27 Οκτωβρίου 2024

Η 28η Οκτωβρίου στα Δωδεκάνησα, το ΟΧΙ του Αιγαίου

Γράφει ο Θεοφάνης Μαλκίδης 

Το 1940, η 28η Οκτωβρίου, το έπος της Βορείου Ηπείρου, η αντίσταση των Ελληνίδων και των Ελλήνων, αποτελεί μία ιδιαίτερη στιγμή για το έθνος μας και σίγουρα, εκ του αποτελέσματος, παραμένει μία καθοριστική πράξη για την εξέλιξη της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας ιστορίας (χωρίς υπερβολή….)

Η ελληνική αντίσταση στον εισβολέα έχει πολλές πτυχές, αρκετές γνωστές, και άλλες τόσες άγνωστες και όσο περνά ο καιρός, λόγω της εκκρεμότητας των σχεδόν οκτώ χιλιάδων πεσόντων στρατιωτών οι οποίοι παραμένουν ατυατοποίητοι και άταφοι, το αίτημα για όσο δυνατόν λεπτομερέστατη ιστορική έρευνα παραμένει ενεργό.

Μέσα στο έπος του 1940-1941 ενάντια στους Ιταλούς εισβολείς, υπάρχει και ένα άλλο από Έλληνες που ήταν ήδη σκλαβωμένοι στους φασίστες του Μουσολίνι. Και αναφέρομαι στον Ελληνισμό της Δωδεκανήσου, ο οποίος έδειξε πριν την 28η Οκτωβρίου, αλλά και μετά ότι η αντίσταση ήταν η παλλαϊκή και πανελλήνια (πλην δοσίλογων) στάση.

Είχε προηγηθεί η πατριωτική πράξη των Δωδεκανησίων ενάντια στην προσπάθεια εξιταλισμού τους, ενάντια στο κλείσιμο των σχολείων και εκκλησιών, ενάντια στην κατοχή. Έτσι όπως ήταν αναμενόμενο οι Ιταλοί συνέχισαν την ανθελληνική τους πολιτική στα Δωδεκάνησα και μετά την κήρυξη του πολέμου.

Τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 , όσοι Έλληνες ηλικίας 18 έως 60 ετών διατηρούσαν την ελληνική υπηκοότητα, ειδοποιήθηκαν από τους Ιταλούς να πάρουν τα προσωπικά αντικείμενα και να παρουσιαστούν στην Αστυνομία, ενώ από εκεί μεταφέρθηκαν στην τάφρο της Παλιάς Πόλης της Ρόδου, μένοντας κρατούμενοι μέσα σε άθλιες συνθήκες για αρκετούς μήνες.

Οι Δωδεκανήσιοι δεν είχαν ελληνική υπηκοότητα αφού βρισκόταν υπό ιταλική κατοχή και ελληνική υπηκοότητα είχαν μόνο όσοι είχαν έρθει αργότερα από την ελεύθερη Ελλάδα και είτε είχαν εγκατασταθεί μόνιμα, είτε μετακινούνταν συχνά μεταξύ Ελλάδας και Δωδεκανήσων για εμπορικούς λόγους. Η κράτησή τους έληξε τον Απρίλιο του 1941, λίγες μέρες μετά τη συνθηκολόγηση που υπέγραψε ο Τσολάκογλου με τους Γερμανούς και μετά από απαίτηση των ηττημένων Ιταλών και με αυτούς.

Την ίδια ώρα όμως που γινόταν οι συλλήψεις στα Δωδεκάνησα, Έλληνες καταγόμενοι από αυτά, συγκεντρώθηκαν στους χώρους των Συλλόγων τους στην Αθήνα, ώστε να μπορέσουν να γίνει η κατάταξή τους στο μαχόμενο Ελληνικό Στρατό.

Αποτέλεσμα αυτών των ενεργειών ήταν η ίδρυση του Συντάγματος Δωδεκανησίων Εθελοντών, στο οποίο κατετάγησαν εκατοντάδες Δωδεκανήσιοι από όλα τα νησιά πολεμώντας τους Ιταλούς εισβολείς στη Βόρειο Ήπειρο, εκεί όπου ο πρώτος πεσόντας Έλληνας αξιωματικός ήταν ο υπολοχαγός Αλέξανδρος Διάκος από τη Χάλκη.

Επιπλέον, μετά την κατάρρευση του μετώπου εκατοντάδες Δωδεκανήσιοι διέφυγαν με πρωτοφανείς κινδύνους λόγω της στυγνής στάσης των Ιταλών κατακτητών και μέσω Τουρκίας και Παλαιστίνης, βρέθηκαν στην Αίγυπτο και συνέχισαν στις τάξεις του Ελληνικού στρατού την αντίσταση στους Γερμανούς και τους συμμάχους τους Ιταλούς, κ.ά.

Ακόμη υπάρχει και ένα περιστατικό το οποίο, εν πολλοίς παραμένει άγνωστο, δείχνοντας την αγωνιστικότητα και την αποφασιστικότητα των Δωδεκανησίων για αντίσταση στην ιταλική κατοχή και εισβολή και την ένωση με την Ελλάδα.

Τη νύχτα της 17ης προς 18ης Νοεμβρίου 1940 ο Δωδεκανήσιος, από την Κάρπαθο ιατρός Βάσσος Βέργης μαζί με οχτώ συμπατριώτες του και τρεις ναύτες ξεκίνησαν από τη Σάμο με ένα καΐκι και αποβιβάστηκαν στο ιταλοκρατούμενο και Δωδεκανησιακό άκρο στα βόρεια, Αγαθονήσι. Σκοπός τους ήταν να πιάσουν Ιταλούς αιχμαλώτους για να συγκεντρώσουν πληροφορίες για τις Ιταλικές δυνάμεις στα Δωδεκάνησα. Στο Αγαθονήσι υπήρχαν οχτώ καραμπινιέροι (χωροφύλακες) και δεκαπέντε καταδρομείς.

Ο Βεργής μαζί με τους συναγωνιστές του σκότωσαν δύο χωροφύλακες, αιχμαλώτισαν τους υπόλοιπους και επέστρεψαν στη Σάμο. Οι Ιταλοί για αντίποινα βομβάρδισαν την πρωτεύουσα της Σάμου, το Βαθύ και το Πυθαγόρειο, χωρίς πολλές ζημιές για τους δύο οικισμούς, ενώ η απήχηση της πράξης των Δωδεκανησίων στο ηθικό του Ελληνισμού ήταν μεγάλη σημασίας. Μάλιστα κατά γενική απαίτηση ο Βάσσος Βέργης και οι συμπολεμιστές του παρασημοφορήθηκαν σε τελετή που έγινε στην Αθήνα.

Οι Δωδεκανήσιοι, παρότι υπό κατοχή από τους Ιταλούς, αγωνίστηκαν, συμπαραστάθηκαν στους μαχόμενους συμπατριώτες τους και αντιστάθηκαν στη συνέχεια και στους Γερμανούς, οι οποίοι έγιναν οι νέοι κατακτητές στην ιδιαίτερη πατρίδα τους μετά την ιταλική συνθηκολόγηση το 1943. Μάλιστα στη Δωδεκάνησο και συγκεκριμένα στην Κω, έγινε η τελευταία δολοφονία Ελληνίδων και Ελλήνων, λίγες μέρες πριν το τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, όταν την 16η Απριλίου 1945 πραγματοποιήθηκε η εκτέλεση του Θεόκριτου Κώστογλου, της Σταματίας Περή, και της Ανεζούλας Πατάκου-Tρουμούχη, η οποία ήταν έγκυος….

Στα Δωδεκάνησα όμως γράφτηκε και ο επίλογος της τραγικής Ναζιστικής κατοχής, όταν έγινε στη Σύμη την 8η Μαΐου 1945, η συνθηκολόγηση των Γερμανικών δυνάμεων.

Έσχατο, αλλά όχι τελευταίο: Οι ενδεικτικές αναφορές για την 28η Οκτωβρίου στα Δωδεκάνησα, για το ΟΧΙ στο Αιγαίο, έχουν την προέκτασή της στο σήμερα, με οδηγό το ιστορικό χθες. Την περίοδο που ο Ελληνισμός αγωνιζόταν για την ελευθερία του, η Τουρκία αρχικώς με την Ναζιστική Γερμανία και στη συνέχεια με τη Μεγάλη Βρετανία, διαπραγματευόταν την είσοδό της στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, με «έπαθλο» τα Δωδεκάνησα, το Αιγαίο. 

Είναι ορατό, είναι ξεκάθαρο τι εννοούμε. Η συγκυρία για την 28η Οκτωβρίου για τα Δωδεκάνησα, για το Αιγαίο δείχνει ότι η αντίσταση είναι η μοναδική μας ανάλογη και αντίστοιχη με την ιστορία μας, στάση έναντι στους κάθε εισβολείς και στη νέα τουρκική αμφισβήτηση της εθνικής μας κυριαρχίας.




Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.