Εμείς οι Έλληνες φημιζόμαστε για την δημιουργική μας φαντασία μας που μας έχει κάνει επιδέξιους σε πολλά πράγματα, ένα από αυτά είναι και η λαϊκή μας παράδοση όπου έχει δημιουργήσει απίστευτες ιστορίες και δοξασίες, όλες τους όμως φτιαγμένες στα μέτρα και τα σταθμά του ελληνισμού, μάλιστα έχουν ενσωματωθεί στις σύγχρονες δοξασίες και μνήμες από την αρχαιότητα.
Μια από αυτές είναι και αυτή που άφορα τα δαιμόνια ή ξωτικά που βγαίνουν από τα έγκατα της γης το Δωδεκαήμερο και κάνουν τα μύρια όσα στους ανθρώπους. Μαγαρίζουν φαγητά, ανακατεύουν τα πάντα, πειράζουν τις γυναίκες, σκανδαλίζουν τους ιερείς και ότι άλλο μπορεί να βάλει ο νους σας. Αναφερόμαστε σε αυτά τα μικρά μαύρα πλάσματα τους καλικάντζαρους, που άλλα είναι πειραχτήρια και άλλα είναι πιο επικίνδυνα για τους ανθρώπους. Βεβαία τα χρόνια περνούν και φέρνουν μαζί τους αλλαγές, άλλες ευχάριστες και άλλες δυσάρεστες, που αλλοιώνουν αυτές τις δοξασίες ή φέρνουν καινούργιες. Εμείς όμως από εδώ ας κρατήσουμε ζωντανή την δοξασία για τους καλικάντζαρους που κρατάει από την αρχαιότητα και την βρίσκουμε στις δύο χώρες του ελληνισμού Ελλάδα – Κύπρο, πάντα βεβαίος με διαφορετικές κατά τόπους, παραλλαγές.
Αυτά τα αντιπαθή ξωτικά έχουν κάποιες ιδιότητες που τους τις έχει αποδώσει η λαϊκή μας παράδοση, ας τις δούμε μια - μια λοιπόν και για να μην παρεξηγηθεί κανένας τους και έχουμε τίποτα ανεπιθύμητες επισκέψεις, ας τους βάλουμε αλφαβητικά ξεκινώντας από τον:
Αρχικαλικάντζαρος Μανδρακούκος: ο τραμπούκος της παρέας, Είναι κοντός και χοντρός, έχει πόδια τράγου (θυμίζει τον Πάνα της μυθολογίας), είναι κακάσχημος και καραφλός. Πιστεύεται ότι είναι επικίνδυνος, γιατί ενώ κατά την διάρκεια της ημέρας κρύβεται στα χαλάσματα, το βραδάκι ξεμυτίζει και όπου βρει γυναίκες που περπατούν στο δρόμο είτε νιές είτε γριές, τους αλλάζει τα φώτα στο πείραγμα.
Βατρακούκος: αδελφέ μου όνομα και πράγμα, μπορεί να είναι μεγάλος σε μέγεθος αλλά όπως μαρτυρά και το όνομα του είναι πέρα για πέρα για ολόιδιος βάτραχος.
Καταχανάς: αυτόν θα τον βρούμε να μασουλάει συνεχεία, με άλλα λόγια τρώει τον αγλέορα και όταν ρεύεται, φευγάτε ποδαράκια μου, τέτοια βρώμα βγάζει.
Κατσικοπόδαρος ή Μέγας Καλικάντζαρος: τώρα Μέγας με ένα κατσικίσιο ποδάρι, φαλακρός και κασίδας, κάπως δύσκολο, έχει όμως άλλες χάρες, είναι κακορίζικος, γρουσούζης και ελεεινός και όπου βρεθεί και σταθεί με το κατσικίσιο του ποδάρι τα κάνει όλα ρημαδιό.
Κουλοχέρης: σαφώς όχι αυτός των τυχερών παιχνιδιών, αλλά ένας τυπάκος που έχει από την μια πλευρά του κοντό και από την άλλη μακρύ χέρι, ενώ μπερδεύεται συνέχεια και σωριάζεται χάμω.
Κοψομεσίτης: τούτος εδώ δεν φτάνει που έχει καμπούρα είναι και κουτσός, που έχει όμως μια αδυναμία, είναι οι τηγανίτες με το μέλι για τις οποίες τρελαίνεται.
Κοψαχείλης: με κάτι δοντάρες τόσες με το συμπάθιο, που βγαίνουν έξω από τα χείλη του. Θα τον δούμε με την αδυναμία του, δηλαδή να φορά ένα ψεύτικο καλυμμαύχι και να σκανδαλίζει τους ιερείς.
Κωλοβελόνης: μάλλον του ταιριάζει καλύτερα το μακαρόνις, εφόσον είναι στενόμακρος, κάτι που τον βοηθά να χώνεται μέσα από τις κλειδαρότρυπες. Είναι γρήγορος και ταχύς στην κίνηση του, ενώ η ουρά του είναι μυτερή.
Μαγάρας: αυτός έχει μια κοιλιά που θα ζήλευε και ο γνωστός Λούκουλος και του αρέσει να αμολά τις πορδές του πάνω στα φαγητά των ανθρώπων.
Μαλαγάνας: αυτός είναι πονηρή και άτιμη φάρα, γιατί με γλυκά λόγια ξεγελά τους πιτσιρικάδες και τους βουτάει τα γλυκάκια τους.
Μαλαπέρδας: αυτουνού η κύστη είναι ασυγκράτητη και αποτελεί άμεσο κίνδυνο για τις νοικοκυρές, γιατί ο μπαγάσας περιμένει να βάλουν το φαΐ στην χύτρα και μετά τους το κατουράει, καλό είναι λοιπόν οι νοικοκυρές να βάζουν πάντα το καπάκι στις κατσαρόλες τους.
Πλανήταρος: ένας καλικάντζαρος που αλλάζει την μορφή του είτε σε ζώο, είτε σε κουβάρι και με τον τρόπο αυτό μπορεί να πλανεύει και να ξεγελά τους ανθρώπους.
Παρωρίτης: καλοί μου άνθρωποι αυτός έχει μια μύτη σαν του ελέφαντα. Βγαίνει αξημέρωτα λίγο πριν ακουστούν τα πρώτα κοκόρια και έχει την μανία να κλέβει τις φωνές των ανθρώπων.
Περίδρομος: άλλο αστέρι αυτό και τούτος είναι μεγάλος λιχουδιάρης της οικογενείας των καλικατζαρέων.
Πρώτος ή Παγανός: αυτός ο λεβέντης είναι κουτσός, και αυτό σύμφωνα με την παράδοση συνέβη έξω από έναν αλευρόμυλο. Εκεί είχε στήσει παγανιά στην Μάρω που του άρεσε. Η κοπέλα είχε φορτώσει το γάιδαρό της αλεύρι και ετοιμάζονταν να φύγει, τότε αυτός πετάχτηκε μπροστά της και την κυνήγησε, αυτή πήγε και κρύφτηκε πίσω από τα σακιά με το αλεύρι, όταν πλησίασε λοιπόν για να την πιάσει, το γαϊδούρι λαχτάρησε και άρχισε να κλωτσάει ε, μια από όλες τον βρήκε και τον σακάτεψε. Γυναικάς μεν άλλα και λάτρης της στάχτης, που την βρίσκει πηδώντας στα τζάκια μέσα από τις καμινάδες, απεχθάνεται όμως την φωτιά που δε θέλει ούτε να την μυρίσει. Ξέροντας τα χούγια του οι νοικοκυρές και για να τον αποφύγουν φροντίζουν να έχουν κατά το 12ημερο πάντα φωτιά αναμένη και αν θέλουν να τον τρομάξουν ακόμα περισσότερο ρίχνουν που και που αλάτι, που σκάει όταν έρθει σε επαφή με την φωτιά και κάνει θόρυβο.
Ωραία οι καλικάντζαροι είναι σκανδαλιάρηδες, επικίνδυνοι, ανακατωσούρες, πως λοιπόν τους αντιμετώπιζαν οι άνθρωποι;
Οι τρόποι είναι πολλοί και διαφορετικοί είτε για να τους εμποδίσουν, είτε να τους απασχολήσουν
α) Με καρφιά στην καπνοδόχο, για να μην μπορούν να περάσουν.
β) Με συρμάτινο φράχτη στην καπνοδόχο.
γ) Κόσκινο στην καμινάδα του σπιτιού, μέχρις να μετρήσουν τις τρύπες του κόσκινου να έχει ξημερώσει και να ξεκουμπιστούν.
δ) Αρμυροκούλουρες που τις κρεμούσαν γύρω από το τζάκι για να τις φάνε και να φαρμακωθούν.
ε) Με πονηριά και εξυπνάδα.
Υπάρχει στην παράδοση μας και μια ωραία αφήγηση, κάποτε λέει ήταν τέτοιες ημέρες γιορτινές και μια γριά έψηνε τηγανίτες, όταν ξαφνικά άκουσε μια ψιλή φωνή μέσα από το τζάκι να της λέει: «Ζαζάκα, δος μου μια τηγανίτα». Σήκωσε η γρια το κεφάλι της και τότε τον είδε τον μουστερή, χωρίς να χάσει την ψυχραιμία της του άπαντα «βρε κατέβα λίγο πιο κάτω». Αυτός που του έτρεχαν τα σάλια από την μυρωδιά κατέβηκε και ξαναζήτησε τηγανίτα. Όποτε η γρια του λέει «μα δε σε φτάνω να στη δώσω έλα πιο κοντά», όταν ήρθε πλέον στο πλάι της του πέταξε το ζεματισμένο λάδι από το τηγάνι. Ο καλικάντζαρος οργισμένος όρμησε να την πνίξει, του έδειξε όμως τον σταυρό πάνω από την πόρτα, που τον σχηματίζουμε στα σπίτια μας με τον καπνό του κεριού που φέρνει το άγιο φως σε κάθε Ανάσταση και ακόμη τρέχει και δεν φτάνει.
Αυτές είναι οι ιδιότητες τους και οι σκανδαλιές τους, λιχουδιάρικα δαιμόνια, πειραχτήρια, σκανδαλιάρηδες, σαματατζήδες δεν άφηναν τους ανθρώπους σε ησυχία, ήταν όμως κουτοί. Βεβαίως όλα αυτά είναι ένα μικρο μόνο δείγμα και επίκαιρο λόγω των ημερών της δημιουργικής φαντασίας του έθνους των Ελλήνων.
ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ και ακόμα ΟΜΟΡΦΌΤΕΡΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΆ με ΕΙΡΉΝΗ και ΥΓΕΙΑ και ας προσπαθήσουμε να τηρήσουμε τα ήθη και έθιμα μας, που σταδιακά έχουν αρχίσει να ξεθωριάζουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου