13 Δεκεμβρίου 2020

Η μνήμη του θανάτου

Γράφει η Νίκη Τσάγγου στην Romfea.gr
Κλινική ψυχολόγος και Θεολόγος
 
Είναι το μέτρο γης που καλλιεργείται μέσα στην ορθόδοξη παράδοση της άσκησης και της νήψης, ώστε ο αλαζονικός νους που ψηλώνει σαν κυπαρίσσι, να πλαισιώνεται και να βρίσκει ξανά το στόχο του: την Αλήθεια στο Πρόσωπο του αναστημένου Κυρίου.
 
Το ζήτημα λοιπόν, δεν είναι η απελπισία μπροστά στον επικείμενο θάνατο που περιμένει κάθε σώμα πλασμένο, σαν φυσικός προορισμός αφανισμού από την ώρα που θα γεννηθεί.  
 
Η μνήμη θανάτου είναι το μεταίχμιο, η θύρα αλλαγής από έναν κόσμο (αυτόν τον πανέμορφο γήινο φθαρτό ωστόσο, χοϊκό) σε έναν άλλον κόσμο των Αγίων και του θεού.  
 
Σαν πέρασμα το όριζε ο π. Πορφύριος, από την κουραστική κουζίνα με τις ατέλειωτες εργασίες καθημερινά, στον φωτεινό χώρο του σαλονιού.  
 
Χώρος ανάπαυσης και ευχαρίστησης, αμεριμνησίας, όπου πίνει ο άνθρωπος με απλότητα το καφεδάκι του, για να ηρεμήσει και να μαζέψει τον νου του.  
 
Η σκέψη στην φθορά και τον αφανισμό της ύλης, στην μετά-ποίηση της, μας ενδιαφέρει, μας αφορά σαν τρόπος άσκησης που θα μπορούσε να φέρει ποιότητα ζωής στην σκέψη, στο παρόν, να του δώσει έκταση, ένταση και όγκο. 
 
Μακάριος αυτός που με πληρότητα πνεύματος ζει την κάθε του στιγμή, μέσα στην ημέρα, αυτός που δεν ξεχνά τον θεό Δημιουργό. 
 
Η μνήμη θανάτου καλλιεργείται για να μπορέσει ο άνθρωπος να συλλάβει το νόημα της φάτνης, που διάλεξε ο Χριστός με τρόπο ανατρεπτικό για να γεννηθεί.  
 
Η ενανθρώπιση σαν ρωγμή μέσα στον ιστορικό χρόνο, ώστε να έχει πρόσβαση ο θνητός άνθρωπος στην αιωνιότητα, στο πέραν του χρόνου.  
 
Εμποδίζεται στην εποχή μας την καταναλωτική, από τα μπιχλιμπίδια τα κινεζικά και τα πολλά γλυκά και τις ανούσιες τυπικές ευχές των ημερών στην προσπάθεια, να γεμίσει το τεράστιο κενό ....της ψυχής και η αμηχανία της. 
 
Αντίθετα, καλλιεργείται εκούσια, συστηματικά με την μνήμη θανάτου, ώστε να αποφεύγει ο άνθρωπος τον νοσηρό «τρόμο που παραλύει», όπως επισημαίνει ο Ιωάννης ο Σιναΐτης στην κλίμακα: «πως θα χάσω αυτό το σώμα, αυτό το πρόσωπο που με τόση φροντίδα και περιποίηση θαυμάζω καθημερινά στον καθρέφτη μου και στο φαντασιωμένο βλέμμα το δικό μου και του άλλου!» 
 
Μένει σκέτη η μνήμη του θανάτου (χωρίς τον τρόμο), ώστε ο άνθρωπος να μπορεί, να μην χάνει τον στόχο που είναι η καθαρότητα της καρδιάς, η λευτεριά απ όλα τα πάθη και τις εξαρτήσεις, κάθε είδους, από την ύλη, από τις σχέσεις, από τις καταστάσεις. Στο μέτρο του ο καθένας...αγωνίζεται για να πετύχει πνεύμα ανάλαφρο. 
 
Αυτός που κοιτάζει τον θάνατο κατάματα καθημερινά, χωρίς μοιρολατρεία και εξορκισμό, αναγκαστικά εκτιμά ο,τι του δίνει ο θεός, εκτιμά και βλέπει με άλλο μάτι τους ανθρώπους που τον περιβάλλουν και φιλοσοφεί τις δυσκολίες και τις κακοτυχίες με βλέμμα αποστασιοποιημένο. 
 
Η μνήμη θανάτου «ισοπεδώνει», ο τι ψηλώνει, ο τι γυαλίζει, ο τι υπερβάλλει, ο τι και όποιον αδημονεί, ο τι πλανεύει, γοητεύει το μάτι.  
 
Αποκαθιστά την διπλωπία του νου, τον διχασμό του, το δίψυχο του ανθρώπου, με το ένα μάτι στον θεό και με το άλλο στην ματαιότητα της κάθε απολαυστικής σκέψης...πριν γίνει πράξη. 
Γίνεται το μέτρο για την ποιότητα. 
 
Καθίσταται «ομοιοπαθητικός τρόπος», ώστε να αντιμετωπίσει ο σημερινός άνθρωπος της τεχνολογίας την ψευδαίσθηση ελέγχου και παντοδυναμίας που του διαφεύγει, σαν να ήταν θεός! 
 
Έτσι καμμία επερχόμενη επιδημία και πανδημία δεν μπορεί να ξαφνιάσει. 
Όλα τα επιτρέπει ο παντεπόπτης, που ποτε δεν εγκαταλείπει, κυρίως όταν παιδαγωγεί, τότε είναι περισσότερο Παρών! 
 
Η μνήμη θανάτου πολεμά τον φόβο θανάτου καλλιεργώντας την αγάπη για τον Υπέροχο δημιουργό και τα δημιουργήματα Του στις σχέσεις με τον άλλο άνθρωπο, την κοινωνία θεού και ανθρώπων, εδώ και τώρα, την συγκεκριμένη στιγμή.  
 
Στόχος δεν είναι ο φόβος, αλλά η ποιότητα καθημερινά (αυτό που θ αποκαλούσαμε ατέρμονο βάθος μετανοίας και αλλαγής), ώσπου να γίνει η καρδιά σπήλαιο φάτνης, να γίνει αγάπη με τον διπλανό άνθρωπο βίωμα μόνιμο, με επιείκεια και συγχωρητικότητα, έγνοια φιλότιμη γι αυτόν.  
 
Μετατοπίζεται δηλαδή το βάρος από το ανούσιο και περιττό στο απολύτως προσαρμοσμένο λιτό και απέριττο, το απλό, το μεγάλο ζητούμενο.  
 
Σκεπτόμενος τον επερχόμενο θάνατο μου, μόλις ανοίγω τα μάτια μου το πρωί, μπορώ να ευχαριστήσω για το φως της μέρας, το σκοτάδι της νύχτας που θα ξανάρθει για να με αναπαύσει, τους διπλανούς που είναι η προοπτική συντροφιάς και γενικά όλα όσα έδωσε με Σοφία και απλοχεριά καρδιάς ο θεός.  
 
Μπροστά στον θάνατο όλα γίνονται όμορφα, σημαντικά. Μπορώ να νιώσω πως δεν υπάρχει θάνατος, δεν υπάρχει κατατετμημένος χρόνος παρά μόνο αιωνιότητα.  
 
Όλη η Πίστη μας την αιωνιότητα έχει σαν αφετηρία και κατάληξη. Δεν υπάρχει θάνατος δεν χωράει στην εν Χριστώ αντίληψη πραγμάτων. Υπάρχει μόνο ο θάνατος της αμαρτίας που διεξοδικά αναπτύσσεται και αντιμετωπίζεται θεραπευτικά μέσα από τα εκκλησιαστικά μυστήρια.  
 
Γίνεται η μνήμη θανάτου ο τρόπος για μετάνοια, δεν ξεχνώ την τελική κρίση μπροστά στον θρόνο του δικαίου Κριτή όλου του κόσμου, όταν θα ερωτηθώ για ο τι υπήρξα επι γης έτσι ώστε να φιλοτιμούμαι εδώ και τώρα, να αγωνίζομαι όσο μπορώ, να πέφτω και να ξεσηκώνομαι, με αέναη δοξολογία για την ομορφιά του κόσμου που απλώνεται μπροστά μου για την αγάπη και την συγχωρητικότητα του Πατέρα θεού.  
Να Του μοιάσω, είναι το ζητούμενο. 
 
Αυτή είναι η μόνη μου εργασία στο εδώ και τώρα: η εκτίμηση και το φιλότιμο. Η εν Χριστώ χαρά. Το αύριο το έχει ο θεός.
 



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.