8 Ιανουαρίου 2019

Η υφαλοκρηπίδα του Καστελλόριζου και οι ελληνικές εκλογές

Γράφει ο Αγγελος Συρίγος

Το 2012 η Τουρκία διεκδίκησε επισήμως ολόκληρο το βόρειο τμήμα της Ανατολικής Μεσογείου. Στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως δημοσιεύθηκαν χάρτες με θαλάσσιες περιοχές δυτικώς της Κύπρου και νοτίως της Ρόδου και του Καστελλόριζου. Η Τουρκία εκχωρούσε δικαιώματα έρευνας και εκμεταλλεύσεως επ’ αυτών των περιοχών στην κρατική τουρκική εταιρεία πετρελαίου ΤΡΑΟ. Η χρονική στιγμή της δημοσιεύσεως ήταν άμεσα συνδεδεμένη με τις ελληνικές πολιτικές εκλογές. Οι χάρτες δημοσιεύθηκαν στις 27 Απριλίου 2012. Δέκα ημέρες αργότερα, στις 6 Μαΐου, διεξήχθησαν στην Ελλάδα βουλευτικές εκλογές.

Θα ήταν λάθος να θεωρηθεί ότι οι εκχωρήσεις αποτελούσαν μια αποσπασματική κίνηση της Τουρκίας που θέλησε να καταγράψει απλώς τις διεκδικήσεις της στην περιοχή ενόψει νέας ελληνικής κυβερνήσεως. Εντάσσονταν σε έναν ευρύτερο σχεδιασμό της Τουρκίας να διεκδικήσει το μέγιστο τμήμα της υφαλοκρηπίδας της Ανατολικής Μεσογείου. Ανάλογες εκχωρήσεις για την περιοχή του Αιγαίου στην εταιρεία ΤΡΑΟ το 1973-74 σηματοδότησαν και την αφετηρία του προβλήματος της οριοθετήσεως της αιγαιακής υφαλοκρηπίδας. Από τότε μέχρι σήμερα δεν έχουν αλλάξει. 

Η εκδήλωση της διεκδικήσεως, όμως, τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή ήταν άμεσα συνυφασμένη με την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας κατά τις εκλογές. Η Τουρκία γνωρίζει πως, όταν έχουμε εκλογές σε αυτόν τον τόπο (και μάλιστα διπλές, όπως αυτές του Μαΐου 2019), πολλές αντιδράσεις γίνονται με καθυστέρηση και παύουν να είναι αυτονόητες. Η Ελλάδα απέστειλε τις συνήθεις, υπηρεσιακές διαμαρτυρίες προς τον ΟΗΕ και κατήγγειλε γενικώς τις τουρκικές ενέργειες. Εκτοτε έχουν περάσει σχεδόν επτά χρόνια. Ολος ο κόσμος γνωρίζει με ακρίβεια τι διεκδικεί η Τουρκία στην περιοχή. Η Ελλάδα εξακολουθεί να μην έχει προσδιορίσει ποια θεωρεί ότι είναι τα ακριβή όρια της υφαλοκρηπίδας της στην Ανατολική Μεσόγειο. Απλώς διαμαρτύρεται στις τουρκικές ενέργειες...

Ολα αυτά επισημαίνονται για τους εξής τρεις λόγους: Κατ’ αρχάς, τις επόμενες εβδομάδες τα βλέμματα όλων θα είναι στραμμένα στις ανακοινώσεις που θα κάνει η EXXON-Mobil για τις έρευνες στο τεμάχιο 10. Πρόκειται για μια εταιρεία εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Οφείλει να ενημερώσει τους μετόχους της, εάν η μεγάλη επένδυση που έκανε για γεώτρηση στην Ανατολική Μεσόγειο είχε αποτελέσματα. Η ανακοίνωση θα ορίσει πολλά πράγματα.

Αναλόγως του μεγέθους του κοιτάσματος (μικρού ή μεγάλου) θα κριθούν η βιωσιμότητα του αγωγού EastMed, τυχόν κίνητρα για επόμενες γεωτρήσεις στην περιοχή, η επανέναρξη συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού υπό τους ίδιους δυσμενείς όρους του παρελθόντος, εντέλει το στρατηγικό αποτύπωμα Ελλάδας-Κύπρου στις νέες ισορροπίες της Ανατολικής Μεσογείου.

Το δεύτερο σημείο σχετίζεται με τις εναγώνιες κινήσεις της Τουρκίας να βγει από το αδιέξοδο της Ανατολικής Μεσογείου. Αρχικώς, προσπάθησε να παρεμποδίσει εμπράκτως τις έρευνες σε τεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ. Τα πολλαπλά μηνύματα του τελευταίου καιρού, με κορυφαίο αυτό του Aμερικανού υφυπουργού Εξωτερικών Μίτσελ ότι οι ΗΠΑ δεν θα δουν «φιλικά κανενός είδους παρενόχληση στα νερά της Κύπρου, ειδικά όταν εμπλέκονται αμερικανικά πλοία», ήσαν σαφή. Η Τουρκία στράφηκε αμέσως στη γνώριμη περιοχή του Αιγαίου. Εδώ οι διαφορές είναι σε διμερές επίπεδο, Ελλάδος - Τουρκίας

Συνεπώς είναι πιο εύκολα διαχειρίσιμες από την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο όπου εμπλέκονται πολλοί διεθνείς παίκτες. Αυτό, όμως, δεν κράτησε πολύ. Με οδηγία προς ναυτιλλομένους στις 3 Ιανουαρίου 2019 η Τουρκία ανακοίνωσε ότι το σεισμογραφικό σκάφος «Μπαρμπαρός» επρόκειτο να διεξαγάγει σεισμογραφικές έρευνες σε μεγάλο τμήμα της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και της κυπριακής ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο. Είναι οι περιοχές που διεκδίκησε η Τουρκία το 2012. Εως τώρα το «Μπαρμπαρός» συνήθιζε να ερευνά παρανόμως περιοχές της κυπριακής ΑΟΖ. Είχε πολλά χρόνια να εμφανιστεί στην υφαλοκρηπίδα του Καστελλόριζου και της Ρόδου. Αυτό σημαίνει αλλαγή στάσεως της Τουρκίας που πρέπει να προσέξουμε. Στο Καστελλόριζο η Τουρκία δεν ενοχλεί αμερικανικά συμφέροντα. Επιπλέον, η συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή έως τώρα έχει τυπικώς ως μόνον διεκδικητή την Αγκυρα.

Το τρίτο (και πλέον ανησυχητικό) σημείο συνδέεται με το ότι το 2019 είναι έτος εκλογών για την Ελλάδα. Η προεκλογική περίοδος έχει ήδη αρχίσει ατύπως και οι τόνοι θα είναι εξαιρετικά υψηλοί. Ο Ερντογάν θα προσπαθήσει να εκμεταλλευθεί το κενό, όπως έκανε και το 2012. Οι απαντήσεις στην Αγκυρα δεν πρέπει να υπαγορεύονται από το θυμικό ή να εξυπηρετούν προεκλογικές σκοπιμότητες για την είσοδο του ήσσονος κυβερνητικού εταίρου στην επόμενη Βουλή. Πρέπει να εντάσσονται σε έναν ευρύτερο σχεδιασμό που θα λαμβάνει υπ’ όψιν του δύο πράγματα: (α) το διακύβευμα είναι η απρόσκοπτη ολοκλήρωση του ενεργειακού προγράμματος της Κύπρου και (β) η Τουρκία θεωρεί ως αχίλλειο πτέρνα των ελληνικών θαλάσσιων διεκδικήσεων την περιοχή του Καστελλόριζου και θα επικεντρωθεί εκεί.

* Ο κ. Αγγελος Μ. Συρίγος είναι αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.  

KATHIMERINI
το είδαμε ΕΔΩ



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.