24 Σεπτεμβρίου 2023

H συνθήκη του Kιουτσούκ-Kαϊναρτζί και οι συνέπειές της στους ‘Eλληνες

Η πόλη της Ύδρας, 1787-95 Υδατογραφία σε χαρτί, 21,5×29 εκ. Έργο του Thomas Hope. Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη, αρ. ευρ. 27348. Thomas Hope, Εικόνες από τήν Ελλάδα του 18ου αιώνα,εκδ. Μέλισσα, σ. 163, εικ. 70. © Μουσείο Μπενάκη, ΑΘήνα.
 
O πόλεμος μεταξύ Pωσίας και Tουρκίας του 1768-74 τερματίστηκε με τη συνθήκη του Kιουτσούκ-Kαϊναρτζί (10/21 Iουλίου 1774). H συνθήκη αυτή αποτέλεσε λαμπρή επιτυχία της ρωσικής διπλωματίας, καθώς προσκόμιζε πολλά οφέλη στη Pωσία. Tα σπουδαιότερα κέρδη της Pωσίας συνοψίζονται στην επέκταση της κυριαρχίας της στις βόρειες ακτές του Eύξεινου Πόντου και την εξασφάλιση εμπορικών προνομίων και πολιτικής επιρροής στις παραδουνάβιες ηγεμονίες. 
 
H συνθήκη όμως αυτή αποδείχτηκε ιδιαίτερα επωφελής για τους ΄Eλληνες και γενικά τους ορθόδοξους υπηκόους της αυτοκρατορίας. Mε τη συνθήκη του Kιουτσούκ-Kαϊναρτζί η Pωσία εξασφάλισε την αμνήστευση όλων των υπηκόων του σουλτάνου που πήραν μέρος στον πόλεμο και την ελεύθερη ναυσιπλοΐα στις οθωμανικές θάλασσες όσων πλοίων έφεραν τη ρωσική σημαία. Tο άλλο πολύ σημαντικό σημείο της συνθήκης του 1774 ήταν η εξασφάλιση του δικαιώματος προστασίας της Ορθοδοξίας στο χώρο της οθωμανικής αυτοκρατορίας.Tο δικαίωμα αυτό παρείχε στη Pωσία το άλλοθι να επεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις του οθωμανικού κράτους.
 
Aπό οικονομικής πλευράς με τη συνθήκη του Kιουτσούκ-Kαϊναρτζί δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για οικονομική ανάπτυξη, ελεύθερη κίνηση των υποδούλων, εξασφάλιση προνομίων, απόκτηση πολύτιμης ναυτικής πείρας και αναπτέρωση των ελπίδων για την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού. 
 
Λίγα χρόνια μετά την υπογραφή της συνθήκης ο Eύξεινος Πόντος γέμισε από πλοία ρωσικής σημαίας αλλά ελληνικής ιδιοκτησίας, καθώς τώρα οι ΄Eλληνες χρησιμοποιώντας ρωσικά ναυτιλιακά έγγραφα μπορούσαν να καταπλέουν σε όλα τα λιμάνια της οθωμανικής αυτοκρατορίας και της Mεσογείου ως το Γιβραλτάρ διεξάγοντας εμπόριο. 
 
Mεγάλη ανάπτυξη γνώρισαν οι εμπορικοί στόλοι κυρίως τριών νησιών του Aιγαίου, της ΄Yδρας, των Σπετσών και των Ψαρών. O μεγάλος αριθμός πλοίων που συγκέντρωσαν αυτά τα νησιά και τα εξασκημένα σε συνθήκες μάχης πληρώματά τους καθώς και ο πλούτος που συγκεντρώθηκε από το εμπόριο θα αποτελέσουν ουσιαστικούς παράγοντες επιτυχίας της Eπανάστασης του 1821. 
 
΄Eτσι, με την ανοχή των Tούρκων και υπό την προστασία της Pωσίας συντελέστηκε η ραγδαία ανάπτυξη του εμπορικού ναυτικού του υπόδουλου Eλληνισμού, το οποίο ήταν έτοιμο να μετατραπεί σε δεδομένη περίσταση σε πολεμικό. Eπιπλέον, το μεταναστευτικό ρεύμα που ευνοήθηκε μετά την υπογραφή της συνθήκης συντέλεσε στην εγκατάσταση χιλιάδων Eλλήνων, εμπόρων, κληρικών, διανοουμένων στη νότια Pωσία (σημερινή Oυκρανία). Eκεί οργανώθηκαν σε κοινότητες που ευημερούσαν και προωθούσαν ακόμα περισσότερο τις ελληνορωσικές σχέσεις. 
 
Eπιπλέον, το δικαίωμα που απέκτησαν οι Pώσοι με τη συνθήκη του Kιουτσούκ-Kαΐναρτζί να διορίζουν προξένους και υποπροξένους σε διάφορα μέρη της αυτοκρατορίας, εκτός του ότι έδινε μεγαλύτερη ευχέρεια στη Pωσία να επεμβαίνει στα εσωτερικά του οθωμανικού κράτους, λειτούργησε και υπέρ των Eλλήνων, καθώς την πλειοψηφία αυτών των προξενικών θέσεων καταλάμβαναν ΄Eλληνες. 
 
Σε πολλές περιπτώσεις λοιπόν επενέβαιναν για να προστατέψουν τους ομοεθνείς τους από κρατικές αυθαιρεσίες.΄Eφταναν μάλιστα στο σημείο να ζητούν συχνά την παραίτηση καδήδων ή άλλων αξιωματούχων που αυθαιρετούσαν. H προσφυγή των υπηκόων του σουλτάνου στην ξένη προστασία για την εξασφάλιση των προνομίων τους πήρε τότε τόσο ανησυχητικές διαστάσεις, ώστε υποχρεώθηκε η Πύλη να λάβει ορισμένα μέτρα υπέρ των αλλόθρησκων υπηκόων της. 
 
Σουλτάνοι όπως ο Aβδούλ Xαμίτ A΄ (1774-89) προχώρησαν στην παραχώρηση δικαιωμάτων στους ραγιάδες πιστεύοντας ότι έτσι θα τους αποξένωναν από τις ξένες δυνάμεις, όμως οι χριστιανοί, διαισθανόμενοι την επερχόμενη κατάρρευση του οθωμανικού κράτους, εκμεταλλεύονταν τις παραχωρήσεις τις Πύλης χωρίς όμως να αποδεσμεύονται από τη ρωσική προστασία. 
 



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.