άρθρο του Κωνσταντίνου Δ. Βλάσση
Στις 10 Ιουνίου 1940 η φασιστική Ιταλία, κήρυξε τον πόλεμο κατά των Συμμάχων (Αγγλία – Γαλλία). Οι πιέσεις προς την Ελλάδα η οποία είχε διακηρύξει την ουδέτερότητά της εντάθησαν, εκδηλούμενες με διάφορες μορφές. Ο πόλεμος νεύρων έγινε αισθητός είτε με στοχευμένα δημοσιεύματα του ιταλικού Τύπου κατά της ελληνικής κυβέρνησης, την επίδωση διαμαρτυριών της ιταλικής κυβέρνησης για δήθεν μειωτικές κατά της Ιταλίας δηλώσεις Ελλήνων διπλωματών ή στρατιωτικών ακολούθων πρεσβειών, προβοκάτσιες εντός αλβανικού εδάφους, διαμαρτυρίες περί δήθεν ανοχή ή και βοήθεια σε βρετανικά πολεμικά πλοία ή στρατιωτικές μονάδες.
Η ελληνική κυβέρνηση από τα τέλη Μαΐου είχε αποφασίσει να αυξήσει τα επίπεδα στρατιωτικής ετοιμότητας με την πρόσκλήση μετεκπαίδευσης εφέδρων οπλιτών και αξιωματικών, όπως και την μυστική κινητοποίηση και στοχευμένη προεπιστράτευση στρατιωτικών μονάδων. Παράλληλα, η κυβέρνηση επεδείκνυε ανοχή στις φραστικές προκλήσεις, με τον πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά να επεμβαίνει όποτε η κατάσταση έδειχνε να καθίσταται ανεξέλεγκτη.
Από τα μέσα καλοκαιριού του 1940, η ιταλική πλευρά αποφάσισε να χρησιμοποιήσει έμπρακτα το ένοπλο δυναμικό της για να βολιδοσκοπήσει τις ελληνικές ανοχές και να αξιολογήσει ενδεχόμενη στρατιωτική αντίδραση. Αφ’ ενός η συγκέντρωση στρατιωτικών και αεροπορικών μονάδων σε αλβανικό έδαφος συνεχιζόταν, αφ’ ετέρου οι αεροπορικές κυρίως δυνάμεις άρχισαν να χρησιμοποιούνται για την σε πρώτο βαθμό ταπείνωση της ελληνικής πλευράς και την έμπρακτη αμφισβήτηση μέσω της ωμής παραβίασης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας.
Στις 12 Ιουλίου στις 06.30 τρία ιταλικά βομβαρδιστικά αεροπλάνα εξαπέλυσαν βόμβες και πολυβόλησαν το βοηθητικό πλοίο του Βασιλικού Ναυτικού ΩΡΙΩΝ ενώ αυτό εκτελούσε ανεφοδιασμό του φάρου της Γραμβούζας στον κόλπο Κισσάμου Κρήτης. Το εγγύς ευρισκόμενο αντιτορπιλικό ΥΔΡΑ έσπευσε στο σημείο και κατά τις 10.00 δέχθηκε επίθεση σμήνους αεροπλάνων τα οποία εξαπέλυσαν ανεπιτυχώς βόμβες. Στην δεύτερη διέλευση που επιχείρησαν από ύψος 500 μέτρων, το ΥΔΡΑ άνοιξε πυρ αναγκάζοντάς τα να διασκορπισθούν και να αστοχήσουν εκ νέου στον βομβαρδισμό που επιχείρησαν.
Στις 26 Ιουλίου στις 12.45 σμήνος δέκα ιταλικών βομβαρδιστικών προερχόμενα από την Αλβανία, παραβίασαν τον ελληνικό εναέριο χώρο και πέταξαν πάνω από την κοιλάδα του Δρίνου, κατευθύνθηκαν προς το Χάνι Δελβινάκι και το Καλπάκι και συνέχισαν με νοτιοανατολική πορεία. Τρία εξ αυτών απεσπάσθησαν του σχηματισμού και πέταξαν πάνω από το Μέτσοβο.
Στις 30 Ιουλίου στις 06.50 ιταλικό βομβαρδιστικό αεροπλάνο προερχόμενο από τα Δωδεκάνησα και πετώντας υπεράνω του κόλπου της Κορίνθου εξαπέλυσε ανεπιτυχώς 4 βόμβες κατά των αντιτορπιλλικών ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ και δύο υποβρυχίων που εκείνη την στιγμή ναυλοχούσαν στον λιμένα Ναυπλίου.
Οι υπηρεσίες του Ναυτικού, απέστειλαν στο Γενικό Χημείο του Κράτους δείγματα θραυσμάτων από τις βόμβες που ερίφθησαν στα περιστατικά της 12ης και της 30ής Ιουλίου και όπως προέκυψε, αυτά ανήκαν σε βόμβες ίδιας προέλευσης.
Στις 2 Αυγούστου ιταλικό αεροπλάνο που πετούσε υπεράνω του κόλπου της Κορίνθου, εξαπέλυσε 6 βόμβες ανεπιτυχώς κατά του πλοιαρίου Α6 της Θαλασσίας Οικονομικής Αστυνομίας που έπλεε σε απόσταση 1 μιλίου από τον φάρο της Λαγούσας που ευρίσκετο μεταξύ των νήσων Αίγινας και Σαλαμίνας.
Στις 15 Αυγούστου στις 08.25 το ιταλικό υποβρύχιο DELFINO τορπίλισε το εύδρομο ΕΛΛΗ που ναυλοχούσε έξω από τον λιμένα Τήνου, παριστάμενο στις εορταστικές εκδηλώσεις της νήσου. Δέκα λεπτά αργότερα δύο επιπλέον τορπίλλες εξερράγησαν επί του λιμενοβραχίονα. Η ΕΛΛΗ βυθίστηκε στις 09.45 ενώ το πλήρωμα υπέστη την απώλεια οκτώ νεκρών και 24 τραυματιών ναυτών.
Την ίδια ημέρα στις 18.20 δύο ιταλικά αεροπλάνα εκτέλεσαν δύο διαδοχικές προσβολές κατά του ατμοπλοίου ΦΡΙΝΤΩΝ άνευ επιτυχίας, ενώ εκτελούσε τακτικό δρομολόγιο μεταξύ Χανίων και Ηρακλείου Κρήτης και έπλεε 7 μίλια ανατολικά της Πανόρμου Κρήτης, σε απόσταση 2 μιλίων από τις ακτές.
Ο τορπιλλισμός της ΕΛΛΗΣ αναφέρθηκε αμέσως στην κυβέρνηση και επειδή οι περίπου 10.000 προσκυνητές που είχαν συρρεύσει στο νησί εξέφρασαν ανησυχία για την επιστροφή τους, αποφασίστηκε η αποστολή πολεμικών μονάδων. Το πρωί της 16ης Αυγούστου εστάλησαν από τον Ναύσταθμο τα αντιτορπιλικά ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ και ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ επί των οποίων επέβαινε ο Αρχηγός Στόλου Αντιναύαρχος Καββαδίας. Στο ύψος της Γιούρας δύο αεροπλάνα επιτέθηκαν από μεγάλο ύψος κατά του ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ άνευ επιτυχίας. Τα αντιτορπιλικά έπλευσαν στην Τήνο και μετά το μεσημέρι απέπλευσαν συνοδεύοντας έξι επιβατικά ατμόπλοια που μετέφεραν τους προσκυνητές, άνευ άλλων επεισοδίων.
Η ηγεσία του Ναυτικού προέβη στην έρευνα του βυθού στην θέση που πραγματοποιήθηκε ο τορπιλισμός της ΕΛΛΗΣ και δύτες ανέσυραν κομμάτια τορπιλών. Σύμφωνα με το πόρισμα της 21ης Αυγούστου, διαπιστώθηκε πως επρόκειτο για δύο τορπίλες ιταλικής κατασκευής Τύπου 109 των 450 mm και Τύπου 92 των 530 mm. H ελληνική κυβέρνηση δεν προέβη στην αποκάλυψη για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας.
Μόλις στις 7 Σεπτεμβρίου η ιταλική πρεσβεία απάντησε για το συμβάν της 30ης Ιουλίου, ότι από την έρευνα που διεξήγαγε η ιταλική κυβέρνηση διαπιστώθηκε ότι δεν ήταν δυνατόν η επίθεση να αποδοθεί σε ιταλικά αεροπλάνα. Στις 23 Σεπτεμβρίου 1940 και μετά την παρέλευση 48 ημερών από το ελληνικό διάβημα διαμαρτυρίας για το περιστατικό της 2ας Αυγούστου, η ιταλική πρεσβεία απαντούσε στην από 6 Αυγούστου διαμαρτυρία της ελληνικής κυβέρνησης, «ότι εδόθησαν εις τους Ιταλούς αεροπόρους σαφείς οδηγίαι όπως αποφεύγουν επιμελώς τας πτήσεις υπεράνω του ελληνικού εδάφους».
Την ίδια όμως ημέρα, άρχισε νέο κύμα αεροπορικών παραβιάσεων που συνεχίσθηκε έως τις 12 Οκτωβρίου. Ο σκοπός αυτών των πτήσεων ήταν η εκτέλεση στρατηγικών αεροπορικών αναγνωρίσεων, χωρίς επιθέσεις με όπλα.
Στις 23 Σεπτεμβρίου στις 14.15 ιταλικό βομβαρδιστικό αεροπλάνο πέταξε σε ύψος 2.000 μέτρων υπεράνω της αμυντικής ζώνης του νότιου τμήματος της Αίγινας.
Στις 23 Σεπτεμβρίου στις 13.00 ιταλικό βομβαρδιστικό αεροπλάνο πέταξε πάνω από το Ξυλόκαστρο Κορινθίας.
Στις 27 Σεπτεμβρίου στις 14.50 ιταλικό πολιτικό αεροπλάνο πέταξε σε ύψος 600 μέτρων υπεράνω του Ναυτικού Οχυρού Φλεβών.
Την 1η Οκτωβρίου στις 07.20 ιταλικό αεροπλάνο πέταξε σε ύψος 1.000 μέτρων υπεράνω των Ναυτικών Οχυρών Αιγίνης, τόσο στο βόρειο όσο και το νότιο τμήμα του νησιού.
Στις 3 Οκτωβρίου στις 08.55 ιταλικό αεροπλάνο προερχόμενο από τα Δωδεκάνησα και κατευθυνόμενο προς Ιταλία πέταξε έως τις 10.00 υπεράνω του ελληνικού εδάφους στον άξονα Αμοργός – Ζάκυνθος.
Στις 3 Οκτωβρίου στις 11.44 ιταλικό αεροπλάνο πέταξε έως τις 12.45 υπεράνω του ελληνικού εδάφους στον άξονα Μανούδι – Ωρεοί Ευβοίας.
Στις 3 Οκτωβρίου στις 14.30 ιταλικό αεροπλάνο πέταξε υπεράνω του κόλπου Καλλονής Λέσβου.
Στις 5 Οκτωβρίου στις 09.35 ιταλικό αεροπλάνο προερχόμενο από τα Δωδεκάνησα και κατευθυνόμενο προς Ιταλίας πέταξε έως τις 11.32 υπεράνω του ελληνικού εδάφους στον άξονα Αμοργός – Λεωνίδιο – Ζαχάρω – Πύργος – Κατάκωλο – Ζάκυνθος.
Στις 5 Οκτωβρίου στις 10.10 ιταλικό αεροπλάνο πέταξε υπεράνω της νήσου Εύβοιας έως τις 12.05 εκτελώντας αποστολή αναγνώρισης.
Στις 5 Οκτωβρίου στις 13.45 ιταλικό αεροπλάνο προερχόμενο από Ιταλία και κατευθυνόμενο προς Δωδεκάνησα πέταξε έως τις 15.30 υπεράνω του ελληνικού εδάφους στον άξονα Κέρκυρα – Αγρίνιο – Γαλαξίδι – Κόρινθος – Αίγινα – Αμοργός. Το αεροπλάνο πέταξε και στην απαγορευμένη ζώνη στο νότιο μέρος της Αίγινας.
Στις 6 Οκτωβρίου στις 09.07 ιταλικό αεροπλάνο προερχόμενο από τα Δωδεκάνησα και κατευθυνόμενο προς Ιταλία πέταξε έως τις 11.20 υπεράνω του ελληνικού εδάφους στον άξονα Αμοργός – Αίγινα – Κόρινθος – Διακοφτό – Ρίο – Κέρκυρα. Το αεροπλάνο πέταξε σε ύψος 3.000 μέτρων και στην απαγορευμένη ζώνη στο νότιο μέρος της Αίγινας.
Στις 6 Οκτωβρίου στις 10.10 ιταλικό αεροπλάνο πέταξε υπεράνω του λιμένα Ηρακλείου Κρήτης διαγράφοντας κύκλους σε ύψος 200 περίπου μέτρων.
Στις 9 Οκτωβρίου στις 02.57 ιταλικό αεροπλάνο πέταξε υπεράνω της πόλης Ηρακλείου Κρήτης διαγράφοντας κύκλους.
Στις 9 Οκτωβρίου στις 10.30 ιταλικό αεροπλάνο προερχόμενο από Ιταλία και κατευθυνόμενο προς Δωδεκάνησα πέταξε έως τις 14.32 υπεράνω του ελληνικού εδάφους στον άξονα Λεχαινά – Γαστούνη – Αμαλιάδα – Άστρος.
Στις 11 Οκτωβρίου στις 10.26 ιταλικό αεροπλάνο προερχόμενο από τα Δωδεκάνησα και κατευθυνόμενο προς Ιταλία πέταξε έως τις 13.20 υπεράνω του ελληνικού εδάφους στον άξονα Ποντικονήσι – Φιλιππιάδα – Μανωλιάση – Ηγουμενίτσα.
Στις 11 Οκτωβρίου στις 11.00 ιταλικό αεροπλάνο προερχόμενο από τα Δωδεκάνησα και κατευθυνόμενο προς Ιταλία πέταξε έως τις 12.54 υπεράνω του ελληνικού εδάφους στον άξονα Αμοργός – Ναύπλιο – Νεμέα – Αραξος – Κεφαλλονιά.
Στις 12 Οκτωβρίου στις 09.35 ιταλικό αεροπλάνο πέταξε έως τις 09.55 υπεράνω της περιοχής του Ναυστάθμου Σαλαμίνας και της νήσου Ψυττάλειας διαγράφοντας κύκλους, ενώ πέταξε υπεράνω της απαγορευμένης ζώνης του βόρειου τμήματος της νήσου Αίγινας.
Στις 15 Οκτωβρίου, σε συνεδρίαση της ιταλικής πολιτικοστρατιωτικής ηγεσίας, αποφασίσθηκε η επίθεση κατά της Ελλάδας.
Εκτός των ανωτέρω υπερπτήσεων που έγιναν αντιληπτές από την ελληνική πλευρά, η προκάλυψη στα ελληνοαλβανικά σύνορα ανέφερε καθημερινές επίγειες αναγνωρίσεις από τα επιτελεία μονάδων Πεζικού και Πυροβολικού, σε όλο το μέτωπο και ιδίως στον τομέα Ηπείρου, ενώ τις νυκτερινές ώρες ακούγοντο θόρυβος κινητήρων οχημάτων που ρυμουλκούσαν πυροβόλα.
Η ελληνική κυβέρνηση και ο ελληνικός λαός σταθερά προσηλωμένοι στην ουδετερότητα και την καλή τη πίστει γειτονία, ανέχθηκαν όλες τις παραπάνω ατιμές προσβολές. Η απάντηση όταν ήλθε η ώρα, υπήρξε μεγαλειώδης και συντριπτική.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου