28 Απριλίου 2025

Πόσο ζύγιζαν οι αρχαίοι Έλληνες;

 
Δεν υπάρχουν ζυγαριές στους αρχαιολογικούς χώρους, ούτε μαρμάρινες επιγραφές που να αναγράφουν «βάρος πολίτη: 72 κιλά». Κι όμως, σήμερα μπορούμε να απαντήσουμε στο ερώτημα με αξιοσημείωτη ακρίβεια χάρη στην οστεοαρχαιολογία. Τα κόκαλα των αρχαίων Ελλήνων κρύβουν μέσα τους αριθμούς.
 
Αναλύσεις σκελετών από νεκροταφεία της κλασικής και της ελληνιστικής περιόδου δείχνουν ότι το μέσο ύψος ενός άνδρα κυμαινόταν μεταξύ 167 και 172 εκατοστών, ενώ των γυναικών μεταξύ 155 και 160. Από τη δομή των οστών, τη μυϊκή πρόσφυση και τις μετρήσεις των μηριαίων και βραχιόνιων οστών, οι ειδικοί εκτιμούν και το βάρος. 
 
Ο μέσος ενήλικος άντρας στην κλασική Αθήνα ζύγιζε γύρω στα 61 με 66 κιλά, ενώ οι γυναίκες κυμαίνονταν στα 48 με 53 κιλά. Η αναλογία μυϊκής μάζας ήταν πολύ υψηλότερη από τη σημερινή, καθώς η καθημερινή ζωή απαιτούσε συνεχή κίνηση, έντονη σωματική εργασία και περιορισμένη κατανάλωση ζάχαρης ή λίπους. 
 
Σκελετοί από τη Δήλο, την Αθήνα και τη Μακεδονία δείχνουν ότι οι περισσότεροι αρχαίοι Έλληνες είχαν στενές λεκάνες, δυνατά χέρια και πολύ ανεπτυγμένα πόδια. Αυτό μαρτυρά ζωή με πολλή πεζοπορία, τρέξιμο, χειρωνακτική εργασία και λίγα αποθέματα λίπους. 
 
Η διατροφή ήταν λιτή αλλά πλούσια σε θρεπτικά συστατικά: δημητριακά, ελιές, ψάρια, λίγο κρέας, κρασί και πολλά χόρτα. Η πρωτεΐνη προερχόταν κυρίως από ψάρι και όσπρια. Το λίπος από ελαιόλαδο. Οι υδατάνθρακες ήταν κυρίως από ψωμί και τραχύ αλεύρι. 
 
Σε περιοχές όπως η Σπάρτη ή η Κρήτη, όπου η φυσική άσκηση ήταν θεσμός, οι σκελετοί δείχνουν ακόμα πιο γραμμωμένα σώματα, με βάρη ανάλογα με αθλητές. Η Σπάρτη ειδικά φαίνεται να διατηρούσε άρτια σωματική κατάσταση και στα γηρατειά. 
 
Αντίθετα, σε σκελετούς της ύστερης ελληνιστικής περιόδου, εμφανίζεται σταδιακή αύξηση βάρους και μείωση ύψους. Η μετάβαση σε πιο “αστική” διατροφή και οι κοινωνικές αλλαγές φαίνεται πως άρχισαν να επιδρούν στο σώμα των ανθρώπων. 
 
Τα παιδιά των αρχαίων Ελλήνων ήταν πολύ λεπτότερα από τα σημερινά. Η παιδική παχυσαρκία ήταν ανύπαρκτη. Σκελετοί παιδιών δείχνουν μικρές λιπώδεις αποθέσεις και ανεπτυγμένα κόκαλα, σημάδια πείνας αλλά και σωματικής δραστηριότητας. 
 
Ορισμένοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι οι αρχαίοι Έλληνες ακολουθούσαν μια μορφή φυσικού “intermittent fasting”, καθώς τα μεγάλα γεύματα ήταν συνήθως το βράδυ και συχνά υπήρχαν περίοδοι νηστείας ή λιμού. Όλα αυτά κρατούσαν το βάρος χαμηλά, τη δύναμη ψηλά. 
 
Η απάντηση στο αρχικό ερώτημα δεν είναι απλώς αριθμός. Είναι καθρέφτης ζωής. Οι αρχαίοι Έλληνες ζύγιζαν λιγότερο από εμάς, αλλά κουβαλούσαν πάνω τους την καθημερινότητα μιας ολόκληρης εποχής. Και αυτή, όσο ελαφριά κι αν δείχνει στα κιλά, ήταν αδιανόητα βαριά σε απαιτήσεις. 
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 11:00 π.μ.
Κατηγορία Θέματος , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.