Την περασμένη Άνοιξη είχα συμμετάσχει σε μια εκδήλωση που είχαν οργανώσει ελληνορωσικοί σύλλογοι για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ευρώπη με τη νίκη επί της ναζιστικής Γερμανίας. Εκεί, μεταξύ των άλλων, είχα υποστηρίξει ότι ο Κόκκινος Στρατός είχε πολύ σημαντικότερη προσφορά στην κατανίκηση των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων από ό,τι οι Δυτικές Δυνάμεις. Το γεγονός αυτό προκάλεσε την (ύποπτα καθυστερημένη) οργανωμένη αντίδραση ενός περίεργου και διευρυμένου πλέγματος λογαριασμών στα social media, οι οποίοι παρουσίασαν ξεκομμένα κομμάτια από την ομιλία μου, αλλοιώνοντας το νόημα της.
Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η ταυτότητα και το modus operandi των λογαριασμών αυτών, επειδή δείχνει ότι λειτουργούν στο πλαίσιο κοινού σχεδιασμού κι όχι μόνο αναφορικά με τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το εναρκτήριο λάκτισμα έγινε από λογαριασμούς με σαφείς και δηλωμένες ναζιστικές θέσεις και συνεχίστηκε από λογαριασμούς με σημαντική απήχηση στο κοινό θεμάτων Άμυνας, με μισαλλόδοξη ρητορική, που δεν δηλώνονται όμως ως νεοναζιστικοί. Το πλέγμα των λογαριασμών είναι εντονότατα αντιρωσικό και δεν αναφέρομαι μόνο στις πολιτικές του Κρεμλίνου αλλά και στον ρωσικό λαό, τον οποίο χαρακτηρίζουν με ακραίους υποτιμητικούς και ρατσιστικούς όρους.
Κατά φαινομενικά παράδοξο τρόπο, οι πιο επιδραστικοί από τους λογαριασμούς αυτούς, παρά το σωβινιστικό τους περιτύλιγμα, είναι διαλλακτικοί έως φιλικοί έναντι της Άγκυρας και προωθούν θέσεις του τύπου «Στην Κάσο δεν έγινε τίποτα και όσοι υποστηρίζουν ότι έγινε είναι πράκτορες του Πούτιν». Και φυσικά, αυτό το πλέγμα πρωτοστατεί σε μια προσπάθεια αποδόμησης και δολοφονίας χαρακτήρων επιστημόνων και πολιτικών που τονίζουν την ανάγκη για εθνική ανεξαρτησία, για ειρήνευση στην Ευρώπη και για αντίσταση στον τουρκικό ηγεμονισμό.
Ενδιαφέρον είναι και το γεγονός ότι πολλοί από τους λογαριασμούς συνδέονται με ιστότοπους με διείσδυση στο κοινό που ασχολείται με εθνικά θέματα. Το πλέγμα λοιπόν λειτουργεί σαν εγκληματική οργάνωση, προωθώντας τη ναζιστική ιδεολογία και το “ξέπλυμα” του Ναζισμού ως ιστορικού μεγέθους, αξιοποιώντας, μεταξύ των άλλων, τις αντιδράσεις ενάντια στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Έτσι, λοιπόν, αντέδρασε οξύτατα και οργανωμένα στην άποψή μου ότι ο Κόκκινος Στρατός είχε την κύρια συμβολή στην απελευθέρωση της Ευρώπης από τους Ναζί. Οι δηλωμένοι νεοναζί ξεδιάντροπα υποστηρίζουν ότι δεν υπήρχε τίποτα να απελευθερωθεί διότι η ενοποίηση της υπό το Γ’ Ράιχ, εν παραλλήλω με τη φυλετική “κάθαρση” και την εξόντωση των “υπανθρώπων Σλάβων” ήταν αυτό που έπρεπε να συμβεί.
“Άνω Βόλτα με πυραύλους”
Σε δεύτερο και πιο πονηρό επίπεδο, λογαριασμοί υποστηρίζουν ότι δεν υπήρξε καμία απελευθέρωση στην Ανατολική Ευρώπη κι ότι απλώς η κατοχή από τους Γερμανούς αντικαταστάθηκε από την κατοχή από τους Σοβιετικούς. Η αμείλικτη πραγματικότητα είναι ότι οι Ναζί σε χώρες “κατωτέρων λαών”, όπως η Πολωνία, προέβλεπαν ακόμη και εξόντωση του πληθυσμού για να αποδοθούν στους Γερμανούς που “ασφυκτιούσαν” και χρειάζονταν “ζωτικό χώρο”.
Τα σταλινικά εγκλήματα, όπως η σφαγή του Κατίν, δεν μπορούν να εξισωθούν με την προσπάθεια εξόντωσης του πολωνικού λαού που επιχειρήθηκε από τους Ναζί. Είναι εξωφρενικό να συγκρίνεις τον “εθνικό κομμουνισμό” του Γκομούλκα με την προσπάθεια εξάλειψης της εξεγερμένης Βαρσοβίας από τους Χιτλερικούς. Παρεμπιπτόντως, η πικρία και οργή των εξεγερθέντων Πολωνών ήταν γιατί ο Κόκκινος Στρατός είχε σταθεί στις όχθες του Βιστούλα αντί να σπεύσει να τους βοηθήσει.
Σε τρίτο επίπεδο, η βάση αυτών των απόψεων που έχουν και τη μεγαλύτερη διείσδυση, είναι η ύπουλη θέση ότι ο Κόκκινος Στρατός δεν έκανε και σπουδαία πράγματα, ότι πολύ ανώτερη ήταν η στρατιωτική συνεισφορά των Δυτικών και κυρίως ότι οι Σοβιετικοί δεν θα είχαν κάνει τίποτα αν δεν υπήρχε η βοήθεια από τη Δύση. Η άποψη αυτή, εκτός ότι επιχειρεί να υποβαθμίσει τη σοβιετική συνεισφορά, προωθεί μια υποτιμητική αντίληψη για τη Σοβιετική Ένωση και τη Ρωσία σήμερα ότι είναι τεχνολογικά καθυστερημένη χώρα, μια “Άνω Βόλτα με πυραύλους”, όπως είχε λεχθεί κάποτε.
Οι απόψεις αυτές έχουν απήχηση αλλά είναι λάθος. Σε επίπεδο αριθμών η ιστορία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου είναι ξεκάθαρη. Οι δυνάμεις που ενεπλάκησαν στη Δύση είναι κλάσμα αυτών που ενεπλάκησαν στην Ανατολή. Ο συντριπτικός όγκος των γερμανικών δυνάμεων συμμετείχαν στις μάχες εναντίον του Κόκκινου Στρατού, ακόμη και μετά την απόβαση στη Νορμανδία τον Ιούνιο 1944. Και φυσικά, για το μεγαλύτερο μέρος του πολέμου η Σοβιετική Ένωση πολεμούσε ουσιαστικά μόνη της. Οι δε απώλειες των Γερμανών καθόλη τη διάρκεια του πολέμου προέκυψαν σε συντριπτικό ποσοστό από τη σύγκρουση με τον Κόκκινο Στρατό.
Σοβιετική “σάρκα” και δυτικά όπλα;
Ωστόσο, εδώ θα ασχοληθούμε κυρίως με την επίμονη αντίληψη ότι οι Σοβιετικοί δεν θα μπορούσαν να κάνουν τίποτα αν δεν υπήρχε η συμμαχική βοήθεια, ότι οι Σοβιετικοί έβαλαν τη “σάρκα” και οι Σύμμαχοι τα υλικά μέσα. Αυτή η άποψη για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο απέχει πολύ από το να είναι αληθινή. Φυσικά, η υλική συνεισφορά της Δύσης ήταν σημαντική, αλλά τα δυτικά όπλα σε ποσότητα και ποιότητα συμπληρωματικό ρόλο έπαιξαν στη σοβιετική παραγωγή. Το αποδεικνύει η βιβλιογραφία. Για λόγους οικονομίας, επικαλούμαι στοιχεία από την αξιόπιστη και υπεράνω υποψίας μελέτη When Titans Clashed. How thered army stopped Hitler των David Glantz και Jonathan House. Το βιβλίο είναι πηγή αναφοράς για πλήθος κορυφαίων ειδικών, όπως ο Williamson Murray στο Military Adaptation in War.
O David Glantz είναι απόστρατος Συνταγματάρχης, ιδρυτής και διευθυντής του Γραφείου Ξένων Στρατιωτικών Σπουδών του Στρατού tων ΗΠΑ και ιδρυτής του περιοδικού Journal of Slavic Military Studies, ενώ ο Jonathan House είναι επίσης απόστρατος Συνταγματάρχης και εν συνεχεία kαθηγητής στρατιωτικής ιστορίας στη Σχολή Διοίκησης και Επιτελών του Στρατού των ΗΠΑ. Γράφουν λοιπόν (σελ. 197) ότι στο διάστημα 1942-43, η συνολική συνεισφορά της Δύσης –σύμφωνα με τις σοβιετικές εκτιμήσεις– αντιστοιχούσε στο 4% της σοβιετικής παραγωγής.
Οι συγγραφείς δεν αμφισβητούν άμεσα τον ισχυρισμό αυτό, υποστηρίζουν όμως ότι με αυτή τη μέτρηση δεν αποτιμάται πλήρως ο ρόλος των τεράστιων ποσοτήτων πρώτων υλών που εισήλθαν στη Σοβιετική Ένωση κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως αλουμινίου, άνθρακα και μαγγανίου, που αντιστάθμισαν τα ευρισκόμενα πλέον υπό γερμανική κατοχή κοιτάσματα πρώτων υλών και επέτρεψαν τη συνέχιση της βιομηχανικής παραγωγής. Τονίζουν επίσης την παροχή 409.000 φορτηγών και 47.000 τζιπ Willy, που ενίσχυσαν σημαντικά την τακτική και επιχειρησιακή κινητικότητα των σοβιετικών μονάδων. Οι Σοβιετικοί έλαβαν επίσης 3204 αεροσκάφη και 11.800 ατμομηχανές και βαγόνια.
Οι αριθμοί είναι εντυπωσιακοί, ωχριούν όμως μπροστά σε αυτούς που παρήγαγε η Σοβιετική Ένωση. Στη σελίδα 122 της μελέτης αναφέρεται ότι μόνον από τα εργοστάσια που είχαν μεταφερθεί στα Ουράλια, μέχρι τον Μάιο 1942, παρήχθησαν 4500 άρματα μάχης, 3000 αεροσκάφη, 14.000 πυροβόλα και 50.000 όλμοι. Το 1941 η Σοβιετική Ένωση παρήγαγε 6590 άρματα μάχης, τα δύο τρίτα εκ των οποίων ήταν T-34 και KV-1 (σελ. 83). Για τη δε μεταφορά 1910 βιομηχανιών πέραν των Ουραλίων χρησιμοποιήθηκαν περί τις 30.000 ατμομηχανές και 1.500.000 βαγόνια (σελ. 83). Μέχρι τις 12 Δεκεμβρίου 1941 523 βιομηχανίες και 564.248 εργάτες μαζί με τις οικογένειές τους είχαν μεταφερθεί από την περιοχή της Μόσχας προς ασφαλείς περιοχές. Για τη μεταφορά τους χρησιμοποιήθηκαν 100.334 βαγόνια (σελίδα 83).
Η σοβιετική παραγωγή στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
Οι συγγραφείς τονίζουν ότι μεγάλο μέρος των δυτικών οπλικών συστημάτων υστερούσε ποιοτικά τόσο έναντι των γερμανικών όσο και των σοβιετικών. Έτσι τα βρετανικά άρματα Valentine και Matilda με πυροβόλα 40 χιλιοστών και λεπτή θωράκιση λίγα πράγματα μπορούσαν να κάνουν εναντίον των γερμανικών Panzer IV, V και VI. Ακόμη και το ανώτερο M4 Sherman ήταν μέτριο άρμα, όπως αποδείχθηκε και στο Δυτικό Μέτωπο και είχε σοβαρά προβλήματα να κινηθεί στα σαθρά σοβιετικά εδάφη, εξαιτίας των στενών ερπυστριών του, όπως φάνηκε και στις μάχες εναντίον της Γερμανίας αλλά και στην επίθεση του Κόκκινου Στρατού εναντίον των ιαπωνικών δυνάμεων στη Μαντζουρία.
Επίσης, οι μεγάλοι αριθμοί δυτικών μαχητικών αεροσκαφών που έφθασαν, στην αρχή τουλάχιστον της βοήθειας, ήταν απαρχαιωμένα P-39 Aircobra, P-40 Warhawk και αρχικές εκδόσεις των Hurricane (σελ. 198). Τα αεροσκάφη αυτά δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν επί ίσοις όροις τα γερμανικά, ενώ υστερούσαν δραματικά έναντι των σοβιετικών Yakovlev Yak 1/3/7/9, των LavochkinLa 5 ή ακόμη και των MiG 3. Επίσης, δεν υπήρχε στο δυτικό αλλά και γερμανικό οπλοστάσιο αεροσκάφος σαν το εγγύς υποστήριξης Ilyushin Il-2Shturmoviκ, η συνεισφορά του οποίου υπήρξε τεράστια. Αξίζει να σημειωθεί πως μόνο από το αξιόλογο LavochkinLa 5 κατασκευάστηκαν συνολικά σχεδόν 10.000 αεροσκάφη.
Ειδικά στα άρματα, οι Σοβιετικοί χρειάζονταν ποιότητα όχι ποσότητα. Είχαν τεράστιο αριθμό ελαφρών αρμάτων με μικρή επιχειρησιακή αξία, ενώ οι Γερμανοί είχαν προβλήματα στην παραγωγή μεγάλων αριθμών των ισχυρών αρμάτων τους. Για την κατασκευή κάθε PanzerV TigerI απαιτούνταν 300.000 εργατοώρες, με αποτέλεσμα μόλις 178 να είναι έτοιμα για την επίθεση στο Κουρσκ (σελ. 204), ενώ το εξαιρετικό Panther αντιμετώπισε πολλά προβλήματα στην ανάπτυξή του με αποτέλεσμα να “ωριμάσει” μετά τη μάχη του Κουρσκ και ήταν τόσο πολύπλοκο στην κατασκευή του που οι Γερμανοί μπόρεσαν να κατασκευάσουν κατά τη διάρκεια του πολέμου μόλις 5976 εξ αυτών, τα οποία αντιστοιχούσαν σε παραγωγή τριών μηνών σοβιετικών αρμάτων (σελ. 205).
Για την αντιμετώπιση των βαρέων γερμανικών αρμάτων, οι Σοβιετικοί, επιδεικνύοντας προσαρμογή και ευρηματικότητα, ανέπτυξαν κυνηγούς αρμάτων πάνω σε σκάφη παλαιών αρμάτων με πυροβόλα των 152, 122 και 76 χιλιοστών. Ειδικά το SU-152 αναπτύχθηκε σε διάστημα μόλις 25 ημερών μεταξύ Δεκεμβρίου 1942 και Ιανουαρίου 1943 (σελ. 205).
Μεμονωμένοι νεοναζιστές ή εγκληματική οργάνωση;
Η συμμαχική συνδρομή κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν μεν σημαντική αλλά όχι καταλυτική. Δεν ήταν, λοιπόν, σοβιετική “σάρκα” και δυτικό υλικό. Εν κατακλείδι, η Σοβιετική Ένωση, αφού απορρόφησε την αρχική σαρωτική γερμανική επίθεση (εδώ πρέπει να επισημανθεί και η συνεισφορά της Ελλάδας στην καθυστέρηση της γερμανικής εισβολής) προσαρμόστηκε γρήγορα και αργά ή γρήγορα πιθανότατα θα νικούσε, ακόμη και χωρίς τη δυτική συμβολή. Αντιθέτως, χωρίς τον Κόκκινο Στρατό η Απόβαση στη Νορμανδία θα ήταν αδύνατη.
Αυτό ακριβώς είπα και στην ομιλία μου, η οποία προκάλεσε τη μήνι των εγχώριων νεοναζιστών και των συνοδοιπόρων τους. Φυσικά, τα παραπάνω είναι εκτιμήσεις που βρίσκονται διαρκώς υπό αμφισβήτηση, επιδεχόμενες αναθεωρήσεων υπό το φως νέων στοιχείων. Όμως, αυτό είναι θέμα επιστημονικής έρευνας και διαλόγου. Άλλο είναι η δαιμονοποίηση επιστημονικών απόψεων, η δολοφονία χαρακτήρων και οι απειλές από κουκουλοφόρους του διαδικτύου με σκοπό (μεταξύ άλλων) να προωθηθεί νεοναζιστική ατζέντα στην ελληνική κοινωνία.
Εν κατακλείδι, φαίνεται πλέον ξεκάθαρα ότι στο διαδίκτυο διαμορφώνεται μια χαλαρή μεν, υπαρκτή δε, εγκληματική οργάνωση, η οποία με όχημα τις αντιδράσεις ενάντια στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και με περιτύλιγμα έναν πρωτόγονο, μισαλλόδοξο σωβινισμό, επιχειρεί την “ιστορική αποκατάσταση” του Ναζισμού, προπαγανδίζοντας ρατσιστικές απόψεις και πρακτικές. Αυτά σε πρώτο πλάνο. Σε δεύτερο, φαίνεται πως προωθεί με έμμεσο, συγκεκαλυμμένο και ύπουλο τρόπο, εθνομηδενιστικές λογικές και μια υπόγεια στρατηγική υποδούλωσης στον τουρκικό ιμπεριαλισμό. Οι εξεζητημένες μεθοδολογίες που χρησιμοποιεί αυτό το πλέγμα λογαριασμών και ο οργανωμένος τρόπος με τον οποίο δρα δείχνει ότι ενδέχεται να είναι κάτι χειρότερο από μάζωξη φανατικών οπαδών του Χίτλερ. Κι αυτό πρέπει να εξεταστεί σοβαρά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου