16 Ιουλίου 2025

Κατέγραψε την αρχαία Ελλάδα με το χέρι, χωρίς GPS πριν 600 χρόνια. Τον έλεγαν Κυριάκο...

Γράφει ο Γρηγόρης Κεντητός Χρόνος ανάγνωσης: 3 λεπτά  
 
Ήταν μόλις 25 ετών όταν άφησε την πόλη του, την Ανκόνα της Ιταλίας, για να περιηγηθεί στα ερείπια ενός χαμένου κόσμου. Δεν κρατούσε κάμερα, δεν είχε χάρτες, και φυσικά δεν υπήρχε GPS. Είχε μόνο περγαμηνή, μελάνι, στυλό και ένα πάθος που έμοιαζε με αποστολή. Το όνομά του ήταν Κυριάκος Ανκωνίτης — και θεωρείται σήμερα ο πρώτος αρχαιολόγος της ιστορίας, αιώνες πριν ιδρυθεί η επιστήμη της αρχαιολογίας. 
 
Το πρώτο ταξίδι: Ελλάδα, πριν πέσει η Κωνσταντινούπολη 
 
Το έτος ήταν 1435. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία ετοιμαζόταν να σαρώσει την Ανατολή, και η Αναγέννηση μόλις ξεκινούσε στη Δύση. Ο Κυριάκος δεν ήταν λόγιος της αυλής, αλλά έμπορος. Η επιθυμία του όμως δεν ήταν να πλουτίσει. Ήταν να σώσει την αρχαιότητα της Ελλάδας, της Ρώμης και της Ανατολής, πριν την αφανίσει ο χρόνος ή ο πόλεμος. 
 
Σπάρτη, Βοιωτία, Αιτωλία: Τα κατέγραψε πριν τα γκρεμίσουν 
 
Πέρασε από τη Σπάρτη, την Αιτωλία, τη Βοιωτία, τη Ρόδο, την Αττική, την Κύπρο, το Άργος, τη Μυτιλήνη, καταγράφοντας ναούς, αρχαίες επιγραφές, θέατρα, μνημεία και νεκροταφεία. Αντέγραφε λέξη προς λέξη ελληνικά και λατινικά κείμενα, ζωγράφιζε με το χέρι του ολόκληρα μνημεία, στήλες και κιονόκρανα, κι έδινε ξανά ζωή σε πέτρες που οι ντόπιοι δεν ήξεραν καν ότι ήταν σημαντικές. 
 
Έσωσε επιγραφές που δεν υπάρχουν πια 
 
Πολλά από τα ευρήματα του είναι σήμερα χαμένα ή καταστραμμένα. Όμως χάρη στον ίδιο, οι επιγραφές σώθηκαν σε αντίγραφα. Αν δεν τις είχε αντιγράψει ο Κυριάκος, δεν θα υπήρχαν πουθενά — ούτε σε μουσεία, ούτε σε βιβλία. Οι σημειώσεις του έγιναν θησαυρός για τη μετέπειτα αρχαιολογία. Πολλοί ιστορικοί ομολογούν ότι δίχως αυτόν, η μελέτη του αρχαίου κόσμου θα είχε τεράστια κενά. 
 
Ο πρώτος που αγάπησε τις πέτρες σαν να ήταν άνθρωποι 
 
Στην εποχή του, δεν τον έλεγαν «αρχαιολόγο». Τον έλεγαν «φιλόπατρι» και «θαυμαστή των αρχαιοτήτων». Όμως όσα έκανε, δεν είχαν προηγούμενο. Ο ίδιος διατηρούσε αρχεία χιλιάδων επιγραφών και περιγραφές από περισσότερα από 200 σημεία του ελληνικού κόσμου. Η επιστημονική του ακρίβεια εντυπωσιάζει ακόμη και σήμερα: σημείωνε τοποθεσίες, μεταφράσεις, ιστορικά σχόλια και χρονικές ενδείξεις — σαν να έγραφε μια εγκυκλοπαίδεια του αρχαίου κόσμου χωρίς πρόσβαση σε καμία προηγούμενη πηγή. 
 
Ο θησαυρός που άφησε πίσω του 
 
Η σύγχρονη έρευνα αναγνωρίζει πια ότι ήταν ο πρώτος που ένιωσε την ανάγκη να προστατεύσει τη μνήμη του παρελθόντος ως δημόσιο καθήκον. Ήταν ο πρώτος που είδε τις πέτρες της Ελλάδας σαν κάτι περισσότερο από δομικά υλικά: σαν τεκμήρια πολιτισμού. Και τα ταξίδια του, όπως εκείνο του 1435 στην Αιτωλία και τη Σπάρτη, ήταν το ξεκίνημα μιας ιδέας που αργότερα θα γινόταν επιστήμη. 
 
Ο Κυριάκος Ανκωνίτης πέθανε γύρω στο 1453. Ίσως δεν έμαθε ποτέ ότι η Κωνσταντινούπολη έπεσε την ίδια χρονιά. Αλλά είχε προλάβει κάτι εξίσου σημαντικό: να σώσει τη μνήμη της αρχαίας Ελλάδας πριν χαθεί για πάντα. 
 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 9:00 π.μ.
Κατηγορία Θέματος ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.