το θαύμα «πολλοί εκ του στρατού του» αποφάσισαν να ακολουθήσουν το παράδειγμα του πρίγκιπα. Πολλοί, αλλά όχι όλοι, και αυτή είναι μια σημαντική λεπτομέρεια, που δείχνει ότι η απόφαση να βαπτισθεί κάθε άλλο παρά ήταν τόσο φυσική και απλή για τον πρίγκιπα, όσο μπορεί να φαίνεται.
Μετά το Βάπτισμα ο Βλαδίμηρος, κατά το Χρονικό, ανήγειρε ναό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στη Χερσώνα-Κορσούν επί του λόφου, ο οποίος είχε υψωθεί στο κέντρο της πόλεως κατά τη διάρκεια της πολιορκίας, από υλικά και χώμα, που αφαιρούσαν οι κάτοικοι από το ρωσικό ανάχωμα. Στη συνέχεια παραχώρησε την πόλη στον αυτοκράτορα και αναχώρησε για την οικία του με την Άννα, τον Αναστάσιο και ιερείς της Χερσώνος και της πριγκιπικής συνοδείας, παίρνοντας μαζί του τα ιερά λείψανα των Αγίων Κλήμεντος Ρώμης και του μαθητή του Φοίβου, εκκλησιαστικά σκεύη και εικόνες, καθώς και δύο χάλκινα αγάλματα και τετράδα χάλκινων αλόγων (αυτά, όπως διευκρινίζει ο χρονογράφος, μέχρι σήμερα υπάρχουν στο Κίεβο τοποθετημένα πίσω από την Αγία Σοφία, ενώ οι αμαθείς τα θεωρούν μαρμάρινα).
Αφού έφθασε στο Κίεβο, ο νικηφόρος πρίγκιπας διέταξε την αποκαθήλωση των ειδώλων, που ο ίδιος είχε πρόσφατα στήσει: κάποια τεμαχίστηκαν, άλλα κάηκαν, ενώ το είδωλο του Περούν αξιώθηκε ξεχωριστής τιμής: δεμένο στην ουρά αλόγου σύρθηκε «από την οδό Μπόριτσεφ στο Ρυάκι», συνοδευόμενο από δώδεκα άνδρες, οι οποίοι το χτυπούσαν με ρόπαλα (όχι, όπως αναφέρει ο χρονογράφος, επειδή το ξύλο μπορεί να αισθανθεί τα χτυπήματα, αλλά προκειμένου να «τιμωρηθεί» το δαιμόνιο, που μέσω αυτού αποπλανούσε τους ανθρώπους).
Ελάχιστα θρήνησαν την απώλεια του Περούν οι ειδωλολάτρες κάτοικοι του Κιέβου. Διά των κηρύκων του ο Βλαδίμηρος ανακοίνωσε σε όλη την πόλη: «Όποιος αύριο δεν βρεθεί στον ποταμό, πλούσιος ή φτωχός, ενδεής ή δούλος, θα είναι αντίπαλός μου». Ακούγοντας αυτά, γράφει ο χρονογράφος, οι άνθρωποι με χαρά κατευθύνθηκαν στον Δνείπερο, λέγοντας: «Εάν δεν ήταν αυτό καλό εγχείρημα, δεν θα το είχαν επιλέξει ο πρίγκιπας και οι άρχοντες». Το πρωί ο Βλαδίμηρος με τους κληρικούς εξήλθε στο Δνείπερο, όπου είχε συγκεντρωθεί αναρίθμητο πλήθος ανθρώπων, από γέρους έως θηλάζοντα νήπια στην αγκαλιά των γονέων τους. Οι ιερείς προσεύχονταν, ενώ ο λαός λουζόταν στα ύδατα: και μπορούσε κανείς να διακρίνει μεγάλη χαρά στους ουρανούς και επί γης λόγω της σωτηρίας τόσων ψυχών. Ενώ ο διάβολος, γράφει ο χρονογράφος, στέναζε πικραμένος, λέγοντας: «Επιθυμούσα να κατοικώ ανάμεσα σε αυτούς τους ανθρώπους, οι οποίοι δεν γνώριζαν την αποστολική διδασκαλία και αγνοούσαν τον Θεό και χαιρόμουν όταν με υπηρετούσαν. Όμως να, που με νικούν όχι Απόστολοι και μάρτυρες, αλλά κάποιοι απλοϊκοί. Και δεν θα βασιλεύω πλέον σε αυτές τις χώρες!».
Στη συνέχεια ο Ρώσος πρίγκιπας άρχισε να συγκεντρώνει τα παιδιά των αρχόντων και τα παρέδιδε για «λόγια εκπαίδευση», παρά το θρήνο των μητέρων τους, οι οποίες δεν ήθελαν να αφήσουν τα τέκνα τους και τα έκλαιγαν ως νεκρούς. Έτσι, ολοκληρώνει ο χρονογράφος, εκπληρώθηκε στη γη των Ρως η βιβλική προφητεία: «Καὶ ἀκούσονται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ κωφοὶ λόγους βιβλίου, τρανὴ δὲ ἔσται γλῶσσα μογιλάλων». Δεν χωρά αμφιβολία ότι ακριβώς αυτό το «μορφωτικό πρόγραμμα» εξασφάλισε την απίθανη, και για πολλούς γείτονες των Ρως απροσδόκητη, επιτυχία της θρησκευτικής μεταρρυθμίσεως του πρίγκιπος Βλαδίμηρου, ο οποίος θα μπορούσε τώρα δικαίως να χαρακτηρισθεί ισαπόστολος Βαπτιστής των Ρως.
.jpg)
.webp)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου