19 Ιουνίου 2015

«Ελεύθερη οικονομία», ή ελεύθερη κοινωνία; (μέρος 2ο)

συνέχεια από το 1ο μέρος

Γράφει ο Κώστας Λάμπος

Η άμεση-αταξική κοινωνική δημοκρατία δεν μπορεί να συνυπάρξει με θεσμούς ατομικής ιδιοκτησίας πάνω στα μέσα παραγωγής, γιατί αυτοί παράγουν κοινωνική ανισότητα, σχέσεις εξουσίας των λίγων ιδιοκτητών των μέσων παραγωγής και νομέων του πλούτου σε βάρος της υπόλοιπης εργαζόμενης κοινωνίας και συνεπώς παράγουν φτώχεια, σκοταδισμό, καταπίεση, ρατσισμό, φασισμό, άγονους ανταγωνισμούς, καταστροφικούς πολέμους και δυστυχία. Βέβαια οι οικονομικοί και πολιτικοί φορείς του καπιταλισμού, της αστικής-κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, φροντίζουν με κάθε πρόσφορο μέσον να παραπλανήσουν τους κατόχους μικρής μη παραγωγικής, μη κερδοφόρας, πλασματικής αξίας και συνήθως υποθηκευμένης ιδιοκτησίας του μικροαγρότη, του αυτοαπασχολούμενου και του μισθωτού εργαζόμενου, που συνήθως περιορίζεται σε κάποιο χωραφάκι, εργαλείο και σπίτι, με την μεγάλη ιδιοκτησία του βιομήχανου, του έμπορα, του μεγαλοαγρότη-τσιφλικά, του επιχειρηματία και εφοπλιστή για να τους κάνουν θιασώτες και υπερασπιστές της αφηρημένης έννοιας της ιδιοκτησίας γενικά. Αυτή η τακτική απενοχοποιεί τις τεράστιες περιουσίες των ολιγαρχών του πλούτου που εξασφαλίζουν την εξουσία των μεγαλοϊδιοκτητών μέσων παραγωγής και σφετεριστών του κοινωνικού πλούτου πάνω στους φτωχούς και κατά κανόνα πλασματικούς ιδιοκτήτες και σε ολόκληρη την κοινωνία. 

Με αυτή την έννοια και σε συνθήκες καπιταλισμού υπάρχουν δυό ειδών ιδιοκτησίες. Η μία, η μεγάλη ιδιοκτησία μέσων παραγωγής που παράγει πλούτο και εξουσία των κατόχων της πάνω στους εργαζόμενους και συνολικά πάνω στην κοινωνία και η άλλη, η μικρή πλασματική ιδιοκτησία που παράγει χρέη, άγχος και υποταγή στην εξουσία των τραπεζών που πρόσφεραν το τοκογλυφικό δάνειο για την απόκτησή τους και στην εξουσία του κράτους που επιβαρύνει τη μικρή ιδιοκτησία με ένα σωρό φόρους και έκτακτες δαπάνες που κραδαίνουν πάνω από το κεφάλι του μικροϊδιοκτήτη την απειλή του πλειστηριασμού και της απώλειας του χωραφιού, του εργαλείου και του μοναδικού σπιτιού.

Στην ουσία αυτές οι δυό μορφές ιδιοκτησίας είναι αντίθετης φύσης και λειτουργίας, γιατί η μια αποφέρει πλούτο και προσφέρει εξουσία και η άλλη φτώχεια και υποδούλωση και συνεπώς είναι εχθρικές μεταξύ τους, πράγμα που αποκαλύπτεται από την προϊούσα τάση της μεγάλης ιδιοκτησίας να απαλλοτριώνει αναγκαστικά και βίαια τη μικρή ιδιοκτησία. Κανένας άνθρωπος ερχόμενος στη ζωή δεν φέρνει κι ούτε παίρνει μαζί του ιδιοκτησία πεθαίνοντας. Καμιά ζωή δεν δικαιώνεται όταν ξοδεύεται με τον πιο αναξιοπρεπή τρόπο στον άχαρο και μίζερο αγώνα απόκτησης μιας αυθαίρετης κατοικίας πληρώνοντας μίζες, γρηγορόσημα, πρόστιμα, νομιμοποιήσεις, ακατανόητους φόρους αντί να ολοκληρώνεται γόνιμα στα πλαίσια μιας κοινωνίας της ισότητας, των κοινών οραμάτων, των κοινών αγώνων και των κοινών αγαθών, δημιουργώντας ευτυχία και πολιτισμό. Αλλά και καμιά κοινωνική οργάνωση, καμιά Πολιτεία δεν ανταποκρίνεται στο ρόλο της όταν εκατοντάδες χιλιάδες, ή και εκατομμύρια κατοικίες μένουν άδειες για να μην πέσουν οι τιμές ενοικίασης των υπόλοιπων, τη στιγμή που εκατοντάδες χιλιάδες και εκατομμύρια άτομα και οικογένειες μένουν άστεγες, χωρίς καμιά πρόνοια, εργασία, εισόδημα, τροφή και προοπτική.

Κι όλα αυτά συμβαίνουν όταν αποτελεί κοινή συνείδηση πως η πλήρης στέγαση του πληθυσμού θα ήταν πολύ οικονομικότερη, πολύ ανθρωπινότερη και πολύ δημιουργικότερη αν την αναλάμβανε η ίδια Πολιτεία με ένα πρόγραμμα κοινωνικής κατοικίας και πολεοδομικό σχεδιασμό που σέβεται τη Φύση, την παράδοση και τον άνθρωπο, θεσμός που υπάρχει ήδη ακόμα και σε κάποιες καπιταλιστικές κοινωνίες, με άριστα αποτελέσματα.

Κάθε οργανωμένη Πολιτεία, οφείλει να προσφέρει στους πολίτες της όλα όσα ο καθένας χρειάζεται για μια αξιοπρεπή ζωή σε συνθήκες ισοπολιτείας με αντάλλαγμα τις υπηρεσίες ανάλογα με τις κλίσεις και τις δυνατότητες του καθενός. Μια τέτοια οργάνωση της κοινωνίας θα έκανε περιττή την επιδίωξη απόκτησης ιδιοκτησίας, πλούτου και εξουσίας, θα ήταν φιλικότερη προς το φυσικό περιβάλλον, θα εξασφάλιζε ίσες ευκαιρίες για την ολόπλευρη ανάπτυξη όλων και σχέσεις συνεργασίας, αλληλεγγύης και αλληλοσεβασμού μεταξύ όλων των μελών της, πράγμα που θα απέτρεπε τις οικονομικές σπατάλες και κρίσεις, θα καθιστούσε περιττές τις κοινωνικές, εθνικές, φυλετικές, θρησκευτικές συγκρούσεις, τους καταστροφικούς πολέμους και την σημερινή καπιταλιστική βαρβαρότητα.

*
Αυτή είναι η πραγματικά ελεύθερη κοινωνία, που δημιουργήθηκε και εξελίχθηκε για εκατοντάδες χιλιάδες ή και για εκατομμύρια χρόνια στην νηπιακή ηλικία και στη μακρά και δύσκολη πορεία της ανθρωπότητας, ως κοινωνία της κοινοκτησίας, της κοινωνικής αυτοδιεύθυνσης και της ισοκατανομής, την οποία ανάκοψε και συνεχίζει να την αποτρέπει με την βίαιη εμφάνισή της και την εξουσιαστική θεσμική επιβολή της η ατομική ιδιοκτησία πάνω στα κοινόκτητα μέσα παραγωγής, παρά την διαχρονική και καθολική απαίτηση των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού για κοινωνική ισότητα, άμεση δημοκρατία και αταξική κοινωνία. Και είναι μύθος, ή σκόπιμο ψεύδος ότι τάχα ανήκει στην ανθρώπινη φύση η απόκτηση ιδιοκτησίας και εξουσίας σε βάρος άλλων ανθρώπων. 

Την ιδιοκτησία την επέβαλαν εγκληματικές συμμορίες για να εξουσιάζουν τους συνανθρώπους τους και η σχετικά πρόσφατη εμφάνιση της ιδιοκτησίας σε συνδυασμό με την γενικευμένη τραυματική εμπειρία της ανθρωπότητας από την τη φύση και τις συνέπειες της ατομικής ιδιοκτησίας πάνω στα μέσα παραγωγής οδηγεί στην πεποίθηση πως για μια ελεύθερη κοινωνία το ζητούμενο δεν είναι να μοιράσουμε τις ατομικές ιδιοκτησίες σε όλους, πράγμα που πολύ γρήγορα θα κατάληγε σε μια νέα ανισότητα, αλλά να καταργηθεί η ιδιοκτησία για όλους και να καταστήσουμε τον πλανήτη κοινό μας σπίτι, την μοναδική μεγάλη κοινή πατρίδα όλων μας και να κάνουμε τον πλούτο του κοινό κτήμα στην υπηρεσία των αμεσοδημοκρατικών τοπικών κοινωνιών, της ανθρωπότητας και του πολιτισμού της. 

Αυτή είναι η μεγάλη και βασική αντίθεση που κορυφώνεται στην εποχή μας, μεταξύ ‘ελεύθερης οικονομίας της αγοράς’ που εξουσιάζει βίαια την κοινωνία-ανθρωπότητα και της ελεύθερης κοινωνίας, που αναζητά με τη βοήθεια της σύγχρονης επαναστατικής επιστήμης και τεχνολογίας, δρόμους και τρόπους αυτοαπελευθέρωσής της από τον καπιταλισμό σε κάθε πιθανή εκδοχή του. Η εξέλιξη της ανθρωπότητας διδάσκει πως αυτός ο αγώνας είναι δύσκολος και γίνεται δυσκολότερος όσο οι κοινωνίες αναθέτουν την απελευθέρωσή τους σε διαπλεκόμενους επαγγελματίες πολιτικούς υπεργολάβους, υπαλλήλους του κεφαλαίου και σε ‘επαναστατικές πρωτοπορίες’ που λυσσασμένες για εξουσία καταστρέφουν κάθε φύτρο και κάθε πνοή της καινούργιας κοινωνίας, προσφέροντας πολύτιμες υπηρεσίες στο σύστημα της καπιταλιστικής βαρβαρότητας.

Παράλληλα η ιστορία διδάσκει αισιοδοξία, αφού ποτέ, πουθενά και καμιά εξουσία, καμιά ηγεμονία και καμιά βαρβαρότητα δεν κατάφερε να σταματήσει την πορεία της ανθρωπότητας προς έναν κάθε φορά καλύτερο κόσμο. Η διαρκής και ογκούμενη πίεση των κοινωνικών δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, της εργαζόμενης ανθρωπότητας συνολικά, που είναι συνάρτηση των αναγκών, των εμπειριών και της απόκτησης όλο και περισσότερης επιστημονικά έγκυρης και κοινωνικά χρήσιμης γνώσης, που γίνεται δύναμη και επίγνωση, δηλαδή απελευθερωτική συνείδηση, θα παραμερίσει κάποια στιγμή το ιστορικά τυμπανιαίο πτώμα του παρακμασμένου πια καπιταλισμού και θα αποκαταστήσει την ελεύθερη κοινωνία στην σύγχρονη μορφή της, την άμεση αταξική δημοκρατία στα πλαίσια ενός σύγχρονου, ώριμου, οικουμενικού ουμανιστικού πολιτισμού[6].

Η έννοια του πλούτου, σ’ αυτή την συναρπαστική κοσμογονική πορεία του Ανθρώπου και του Ανθρωπισμού, αρχίζει σταδιακά να μετριέται όχι πια με δολάρια, γεν, γουάν, ευρώ και φράγκα, αλλά με βαθμούς κοινωνικής ισότητας, αλληλέγγυας συνεργασίας, ελευθερίας, ευημερίας και ευτυχίας. Ένας καινούργιος κόσμος γεννιέται και είναι ο κόσμος των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, ο καινούργιος κόσμος της ελεύθερης κοινωνίας. 

Βιβλιογραφία

[1] Προυντόν Πιέρ Ζόζεφ, Τι είναι ιδιοκτησία, Εκδόσεις Γερ. Αναγνωστίδης, Αθήνα χ. χ. 
[2] Βλέπε, Λάμπος Κώστας, Αμερικανισμός και παγκοσμιοποίηση. Οικονομία του Φόβου και της Παρακμής, ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ, Αθήνα 2009. 
[3] Η καθολική ανδρική ψηφοφορία εφαρμόστηκε με χρονολογική σειρά:1864: ΕΛΛΑΔΑ, 1871: ΓΕΡΜΑΝΙΑ, 1874: ΕΛΒΕΤΙΑ, 1875: ΓΑΛΛΙΑ, 1879: ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ, 1884: ΒΡΕΤΑΝΙΑ (με περιορισμούς), 1888: ΣΕΡΒΙΑ, 1890: ΙΣΠΑΝΙΑ, 1893: ΒΕΛΓΙΟ, 1896: ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ (ΟΛΛΑΝΔΙΑ), 1898: ΝΟΡΒΗΓΙΑ, 1907: ΑΥΣΤΡΙΑ & ΣΟΥΗΔΙΑ, 1910: ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ, 1912: ΙΤΑΛΙΑ, 1915: ΔΑΝΙΑ, 1918: ΠΟΛΩΝΙΑ, Η εισβολή των αστών  στην ευρωπαϊκή σκηνή. Επικράτηση φιλελευθερισμού, εμφάνιση σοσιαλισμού και συνδικαλισμού 19ος αιώνας, https://istoriatexnespolitismos.wordpress.com/2013/06/21/%CE%B7 
[4] Δικαίωμα ψήφου σε βουλευτικές εκλογές οι γυναίκες απόκτησαν: 1893, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία, 1907, Φιλανδία, 1913, Νορβηγία, Δανία 1915, 1917 Ολλανδία, 1918, Αγγλία, 1919, Γερμανία, Αυστρία, Τσεχοσλοβακία, Ουγγαρία και Νότια Αφρική, 1920 ΗΠΑ, 1921, Πολωνία, Σουηδία και Καναδάς, 1931, Ισπανία, 1956 Ελλάδα, Η πάλη των γυναικών για το δικαίωμα ψήφου, Ελεύθερος Τύπος, 19-24.8.2013. 
[5] Λάμπος Κώστας, Αταξική Δημοκρατία και Ουμανισμός στον 21ο αιώνα, στο συλλογικό τόμο: Η Άμεση Δημοκρατία στον 21ο αιώνα, ΝΗΣΙΔΕΣ, Θεσσαλονίκη  2013. 
[6] Λάμπος Κώστας, Άμεση Δημοκρατία και Αταξική Κοινωνία. Η μεγάλη πορεία της ανθρωπότητας προς την κοινωνική ισότητα και τον ουμανισμό, ΝΗΣΙΔΕΣ, Θεσσαλονίκη 2012.



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.