Ο Αρχαίος Ελληνικός κόσμος ήταν ένας κόσμος φανταστικός, μυθικός αλλά και πραγματικός που ακόμη και με τα σημερινά τεχνολογικά επιτεύγματα δεν μπορούμε να τον πλησιάσουμε.
[Όλες οι πόλεις χτίζονταν αυτομάτως μόνο δια της μουσικής αρμονίας, επειδή οι πέτρες, τα ξύλα και τα λοιπά υλικά της οικοδομής έρχονταν αυτόματα στους τόπους αυτών θελγόμενα και κινούμενα εκ των μελωδιών. Τα δέντρα χόρευαν, τα όρη ανυψούντο, οι ποταμοί στέκονταν, τα θηρία εξημερώνονταν, τα όρνεα προσελκύονταν από την αρμονία και μελωδία των Μουσών. Ετσι καλλωπίστηκε, εκπολιτίστηκε και ευνομήθηκε άπασα η Ελλάς σαν κήπος πανέμορφος και σαν ιερότατος ναός και σαν πόλη με απερίγραπτο κάλλος, με καλλιτεχνήματα, δίκαιους νόμους στην ανθρωπότητα και οι πολίτες χαίρονταν τα δίκαια της ανθρωπότητας και της γλυκυτάτης ισονομίας, ισοτιμίας και ελευθερίας. Εκείνος που γινόταν βαρύτερος ή ξεπερνούσε τα όρια της ισότητας εθεωρείτο τύραννος και ο ισχυρότερος γινόταν μισητός]. Ο Παυσανίας γράφει: Ο καλλωπισμός της Ελλάδας έφτασε σε τέτοια ακμή ώστε δεν συγκρινόταν με τον ωραιότερο κήπο της Ευρώπης. Πεντακόσιους (500) χαλκούς ανδριάντες έκλεψε ο Νέρων από τον μαντείο των Δελφών και έμειναν ακόμη περισσότεροι από πέντε χιλιάδες (5.000) έργα των ενδόξων τεχνητών. Που γίνονται τέτοια πολιτιστικά έργα σήμερα;
Η Ευνομία ήταν τόσο καλή ώστε οι Ηλείοι ψήφισαν νόμο να μην διαβαίνουν οι γυναίκες τον Αλφειό όταν γίνονταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Αν βρισκόταν κάποια να διαβεί τον ποταμό θα ερίπτετο στο γκρεμό σύμφωνα με τον νόμο. Επτακόσια (700) χρόνια τηρείτο πιστά ο νόμος χωρίς φύλακες να ελέγχουν την εκτέλεση του. Δεν βρέθηκε γυναίκα να τον παραβιάσει. Και άλλα παρόμοια είναι άξια απορίας και θαυμασμού της ευνομίας και ισονομίας, χωρίς καμία βία, τυραννία και δεσποτισμό να ασκηθεί, αλλά μόνον η συλλογική και κοινή θέληση και προαίρεση. Ελάχιστες σήμερα κοινωνίες τηρούν οικεία βουλήσει τον νόμο χωρίς την παρουσία οργάνων της τάξεως και ελέγχου δια καμερών. Αλλά και πάλι παραβιάζονται οι νόμοι. Είναι και αυτή μια ειδοποιός διαφορά του Ελληνικού κόσμου σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο ακόμη και τον σημερινό τον δήθεν πολιτισμένο.
Ο νομοθέτης δεν δογμάτιζε τους νόμους με την τυραννική μάχαιρα ή το μαστίγιο, αλλά οι πολίτες με την βούληση τους ψήφιζαν τους νόμους και τους επικύρωναν δια του χρησμού σύμφωνα με την θέληση του θεού.
Διότι η βία και η άνομη ανάγκη προξενεί απείθεια, παρακοή, οργή και αντίθετα αποτελέσματα. Όπου ισχύει η βίαιη και άδικη επιβολή νόμων εκεί ισχύουν ληστείες, ατέλειωτοι φόνοι, αναρχία, πολυαρχία, παρακράτος, αταξία, ανησυχία στον κόσμο και δυστυχία αθεράπευτη. Ούτε οι αυστηρότατες ποινές, ούτε οι βάρβαρες φυλακές και τα βασανιστήρια δεν σταμάτησαν την κακία. Ο πολίτης από παιδί μορφώνεται μέσα στην οικογένεια και στο σχολείο και όταν μεγαλώσει στην κοινωνία να υπακούει ευσυνείδητα στους νόμους.
Η κοινωνία εκείνη ήταν διαφορετική από τις σημερινές, τις οποίες χαρακτηρίζω βαρβαρικές. Τότε ο πολίτης ήταν αυτός που ψήφιζε τους νόμους και αποφάσιζε για τη ζωή του. Ηταν ο στρατιώτης που προστάτευε την ελευθερία και ασφάλεια του και δεν διέθετε αντιπροσώπους να τον εκπροσωπούν. Ο πολίτης κληρωνόταν στα αξιώματα (κληρωτάς αιρείσθαι τας αρχάς). Μόνο οι στρατηγοί εκλέγονταν. Γιατί αυτοί έπρεπε να είναι γυμνασμένοι στο σώμα, να έχουν θάρρος και ευρωστία, να έχουν αυξημένα πνευματικά προσόντα, υπομονή, καρτερία στον κάματο, στις ταλαιπωρίες και στα δεινά του πολέμου, να γνωρίζουν την χρήση των όπλων και να υπακούουν στην πολιτεία. Όλοι τους ανεξαιρέτως Ιερείς, μάντεις, κήρυκες, τεχνίτες, γεωργοί, στρατιώτες ήταν κοινή υπόθεση όλων η προστασία της πόλεως. Ολοι είχαν την ίδια ευθύνη αλλά και τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις στην Πολιτεία. Αυτοί αποτελούσαν τη δύναμη της Δημοκρατίας.
Ο πολίτης πρέπει να φροντίζει για την βελτίωση της ζωής του και την διατροφή των παιδιών του. Ο χρησμός προέβλεπε να γυμνάζονται τα παιδιά προς τιμήν των Θεών και των Ηρώων. Ο Αθλητισμός λοιπόν έγινε νόμος προστατευόμενος από τον Θεό, η συνήθεια δε αυτή έγινε μάθημα σχολικά και έθιμο μαζί, ώστε όλα τα παιδιά και οι νέοι γυμνάζονταν προθύμως και φιλοτίμως σε καθορισμένη ώρα της ημέρας. Η Γυμναστική ήταν υποχρεωτική στα σχολεία. Διεξάγονταν και αγώνες στην διάρκεια των εορτών και τελετών και πανηγύρεων, στις οποίες προπορεύονταν τα παιδιά και τα κορίτσια συντεταγμένα και βαδίζοντας με βήμα με τον ρυθμό της μουσικής , έψαλαν ύμνους πατριωτικούς και προς τους θεούς. Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά και οι νέοι συνήθιζαν να ενεργούν ρυθμικά με τους ήχους της μουσικής, αλλά και να υποφέρουν την κόπωση, να έχουν υπομονή, ευταξία και να εμφανίζονται στην κοινωνία. Διοργάνωναν και αθλητικούς αγώνες με έπαθλα και βραβεία για τους νικητές δάφνινα στεφάνια ή από ελιά.
Οι οπλίτες βάδιζαν ένοπλοι πεζοί και οι ιππείς με τους ίππους των σε ρυθμό σάλπιγγος όπως συνέβαινε στην εκστρατεία, για να αντλούν θάρρος από τα εμβατήρια.
Οι Ελληνίδες ακολουθούσαν την πομπή καλοντυμένες, στολισμένες με τα ωραιότερα φορέματα και κοσμήματα τους για να προσδώσουν επισημότερο χαρακτήρα στην τελετή και για λόγους επιδείξεως της γυναικείας ομορφιάς, κομψότητας, αλλά και ματαιοδοξίας, αλαζονείας και κουφότητας. Γιατί και το γυναικείο φύλο με την ομορφιά του ενθουσίαζε τους άνδρες και τους νέους και τους παρακινούσε να γίνουν καλύτεροι, ισχυρότεροι και δυνατότεροι.
Μετά την τελετή επακολουθούσε μέγα γλέντι και πάνδημο φαγοπότι, προς τέρψη, ευφροσύνη, χαρά, αγαλλίαση, με χορό, μουσική σε ανοικτούς χώρους και σε σκηνές σε στρατόπεδα. Μετά δε την ευωχία επακολουθούσε επίδειξη αρετής, και διδαγμάτων πολεμικής τέχνης, αγώνες δρόμου, πάλης, παγκρατίου, οσχοφορίων, λαμπαδοφορίων και άλλων προς τιμήν του θείου. Τέλος, λάμβανε χώρα και ναυμαχία τριήρων στο Σούνιο προς τιμήν του Ποσειδώνα.
Σχολιασμός:
1/ Το αντιπροσωπευτικό πολίτευμα ΔΕΝ είναι Δημοκρατία. Σήμερα η τεχνολογία μπορεί να οργανώσει το Πολίτευμα της Αμεσης Δημοκρατίας, όπως ήταν στην Αθήνα. Η Άμεση Δημοκρατία είναι το πολίτευμα που φέρνει την πλήρη ισορροπία στην κοινωνία.
2/ Αν κανείς επισκεφθεί αρχαιολογικούς χώρους και δει πανάρχαια τεράστια τεμάχια λαξευμένων αψίδων και στηριγμάτων προπυλαίων, καθώς και τεράστιους ογκόλιθους "κυκλώπειων τειχών" ασφαλώς διερωτάται πως σήκωσαν αυτά τα τεράστια σε βάρος και μέγεθος αντικείμενα και πως μετέφεραν σε μεγάλες αποστάσεις στις θέσεις που βρέθηκαν; Από την άλλη μεριά απορεί και προβληματίζεται με τα όσα διαβάζει σε αρχαία κείμενα για αδιανόητες ικανότητες εκείνων, χωρίς να έχουν αφήσει ίχνη της τεχνολογικής υποδομής τους, εκτός από αόριστους υπαινιγμούς για αόρατες δυνάμεις που ενεργούσαν για λογαριασμό τους, όπως αναφέρονται ανωτέρω.
3/ Ο καλλωπισμός της Ελλάδος ήταν καθ' υπερβολήν ώστε και σήμερα που έχουμε όλα τα τεχνικά μέσα δεν μπορέσαμε να τον πλησιάσουμε. Αίνιγμα είναι και η καλαισθησία εκείνων των απλών πολιτών.
4/ Άξια θαυμασμού η πάνδημη ευσυνειδησία πειθαρχία και υπευθυνότητα των πολιτών, οι οποίοι σέβονταν τους νόμους. Τους θεωρούσαν θείους και χρησμούς των θεών και ουδείς διενοήτο να τους παραβιάσει.
5/ Ο Αθλητισμός και η Μουσική ήταν στοιχεία της παιδείας της φυλής μας από αμνημονεύτων χρόνων.
6/ Η αγάπη προς την πατρίδα γινόταν εμπράκτως και όχι όπως θέλουν σήμερα οι δήθεν «προοδευτικοί» να καταργήσουν τις παρελάσεις, στις εθνικές εορτές, τα σύμβολα των ηρώων κ.α. Οι σοφοί πρόγονοι μας έδωσαν τον τρόπο εορτασμού σε όλους τους πολιτισμένους λαούς. Αρκετά από τα πατρογονικά στοιχεία πέρασαν και στις εθνικές μας επετείους.
7/ Η άσκηση προς πόλεμο των νέων ήταν καθολική και συνεχής. Ο κάθε πολίτης ήταν συγχρόνως και στρατιώτης και συνεχώς ελάμβανε εκπαίδευση ώστε να είναι ετοιμοπόλεμος. Σήμερα όλα αυτά ξεχάστηκαν σαν αναχρονιστικά και αυτό δημιουργεί την μέγιστη αδυναμία της Ελλάδος και όχι ανεπαρκής εξοπλισμός ή το ολιγάριθμο της φυλής μας. Λείπει κατ' αρχήν η πολιτική βούληση της ηγεσίας και η αδιαφορία των πολιτών ότι άλλοι είναι υπεύθυνοι για την άμυνα της χώρας του.
8/ Οσχοφόρια ήταν το άναμμα της φωτιάς και ο πέριξ αυτής ο χορός. Η φωτιά πανάρχαια συμβόλιζε την μεταμόρφωση, την ανανέωση και τον εξαγνισμό και θεωρείτο πηγή της ζωής. Ο Πλάτων την συνέδεε με την αθανασία της ψυχής. Ο Αριστοτέλης και οι Στωικοί την θεωρούσαν «Πρώτη Αιτία» της δημιουργίας. Ο Ηράκλειτος (5ος αι. π.Χ.) θεωρούσε το Πυρ σύμβολο της αλλαγής. Ελεγε "τα πάντα ρει" και ότι το μόνο σταθερό είναι το «Όν» ήτοι το Πυρ, που δεν είναι η εκδηλωμένη φλόγα, αλλά αυτή από όπου πηγάζουν τα πάντα. Ταύτιζε τη φλόγα με το ανήσυχο Πνεύμα και χαρακτήριζε την φλόγα σύμβολο σοφίας και γνώσης. Πιο κοντά στον αρχαίο Ελληνικό κόσμο από πλευράς ηθών-εθίμων είναι η Ελλάς, ενώ από πλευράς δημοκρατίας η Βρετανία.
(1/8/25)
*Αμφικτύων ο Υποστράτηγος ε.α Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης
Συγγραφέας, Μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών
amphiktyon@gmail.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου