Νὰ πᾶτε ὅλοι κατ᾿ ἐχθρῶν, κατὰ τῶν Μουσουλμάνων, καὶ δεῦτε εἰς ἐκδίκησιν, τρέχετε μὴ σταθῆτε

Νὰ πᾶτε ὅλοι κατ᾿ ἐχθρῶν, κατὰ τῶν Μουσουλμάνων,
καὶ δεῦτε εἰς ἐκδίκησιν, τρέχετε μὴ σταθῆτε ….
 

Επιμέλεια από Αντώνη Αντωνά.

 

29η Μαϊου 1453. 

Ἐκείνη ἡ μέρα ἡ σκοτεινή, ἀστραποκαϊμένη
τῆς τρίτης τῆς ἀσβολερῆς, τῆς μαυρογελασμένης,
τῆς θεοκαρβουνόκαυστης, πουμπαρδοχαλασμένης, 

 

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους βαρβάρους Μωαμεθανούς, που αποτελούσε το κέντρο του Ελληνισμού, είχε βαθιά και οδυνηρή απήχηση στην ψυχή του λαού και θεωρήθηκε ως τραγικό σημάδι για τη μοίρα ολόκληρου του Έθνους. Ήταν επόμενο η λαϊκή μούσα και η λόγια ποίηση να θρηνήσουν την απώλεια, με ιδιαίτερα συγκινητικό τρόπο. Παράλληλα όμως με την ψυχική συντριβή, οι θρήνοι εκφράζουν και τις ελπίδες του έθνους ότι δε θα αργήσει η μέρα για την απελευθέρωση: «Πάλι με χρόνους, με καιρούς, πάλι δικά μας είναι». Έτσι ο λαός, μέσα στα τραγικά χρόνια της σκλαβιάς, έβρισκε κάποια παρηγοριά για τα δεινά του. 

 

Τα λαογραφικά λυρικά και επικά ποιήματα αυτά, μερικά από τα οποία γράφτηκαν αμέσως μετά την Άλωση και άλλα πολύ αργότερα, αποτελούν σημαντικό κεφάλαιο της λογοτεχνίας μας, κυρίως όμως ως ιστορική μαρτυρία, για τις πληροφορίες και τις κρίσεις που περιέχουν. Σχεδόν όλα παρουσιάζουν λογοτεχνικές «λαϊκές» αρετές, που αντιπροσωπεύουν την μεγάλη πατριωτική αγάπη προς την πατρίδα τους, τόσον επωνύμων όσον και ανωνύμων Ελλαδιτών και Ελλήνων Κυπρίων ποιητών και συγγραφέων. 

 

Στο γεγονός της Αλώσεως αναφέρονται και πολλά δημοτικά τραγούδια, όπως το πασίγνωστο *«Σημαίνει ο Θεός, σημαίνει η γη...». Παραθέτουμε εδώ μερικά ενδεικτικά αποσπάσματα από το θρήνο «Το ανακάλημα της Κωνσταντινόπολης». 

 

Το ανακάλημα της Κωνσταντινόπολης  

 

Το θρηνητικό αυτό ποίημα αποτελείται από 118 δεκαπεντασύλλαβους στίχους και γράφτηκε, σύμφωνα με νεότερη άποψη του Κριαρά από άγνωστο λαογράφο Έλληνα Κύπριο ποιητή (ποιητάρη), που με απλό και συγκινητικό τρόπο περιγράφει την άλωση και καταστροφή της Πόλης από τους Τούρκους το 1453, τις ταλαιπωρίες των Ελλήνων και τις τελευταίες στιγμές του αυτοκράτορα και της Βασιλεύουσας… Οι λυρικές περιγραφές του Κύπριου ποιητή είναι τόσο λεπτομερείς, που μας οδηγεί στο αυτονόητο συμπέρασμα ότι ήταν αυτόπτης μάρτυρας. 

 

Αποσπάσματα … 

 

Θρήνος κλαυθμός και οδυρμός και στεναγμός και λύπη,
Θλίψις απαραμύθητος έπεσεν τοις Ρωμαίοις.
Εχάσασιν το σπίτιν τους, την Πόλιν την αγία, το θάρρος και το καύχημα και την απαντοχήν τους.
Τις το 'πεν; Τις το μήνυσε; Πότε 'λθεν το μαντάτο;
Καράβιν εκατέβαινε στα μέρη της Τενέδου
και κάτεργον το υπάντησε, στέκει και αναρωτά το:
- «Καράβιν, πόθεν έρκεσαι και πόθεν κατεβαίνεις;»
- «Έρκομαι ακ τ' ανάθεμα κι εκ το βαρύν το σκότος.
ακ την αστραποχάλαζην, ακ την ανεμοζάλην·
 

απέ την Πόλην έρχομαι την αστραποκαμένην.
Εγώ γομάριν δε βαστώ, αμέ μαντάτα φέρνω
κακά δια τους χριστιανούς, πικρά και δολωμένα.
................................................................ 

 

Ήλιε μου, ανάτειλε παντού, σ' ούλον τον κόσμον φέγγε

κι έκτεινε τας ακτίνας σου σ' όλην την οικουμένη
κι εις την Κωσταντινόπολην, την πρώτην φουμισμένην 

και τώρα την Τουρκόπολην, δεν πρέπει πιο να φέγγεις.
Αλλ' ουδέ τας ακτίνας σου πρέπει εκεί να στέλλεις
να βλέπουν τ' άνομα σκυλιά τες ανομίες να κάμνουν, 

να ποίσου στάβλους εκκλησιές, να καίουν τας εικόνας
 

να σχίζουν, να καταπατούν τα 'λόχρυσα βαγγέλια,
να καθυβρίζουν τους σταυρούς, να τους κατατσακίζουν,
να παίρνουσιν τ' ασήμια τους και τα μαργαριτάρια
και των αγίων τα λείψανα τα μοσχομυρισμένα
να καίουν, ν' αφανίζουσιν, στη θάλασσα να ρίπτουν,
 

να παίρνουν τα λιθάρια των και την ευκόσμησίν των
και στ' άγια δισκοπότηρα κούπες κρασί να πίνουν.
 

ανακάλημα: θρήνος (ρ. ανακαλιέμαι στην Κύπρο).
απαραμύθητος: απαρηγόρητος.
απαντοχή: ελπίδα.
κάτεργον: πλοίο.
υπαντώ: συναντώ.
ακ (+αιτιατ.): από.
αστροποχάλαζη: αστραπή με χαλάζι, συμφορά.
γομάρι: φορτίο πλοίου.
αμέ: αλλά.
δολωμένος (για πράγματα): δολερός, δόλιος.
φέγγω: φωτίζω.
φουμισμένος: φημισμένος.
ποίσουν (ποιήσουν): κάνουν.
λιθάρι: πολύτιμος λίθος.
ευκόσμησις: τα στολίδια. 

 

Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας 

 

Άλλες εκδοχές σε περίληψη.
 

(Κυπριακό δημοτικό, ἔκδοση W. Wagner, Medieval Greek Texts, Λονδίνο 1870, σ. 147, 149)
 

Ἅλωσις Κωνσταντινουπόλεως
 

Ἔνι τοῦ κόσμου χαλασμὸς καὶ συντελειὰ μεγάλη,
συντελεσμὸς τῶν Χριστιανῶν, τῶν ταπεινῶν Ρωμαίων·
ὅμως ἂς τὸ θλίβουν πολλὰ καὶ τὰ γένη Λατίνων
διὰ τοῦτο ποὺ συνέβηκε βασιλείαν Ρωμαίων,
διότ᾿ ἦτον σπίτιν ὀλωνῶν, Ρωμαίων καὶ Λατίνων
ἡ πόλις ἡ κακότυχος καὶ ὁ βασιλεὺς ὁμάδιν.
Ποὖναι λοιπὸν τὰ λείψανα, ποῦ οἱ ἁγίαι εἰκόνες,
ἡ ὁδηγήτρια ἡ κυρά, ἡ δέσποινα τοῦ κόσμου;
Λέγουσιν ἀναλήφθησαν στὸν οὐρανὸ ἀπάνω
τὰ λείψανα τὰ ἅγια καὶ τοῦ Χριστοῦ τὰ πάθη,
οἱ ἄγγελοι τὰ πήρασιν ἐμπρὸς εἰς τὸν δεσπότην...
Ποῦ εἶν᾿ τὰ μοναστήρια, ποῦ ἡ ὀρθοδοξία;
ἀφῆκες, ἐξαπόλυκες, πανύμνητε, τὸν κόσμον;  

 

Τίς εἶδεν ἢ τίς ἤκουσεν ποτέ του τέτοιον πρᾶμα,
οἱ ἀσεβεῖς νὰ πάρουσι τὸ σπίτι τῶν ἁγίων,
νὰ σὲ δοξάζουν, Κύριε, οἱ Τοῦρκοι σοδομῖτες;
Θεέ μου, πῶς ἀπόμεινες τὴν τόσην ἀνομίαν
καὶ πῶς τὸ καταδέχθηκες, δύναμις τῶν ἀγγέλων;
Ἐχάθησαν οἱ χριστιανοί· Θεὲ πῶς τὸ ἀπομένεις;
Μηδὲ κατηγορήσετε τὸν βασιλέαν, αὐθέντες,
οὐδὲ τοὺς ἄρχοντας αὐτοῦ, οὐδὲ τοὺς στρατιώτας,
μικροὺς μεγάλους ἢ πτωχούς, πλουσίους, ἀνδρειωμένους.
Τὸ θάρρος ὁποῦ ἤλπιζαν οἱ χριστιανοὶ στὴν πόλιν
ἦτον στὸν ἁγιώτατον πάπαν τε τῆς Ρώμης
καὶ εἰς τοὺς ῥηγάδες τῆς φραγκιᾶς τῶν αὐθεντῶν τῶν ὅλων,
δουκᾶδες, κούντους, πρίγκιπες καὶ τὰ κουμούνια ὅλα
μετὰ τοῦ βασιλέως τε τοῦ τῆς Ἀλαμανίας... 

 

Ἐκείν᾿ ἡ μέρα σκοτεινή, ἀστραποκαϊμένη,
τῆς Τρίτης της ἀσβολερῆς, τῆς μαυρογελασμένης,
τῆς θεοκαρβουνόκαυτης, πουμπαρδοχαλασμένης,
ἔχασε ἡ μάννα τὸ παιδὶν καὶ τὸ παιδὶν τὴν μάνναν,
καὶ τῶν κυρούδων τὰ παιδιὰ ὑπᾶν ἀσβολωμένα,
δεμέν᾿ ἀπὸ τὸν τράχηλον καὶ τὸ οὐαὶ φωνάζουν
μὲ τὴν τρομάραν τὴν πολλήν, μὲ θρήνισμον καρδίας.
Τρέμουν ὡς φυλλοκάλαμον ἐξετραχηλισμένα,
γυμνά, χωρὶς πουκάμισον, ἐξάγκωνα δεμένα,
βλέπουν ἐπρὸς καὶ πίσω των, μὴ νὰ δοῦν τοὺς γονεῖς των,
καὶ βλέπουν τοὺς πατέρες των ἐξάγκωνα δεμένους.
Ὁ κύρης βλέπει τὸ παιδὶν καὶ τὸ παιδὶν τὸν κύρην,
ἄφωνοι, δίχως ὁμιλίαν, διαβαίνουν τὸ μαγκούριν.
Οἱ μάνες οἱ ταλαίπωρες ὑπᾶν ξεγυμνωμένες,
τῆς πόλης οἱ πολίτισσες ἐξανασκεπασμένες,
πλούσιες πτωχὲς ἀνάκατα, μὲ τὸ σκοινὶ δεμένες,
τῆς πόλης οἱ εὐγενικές, οἱ ἀστραποκαϊμένες.
Ὁ ἀδελφὸς τὸν ἀδελφὸν βλέπει σιδηρωμένον,
θωροῦν καὶ τὸν πατέρα των μὲ ἅλυσον δεμένον,
καὶ δυ᾿ ἀδερφάδες εὔμορφες, πολλὰ ὡραιωμένες,
ἐντροπιασμένα ἐπήγαιναν μὲ τὸ σχοινὶν δεμένες….  

 

Νὰ πᾶτε ὅλοι κατ᾿ ἐχθρῶν, κατὰ τῶν Μουσουλμάνων,
καὶ δεῦτε εἰς ἐκδίκησιν, τρέχετε μὴ σταθῆτε,
τὸν Μαχουμέτην σφάξετε, μηδὲν ἀναμελεῖτε,
τὴν πίστιν των τὴν σκυλικὴν νὰ τὴν λακτοπατῆτε.
[...] 

 

ὤ, Κωνσταντῖνε Δράγαζη, κακὴν τύχην ὁποῦ ῾χες,
καὶ τί νὰ λέγω, οὐκ ἠμπορῶ, καὶ τί νὰ γράφω οὐκ οἶδα,
σκοτίζει μου τὸ λογισμὸν ὁ χαλασμὸς τῆς πόλης. 

 

Απόσπασμα. 

Προέλευση: ΓΙΟΒΑΝΗ, Μεγάλη ἐγκυκλοπαίδεια, ἔκδ. 1982, τόμ. 13ος, σελ. 67 

 

Τῆς Ἁγιά-Σοφιᾶς
(Δημοτικό) 

 

*Τὸ δημοτικὸ αὐτὸ τραγούδι εἶναι ὁ παλαιότερος θρῆνος γιὰ τὴν κατάληψη τῆς Κωνσταντινούπολης. Πιθανὸν νὰ προέρχεται ἀπὸ τὴν Κρήτη ή την Κύπρο. Βρέθηκε σὲ χειρόγραφό του 15ου αἰῶνα· ὁ τίτλος ἦταν: «Ἀνακάλημα τῆς Κωνσταντινούπολης». Ἀνήκει στὴ δεύτερη περίοδο (1453-1821) τῆς Νεοελληνικῆς Λογοτεχνίας καὶ στὸ ἱστορικὸ εἶδος. Στὴν παρακάτω μορφὴ τοῦ δημοσιεύτηκε τὸ 1914 ἀπὸ τὸ Ν. Πολίτη στὴν συλλογή του «Ἐκλογαὶ ἀπὸ τὰ τραγούδια τοῦ Ἑλληνικοῦ Λαοῦ». Γιὰ τὴν σύνθεσή του ὁ Ν. Πολίτης χρησιμοποίησε τὴν παραλλαγὴ ποὺ δημοσίευσε ὁ Φωρὲλ καὶ ἄλλοι εἴκοσι τέσσερις. Ὅμως, μόνο ὁ 4ος καὶ 18ος στίχος ἔχουν παρθεῖ αὐτούσιοι ἀπὸ τὴν ἐργασία τοῦ Φωριέλ 

 

Σημαίνει ὁ Θεός, σημαίνει ἡ γῆς, σημαίνουν τὰ ἐπουράνια,
σημαίνει κι ἡ Ἁγιά-Σοφιά, τὸ μέγα μοναστήρι,
μὲ τετρακόσια σήμαντρα κι ἑξήντα δυὸ καμπάνες,
κάθε καμπάνα καὶ παπᾶς, κάθε παπᾶς καὶ διάκος.

Ψάλλει ζερβὰ ὁ βασιλιάς, δεξιὰ ὁ πατριάρχης,
κι ἀπ᾿ τὴν πολλὴ τὴν ψαλμουδιὰ ἐσειόντανε οἱ κολόνες.
Νὰ μποῦνε στὸ χερουβικὸ καὶ νά ῾βγει ὁ βασιλέας,
φωνὴ τοὺς ἦρθε ἐξ οὐρανοῦ κι ἀπ᾿ ἀρχαγγέλου στόμα: 

«Πάψετε τὸ χερουβικὸ κι ἂς χαμηλώσουν τ᾿ Ἅγια,
παπάδες πᾶρτε τὰ ἱερὰ καὶ σεῖς κεριὰ σβηστῆτε,
γιατί ῾ναι θέλημα Θεοῦ ἡ Πόλη νὰ τουρκέψει. 

 

Μόν᾿ στεῖλτε λόγο στὴ Φραγκιά, νὰ ῾ρθοῦν τρία καράβια,
τό ῾να νὰ πάρει τὸ σταυρὸ καὶ τ᾿ ἄλλο τὸ βαγγέλιο,
τὸ τρίτο τὸ καλύτερο, τὴν ἅγια Τράπεζά μας,
μὴ μᾶς τὴν πάρουν τὰ σκυλιὰ καὶ μᾶς τὴ μαγαρίσουν». 

 

Ἡ Δέσποινα ταράχτηκε καὶ δάκρυσαν οἱ εἰκόνες.
«Σώπασε κυρὰ Δέσποινα, καὶ μὴ πολυδακρύζῃς,
πάλι μὲ χρόνους, μὲ καιρούς, πάλι δικά μας θά ῾ναι».
 

Ὀδυσσέας Ἐλύτης - Θάνατος καὶ Ἀνάστασις τοῦ Κωνσταντίνου Παλαιολόγου (1969) Απόσπασμα. 

 

Τώρα καθὼς τοῦ ἥλιου ἡ φτερωτὴ ὁλοένα γυρνοῦσε καὶ πιὸ 

γρήγορα οἱ αὐλὲς βουτοῦσαν μέσα στὸ χειμώνα κι ἔβγαιναν πάλι 

κατάκόκκινες ἀπ᾿ τὰ γεράνια
Κι οἱ μικροὶ δροσεροὶ τροῦλοι ὅμοια μέδουσες γαλάζιες ἔφταναν 

κάθε φορὰ καὶ πιὸ ψηλὰ στ᾿ ἀσήμια ποὺ τὰ ψιλοδούλευε ὁ ἀγέρας
γι᾿ ἄλλων καιρών πιὸ μακρινῶν τὸ εἰκόνισμα
Κόρες παρθένες φέγγοντας ἡ ἀγκαλιὰ τοὺς ἕνα θερινὸ ξημέρωμα
φρέσκα βαγιόφυλλα καὶ τῆς μυρσίνης τῆς ξεριζωμένης τῶν βυθῶν
σταλάζοντας ἰώδιο τὰ κλωνάρια
Τοῦ ῾φερναν Ἐνῶ κάτω ἀπ᾿ τὰ πόδια του ἄκουγε στὴ μεγάλη 

κάταβόθρα νὰ καταποντίζονται πλῶρες μαύρων καραβιών τ᾿ ἀρχαῖα
καὶ καπνισμένα ξύλα ὄθε μὲ στυλωμένο μάτι ὀρθὲς ἀκόμη 

Θεόμήτορες ἐπιτιμούσανε 

Ἀναποδογυρισμένα στὶς χωματερὲς ἀλόγατα σωρὸς τὰ χτίσματα
μικρὰ μεγάλα θρουβαλιασμὸς καὶ σκόνης ἄναμμα μὲς στὸν ἀέρα
Πάντοτε μὲ μιὰ λέξη μὲς στὰ δόντια του ἄσπαστη κειτάμενος
 

Αὐτὸς ὁ τελευταῖος Ἕλληνας!
Κωνσταντῖνος Καρυωτάκης - Μαρμαρωμένε Βασιλιᾶ
Καὶ ρίχτηκε μὲ τ᾿ ἄτι του μὲς στῶν ἐχθρῶν τὰ πλήθια,
τὸ πύρινο τὸ βλέμμα του σκορποῦσε τὴν τρομάρα,
καὶ τὸ σπαθί του τὴ θανή. Στὰ χάλκινά του στήθια,
ἐξέσπασε ἡ ὄργητα σὲ βροντερὴ κατάρα. 

 

Ἐθόλωσαν τὰ μάτια του. Τ᾿ ἁγνὸ τὸ μέτωπό του,
θαρρεῖς ὁ φωτοστέφανος τῆς Δόξας τ᾿ ἀγκαλιάζει.
Κι ἔπεσε χάμου ὁ Τρανός! Θρηνῆστε τὸ χαμό του.
Μά, μή! Σὲ τέτοιο θάνατο ὁ θρῆνος δὲν ταιριάζει. 

 

Κι ἔπεσε χάμου ὁ Τρανός! Κυλίστηκε στὸ χῶμα,
ἕνας Τιτᾶν π᾿ ἀκόμα χτὲς ἐστόλιζ᾿ ἕνα θρόνο,
κι ἐσφάλισε - ὀϊμένανε! - γιὰ πάντ᾿ αὐτὸ τὸ στόμα,
ποὺ κάθε πίκρα ρούφαγε κι ἔχυν᾿ ἐλπίδες μόνο, 

 

Μαρμαρωμένε Βασιλιά, πολὺ δὲ θὰ προσμένεις.
Ἕνα πρωὶ ἀπ᾿ τὰ νερὰ τοῦ Βόσπορου κεῖ πέρα
θὲ νὰ προβάλει λαμπερός, μιᾶς Λευτεριᾶς χαμένης,
ὁ ἀσημένιος ἥλιος. Ὤ, δοξασμένη μέρα!
 

*Οι σχέσεις της Κύπρου με το Βυζάντιο (Βυζαντινή αυτοκρατορία) καλύπτουν μια περίοδο οκτακοσίων περίπου χρόνων (αρχές 4ου αι. -1191 μ.Χ.)· Οι επιδράσεις, ωστόσο, του Βυζαντίου συνεχίστηκαν στην Κύπρο και μετά τη λήξη της πολιτικής εξάρτησης του νησιού από τη Βυζαντινή αυτοκρατορία. 

 

*Το 1571 η Βυζαντινή Κύπρος ακολούθησε την μοίρα της άλωσης της Κωνσταντινούπολης.
Η Κύπρος υπό Οθωμανική κυριαρχία αναφέρεται στο διάστημα 1571–1878.
Και το 1974 οι Οθωμανοί βάρβαροι επανήλθαν και άλωσαν το 37% των πατρίων Κυπριακών εδαφών, κατασφάζοντας 5000 αμάχους (1619 αγνοούμενοι), εκτοπίζοντας 350000 γηγενείς Έλληνες, κακοποιώντας 850 ομήρους γυναίκες, ισοπεδώνοντας 550 Χριστιανικές εκκλησίες …. Κ.ά.π. Δεν άφησαν τίποτα όρθιο Ελληνικό και Χριστιανικό. ΤΙΠΟΤΑ!  

 

-«Από την πρώτη μαύρη μέρα που μπήκαν στην Ευρώπη οι Οθωμανοί, ήταν το μόνο δείγμα της ανθρωπότητας που έδειξε τη μεγαλύτερη έλλειψη ανθρωπισμού. Οπουδήποτε κι αν πήγαν, μια πλατιά κηλίδα αίματος έδειχνε τα ίχνη της διαβάσεώς τους και σ΄ όλη την έκταση της κυριαρχίας τους ο πολιτισμός εξαφανιζόταν».
Γλάδστων, Πρωθυπουργός της Βρετανίας, 1876
 

-«Δεν υπάρχει περίπτωση στην Ευρώπη, στην Ασία ή στην Αφρική, η εγκαθίδρυση της τουρκικής κυριαρχίας να μην είχε σαν συνέπεια την υποβάθμιση του πολιτισμού. Η Τουρκία, όπου βγήκε νικήτρια έφερε την καταστροφή». 

Κλεμανσώ, πρωθυπουργός της Γαλλίας (Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος) 

 

-«Για την τουρκική λογική το σπαθί αποτελεί το πιο σίγουρο μέσον επίλυσης των προβλημάτων».
Ντομινίκ Ντυφούρ ντε Πραντ, Γάλλος διπλωμάτης (Dominique Dufour De Pradt 1759-1837) 

 

-Αυτή η χώρα πέρασε από την βαρβαρότητα στην παρακμή χωρίς ποτέ να γνωρίσει τον πολιτισμό …Τσώρτσιλ….. 

 

-Τούρκοι διαβήκαν. Χαλασμός, θάνατος πέρα ως πέρα. Β. Ουγκώ. 

 

-Οι Τούρκοι είναι ο λαός της οργής του Θεού.
Μαρτίνος Λούθηρος, 1483-1546, Γερμανός θεολόγος, Μεταρρυθμιστής 

 

-Η Τουρκία είναι ο μεγάλος ασθενής της Ευρώπης.
Τσάρος Νικόλαος Α’, 1796-1855, Ρώσος ηγεμόνας
(σε συνομιλία του το 1844 με τον Δούκα Ουέλλιγκτον)
 

Και ο μέγας Σαρρής έγραψε και λάλησε … 

«Η Τουρκία δεν έχει ιστορία αλλά ποινικό μητρώο» 

 

Όλοι οι Σουλτάνοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και οι βάρβαροι προπατέρες τους,, τήρησαν πιστά τις φιλοπολεμικές εγκληματικές εντολές του Μωάμεθ και διέπραξαν όλα τα απεχθέστερα εγκλήματα κατά των μικρών άοπλων Χριστιανικών λαών. Καταχωρήθηκαν όλα στην παγκόσμιο Μαύρη Βίβλο, αλλά ποτέ δεν δίδαξαν τους Χριστιανούς «συμμάχους» τίποτα …. περί εγκληματικής Τουρκίας, που ανέχονται οι δόλιοι ακόμη και σήμερα να διαπράττει εις βάρος αδύναμων λαών γενοκτονίες…. και να δικεδικεί και καταλαμβάνει ανενόχλητη ξένα εδάφη…… 

 

Ολόκληρη η ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της σημερινής Τουρκίας, είναι μια συνέχεια εγκληματικού ιμπεριαλισμού σφαγών και λεηλασιών και μιας ατελείωτης αιματοχυσίας και γενοκτονίας αδύναμων λαών, που είχαν την ατυχία να κατακτηθούν, από βαρβάρους εισβολείς, όπως πρόσφατα το 1974 συνέβη στην μικρή ανυπεράσπιστη και μόνη Ελληνική Κύπρο. 

 

Tα χώματα τα ιερά της Κύπρου της Ελληνικής/ και της Μικράς Ασίας της Βυζαντινής,/ που σήμερα μολύνουν βάρβαροι,/ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ανά τους αιώνες ήτανε και θάναι/ Αιματοποτισμένα από ατόφιο Ελληνικό αχνίζων αίμα,/ λασπωμένα και πυρακτωμένα / και τους βαρβάρους κάποια στιγμή/ θε να τους ρουφήξουν και τους κάψουν/ και σε κάποιους λάκκους από τις μυριάδες,/ που έσκαψαν θα πέσουν και θα τους θάψουν…./ Τι άλλο να γράψω και να λαλώ, ουκ οίδα,/ σκοτίζει μου τον λογισμό ο χαλασμός της Πόλης,/ θεριεύει πόνος και θυμός και η καρδιά στερεύει,/μον΄ ελπίδα έχω στην Παναγιά/ και στην του Θεού Αγία Σοφία,/ τους εισβολείς Τούρκους, απ τα χώματα μας,/ να αποσείσουν αποδιώξουν και εξαφανίσουν … 

Α.Αντωνά.  

 

ΑΙΔΩΣ ΑΧΡΕΙΟΙ. 

 

Πρόσθετο παράρτημα. 

 

Αφήγηση Γ. Φραντζή από χειρόγραφο του οποίου ακριβές αντίγραφο, μου απέστειλε ο φίλτατος Στρατηγός Δ. Αλευρομάγειρος.  

 

Την άλωση της Κωνσταντινούπολης αφηγείται με λεπτομέρειες ο *Φραντζής στο Γ΄ Βιβλίο του Χρονικού του. Αναφερόμενος στις δυνάμεις της πολιορκίας μας αποκαλύπτει ότι στις 10 Απριλίου του 1453 «ο αμηράς [δηλ. ο Μωάμεθ ο Β΄ ο Πορθητής] καταμέτρησε τον στόλο και τον στρατό ξηράς, ιππείς και πεζούς, και βρήκε ότι διέθετε 420 πλεούμενα, δηλαδή τριήρεις, διήρεις, μονήρεις, δρόμωνες, νήες και πλοία, καθώς και στρατό ξηράς 258.000 μάχιμους άνδρες (Συν εφεδρείες πεζών και ιππέων) Απέναντι στο μέγεθος αυτό των εχθρικών δυνάμεων είχαν αντιπαραταχθεί μέσα στην Πόλη 4.973 άνδρες, χωρίς τους ξένους, που ήταν μόλις 2.000 άτομα». Αυτοί μόνοι διεξήγαγαν τον υπέρ πάντων αγώνα! 

 

Η επική αντίσταση των ολιγάριθμων υπερασπιστών της Πόλης έναντι των μυρίων βαρβάρων διήρκεσε από τις 6 Απριλίου έως και 29η Μαϊου και προκάλεσε απώλειες στους Τούρκους με περίπου 40000 νεκρούς και άλλους τόσους βαρύτατα τραυματισμένους ….. 

 

*Ο Γεώργιος Φραντζής ή Σφραντζής (1401-1487;) ήταν ανώτερος αξιωματούχος (πρωτοβεστιάριος) της αυτοκρατορικής αυλής του Βυζαντίου και επισφράγισε τον βίο του ως ιστορικός συγγραφέας. Δεν είναι φυσικά ο μοναδικός Έλληνας χρονικογράφος που αφηγήθηκε τα δραματικά γεγονότα της άλωσης της Κωνσταντινουπόλεως, αλλά οι πληροφορίες του χαρακτηρίζονται αυθεντικές καθώς έζησε από κοντά εκείνες τις οδυνηρές στιγμές και το θάνατο του Κων/νου Παλαιολόγου. Ο ίδιος αιχμαλωτίσθηκε, αλλά απελευθερώθηκε με την καταβολή λύτρων για να καταφύγει στον Μυστρά και πολύ αργότερα, αφού έγινε μοναχός, εγκαταστάθηκε στη Βενετοκρατούμενη Κέρκυρα. Εκεί ολοκλήρωσε τη συγγραφή της ιστορίας του. 

 

«Έτσι οι Τούρκοι έγιναν κύριοι της Κωνσταντινούπολης την Τρίτη 29 Μαΐου 1453, στις δυόμισι το μεσημέρι. Άρπαζαν και αιχμαλώτιζαν όσους έβρισκαν μπροστά τους, έσφαζαν όσους επιχειρούσαν να αντισταθούν και σε ορισμένα μέρη δε διακρινόταν η γη από τα πολλά πτώματα που ήταν πεσμένα κάτω. Το θέαμα ήταν φρικτό. Παντού ακούγονταν θρήνοι και παντού γίνονταν αρπαγές γυναικών όλων των ηλικιών. Αρχόντισσες, νέες κοπέλες και καλόγριες σέρνονταν από τα μαλλιά έξω από τις εκκλησίες όπου είχαν καταφύγει, ενώ έκλαιγαν και οδύρονταν. Ποιος μπορούσε να περιγράψει τα κλάματα και τις φωνές των παιδιών ή τη βεβήλωση των ιερών εκκλησιών; Το άγιο σώμα και αίμα του Χριστού χυνόταν στη γη. Οι Τούρκοι άρπαζαν τα ιερά σκεύη, τα έσπαζαν ή τα κρατούσαν για λογαριασμό τους. Το ίδιο έκαναν και με τα ιερά αναθήματα. Ποδοπατούσαν τις άγιες εικόνες, τους αφαιρούσαν το χρυσάφι, το ασήμι και τους πολύτιμους λίθους, και έφτιαχναν με αυτές κρεβάτια και τραπέζια. Άλλοι στόλιζαν τα άλογα τους με τα χρυσοΰφαντα μεταξωτά άμφια των ιερέων και άλλοι τα έκαναν τραπεζομάντιλα. Άρπαζαν τα πολύτιμα μαργαριτάρια από τα άγια κειμήλια, καταπατούσαν τα ιερά λείψανα των αγίων και, σαν πραγματικοί πρόδρομοι του διαβόλου, έκαναν αμέτρητα ανοσιουργήματα, που μόνο το θρήνο μπορούν να προκαλέσουν. 

 

Χριστέ, βασιλιά μου, οι αποφάσεις Σου ξεπερνάνε το μυαλό του ανθρώπου! Μέσα στην απέραντη εκκλησία της Αγίας Σοφίας, τον επίγειο ουρανό, το θρόνο της δόξας του Θεού, το άρμα των Χερουβείμ, το θείο δημιούργημα, το αξιοθαύμαστο κατασκεύασμα, το στολίδι της γης, τον ωραιότερο από όλους τους ναούς, έβλεπε κανείς τους Τούρκους να τρώνε και να πίνουν στο Ιερό Βήμα και στην Αγία Τράπεζα ή να ασελγούν πάνω σε γυναίκες, νέες κοπέλες και μικρά παιδιά. Ποιος μπορούσε να μείνει ασυγκίνητος και να μη θρηνήσει για την άγια εκκλησία μας; Όλοι πονούσαν από το κακό που έβλεπαν. Στα σπίτια θρήνοι και κλάματα, στους δρόμους οδυρμοί, στις εκκλησίες αντρικές κραυγές πόνου, γυναικεία μοιρολόγια, βαρβαρότητες, φόνοι και βιασμοί. 

 

Οι ευγενείς ατιμάζονταν και οι πλούσιοι έχαναν τις περιουσίες τους. Σε όλες τις πλατείες και τις γωνιές της πόλης γίνονταν αμέτρητα κακουργήματα. Κανένα μέρος ή καταφύγιο δε γλίτωσε από την έρευνα και τη βεβήλωση. Οι άπιστοι έσκαψαν κήπους και γκρέμισαν σπίτια για να βρουν χρήματα ή κρυμμένους θησαυρούς. Όσα βρήκαν, τα πήραν για να χορτάσουν την απληστία τους. Χριστέ, βασιλιά μου, γλίτωσε από τη θλίψη και τον πόνο όλες τις πόλεις και τις χώρες όπου κατοικούν χριστιανοί».

 

Απόσπασμα. 

 

*Δυστυχώς οι ίδιες συγκυρίες επεκράτησαν και κατά την διάρκεια της πολιορκίας της Αμμοχώστου από τους Τούρκους, που κράτησε σχεδόν ένα χρόνο, από τις 16 Σεπτεμβρίου 1570 μέχρι και την 1η Αυγούστου 1571, υπήρξε ένα από τα πιο συγκλονιστικά γεγονότα του 16ου αιώνα. Η επική αντίσταση της πόλης με ελάχιστους υπερασπιστές και τεράστιο 30πλάσιο πλήθος πολιορκητών συγκλόνισε και ενέπνευσε την Ευρώπη. Η πτώση της Αμμοχώστου σήμαινε και την πλήρη κατάληψη της Κύπρου από τους Οθωμανούς, δεδομένου ότι ολόκληρη η υπόλοιπη Κύπρος είχε ήδη καταληφθεί από τον Ιούλιο-Σεπτέμβριο του 1570.
 

Τα ίδια και με την Λευκωσία, που άντεξε μια πολιορκία 44 ημερών, που άρχισε στις 27 Ιουλίου και τερματίστηκε με την άλωση της πόλης στις 9 Σεπτεμβρίου του 1570.
 

Και εάλω και η ηρωϊκή Κύπρος.
 

Αντώνης Αντωνάς – Συγγραφέας – Ερευνητής από ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΥΠΡΟ. 

 

Πηγές κοινής ιστορικής χρήσης όπως αναφέρονται πιο πάνω και από άρθρα και ιστορικά βιβλία του ιδίου του συγγραφέα με πρόσθετες πληροφορίες και σχόλια.

 

Διαβάστε κι ΕΔΩ

Share